"Про Город" сайтран илнӗ сӑн

Шупашкарта пурӑнакан Перепелкин Сергей Станиславович ака уйӑхӗн 19-мӗшӗнче килтен тухса кайнӑ та таврӑнман. Ӑна халӗ те шыраҫҫӗ.

Арҫын тӑванӗн хваттерӗнчен кайнӑ. Унӑн ун чухне тусӗсемпе тӗл пулмалла пулнӑ. Анчах тӑванӗсем вӑл кампа тӗл пулнине пӗлмеҫҫӗ. Вӗсем ӑна малтан хӑйсем шыранӑ. Анчах тупайман, ҫавӑнпа ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче полицие кайса заявлени ҫырнӑ. Хӑй Сергей Перепелкин Ҫӗмӗрле районӗнче ҫуралса ӳснӗ.

Тухса кайнӑ кун вӑл хура ветровка, хӗрлӗ кроссовка, спорт шӑлаварӗ тӑхӑннӑ пулнӑ.

Виктор Чугаров режиссёр «Чӑваш чӗлхи» фильм ӳкернине, ӑна Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗнче хӑтлассине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Асӑннӑ пулӑм пирки Чӑваш Ен патшалӑх телекуравӗнче кун пирки Алексей Енейкин тележурналист ҫакӑн пек каласа кӑтартнӑ:

«Тӗнчен тӗрлӗ кӗтесӗнче пурӑнакан чӑвашсем, вӗсемпе пӗрле ытти халӑх ҫыннисем те пирӗн тӑван чӗлхепе пуплеме тӑрӑшаҫҫӗ.

Ҫакӑ ҫӗнӗ фильмӑн пурне те тыткӑнлакан хӑйне евӗрлӗхӗ. Виктор Чугаров режиссер хӑйӗн умне калама ҫук пысӑк тӗллев лартнӑ — кино ӑсталӑхӗ урлӑ майӗпен манӑҫа тухса пыракан тӑван сӑмахлӑха тӗнче шайӗнче ҫӗклес тенӗ.

Ҫак ӗҫе вӑл хӑйӗнчен пуҫланӑ. Хулара ҫуралса ӳснӗскер иртнӗ ҫулсенче тӑрӑшсах чӑвашла калаҫма вӗреннӗ.

Унтан республикӑра вырӑс чӗлхине тӗпе хурса ҫитӗнекен ӑрӑва тӑван пуплеве явӑҫтарма шут тытнӑ. Ырӑ пуҫарӑва аслисем те хаваспах хутшӑннӑ».

Кӑҫал иртекен машина куҫарӑвӗн пӗтӗм тӗнчери конференцине чӑваш чӗлхи те хутшӑнӗ. Вӑл Пунта Канӑра (Доминикан Республики) чӳк уйӑхӗнче иртӗ. Конференцине хутшӑнас текенсен утӑ уйӑхӗн 15-мӗшччен хӑйсен моделӗсене ярса памалла (утӑн 23-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ).

WMT (Машшин куҫарӑвӗн пӗтӗм тӗнчери семинарӗ) — машшин куҫарӑвне аталантарас енӗпе иртекен чи паллӑ пӗтӗм тӗнчери конференци. Ӑна XXI ӗмӗр пуҫламӑшӗнченех ирттереҫҫӗ. Кунта пӗтӗм тӗнчери чи вӑйлӑ ушкӑнсем пухӑнаҫҫӗ — университетсенчен, Google, Microsift, Facebook йышши пысӑк компанисенчен. Кӑҫалхи конференцине Чӑваш чӗлхи лабораторийӗ те хутшӑнать. Лаборатори ертӳҫи Николай Плотников каласа панӑ тӑрӑх, конференцие хутшӑннӑ май вӗсем хӑйсен корпусӗсемпе, сӑмахсарӗсемпе тивӗҫтерӗҫ.

«Ҫак конференцие хутшӑннӑ май эпир тӗнчери ӑсчахсем чӑваш чӗлхипе ытларах кӑсӑкланасса, чӑвашла машшин куҫарӑвӑн пахалӑхӗ ӳсессе шанатпӑр. Ҫавӑн пекех ун хыҫҫӑн чӑваш чӗлхи пысӑк машшин куҫаруҫисене те, сӑмахран, Google-ӑнне, Promt-ӑнна, хушӑнӗҫ тесе шутлатпӑр. Малашне ку куҫарупа ҫыхӑннӑ ытти хатӗрсемшӗн те усӑллӑ пулӗ: сасӑпа пулӑшакансене, шырав системисене, сӗнӳ тытӑмӗсене тата ыттисене те.

Малалла...

Ҫу уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Шупашкарти Трактор историйӗн ӑслӑлӑхпа техника музейӗнче Екатеринбургри ачасем пулнӑ. Вӗсем — арҫын ачасемпе яшсен «Созведие» ансамбльне ҫӳрекенскерсем. Асӑннӑ ушкӑн – пӗтӗм Раҫҫейри тата тӗнчери конкурссен лауреачӗ тата дипломанчӗ пулнӑ. Вӗсем Чӑваш Ен тӗп хулинчи ҫак хӑйне евӗр музейпа кӑмӑлтан тата кӑсӑклансах паллашнӑ.

Пирӗншӗн, чӑвашсемшӗн, чи кӑмӑлли тата хавасланмалли вара урӑххи. Арҫын ачасемпе яшсем чӑвашла юрласа савӑнтарни. Кун пирки Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, музей директорӗ Альберт Сергеев «Контактра» халӑх ушкӑнӗнче хыпарланӑ, ҫавна ҫирӗплетсе видкео вырнаҫтарнӑ.

Ачасем «Кӗрекере ларса савӑнар» юрра шӑрантарнӑ.

«Чӳречине яри те уҫса ярар

Итлемешкӗн сарӑ кайӑк, ай, юррине,

Итлемешкӗн сарӑ кайӑк, ай, юррине.

Атя уҫса яр, умне пырса лар,

Сарӑ кайӑк юрланине илтсе йӑпанар,

Сарӑ кайӑк юрланине илтсе йӑпанар» — янӑратнӑ Екатеринбургри арҫын ачасемпе яшсем.

Ҫӗмӗрле районӗнче «Соснячок» ача-пӑча уйлӑхне юсаса ҫӗнетесшӗн. Кун пирки асӑннӑ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Валерий Шигашев тата республикӑн вице-премьерӗ — вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗ Алла Салаева пӗлтернӗ.

Валерий Шигашев 40 ҫул каялла ҫав уйлӑхра каннине аса илсе Инстаграмри уйрӑм постра сӑнӳкерчӗк те вырнаҫтарнӑ.

Алла Салаева пӗлтерне тӑрӑх, асӑннӑ учрежденире ҫулсерен 500-е яхӑн ача каннӑ. Ача-пӑча уйлӑхӗ хырлӑхра вырнаҫнӑ, ҫывӑхрах пӗве пур тата икӗ ҫӑл тапса тӑрать.

Халӗ вырӑнтисем (ҫав шутра — маларах асӑннӑ Валерий Шигашев тата депутатсем) ача-пӑча уйлӑхне хальхи евӗр юсаса ҫӗнетсе ӗҫлеттерсе ярасшӑн. Республика шайӗнчи тӳре-шара шухӑша ырласа йышӑннӑ. Проекта ҫитес ҫулхи ҫуркунне валли хатӗрлесе ҫитерӗҫ.

Республикӑри тӗрлӗ районта мобильлӗ ушкӑнсем лавккасенче, халӑх йышлӑ ҫӳрекен ытти вырӑнта кӑшӑлвирусран епле сыхланнине тӗрӗслемелли рейдсем тӑтӑшах ирттереҫҫӗ. Муркаш районӗнче те ҫаплах.

«Ҫӳретӗр кунта ухмахланса (Фейсбукри постра вырӑнти тӳре-шара хӗрарӑм каланӑ сӑмах вырӑнне синонимпа усӑ курнӑ. — Т.Т. асӑрхаттарӑвӗ). Пахчара ыхра лартасчӗ», — ҫапла вӑрҫса хӑварнӑ лавккара тавар туянакан хӗрарӑмсенчен пӗри. Хӑй вӑл маскӑпа пулнӑ. «Мӗн тери айванла ӗҫ сирӗн», — тарӑхса алӑка хыттӑн хупнӑ тепӗр лавккана маскӑсӑр кӗме хӑтланнӑ хӗрарӑм.

Тепӗр лавккара вара мобильлӗ ушкӑнпа пӗр арҫын вӑрҫма тапранса кайнӑ. Вӑл ушкӑн пайташӗсене ҫеҫ мар, вӗсен тӑванӗсене тата ҫитес виҫӗ ӑру таран ылханса пӗтернӗ. Ун хыҫҫӑн мобильлӗ ушкӑн пӗрле ҫӳреме полицейскисене чӗннӗ.

Ҫу уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Канаш хулинче чукунҫул кӗпер ҫине ҫамрӑк арҫын хӑпарса кайнӑ та вилнӗ. Вӑл 25 ҫулта ҫеҫ пулнӑ.

Карӑклӑ ялӗнче пурӑннӑскер ҫав кун чукунҫул кӗпер ҫине хӑпарса кайнӑ, унта ӑна ток ҫапнӑ. Арҫын вӑйлах пиҫсе кайнӑ. Васкавлӑ медпулӑшу тухтӑрӗсем килнӗ тӗле каччӑ чӗрех пулнӑ. Ӑна пульницӑна илсе ҫитернӗ. Анчах, шел те, тухтӑрсем унӑн пурнӑҫне ҫӑлса хӑварайман.

Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кун тӗлӗшпе следстви умӗнхи тӗрӗслев ирттереҫҫӗ.

Шупашкар хулинче пурӑнакан 40 ҫулти хӗрарӑма упӑшкине вӗлернӗшӗн айӑпласшӑн. Ятарласа вӗлермен-ха вӑл. Малтан хытӑ хӗнесе пӗтернӗ, унтан арҫын вилсе кайнӑ.

Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнчи каҫхине арӑмӗпе упӑшки Шупашкарти общежитисенчен пӗринче хӑнара пулнӑ. Ӳсӗр хӗрарӑмпа арҫын хушшинче тавлашу сиксе тухнӑ. Хӗрарӑм хӑйӗнчен 8 ҫул аслӑрах упӑшкине пуҫӗнчен тата ытти вырӑнтан тапса-ҫапса пӗтернӗ. Арҫыннӑн пит шӑмми, аяк пӗрчисем ванса-хуҫӑлса пӗтнӗ. Сурансене пула арҫын тепӗр кунхине килӗнчех вилсе кайнӑ.

Хӗрарӑма тытса чарнӑ, ӑна вӑхӑтлӑха хупса хунӑ. Пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.

admkrai.krasnodar.ru сайтри сӑн

ЧР Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче Строительство министерстви саккуна хӑш-пӗр улшӑну кӗтме сӗннӗ. Ку тӑлӑхсене хваттерпе тивӗҫтерес ыйтӑва пырса тивет. Шухӑша ЧР Элтеперӗ Олег Николаев та ырланӑ.

Тӑлӑхсене халӗ хваттерпе тивӗҫтереҫҫӗ. Ун вырӑнне социаллӑ тӳлев пама сӗннӗ. Анчах условисем пулмалла: 23 ҫултан аслӑрах, судпа айӑпланнӑ пулмалла мар, ӗҫлемелле.

Социаллӑ тӳлев виҫи 33 тӑваткал метрлӑ ҫурт калӑпӑшӗпе танлашать. Хальхи вӑхӑта илес тӗк, ку тӳлев 1 миллион та 303 пин те 38 тенкӗпе танлашмалла.

Тӑлӑхсем ку укҫапа хатӗр ҫурт та, хута каяканнине те туянма пултараҫҫӗ. Анчах авариллӗ ҫуртра, ҫывӑх тӑвансенчен туянма юрамасть.

Шупашкарта Максим Егоров-Курмыш ҫулҫӳревҫӗпе тӗлпулу иртӗ. Аса илтерер: Элӗк районӗнчи Татмӑш каччи пӗлтӗрхи кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Питӗртен Владивостока ҫити чупма тухнине, халӗ ҫитес ҫӗре ҫитнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: Максимӑн маршручӗ 10 пин ҫухрӑмпа танлашнӑ. Ӑна вӑл 1 ҫул та 2 уйӑх та 17 кунра чупса тухнӑ.

Максим Владивостокра пысӑках мар лектори ирттернине Инстаграмра пӗлтернӗччӗ. Каччӑ ҫулҫӳрев пирки каласа кӑтартма тӗрлӗ хулара (Максим Шупашкар, Мускав, Питӗр хулисене асӑннӑччӗ) тӗлпулусем ирттерес шухӑшлине хыпарланӑччӗ.

Шупашкарта ҫулҫӳревҫӗпе ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗнче тӗл пулма май килӗ. Курнӑҫу 15 сехет те 30 минутра пуҫланӗ.