Ҫак самантра Чулхулара кӑштах юр ҫума тытӑннӑ. Унта Нума 1 циклон иртет. Чӑваш Ене те килӗ вӑл, анчах пирӗн патра юр мар, ҫумӑр ҫӑвӗ.

Синоптиксем асӑрхануллӑрах пулма сӗнеҫҫӗ. Паян ҫумӑр каҫ енне ҫума пуҫлӗ, ҫур ҫӗр иртсен ҫеҫ чарӑнӗ. Шупашкарта сывлӑш температури 7 градус ӑшӑ таран хӑпарӗ. Ҫанталӑк ӑшӑтнӑ май атмосфера пусӑмӗ улшӑнӗ. Пӗр талӑкра вӑл 10 пункт чакӗ: 738 миллилитр таран анӗ. Унтан каллех йӗркене кӗрӗ.

Ҫил вӑйланӗ. Паян ҫӗрле вӑл ҫеккунтра 19-24 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Ыран республикӑра Япрак ятлӑ антициклон хуҫаланӗ, ҫанталӑк лайӑхланӗ, ҫил лапланӗ. Термометр каҫ енне 0 градусран сахалрах кӑтартӗ.

Шупашкарта экологи киновӗн фестивалӗ старт илнӗ. Сӑмах май, вӑл иртнӗ ҫул та йӗркеленнӗ. Ун чухне куракансем йӗркелӳҫӗсене сӗнӳ панӑ: фильмсене канмалли кунсенче кӑтартмалла. Анчах хальхинче те экологи киновӗн фестивалӗ эрнекунччен ҫеҫ тӑсӑлӗ.

Фестиваль тӑватӑ лапамра ӗҫлӗ: «Чӑвашкино» Патшалӑх киностудийӗ, ЧР Наци вулавӑшӗ, Культурӑпа искусствӑсен институчӗ, Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музей. Фильмсем 13 е 13:30 сехетре пуҫланӗҫ.

Паян «Лео 80. История одного леопарда» фильм тата «Все как у зверей» каларӑм кӑтартнӑ. Ыран «Хабаргуев в натуре: Чей нос лучше?» тата «Хабаргуев в натуре: Степные сони» кӑларӑмсене курма май пулӗ. Чӳкӗн 16-мӗшӗнче «Хабаргуев в натуре: Маленький гений большого подкопа», «Хабаргуев в натуре: Повелитель колец» каларӑмсене кӑтартӗҫ. Чӳкӗн 17-мӗшӗнче «Хабаргуев в натуре: Антилопа с хоботом» тата «Хабаргуев в натуре: Непокорные гиганты» каларӑмсене экран ҫине кӑларӗҫ.

2008 ҫулта Пекинра иртнӗ Олимп вӑййисенче чӑрмавлӑ 3 пин метрлӑ дистанцире пирӗн ентеш Татьяна Архипова фниша тӑваттӑмӗш ҫитнӗ. Виҫҫӗмӗш вырӑна вара Раҫҫей спортсменки Екатерина Волкова йышӑннӑ. Анчах ӑна тӗрӗсленӗ те допинг пурри палӑрнӑ. Ҫавна май унӑн пӑхӑр медальне каялла илнӗ, наградӑна Татьяна Архиповӑна парӗҫ.

Пӗтӗм Раҫҫейри ҫӑмӑл атлетика федерацийӗн президенчӗ Дмитрий Шляхтин пӗлтернӗ тӑрӑх, Екатерина Волковӑн медалӗ килнӗ ӗнтӗ, Раҫҫейри Олимп комитечӗ ҫитес вӑхӑтра ӑна пирӗн ентеше парӗ.

Сӑмах май, Вӑрмар районӗнчи Карӑк Ҫырма ялӗнче ҫуралнӑ Татьяна Архиповӑн (хӗр чухнехи хушамачӗ – Петрова) ку пӑхӑр медаль – иккӗмӗш. Вӑл 2012 ҫулта Лондонра иртнӗ Олимп вӑййисенче те марафонра виҫҫӗмӗш пулнӑ.

Кӑҫал ҫӗртме уйӑхӗнче Ҫӗрпӳ хулинче 11 ҫулти Настя Осиповӑн виллине тупни Чӑваш Еншӗн пысӑк инкек пулчӗ. Ун чухне пӗр арҫынна тытса чарнӑ, ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Следстви вӗҫленнӗ. Следовательсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, Ҫӗрпӳре пурӑнакан, ниҫта та ӗҫлемен 23 ҫулти каччӑ ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче хӑйӗн гаражӗнче пулнӑ, наркотик тутаннӑ. Ҫав самантра 11 ҫулти Настя иртсе пынӑ. Хайхискер хӗрача ыттисене каласа парасран хӑраса ӳкнӗ, ӑна гаража сӗтӗрсе кӗнӗ те тискеррӗн пӑвса вӗлернӗ. Кун хыҫҫӑн каччӑ гаража хупнӑ та преступлени вырӑнӗнчен тарса ҫухалнӑ.

Ӑна ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗнче тытса чарнӑ. Ун ҫумӗнче 130 грамм ытла синтетика наркотикӗ тупнӑ. Каччӑ хӑйӗн айӑпӗн пӗр пайне ҫеҫ йышӑннӑ. Судпа медицина экспертизи вӑл преступлени вӑхӑтӗнче мӗн тунине ӑнланнине ҫирӗплетнӗ. Халӗ пуҫиле ӗҫе ЧР Аслӑ судне ярса панӑ.

Шупашкарта ачасене хушма пӗлӳ паракан учрежденисенчи педагогсен йышне чакарасшӑн. Кун пирки республикӑн тӗп хулинчи Ача-пӑчапа ҫамрӑксен пултарулӑх керменӗнче тӑрӑшакан Александр Яковлев «Контактра» халӑх ушкӑнӗнче ҫӗркаҫ хыпарланӑ.

Александр Яковлев Чӑваш Енри паллӑ орнитолог пулнине, вӑл ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесне ҫитсе кайӑк-кӗшӗк тӗнчине тӗпченине Чӑваш халӑх сайтне вулакансем пӗлеҫҫӗ ӗнтӗ, мӗншӗн тесен эпир ун ҫинчен тӑтӑшах ҫыркаланӑ.

«Йӳтеслӗх ҫирӗпленчӗ... Шупашкарти (Чӑваш Енре те пӗтӗмӗшле ҫавӑн пекех) хушма пӗлӳ паракан тытӑм ҫине хӗрес лартсан та юрать. Ҫитес ҫул ача-пӑчапа ҫамрӑксен пултарулӑх керменӗн педагогӗсенчен 50 ытла процентне чакарӗҫ, ҫав шутрах ачасен йышӗ малтанхиллех 5500 юлӗ. Программа ҫулталӑклӑха пулӗ, эрнере кашни ушкӑна — 2 сехет (педагог пуҫне 9—12 ушкӑн), вӗрентӳ пахалӑхӗ никама та кӑсӑклантармасть, конвейер ӗҫлет, ачасен шучӗ пур. Ӑслӑ та пултаруллӑ ачасем вӗрентӳ тытӑмне кирлӗ мар...», — ҫырнӑ Александр Яковлев.

Ҫамрӑксен театрӗн ҫуртӗнче паян «Асам» III кинофестивале савӑнӑҫлӑн уҫрӗҫ. Эпир ӑна онлайн мелӗпе ҫутатса пытӑмӑр.

Пӗтӗмлетсе каласан «Асам» кинофестивалӗн чи сумлӑ хӑнисем Константин Яковлев культура министрӗпе Николай Угаслов ЧНК президенчӗ пулчӗҫ. Вӗсем иккӗшӗ те ку кинофестиваль чӑваш халӑхӗшӗн питӗ пӗлтерӗшлӗ пулнине каларӗҫ. «Малтанах, 2015 ҫулта ку кинофестивале шанманнисем чылайччӗ», — терӗ культура министрӗ. — «Паян вара залра лӑк тулли халӑх. Ларма вырӑн та ҫук». Чӑн та зал тӑп-тулличчӗ. Нумайӑшӗн ура ҫинче тӑрса пӑхма тиврӗ. Сӑлтавӗ — ҫамрӑксен театрӗн ҫуртӗнчи Пысӑк зал юсавра пулнинче.

Кӑҫалхи «Асам» кинофестивале Марат Никитин режиссёрӑн «FUGA» фильмӗпе уҫрӗҫ. Унсӑр пуҫне куракансем «История чувашского кино» (чӑв. Чӑваш киновӗн историйӗ) фильм та курма пултарчӗҫ — унта Тани Юнпа Иоаким М.-Кошкинский асаилӗвӗсемпе паллашрӗҫ.

Тӗплӗнрех пирӗн онлайн-репортажра паллашма пултаратӑр.

Евграф Пайманов художник

Питӗр хулинче чӑваш художникне вӗлерекенсене паян суд тунӑ. Усал ӗҫ пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗнче пулса иртнӗ. Питӗрти хваттерте Евграф Пайманов художник виллине тупнӑ. Ырӑ мар хыпара художника пӑхса пурӑннӑ 19 ҫулти хӗр пӗлтернӗ.

Тӗпчевҫӗсем кӗҫех айӑплисене те тупса палӑртнӑ. Сусӑр художника вӗлерме хӗр ҫул ҫитмен паллаканне ыйтнӑ иккен. Ӑна вӑл хваттере мӗнле кӗмеллине ӑнлантарнӑ: хӑйӗнпе сантехник пулӑшуҫи тесе паллаштармалла, мӗншӗн тесен художник килне ҫак специалист килмелле.

Яш сусӑр художника вӗлернӗ хыҫҫӑн килти ҫур миллиона яхӑн укҫана илсе кайнӑ.

Ҫынна вӗлерттернӗ хӗре пӗтӗмӗшле режимлӑ колоние 11 ҫуллӑха, яша воспитани паракан колоние 8 ҫуллӑха хупма йышӑннӑ.

Евграф Пайманов 1947 ҫулта Етӗрне районӗнчи Мӑрсакасси ялӗнче 1949 ҫулта ҫуралнӑ.

Шупашкарти пӗр медицина учрежденийӗнче ӗҫлекен тухтӑр тӗлӗшпе Шупашкар полицийӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ пулнӑ. Унашкалли Раҫҫейре пӗрремӗш пулнӑ.

ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пуҫиле ӗҫе кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Раҫҫейри антидопинг агентствин материалӗсене тӗпе хурса пуҫарнӑ. Следстви материалӗсенче палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 8-мӗшӗнче тухтӑр спортсмена «Реамберин» препарат панӑ. Вӑл вара спортра усӑ курма юраман эмелсен йышне кӗрет.

Полицейскисем дознани вӑхӑтӗнче тухтӑр допингпа усӑ курнӑ тесе нимӗнле айӑп та тупман. Ҫавна май ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе пӑрахӑҫлама йышӑннӑ.

Юсанмалли 1-мӗш колони пуҫлӑхӗн экс-ҫумӗ Ҫӗнӗ Шупашкар хулин сучӗ умӗнче явап тытнӑ. Ӑна сӗтев илнӗшӗн айӑпланӑ.

Следстви тата суд акӑ мӗн ҫирӗплетнӗ: кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 31-мӗшӗнче вӑл 25 пин тенкӗ тата 5, 5 пин тенкӗ тӑракан икӗ япала взятка илнӗ. Ҫаксене йӑлтах айӑпланнӑ ҫын, ҫав колонире лараканскер, тата унӑн пӗлӗшӗ панӑ.

Суд арҫынна 3 ҫуллӑха ирӗкрен хӑтарма йышӑннӑ. Ҫак вӑхӑта вӑл пӗтӗмӗшле режимлӑ колонире ирттерӗ. Кунсӑр пуҫне унӑн 92,5 пин тенкӗ штраф тӳлемелле.

Экс-ҫумӑн «шалти ӗҫсен подполковникӗ» ятарлӑ ята та туртса илнӗ. Вӑл йӗрке хуралӗн органӗсенче 2 ҫул ӗҫлеймӗ.

Паян Шупашкар хула администрацийӗнче иртнӗ палнеркӑра Шупашкарти троллейбус управленийӗ пирки калаҫнӑ. Предприяти директорӗ Александр Каныгин троллейбуссен ҫӗнӗ расписанийӗпе паллаштарнӑ. Аса илтерер: ӑна чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнчен ҫӗнетнӗ. Кун пирки Чӑваш халӑх сайтӗнче пӗлтернӗччӗ.

Ҫӗнӗ расписание хула ҫыннисен кӑмӑлне шута илсе хатӗрленӗ, хӑш-пӗр маршрут ӗҫне тӑснӑ. «Хӑш-пӗр предприяти ертӳҫисем ыйтнипе каҫхине дежурнӑй рейссем йӗркелеме йышӑннӑ. Ҫапах пассажирсем транспортпа мӗнле ҫӳренине малалла мониторинг ирттерӗҫ. Каҫхине ҫын сахал ҫӳрет пусан раштав уйӑхӗнче 22 сехет хыҫҫӑн троллейбуссене ҫӳреме пӑрахтарас ыйту патне таврӑнӑпӑр», - тенӗ Алексей Ладыков. Вӑл расписание оптимизацилени усса кайнине палӑртнӑ. Юпа уйӑхӗнче тролейбус управленийӗн тӑкакӗсем, авӑн уйӑхӗпе танлаштарсан, 2 хут чакнӑ.