Чулхулара пулнӑ взрывра шар курнӑ ҫынсене Шупашкара илсе килнӗ. Тухтӑрсем вӗсен сывлӑхӗшӗн пӑшӑрханмалли ҫуккине пӗлтереҫҫӗ.

Ҫак кунсенче сирпӗнсе суранланнӑ икӗ арҫынна тӑван тӑрӑха, Чӑваш Ене, илсе килнӗ. Унччен вӗсем Чулхула пульницинче пулнӑ. Кунта вӗсене тӑванӗсемех илсе ҫитернӗ. Тепӗр арҫынна вара Васкавлӑ медпулӑшу пульницине сипленме хунӑ.

Аса илтерер: сирпӗнӳ ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнче пулнӑ. Хута каякан 12 хутлӑ ҫуртра компрессор сирпӗннӗ. Ку тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫав вырӑна тӗплӗ пӑхса тухнӑ, унти япаласене тӗпчев ирттермешкӗн илнӗ. Ку ӗҫ тӗлӗшпе судмедэкспертиза ирттерме палӑртнӑ. Следовательсен ку пӑтӑрмахра кам айӑплине палӑртас тӗлӗшпе ӗҫлӗҫ.

«Про Город» тунӑ сӑн

Ҫав ҫамрӑк ҫынсем хӑйсене «Русфондӑн» волонтерӗсем теҫҫӗ, Чӑваш Енри чирлӗ ача валли Ставрополь хулин ҫул хӗрринче укҫа пухаҫҫӗ. Анчах вӗсем — суя волонтерсем-мӗн. Пухнӑ укҫа-тенкӗ чирлӗ хӗрача патне ҫитмест.

Ҫав нимеҫӗсем укҫана Руфина Соломонова валли пухнӑ. Хӗрача 2013 ҫулта урапа айне лекнӗ, халӗ утаймасть. Амӑшӗ ӑна пӗччен пӑхать, укҫи-тенки ҫитсе пымасть. Эмелӗсем вара хаклӑ. Ҫавӑнпа хӗрарӑм ыркӑмӑллӑх фондӗнчен пулӑшу ыйтнӑ.

Анчах хӑшӗ-пӗри ҫын куҫҫулӗ ҫинче пуять. Ултавҫӑсем тӗнче тетелӗнче чуна пырса тивекен историсене тупаҫҫӗ те ун валли тесе укҫа пухаҫҫӗ. Анчах нухрат кирлӗ ҫӗре ҫитмест.

Руфинӑн амӑшӗ патне ытти регионти полицейскисем шӑнкӑравласа вӑл е ку волонтера пӗлнипе пӗлменнипе кӑсӑкланать. Хӗрарӑм пӗлмест, укҫи те ун патне ҫитмест. Лешсем тӗнче тетелӗнче ҫемьен докуменчӗсене тупаҫҫӗ те ырӑ кӑмӑллӑ ҫынсенчен укҫа сӑптӑраҫҫӗ.

«Русфонд» волонтерсен пулӑшӑвӗпе усӑ курма сӗнмест. Халӗ ултав мелӗпе пуяс текен нумай-ҫке…

Нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗнче кӑҫалхи II ҫур ҫуллӑха хаҫат-журнал ҫырӑнтарма тытӑннӑ. Вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 30-мӗшӗччен пырӗ. Хаҫат-журнала Раҫҫей почтинче, «Советская Чувашия», «Чӑвашпичет» киосксенче ҫырӑнтараҫҫӗ.

Ҫырӑнтару кампанийӗпе килӗшӳллӗн, Раҫҫей почти «Ыркӑмӑллӑх йывӑҫӗ» ыркӑмӑллӑх акцийӗ ирттерет. Унта пурте хутшӑнма пултараҫҫӗ. Ача ҫурчӗсене, интернат шкулсене, ваттисемпе ветерансене хаҫат-журнал ҫырӑнса парса ырӑ ӗҫ тума чӗнеҫҫӗ.

Палӑртса хӑварар: кунашкал акцие иккӗмӗш ҫул ирттереҫҫӗ. Пӗлтӗр унта кӗпӗрнаттӑрсем, регион пуҫлӑхӗсем, общество тата культура ӗҫченӗсем, эстрада ҫӑлтӑрӗсем хастар хутшӑннӑ. Тен, тӑлӑх ачасене, ветерансене, ваттисене чӑваш хаҫачӗсене ҫырӑнса паракан нумаййӑн пулӗҫ?

Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ республикӑра Турцирен кӳрсе килнӗ помидора тӗп тунине пӗлтернӗ. Пирӗн ҫӗршыва илсе килме юраман пахча ҫимӗҫе урапапа таптанӑ.

Ку Вӑрмар поселокӗнче ака уйӑхӗн вӗҫӗнче пулнӑ. Турцирен илсе килнӗ виҫӗ курупка томата вырӑнти пасарта Россельхознадзорӑн ӗҫченӗсем асӑрханӑ. Усламҫӑ ӑна сутнӑ. Тупнӑ чухне унӑн 16,3 килограмм помидор пулнӑ. Кирлӗ документсем те пулман унӑн.

Усламҫӑ каланӑ тӑрӑх, вӑл помидора Шупашкарти «Николаевски» пасарта туяннӑ. Томата туртса илсе предпринимателе упрамашкӑн панӑ. Ҫу уйӑхӗн 5-мӗшӗнче вара ӑна урапапа лапчӑтса тӗп тунӑ.

Шупашкарти «Ҫӗнтерӳ» асӑну комплексӗнче Туслӑх аллейине уҫнӑ. Ку мероприятие Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсем хутшӑннӑ.

Тӗрӗссипе, Туслӑх аллейине йӗркелес шухӑш пӗлтӗрех ҫуралнӑ. Хӑш йывӑҫсене лартасси пирки ун чухнех калаҫнӑ. Ҫӑка, юман, хурӑн е сирень лартма сӗнекенсем пулнӑ.

Кӑҫал аллейӑна уҫнӑ. Ун валли йывӑҫ суйланӑ — ҫӑка. Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов вӑл хула сӑнӗ пулнине пӗлтернӗ. Ҫӑка аллейи Шупашкарта чылай. Туслӑх аллейинче вара 27 хунав лартнӑ. Мероприятие Чӗмпӗр облаҫӗнчи тата Тутар Республикинчи ентешлӗхсем те килнӗ.

Йывӑҫ лартнӑ ҫӗре Иван Торин ветеран хутшӑннӑ. Вӑл ку ҫӑкасем Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче паттӑрлӑх кӑтартнисем пирки аса илтернине палӑртнӑ. Йӗркелӳҫӗсем кунашкал акцисем малашне те иртессине шантарнӑ.

Татьяна Архипова

Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Волгоград хулинче марафон енӗпе Раҫҫей чемпионачӗ вӗҫленнӗ. 42 ҫухрӑм та 195 метрлӑ дистанцире Раҫҫей спорт мастерӗ, Лондонра иртнӗ Олимп вӑййисенче пӑхӑр медаль ҫӗнсе илнӗ Татьяна Архипова ҫӗнтерӳҫӗ ятне илтнӗ.

Вӑрмар районӗнче ҫуралса ӳснӗскер хальхинче марафон дистанцине 2 сехет те 28,34 минут чупнӑ. Финиша ун хыҫҫӑн каллех чӑваш спортсменки ҫитнӗ. Вӑл — Алина Прокопьева. Пирӗн ентешсем Пӗтӗм Раҫҫейри ҫӑмӑл атлетика федерацийӗ палӑртнӑ норматива пурнӑҫланӑ. Апла вӗсен кӑҫал Рио-де-Жанейрӑра иртекен Олимп вӑййисене хутшӑнас шанчӑк пур.

Марафонра Татьяна Архипова старт парсанах мала кайнӑ. Финиша ҫитес умӗн унран Алина Прокопьева ҫеҫ юлман. Вӑл Татьянӑна 25 ҫеккунт ҫеҫ выляса янӑ. Виҫҫӗмӗш вырӑна Челепи хӗрӗ Наталья Старкова йышӑннӑ.

Шупашкарта пурӑнакан 35 ҫулти арҫын Мӑкшӑ Республикин тӗп хулинче, Саранскра, финанс пирамиди йӗркеленӗ. Ҫынсене улталаса пуйма шут тытнӑ арҫыннӑн шӑпине Шупашкарти Ленин районӗнчи суд татса парӗ. Прокуратура айӑплав хутне ҫирӗплетнӗ ӗнтӗ.

Арҫын Шупашкарта «Народный сейф» (чӑв. Халӑх сейфӗ) ятпа тулли мар яваплӑ общество йӗркеленӗ. Унта вӑл ҫынсен укҫа-тенкине пуҫтарнӑ. 2014 ҫулхи пуш уйӑхӗн 24-мӗшӗнчен пуҫласа 2015 ҫулхи кӑрлачӑн 20-мӗшӗччен арҫын Шупашкарта тата Саранскра пурӑнакансенчен 8,1 миллион тенкӗ ытла пухнӑ. Малтанхи уйӑхсенче арҫын процентсене паркаланӑ, кайран тупра ҫынсене кӗми пулнӑ. Укҫана ултавҫӑ арҫын темиҫе уйӑхран пуҫласа темиҫе ҫуллӑх тесе пуҫтарнӑ. Процентне пысӑк кӑтартнӑ вӑл.

Вӑхӑт пулсан Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та «Вилӗмсӗр полк» акцие хутшӑнӗ. Кун пирки вӑл ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче журналистсене пӗлтернӗ. Пресс-конференцире Михаил Игнатьев каланӑ тӑрӑх, акцие хӑй хутшӑнаймасан та унӑн ывӑлӗ тухатех. Ҫакна Элтепер вӗсен ҫемйи патриотизм туйӑмӗллӗ пулнипе, Раҫҫей Федерацине, Чӑваш Республикине юратнипе сӑлтавланӑ.

Аса илтеретпӗр, Ҫӗнтерӳ кунӗнче Шупашкарта иртекен «Вилӗмсӗр полк» акцие тӗп хулара пурӑнакан 10 пин ытла ҫын хутшӑнма палӑртнӑ.

Ҫавӑн вӑхӑтӗнче ҫынсем Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫине хутшӑннӑ тӑванӗсен транспаранчӗсене йӑтса утӗҫ. Акцие кашниех хутшӑнма пултарать. Кун валли штендер, салтакӑн сӑнӳкерчӗкне хатӗрлемелле. Сӑнӳкерчӗке Шупашкарти «Гранит» типографире тӳлевсӗрех пичетлеҫҫӗ. Акци Республика тӳремӗнче 12 сехетре пуҫланӗ. Колонна тӳремрен Президент бульварне тухӗ. Пӗлтӗр акцие 10 пин ытла ҫын хутшӑннӑ. Кӑҫал вӗсен йышӗ тата нумайланасса шанаҫҫӗ.

Малашне Шупашкартан Симферополе чӑрмавсӑрах ҫитме май пулӗ тесе Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтеретпӗр, кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 2-мӗшӗнчен «Шупашкар — Симферополь» (Крым Республики) авиарейс уҫӑлӗ. Ӑна «Ижавиа» тата «Нордавиа» авиакомпанисем ЯК-42 тата Boеing-737-500 самолетсемпе турттарӗҫ. Малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх, самолетсем кӗҫнерникун 18 сехет те 25 минутра тата эрнекун ирхи 8 сехетре Шупашкарти аэропортран хускалмалла.

Халӗ ку рейс федераци хыснинчен субсидилекеннисен йышне лекнӗ. Ятарлӑ тарифӑн чи пысӑк виҫи 3,4 пин тенкӗпе танлашӗ.

РФ Правительствин пуҫлӑхӗн Дмитрий Медведевӑн хушӑвӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, ятарлӑ тариф пӗр енне 3375 тенке ларӗ. Ку хак 23 ҫула ҫитменнисене, пенсионерсене, ачаран II тата III ушкӑнри инвалида тухнисене, пур ҫулхи I ушкӑн инваличӗсене тата вӗсене илсе каякансене тата сусӑр-ачапа ҫула тухнисене пырса тивӗ.

Иртнӗ канмалли кунсенче Чӑваш Енре ҫул-йӗр ҫинче пулнӑ тӑватӑ аварире 5 ача суранланнӑ. Пӗри Шупашкарта ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Строительсен урамӗнчи картишре пулнӑ. 7 ҫулти арҫын ача ҫывӑхра ларакан машина хыҫӗнчен чупса тухнӑ та урапа айне лекнӗ. Водитель тормоз пусма ӗлкӗрнӗ-ха, анчах ачана пур-пӗрех пырса ҫапнӑ. Ачан ури аманнӑ.

Ҫав каҫах Шупашкарти Афанасьев урамӗнчи ҫуртсен картишӗнче те пӑтӑрмах сиксе тухнӑ. Унта водитель тӳрех икӗ ача ҫине кӗрсе кайнӑ. 8 тата 9 ҫулсенчи арҫын ачасем та ҫывӑхра ларакан урапасен хыҫӗнчен чупса тухнӑ. Ачасем, телее, аварире вӑйлах аманман.

Ҫӗмӗрле районӗнче вара икӗ урапа ҫапӑннӑ чухне 12-ри хӗрача шар курнӑ. Сӗнтӗрвӑрри районӗнче 13 ҫулти велосипедист пӑтӑрмаха ҫакланнӑ. Вӑл транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑ та ВАЗ-2110 урапапа ҫапӑннӑ. Арҫын ачана пульницӑна илсе ҫитернӗ.