Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун тӗлне Чӑваш Енре кӗске метражлӑ «Ҫӑматӑ» ятлӑ фильм ӳкернӗ. Унта ҫивӗч ыйту хускастнӑ: ашшӗ-амӑшӗ эрех ӗҫнӗрен ачисем шар кураҫҫӗ.

Фильма Владимир Синяев режиссер ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче тӗнче тетелне кӑларнӑ. Сюжечӗ куҫҫуль кӑларать. Амӑшӗ ывӑлне ҫӑматӑ парнелет. Ашшӗ киле мухмӑрлӑ килет те эрех шырать. Хайхискер ывӑлӗн ҫӑматне йӑтса тухса каять. Ача ашшӗ хыҫҫӑн ҫара уран чупать. Урамра вара – шартлама сивӗ. Арҫын ывӑлне юр ҫине тӗксе ярать. Вӑл ҫӑматӑна сутса эрех ӗҫет. Ачан урине тӑм илет. Ывӑлӗ пульницӑра выртнине пӗлсен ашшӗ ҫӑматӑна каялла илсе ачана парать. Анчах вӑл ӑна кирлӗ мар ӗнтӗ: арҫын ачан урине чӗркуҫҫи таран татнӑ…

Фильм авторӗ ҫапла каланӑ: «Миша рольне вылякан арҫын ача ӳкерӳ умӗн 3 уйӑх кӗлеткине пиҫӗхтернӗ, урине сивӗ шывпа сапнӑ. Фильма ӳкернӗ хыҫҫӑн вӑл чирлемен».

Фильмпа «Про Город» сайтӗнче паллашма май пур.

Раҫҫей кунӗнче Шупашкар ҫыннисемпе хӑнисене пысӑк парне кӗтет. Ҫак кун валли кӑсӑклӑ уяв программи хатӗрленӗ.

Шупашкар хула администрацийӗн культура управленийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Раҫҫей кунӗнчи уявра Хӗрлӗ лапамра РФ наци гвардийӗн ҫарӗсен юрӑпа ташӑ ансамблӗ юрлӗ. Ҫӗршывӗпех палӑрнӑ ансамбльпе ҫӗртме уйӑхӗн 11-мӗшӗнче киленме май пулӗ. Концерт 15 сехетре пуҫланӗ.

Палӑртмалла: кӑҫал ансамбль 45 ҫул тултарать, ҫавна май артистсем ҫӗршыв тӑрӑх гастрольпе ҫӳреҫҫӗ. Ҫу-ҫӗртме уйӑхӗсенче вӗсем Атӑл тӑрӑх теплоходпа ҫӳрӗҫ, Шупашкарта та чарӑнӗҫ.

Кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче ЧР спорт министрӗн ҫумне Алексей Яковлева Шупашкарти Ленин районӗн сучӗ пӗтӗмӗшле режимлӑ колоние 4 ҫул ҫурӑлӑха ӑсатма приговор вуланӑ, кунсӑр пуҫне патшалӑх службинче хӑш-пӗр должноҫа 3 ҫул йышӑнма чарнӑ. Тата унӑн ЧР Спорт министерствине 10 миллион ытла тенкӗ тӑкака саплаштармалла.

Ӗнер ЧР Аслӑ сучӗ айӑплав приговорне улӑштарнӑ, кун хыҫҫӑн Алексей Яковлев тӗлӗшпе амнисти акчӗ пурнӑҫлама май пулнӑ. Ҫитес вӑхӑтра ӑна ирӗке кӑларӗҫ.

Следстви версийӗ тӑрӑх, министр ҫумӗ 2013 ҫулта ведомство ячӗпе «Шурӑ чулсем» республика центрне реконструкцилемешкӗн проект документацине хатӗрлеме Шупашкарти пӗр стройфирмӑпа 9 миллион ытла тенкӗлӗх патшалӑх килӗшӗвне алӑ пуснӑ. Шупашкарти маунтинбайк центрӗ ҫывӑхӗнчи ҫула тунӑ чухне те ҫакнашкалах лару-тӑру сиксе тухнӑ. Проектпа смета документацине патшалӑх экспертизи ырламасӑрах вӑл подрядчик счечӗ ҫине 1,2 миллион ытла тенкӗ куҫарса пама хушнӑ.

Аса илтерер: Алексей Яковлева 2016 ҫулхи раштав уйӑхӗнче ӗҫрен кӑларнӑ, пӗлтӗрхи авӑн уйӑхӗнче ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ.

Ыран – Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун. Ҫулла сивӗ ҫанталӑкран пуҫланассине ӗнер сайтра хыпарланӑччӗ. Ҫавна май уяв мероприятийӗсене урӑх куна куҫарнӑ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Шупашкарта ачасем валли тӗрлӗ мероприяти ирттересси йӑлана кӗнӗ. Мускав ҫыранӗ хӗрринче ирттерме палӑртнӑ «Атӑл ҫинчи ачалӑх телейӗ» фестивале вырсарникуна, ҫӗртмен 3-мӗшӗ ҫине, куҫарнӑ. Вӑл 13 сехетре пуҫланӗ. «Амазони» этнокомплексра йӗркелеме палӑртнӑ «Ачалӑх йӑхӗнчен» программӑна ҫӗртмен 5-мӗшӗ ҫине куҫарнӑ, вӑл 11 сехетре пуҫланӗ. Шыв хунарӗсен «Ҫывӑхрах» фестивалӗ хӑҫан пуласси хальлӗхе паллӑ мар.

Аса илтерер: ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ҫӗрле сывлӑш температури 1 градус сивӗ таран анмалла. Кӑнтӑрла вара 6-11 градус кӑна ӑшӑ. Ку ака уйӑхӗн пуҫламӑшӗнчи ҫанталӑк пекех.

Ӗнер республикӑра вӑйлӑ ҫил алхаснӑ май йывӑҫсем ӳкни, пӳрт тӑррисене сӳни пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. Ӗнер каҫхи 6 сехет хыҫҫӑн Пӑрачкав районӗнче инкеклӗ лару-тӑру режимӗ пулнине палӑртнӑ.

Уйрӑмах Пӑрачкав ялӗ шар курнӑ. Район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Евгений Лебедев район комиссийӗн плана кӗртмен ларӑвне ирттернӗ. Унта муниципалитетра чрезвычайлӑ лару-тӑру режимӗ пулнине палӑртнӑ, ҫил «йӗр хӑварнӑ» пулӑмсене мӗнле пӗтермелли плана хатӗрленӗ. «Ҫил темиҫе минут кӑна алхаснӑ, ҫапах ку пысӑк тӑкак кӳнӗ. Ӑҫта мӗн сӑтӑр кӳнине хальлӗхе палӑртаҫҫӗ, тӑкака шутлаҫҫӗ», — ҫырнӑ район администрацийӗн сайтӗнче.

МЧС пӗлтернӗ тӑрӑх, Пӑрачкав районӗнче нумай хваттерлӗ тӑватӑ ҫурт тӑрри, харпӑр 15 ҫурт ҫивитти сиенленнӗ. Асӑрхануллӑ пулӑр: ҫил паян та лӑпланман-ха.

Кӗҫех ҫулла ҫитет. Кӑҫал ҫӗртме уйӑхӗ сивӗ ҫанталӑкран пуҫланӗ. Ҫак кунсенче ҫӗрлесерен тӑм ӳкни пулнӑ-ха. Ҫӗртмен 1-мӗшӗнче вара сывлӑш температури те 1 градус таран анӗ. Ҫак кун юлашки 10 ҫулта чи сивви пулӗ.

Ачасене хӳтӗлемелли кун 6-11 градус кӑна ӑшӑ тӑрӗ. Ку ҫанталӑк ака уйӑхӗнчипе пӗр килет. Ҫавӑнпа уяв мероприятийӗсене урамра мар, пӳлӗмсенче ирттерме сӗнеҫҫӗ.

Ҫитес вӑхӑтра Чӑваш Енре циклон хуҫаланӗ. Синоптиксем ҫӗртме уйӑхӗ сивӗ килессе пӗлтереҫҫӗ. Пӗлтӗрхи пекех ҫумӑр нормӑран нумайрах ҫӑвӗ. 10-мӗшӗ хыҫҫӑн ҫумӑр тата ытларах ҫӑвӗ, ҫапах сывлӑш температури кӑштах хӑпарӗ. Республика кунӗ умӗн ӑшӑтмалла, ун чухне ҫил те лӑпланӗ.

Мускав облаҫӗнче Чӑваш Енри арҫын карьерта путса вилнӗ. Кун пирки inkotelniki.ru сайт пӗлтерет.

Ку инкек ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Селикат микрорайонӗнче пулнӑ. Ӗҫлеме килнӗ икӗ арҫын эрех ӗҫнӗ, Пӗчӗк Люберецк карьер ҫыранӗнче канма шухӑшланӑ.

Ҫав кун ҫиллӗ, анчах хӗвеллӗ ҫанталӑк тӑнӑ. Хайхискерсем ӑшша пиҫнӗ пулмалла – шыва кӗме шут тытнӑ. Вӗсенчен пӗри шыва чӑмнӑ та тек тухайман. Тепри ӑна ҫыран хӗрринче кӗтсе тӑнӑ, кӑштахран ҫӑлавҫӑсем патне шӑнкӑравланӑ.

Арҫын виллине ҫыран хӗррине кӑларнӑ, вӑл чӑнах та эрех ӗҫни паллӑ пулнӑ. Хайхискер шывпа чыхӑнса кайса вилнӗ.

Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 18 ача чӳречерен тухса ӳкнӗ. Кӑтарту савӑнтармасть. Телее, ача вилнӗ тӗслӗх пулман.

Ҫӗрпӳре пурӑнакан Светлана Петрова каланӑ тӑрӑх, унччен 4 ҫулти ывӑлӗ нихӑҫан та чӳрече янахӗ ҫине хӑпарса выляман. Пӗр кун хӗрарӑм машинӑна ларса лавккана кайнӑ, ачине пиччӗшӗпе хӑварнӑ. Кӗҫех амӑшӗ патне килтен шӑнкарав ҫитнӗ: пӗчӗк ача иккӗмӗш хутран тухса ӳкнӗ. Вӑл часрах киле таврӑннӑ.

Пӗчӗкскере Республикӑри ача-пӑча клиника пульницине ӑсатнӑ. Вӑл шӑм-шакне хуҫман, ҫапах сурансӑр иртмен: пуҫ мими чӗтреннӗ. Халӗ ӑна тухтӑрсем сӑнаса тӑраҫҫӗ.

ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗр 27 ача чӳречерен тухса ӳкнӗ. Шел те, пӗр тӗслӗхре ача вилнӗ. Ҫулла ҫитнӗ май аслисен асӑрхануллӑ пулмалла, ачана пӳлӗмре пӗччен хӑвармалла мар.

Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ хальхи вӑхӑтри наци драматургийӗн конкурсне ирттерет. Пултарулӑх ӑмӑртӑвне И.Я. Яковлев ҫулталӑкне халалланине пӗлтереҫҫӗ театрта.

Ӳнер учрежденийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, театра хальхи вӑхӑтри авторсемпе драматургсен пьесисем килме пуҫланӑ. Ӗҫсене кӑҫалхи юпа уйӑхӗн 16-18-мӗшӗсенче пӗтӗмлетӗҫ. Ун чухне Наци драматургийӗн республикӑри лабораторийӗ-форумӗ иртӗ.

Конкурс тӗллевӗ — ҫамрӑк авторсене, профильлӗ аслӑ шкулсенчи студентсене, режиссерсене ачасемпе ҫамрӑксене валли пьесӑсемпе спектакльсене хатӗрлеме хавхалантарасси.

Театрӑн тӗп режиссерӗнче Чӑваш Енри хальхи вӑхӑтри пултаруллӑ та анлӑ тавра курӑмлӑ сцена ӑсти, режиссер Иосиф Дмитриев-Трер тӑрӑшать.

Ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Красноармейски районӗнчи Чатукассинчи кану центрӗнче «Песней порадуем друзей» (чӑв. Юлташсене юрӑпа савӑнтарар) хӑй тӗллӗн вӗреннӗ хор ушкӑнӗсен фестивалӗ иртнӗ. Ӑна Филипп Лукин композитор ҫуралнӑранпа 105 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Мероприятин тӗллевӗсенчен пӗри СССР патшалӑх премийӗн лауреачӗн, Раҫҫей халӑх артисчӗн, Раҫҫей, Чӑваш тата Дагестан республикисен искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗн, Шупашкар хулин тата Красноармейски районӗн хисеплӗ ӗҫченӗн ятне сарасси теҫҫӗ.

Фестиваль кунӗнче Ф.М. Лукин музейӗнче Уҫӑ алӑксен кунӗ иртнӗ. Унта Чатукассинчи шкул ачисем, фестиваль хӑнисемпе унта хутшӑнакансем пулнӑ.

Трак енӗн мухтавлӑ ывӑлне халалласа фойере Филипп Лукин юррисем янӑранӑ.