РФ Финанс министерстви пенси ӳсӗмне тапхӑрӑн-тапхӑрӑн ӳстерме сӗнни пирки унччен пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ. Паян, нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, РФ Патшалӑх Думинче ӗҫлекен пенсионерсене пырса тивекен ыйтӑва пӑхса тухни паллӑ пулнӑ. Кун пирки ЧР влаҫсен официаллӑ порталӗ те пӗлтернӗ.

РФ Ӗҫ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, малашне ӗҫлекен пенсионерсене пенси тӳлеме пӑрахма пултарӗҫ. Анчах ку пурне те пырса тивмест-мӗн. Ҫулталӑкне 1 миллион тенкӗрен ытларах ӗҫлесе илекен пенсионерсем кӗреҫҫӗ ку йыша. Эппин, уйӑхне 83 пин тенке яхӑн ӗҫлесе илекенсем пенсисӗр тӑрса юлма пултараҫҫӗ.

Министерство хакланӑ тӑрӑх, ку ыйту 220 пин ҫынна пырса тивет. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, саккун 2016 е 2017 ҫултанпа вӑя кӗрӗ.

Хваттере е пӳлӗме тӳлевсӗр приватизацилемелли вӑхӑта Раҫҫейӗн Патшалӑх Думин депутачӗсем тӑсасшӑннине эпир пӗлтернӗччӗ.

Ҫак вӑхӑта миҫе хутчен куҫарнине те манса кайрӑмӑр ӗнтӗ. Хальхинче унӑн вӑйӗ кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче тухмаллаччӗ. Анчах ҫӗршыв шайӗнче хатӗрленӗ черетлӗ саккун проектӗнче приватизаци вӑхӑтне тата тепӗр 3 ҫуллӑха тӑсма шухӑшланине палӑртнӑ.

Паян РФ Патшалӑх Думин лепутачӗсем саккун проектне пӗрремӗш вулавпа йышӑннӑ. Анчах ҫурт-йӗре харпӑрлӑха куҫарас текенсен виҫӗ ҫулта ӗлкӗрӗпӗр-ха тесе тӑсӑлма май килмест-тӗр. Иккӗмӗш вулавра саккун проектне улшӑну кӗртессине пӗлтереҫҫӗ. Ун чухне приватизаци вӑхӑтне малтанхи вариантри пек 3 ҫуллӑха мар, ҫулталӑка кӑна тӑсасшӑн. Тепӗр майлӑ каласан, йышӑнса пӗтерсен, приватизаци вӑхӑчӗ 2016 ҫулхи пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗччен тӑсӑлӗ.

Ҫӗршывӑн Финанс министерстви пенси ҫулне пӗчӗкшерӗн ӳстерсе пырасшӑн. Антон Силуанов министр шучӗпе тивӗҫлӗ канӑва 63 ҫула ҫитсен кӑна кӑлармалла. Ку вӑхӑт арҫынсене те, хӗрарӑмсене те пӗр пек пырса тивмелле.

Раҫҫейӗн экономика министрӗ Алексей Улюкаев та ӗҫтешӗпе килӗшет-мӗн. «Ҫӗнӗ пенсионерсемшӗн» пенси ҫулне ӳстерме ун шучӗпе йывӑр мар. Пенсие каймалли вӑхӑта Улюкаев министр ҫулталӑкра ҫуршар ҫул хушса пырсан пилӗк ҫулта 63 ҫула ҫитерме пулать тесе шухӑшлать иккен.

Ҫав вӑхӑтрах Ӗҫ министерствинче пенсие каяссипе этем ӗмӗрӗн хушшинчи уйрӑмлӑха пӗчӗклетме кирлӗ мар тени сисӗнет. Паян пирӗн ҫӗршывра, Максим Топилин министр каланӑ тӑрӑх, вӑтамран 71 ҫул пурӑнаҫҫӗ.

Ҫӗршывӑн правительствин экономика блокӗ хыснари тӑкаксемпе пӗлсе усӑ курмалла тесе шухӑшлать-мӗн. Апла тӑк пенси ҫулне ӳстернинче ним начарри те ҫук.

Аса илтеретпӗр, хальхи вӑхӑтра хӗрарӑмсене 55 ҫул тултарсан тивӗҫлӗ канӑва яраҫҫӗ, арҫынсене — 60 ҫулта.

Хваттере е пӳлӗме тӳлевсӗр приватизацилемелли вӑхӑта каллех тӑсасшӑн. Хальхинче — 2018 ҫулхи пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗччен.

Паянхи саккунпа килӗшӳллӗн унӑн тапхӑрӗ кӑҫалхи пушӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнче вӗҫленмеллеччӗ. Приватизаци тапхӑрне тӑсасшӑн ҫунакансен шучӗпе «обьективлӑ сӑлтава пула ҫынсем ҫурт-йӗре харпӑрлӑха куҫарса ӗлкӗреймеҫҫӗ». Сӑмах май, унччен те ҫавӑн пек йӳтӗмпе приватизаци тапхӑрне тӑснӑччӗ.

Приватизаци вӑхӑтне куҫарас текенсем кивӗ тата ишӗлекен ҫуртра пурӑнакансемшӗн уйрӑмах пӑшӑрханнӑ пек пулса тухать. Ара, хваттер ыйтӑвне лайӑхлатма тесе вӗсем черетре тӑраҫҫӗ-ха, анчах черет ҫитнӗ ҫӗре приватизаци тапхӑрӗ вӗҫленет те хайхисен патшалӑх харпӑрлӑхӗнчи хваттерпех ҫырлахма тивет тесе шухӑшлаҫҫӗ иккен.

Пӗр ик эрне маларах вара приватизаци вӑхӑтне ҫынсен уйрӑм категорийӗшӗн тӑсас текенсем те пулнӑччӗ. Унта сӑмах тӗрмере ларакансем пирки пыратчӗ. Мӗншӗн вӗсене тӑсса парас тенине саккун сӗнекенсем хайхисем (тӗрмере ларакансем) «хисепе тивӗҫ сӑлтава пула» приватизацие хутшӑнаймассипе сӑлтавланӑччӗ.

ЧР Патшалӑх Канашӗн сессийӗ

«Ирӗклӗх» тӳре-шарана чӑвашла Конституцие йышӑнма сӗнни пирки унчченех пӗлтернӗччӗ. Анчах общество организацийӗн сӗнӗвне шута илесшӗн мар иккен. Кун пирки «Ирӗклӗх» сайчӗ пӗлтерет.

Общество хастарӗсем ку ыйтупа тӗрлӗ ведомствӑна ҫитнӗ. ЧР Патшалӑх Канашӗн хуравӗнче федераци тата регион саккунӗсенче саккунсене икӗ чӗлхепе йышӑнмаллине кӑтартакан ҫирӗп норма ҫуккине пӗлтерет.

Парламентра Конституцин чӑвашла куҫарӑвӗ вырӑслипе пӗр тан пулнине калаҫҫӗ. Прокуратура ҫапла пӗлтернӗ: ЧР Конституцине Раҫҫейӗн патшалӑх чӗлхипе ҫеҫ йышӑнни саккуна пӑснине пӗлтермест-мӗн.

«Ирӗклӗх» патшалӑх инстанцийӗсемпе чӑвашла ҫырӑннӑ. Патшалӑх Канашӗ ҫырӑва чӑвашла хуравланӑ. Прокуратура икӗ чӗлхепе те ҫырнӑ. ЧР Юстици министерстви вырӑсла хуравланӑ. Унта чӑвашла лайӑх пӗлекен профессионал куҫаруҫӑ ҫук-мӗн.

Аса илтерер: общество хастарӗсем ҫакна пӗлтӗр кӗркунне пуҫланӑ. Вӗсем ЧР Конституцийӗ вырӑсла ҫеҫ пулнине, чӑвашла куҫарӑвӗн юридици вӑйӗ пулманнине палӑртнӑ.

Вӗрентекенсене шкул ачисемпе нумайлӑ хисепре чӗнтерме хуштаракан саккун проектне РФ Патшалӑх Думине Коммунистсен партийӗн депутачӗ Владимир Бортко ҫитернӗ.

Коммунист сӗнӗвӗ «Вӗренӳ ҫинчен» федераци саккунне пырса тивмелле. Бортко депутат вӗрентекенсене ачасен «чысӗпе тивӗҫлӗхне» хисеплеттересшӗн. Ҫавна май парламентарий учительсене шкул ачисене «Эсир» тесе чӗнтересшӗн. Тӗп хуласенчен тата культура центрӗсенчен аякра вырнаҫнӑ ял-хулашӑн ҫакӑ уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ тесе шухӑшлать-мӗн коммунист-депутат.

«Эсир» темен вӗрентекенсене явап тыттарассине саккун проектӗнче ҫапах та пӑхса хӑварман.

Раҫҫейре хӗрарӑмсем арҫынсенчен сахалрах пенси илме тытӑнасси пирки пӗлтереҫҫӗ. Хӗрарӑмсем 20 процент сахалрах илӗҫ-мӗн.

Ӗҫ тата социаллӑ хӳтӗлев министерстви пенсие шутламалли постановленин проектне хатӗрлет. Унран уйӑхсерен тӳлемелли укҫа виҫи мӗн чухлӗ пуласси килӗ.

Проект постановленийӗ тӑрӑх, хӗрарӑмсем арҫынсенчен 20 процент сахалрах укҫа илӗҫ. Мӗншӗн? Правительство пенсие тухмалли ӳсӗме шута илесшӗн-мӗн. Арҫынсен пухӑннӑ пенси тӳлемелли тапхӑрӗ — 227 уйӑх, хӗрарӑмсен — 270 уйӑх.

Хальлӗхе ку кӑтарту пурнӑҫ тӑршшӗнчен килет.

Анчах хальлӗхе ку ыйтӑва татса паман-ха. Алиментпа парӑма кӗнисене водитель прависӗр вӑхӑтлӑха хӑварма ирӗк паракан саккун проектне Раҫҫей Федерацийӗн Конституци законодательстви тата патшалӑх строительстви енӗпе ӗҫлекен комитет парламентӑн кӗҫӗн палатине пӗрремӗш вулавпа йышӑнма тесе ҫитернӗ.

Алимента тӳлеменнисене саккуна йышӑнса пӗтерсен алимент автомобильпе е караппа вӑхӑтлӑх ҫӳреме чарма тытӑнӗҫ. Кун пек тума суд приставӗсене ирӗк парӗҫ.

Енчен машина пурӑнма кирлӗ хатӗр шутлансан е ялан пурӑнакан вырӑнтан машинӑпа кӑна тухса ҫӳреме май пулсан, е парӑмҫӑ сусӑр пулсан тата парӑм виҫи 10 пин тенкӗрен иртмесен алиментҫӑна правасӑр хӑварма юрамӗ.

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев икӗ Хушу алӑ пуснӑ. Вӗсенчен пӗри, «Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗн Администрацийӗн тытӑмне оптимизацилесси» ятлӑ. Унӑн тӗп пункчӗсенчен пӗри — общество хӑрушсӑрлӑхӗн тата коррупцие хирӗҫле политикӑна аталантарассипе ӗҫлекен управление пӗтерсе хурасси ҫинчен. Халӗ вӑл управлени икӗ подразделенирен тӑрать. Коррупципе кӗрешме патшалӑхӑн граждан службин, кадр политикин тата патшалӑх наградисен управленине шаннӑ.

Тӗрӗслев управленине тӗрӗслев тата общество хӑрушсӑрлӑхӗн управленийӗ туса хунӑ. Унӑн пуҫлӑхӗ тата администраци ертӳҫин ҫумӗ пулма Алексей Метелкина шаннӑ. Унччен вӑл Михаил Игнатьевӑн пулӑшаканӗ шутланнӑ.

Кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа йывӑҫа пырса тивекен ҫӗнӗ саккун вӑя кӗнӗ. Ӑна кирек мӗнле транспортпа та ятарлӑ документ пур пулсан кӑна турттарма юрать.

РФ Вӑрман кодексӗн 50.4 статйин 1 тата 2-мӗш пайӗсемпе килӗшӳллӗн малашне йывӑҫ турттарма ятарлӑ документ кирлӗ. Ӑна йывӑҫ «хуҫисен» юридици сӑпачӗсем, усламҫӑсем ҫырса параҫҫӗ.

Йӗркене пӑсакансене административлӑ штраф тӳлеттерӗҫ. Должноҫри ҫынсене — 30-50 пин тенкӗ, юридици сӑпачӗсене — 500–700 пин тенкӗ. Йывӑҫа тата транспорта туртса илӗҫ.

Палӑртмалла: ҫакнашкал йӗркене пӑсни пирки протоколсене ШӖМ ӗҫченӗсем те ҫырма пултараҫҫӗ.