Хулара
rostov.tsargrad.tv сайтри сӑн Шупашкарти Калинин районӗнчи ачалӑха сыхлас енӗпе ӗҫлекен пая икӗ ача хӳтлӗхсӗр тӑрса юлни пирки пӗлтернӗ. Амӑшӗ сипленет, ашшӗне вара шыраҫҫӗ. Арҫын ачасем -2-ре тата 3-ре. Ҫемьере йывӑр лару-тӑру сиксе тухнӑ. Амӑшӗ халӗ стационарта сипленет, ашшӗ ӑҫти паллӑ мар – шыраҫҫӗ. Пай ӗҫченӗсем ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен инспекторсемпе пӗрле вырӑна ҫитсе тӗрӗсленӗ. Лару-тӑру йывӑр: тӑванӗсем те тӗрлӗ сӑлтава пула пӗчӗк ачасене пӑхаймаҫҫӗ. Ҫывӑх тӑванӗсем ирӗк панипе ачасене пульницӑна илсе кайнӑ, унтан вӗсене ача ҫуртне куҫарӗҫ. Амӑшӗ сипленсе пӗтериччен, ашшӗне тупиччен арҫын ачасем унтах пулӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Вӗренӳ
foto.cheb.ru сайтри сӑн Паян И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУ юбилейне паллӑ тӑвать. Асла шкул 90 ҫул тултарнӑ. Вӑл 19309 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 10-мӗшӗнче уҫӑлнӑ, малтан Чӑваш педагогика университечӗ пулнӑ. Вӑл Чӗмпӗрти чӑваш учителӗсен шкулӗн (чӑваш шкулӗсем татат Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи интеллигенци халӑхӗ валли вӗрентекенсем хатӗрленӗ) преемникӗ пулса тӑнӑ. Халӗ вӑл – Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ, Иван Яковлев ятне илнӗ. Унта 5 вӗренӳ корпусӗ ӗҫлет, студентсене 10 факультетра вӗрентеҫҫӗ. Аслӑ шкул ректорӗ Владимир Иванов каланӑ тӑрӑх, республикӑри шкулсенче ӗҫлекен вӗрентекенсен 80 проценчӗ ЧППУра ӑс пухнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
shumerlya.bezformata.com сайтри сӑн Юлашки вӑхӑтра Хӗрлӗ Чутай районӗнче кӑшӑлвируспа чирлекенсем нумайланнӑ. Унта 110 ҫын инфекциленнӗ. ЧР Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев хушнипе оперштаб ҫумӗнчи ӗҫ ушкӑнӗ района ҫитнӗ. Вырӑнти халӑха лару-тӑру пирки ытларах хыпарласа тӑма йышӑннӑ, вырӑнтисем вара общество вырӑнӗсене дезинфекцилӗҫ. Тепӗр тесен, Хӗрлӗ Чутай районӗнче ку ӗҫе пуш уйӑхӗнчех тума пуҫланӑ. Уйӑх пуҫланнӑранпа чирлӗ ҫынпа хутшаннӑ 19 ҫын режима 29 хутчен пӑснӑ. Маска тӑхӑнмасӑр ҫӳрекенсем те пулнӑ. Оперштаб ҫумӗнчи ӗҫ ушкӑнӗ палӑртнӑ тӑрӑх, района инфекцие ют регионта вахта мелӗпе ӗҫлекенсем, ют тӑрӑхран ҫитнисем ытларах илсе килнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
Чӑваш Енӗн шырав юхӑмӗ хӑйсен хастарне Евгений Шумилова пульницӑна вырттарас тесе Фейсбукра ӗнер пулӑшу ыйтса ҫырнӑ. Арҫыннӑн ӳпки икӗ енӗпе шыҫнӑ. Вӑл пысӑк температурӑпа пӗр эрне нушаланнӑ, виҫ кун каялла тӑн ҫухатнӑ. Юнри сахӑр виҫи чакса кайнӑ. Участокри врач кӑшӑлвирусран тест тума ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче ҫеҫ вырӑн пур тенӗ. Васкавлӑ пулӑшу чӗнсен тухтӑрсем 3 сехет ытла кӗттернӗ. Врач юн пусӑмне те виҫмен имӗш. Евгений Георгиевич вара юн пусӑмӗ пысӑккипе, диабет чирӗпе нушаланать иккен. 64 ҫулти арҫын пӗччен пурӑнать. Евгений Шумилов ӗҫлекен «Советская Чувашия» хаҫат та ҫине тӑнӑ — усси пулман. Паян вара чирлӗ ҫынна тинех пульницӑна вырттарнӑ. Вырӑн тупас, пульницӑна хурас тесе Шумиловӑн ҫывӑх ҫыннисем тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗнче ҫырнӑ, депутатсене пулӑшма ыйтнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
Инкеклӗ лару-тӑру министерстви тунӑ сӑн Муркаш районӗнчи Кӑпас ялӗ ҫывӑхӗнчи пӗвере арҫын путса вилни пирки хыпарланӑччӗ. Ҫав вырӑнтах, ҫав кунах унта тепӗр ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Юнка ял тӑрӑхӗн администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, инкек ҫӗртме уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ирхи 10 сехет хыҫҫӑн пулнӑ. Ҫав ирхине унӑн ентешӗ, 1971 ҫулта ҫуралнӑ арҫын, путса вилнӗ. Ку вара – ун хыҫҫӑн. Иккӗшӗ те урӑ пулман, тумтирӗпех шыва кӗме кӗрсе кайнӑ. Вӗсем пулӑҫсен куҫӗ умӗнчех путса вилнӗ. Анчах лешсем вӗсене ҫӑлайман. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
"За рулем" порталти сӑн Паян кӑнтӑрла М-7 ҫул ҫинче, Лапсарпа Кӳкеҫ хушшинче, хӑрушӑ авари пулнӑ. Шел те, инкекре ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, «Фиат Дукато» Уйкас еннелле пӑрӑнма тӑнӑ. Ун ҫине фура пырса кӗнӗ. Унтан йывӑр тиевлӗ машина транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухса кайнӑ, унта «УАЗпа» ҫапӑннӑ. Ку вара «ВАЗ-2110» машина ҫине пырса тӑрӑннӑ. УАЗри ҫын авари вырӑнӗнче вилнӗ. Инкек вӑхӑтӗнче ҫул ҫинче «пӑкӑ» пулнӑ. Вырӑнта Инкеклӗ лару-тӑру министерствин специалисчӗсем ӗҫленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Харпӑр шухӑш
Чӑваш чӗлхи
Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр (ку ӗҫе тахҫантанпах тӑвайманччӗ-ха...). Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче). «Вӑрман хӑртрӑм...» «Эх тур-тур, ҫав усал ҫын кашнинех сӑмахӗпе хӑртать ӗнте…» Хӑртрӑм, хӑртать — пурте вӗсем хӑрт сӑмахран пулса кайнӑ. Хӑрт — пысӑк пуртӑ, ҫар пуртти, унпа вӑрман касма та, йывӑҫ кӑклама та лайӑх пулнӑ. Хӑртпа вӑрман кӑкланине хӑртни тесе каланӑ. Этеме сӑмахпа хӑртни — ҫивчӗ тимӗрпе касса татнӑ пекех калани. Епле хитре чӗлхе! Сӑнарлӑх — кашни утӑмрах... Хушса калани. Ашмарин хатӗрленӗ сӑмах пуххине е Скворцов редакциленӗ чӑвашла вырӑсла словаре пӑхсан, эпир чӑн та «хӑрт» сӑмаха тупатпӑр. Юлашкине вара Ашмарин словарӗнченех кӗнӗ пулас — ним улшӑнусӑр. Словарьте ӑна «секира», «алебарда», «сабля», «шашка», «сабля» сӑмахсемпе куҫарма сӗнеҫҫӗ. Ҫавах та каласа хӑвармалли пурах: Ашмарин унсӑр пухне «хӑртӑ» вариантне те кӗртнӗ — кунта вара тӗплӗрех ӑнлантарса панӑ: «обоюдоострый топор, употреблявшийся в битвах»; «палка с топориком на конце». |
Республикӑра
Ҫу уйӑхӗн вӗҫӗнче ЧР ШӖМӗн ертӳҫине ҫумне – полици пуҫлӑхне Александр Смирнова савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ӑсатнӑ. Вӑл урӑх ҫӗрте тӑрӑшӗ. 41 ҫути Александр Смирнов РФ ШӖМӗн Чукотка автономи округӗнчи управленийӗн пуҫлӑхӗ пулӗ. Вӑл Чӑваш Енре 2017 ҫултанпа ӗҫленӗ, пирӗн пата Мари Элтен килнӗ. Унччен Орлов тата Новгород облаҫӗсенче тӑрӑшнӑ. Халӗ ЧР ШӖМӗн пуҫлӑхӗн Виктор Шмаковӑн пӗр ҫум Александр Арапов тӑрса юлнӑ.Тепӗр ҫумӗ Леонид Вакс ака уйӑхӗнче Краснодар крайне ӗҫлеме куҫнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
Шупашкарта лавккаран сумка вӑрланӑ тесе шухӑшлакан хӗрарӑма шыраҫҫӗ. Ҫӗртме уйӑхӗн 4-мӗшӗнче 15 сехетре Карл Маркс урамӗнчи курттӑм тата ваккӑн суту-илӳ тӑвакан лавккара тавар туянакан япала суйланӑ чух хӑйӗн сумкине ҫӳлӗк ҫине хурса янӑ. Кайран кассӑна ҫитсен ҫавна аса илнӗ. Сумкӑна илме тесе каять те тупаймасть. Такам ӑна «ҫаклатса» кайма та ӗлкӗрнӗ. Сумкӑра документсем, карас телефонӗ, укҫа-тенкӗ пулнӑ. Хаклӑ япаласене ҫухатнӑ хӗрарӑм пакунлисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Видеокамера объективне ҫамрӑках мар хӗрарӑм лекнӗ. Ют ҫын сумкине вӑл йӑтса кайма пултарнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Хӗрарӑма паллакансене, вӑл ӑҫта пурӑннине пӗлекенсене ун пирки йӗрке хуралҫисене систерме ыйтаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
Шупашкарта пурӑнакан 25 ҫулти ҫамрӑк пӗр кунхине амӑшне тата пӗрле пурӑнакан хӗрарӑма ҫӗҫӗпе чиксе пӗтернӗ, тӑван ашшӗне вӑл вӗлерессипе хӑратнӑ. Пӑтӑрмах пӗлтӗрхи ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ҫурҫӗр иртни 2 сехетре пулса иртнӗ. Ӳсӗр ҫамрӑк 59 ҫулти амӑшне тата пӗрле пурӑнакан 31 ҫулти хӗрарӑма ҫӗҫӗпе чиксе пӗтернӗ. Ҫав вӑхӑтра лешсем ҫывӑрнӑ. Хӗрарӑмсене кил хуҫи, каччӑн ашшӗ, хӳтӗлеме тӑнӑ. Анчах ҫамрӑк ҫын ӑна вӗлерессипе хӑратнӑ. Каччӑ тӗлӗшпе тӗпчевҫӗсем пуҫиле ӗҫсем пуҫарнӑ: икӗ ҫынна вӗлерме тӑнӑшӑн, вӗлерессипе хӑратнӑшӑн. Пуҫиле ӗҫе тӗпченӗ май судпа медицина экспертизи ирттернӗ. Каччӑ хӑй мӗн хӑтланнине ӑнланман, халӗ те ӑнланмасть тесе пӗтӗмлетнӗ. Суд ӑна психитари пульницине ӑсатма йышӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (11.10.2024 15:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 759 - 761 мм, 3 - 5 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Уйӑп Мишши, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Юшков Сергей Павлович, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Иванова Любовь Филипповна, вулавӑшҫӑ, тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Решетов Юрий Сергеевич, Чӑваш АССРӗн халӑх артисчӗ, баянист ҫуралнӑ. | ||
| Игнатьева Валентина Ивановна, педагогика ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |