Кашни ҫын уйрӑм енпе кӑсӑкланать. Такам пулӑ тытса лӑпкӑллӑх туять, теприсем лӗпеш тытас тесе улӑхсем тӑрӑх кускалаҫҫӗ, виҫҫемӗшсене вара сунар илӗртет. Анчах кашни япалан хӑйӗн виҫи пулмалла. Тем тесен те саккун — ҫын пайтишӗсенчен ҫӳллӗрех, ҫавӑнпа та ҫынсен ҫирӗплетнӗ йӗркесене пӑхӑнмалла.
РИА хыпар агенстви пӗлтернӗ тӑрӑх Раҫҫей Федерацийӗн президенчӗ ҫак кунсенче сунар йӗркине пӑснишӗн штрафсене ӳстерекен саккуна аллӑ пусса ҫирӗплетнӗ.
Малашне вара, тӗслехрен сунар ӗҫӗ-хӗлнӗ ятарлӑ ҫирӗплетне вӑхӑтра мар пурнӑҫлакансене пӗр е икӗ ҫулчченех сунара тухма ирекне туртса илӗҫ. Пӗлтерӗшлӗ вырӑнсенче ӗҫлекенсенчен 50 пин текеллӗ штраф «шӑйӑрса» илӗҫ тата сунар хатӗрне те туртса илме пултарӗҫ.
Сунарҫӑ билетне, сунар пурлӑхне тупма панӑ ятарлӑ ирӗке, сунарҫӑ пӑшалне упрама тата усӑ курма паракан ирӗке е путевкӑна кӑтартма килешменнисене ҫӗнӗ йӗркепе сунартан 1-2 ҫулччен хӑтарма пултарӗҫ.
Сунар ресурсне кӗрекен пуклак чӗрнелле чӗрчунсене тата упасене ятарлӑ ирӗксӗр тытакансене вара 3 ҫуллӑха сунар ӗҫӗ-хӗлнӗ ирттерме ирӗке туртса илӗҫ.
Ялтан хулана, хуларан яла час-часах ҫӳренӗ майӑн транспортра ларса пынӑ чух куҫсем хӑйсемех чӳречен леш еннелле тинкереҫҫӗ — ара ҫутҫанталӑк илемӗпе мӗншӗн килленес мар-ха? Анчах таврана сӑнаса пынӑ майӑн трасса хӗррипе ҫул инкекӗнче вилнӗ тӑванӗсене асӑнса вырнаҫтарнӑ асӑну хӑмисене, чечек кӑшӑлӗсене тӑтӑшах асӑрхама пулать. Вӗсене курсанах пӗрисем ҫӳҫӗнсе те илеҫҫӗ, теприсен кӑмӑлӗ хуҫӑлать. Ара пурте эпир хамӑрӑн пурнӑҫра лайӑххине кӑна курасшӑн. Тӗнчерен уйрӑлнӑ паллисене асӑрхасан вара вилӗм витӗмӗ пире те тивме пултарасса туйӑнать.
Ку ыйтӑва Еврей автономи облаҫӗнчи саккун тӑвакан пухӑвӑн депутачӗсем татса парас тенӗ. Вӗсен шухӑшӗпе малашне халӑха ҫул хӗрринче ритуаллӑ паллӑсене хӑварма чармалла, мӗншӗн тесен вӗсем урапасем ҫӳремелли ҫулпа ҫул хӗррин чиккине уйӑракан йӑрӑмсене тивӗҫлӗ усӑ курмалли йӗркене пӑсаҫҫӗ.
Саккун проекчӗпе килешӳллӗн ҫул инкекӗ вырӑнӗнче чечексемпе кӑшӑлсем хӑваракансене 1 500 тенкӗ штраф тӳлеттерме сӗнесшӗн.
Чӑваш Енӗн Минтрансӗ те ку хыпара ҫирӗплетнӗ.
— Эпир пӗлнӗ тӑрӑх паянхи куна инкек пулнӑ вырӑнта ларакан асӑну палӑкӗсене «пӗтермеҫҫӗ».
Республикӑра предпринимательсен правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен должноҫне нумаях пулмасть ҫирӗплетнӗччӗ. Тав сӑмахӗлле ҫак тивӗҫе пурнӑҫлама Шупашкар хулин Депутатсен пухӑвӗн депутатне Владимир Иванова ҫирӗплетнӗччӗ. Ӳлӗмрен вара усламҫӑсен хӳтлӗхҫи хӑйӗн тивӗҫне республика хыснин шучӗпе пурнӑҫлӗ.
Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн паянхи сессийӗнче асӑннӑ институт пирки саккун йышӑнчӗҫ. Пытарар мар, ку должноҫа тӗрлӗрен йышӑнакансем пур. Хӑшӗсен шучӗпе хысна туприне уншӑн яни тӗрӗс мар. Ун йышшисем: «Атьӑр эппин учительсен, врачсен, уполномоченнӑйсен правине хӳтӗлекен уполномоченнӑйсем туса хурар», — тесе каланине те илтме пулать. Паянхи сессире те кун пирки тӗрлӗ шухӑшлӑх сисӗнчӗ. Ҫапах та Раҫҫейре те ун пек уполномоченнӑй пур-мӗн те, усламҫӑсен хӳтӗлевҫи ҫинчен калакан саккуна йышӑнчӗҫех.
Ҫӗнӗ саккуна пурнӑҫа кӗртме республика хыснинчен 4,38 миллион тенкӗ уйӑрмалла. Уполномоченнӑй рангне министрӑннипе танлаштараҫҫӗ.
Паян, утӑн 10-мӗшӗнче, 2012 ҫулхи 21-мӗшӗнчен пурнӑҫа кӗнӗ «Республикӑра вӑтам пӗлӳ паракан шкул ҫамрӑк вӗрентекенӗсене пурӑнмалли условийӗсене лайӑхлатас патшалӑх тивӗҫӗн тӑвӗме ҫинчен» хушӑва пурнӑҫламалли ҫинчен Вӗренӳ Министерствийӗнче ятарлӑ комиссин ларӑвӗ иртнӗ. Унта комисси пайташӗсем патшалӑх тивӗҫӗпе усӑ курма пултаракан ҫамрӑк вӗрентекенсен списокне ҫирӗплетнӗ.
Кӑҫал ятарлӑ хушупа килешӳллен патшалӑх тивӗҫтерӗвне илес тӗллевсемпе 14 муниципаллӑ районсемпе 4 хула огругӗсенчи 68 ҫамрӑк вӗрентекен заявкӑ панӑ.
2012 ҫулта патшалӑх тивӗҫтерӗвӗпе 35 ҫамрӑк вӗрентекен усӑ курнӑ.
Раҫҫейре экономика каҫарӑвӗ ҫинчен калакан йышӑну вӑя кӗнӗ. Вӑл ҫур ҫуллӑха пырӗ. Ҫав вӑхӑтра ҫӗршыври тӗрмере ларакансене 10 пин ҫын таран ирӗке кӑларӗҫ. Анчах пурне те мар. Укҫа-тенкӗпе ҫыхӑннӑ преступлени тунисене. Сӑмахран, автор прависене пӑснипе тимӗр карта леш енне ҫакланнисене, банк ӗҫ-хӗлӗпе саккуна пӑсса аппаланнисене, кредита саккунлӑ мар майпа илнисене, тавар паллине саккунлӑ мар майпа усӑ курнисене, кредит парӑмне е татам налука тӳлес марришӗн пӑрӑнса ҫӳренисене...
Ҫапах та ирӗке пули-пулми кӑлармӗҫ. Экономика амнистине лекес тесен хайисен хӑйсем шар кӑтартнисен умӗнчи парӑма е татмалла, е татма шантаракан хутсемпе ӗнентерсе памалла. Анчах преступление тунӑ чух вӑйпа усӑ курнӑ е унпа усӑ курассипе хӑратнисене вара ку «ачашлав» пырса тивмӗ.
Пурнӑҫӗ укҫа ҫинче тытӑнса тӑракан пулса кайрӗ те унсӑр пӗр утӑм тӑваймӑн. Халӗ, ав, пӗчӗк ачаллисене шиклентерекен хыпар пӗлтереҫҫӗ — ача пахчишӗн тӳлев кӑҫалхи авӑнӑн 1-мӗшӗнчен пилӗк хут ӳсме пултарать имӗш. Кун пирки РФ Патшалӑх Думин вице-спикерӗ Людмила Швецова саккун кӑларакансен президиумӗн паянхи ларӑвӗнче каланӑ иккен.
Кун пек хӑрушлӑх вӗренӳ ҫинчен калакан федераци саккунне улшӑну кӗртнӗ хыҫҫӑн сиксе тухать иккен. Тӗпренчӗкӗсем ача пахчине ҫӳрекенсен ашшӗ-амӑшӗ вӗренӳ пулӑшӑвӗшӗн мар, шӑпӑрлансене пӑхнӑшӑн тӳлеме ӳлӗмрен пуҫлӗ. Ку вӑл ылмашусем кӗртнӗ саккунпа килӗшӳллӗн. Унта ҫӑмӑллӑхҫӑсен категорине палӑртасса палӑртнӑ мӗн-ха. Сӑмахран, тӑлӑхсене, сусӑрсене асӑннӑ. Анчах федералсем регионсенче ҫӑмӑллӑхҫӑсен йышне кӗртнӗ хӑш-пӗр йыша та сирсе хӑварнӑ иккен. «Нумай ачаллисем пирки те асӑнман», — тенӗ тӗлӗнсе вице-спикер. Ҫапла вара вӑл татӑклӑ йышӑну тӑвиччен ҫиччӗ виҫсе пӗрре касма сӗнсе чӗнсе каланӑ.
Раҫҫейри сывлӑха сыхлакан министерстви ҫӗртмен 1-мӗшӗнче йышӑннӑ саккун юрӑхлӑ пулманнине туйрӗҫ пулин те, ҫапах пуҫӗсене усса ларасшӑн мар-ха — пирус туртакансене хирӗҫ тата ҫирӗпрех саккун йышӑнасси ҫинчен калаҫаҫҫӗ. Сывлӑха сыхлакан тӗнчери организаци пирус таврашӗ ҫине акциз ставкине ӳстереме ыйтать, министерство вара ҫак сӑмахсенче усси пуррине кура ҫӗнӗлӗхе пурнӑҫа кӗртесси ҫинчен шухӑшлать. Федераллӑ чиновниксем те ҫӗнӗ йышӑнӑва хирӗҫ мар.
— 2020 ҫул тӗлнелле пӗр пачка пирус паянхи хакран ҫичӗ хут ӳсме пултарӗ. Ҫапла вара унӑн вӑтам хакӗ чӗлӗм туртакана 238 тенкӗлӗх ларӗ, — пӗлтерет сывлӑха сыхлакан министерствин пресс-секретарӗ Олег Салагай.
Шупашкарта ку лару-тӑрӑва ҫынсем ытлах ырласа каясшӑн мар-ха. Вӗсен шухӑшӗпе пирус хакне ӳстерсен те чӗлӗм туртакансен йышӗ ҫапах та пӗлтерӗшлӗ чакмасть. Паклатарма юратакансен хӑйсен «чун канӑвӗшӗн» укҫи-тенкине те шӗлемест, тӑкаклама хӑяйманнисем вара йӳнерех пирусем ҫине куҫма пуҫлӗҫ. Пӗр хушӑ ӳҫтерме пӑрахнӑ тапак культури те тен, каллех, пахча йӑранӗсем ҫине таврӑнӗ.
Эпир ачарах чухне йӗрки-курки урӑхларахчӗ ҫав. Ун чухне ача-пӑчана пӗчӗкренех ӗҫе хӑнӑхтарма тӑрӑшатчӗҫ. Кӗркунне, сивӗ ҫумӑр витӗр, шкултан выльӑх кӑшманӗ кӑларма кайнисем асрах-ха. Эпир, ачасем, хамӑрпа пӗрле тӑрса ӗҫлекен икӗ учителе, вӗсем арӑмӗпе упӑшкиччӗ, питӗ юрататтӑмӑр. Ыттисем пухӑнса юмах ҫапни, эх, тарӑхтаратчӗ вара! Халӗ, ав, саккунсем ҫирӗпленчӗҫ те, пӗчӗклех куршанак ҫыпӑҫтарма пӑхни йӗркене пӑсни шутланать. Саккун ҫавӑн пек те, нимӗн те тӑваймӑн.
Кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Пӑрачкаври вӑтам шкулта 7, 8 тата 10-мӗш классенче вӗренекенсене ҫӗнӗрен тӑвакан стадиона тирпейлеме илсе тухнӑ. Вӗренӳ процессне татса ӗҫлеттерни пирки часах вырӑнти прокуратурӑна хыпар ҫитнӗ. Саккунсене пурнӑҫланине тӗрӗслекенсем ку факт тӗрӗссине палӑртнӑ. Шкул дирекцине ӳпкелеме тепӗр сӑлтав та тупӑннӑ — ачасем ӗҫленӗ вӑхӑтра стадионта строительсем те тар тӑкнӑ иккен. Апла тӑк, вӗренекенсем шар курас хӑрушлӑх та пулнӑ тесе палӑртнӑ тӗрӗслев. Яваплисене явап тыттарма хушса прокуратура район администрацийӗн пуҫлӑхӗ ячӗпе ҫыру шӑрҫаланӑ.
Ҫӗртмен 1-мӗшӗнче Раҫҫейре ҫӗнӗ саккун пурнӑҫа кӗнӗ, унпа килӗшӳллӗн халӑх йышлӑ ҫӳрекен вырӑнсенче пирус туртма юрамасть. Анчах та патшалӑх йышӑннӑ ҫӗнӗ саккуна пурте ӑша хывасшӑн мар. Паянхи кун троллейбуспа автобус чарӑнӑвӗсенче те вӗренӳ учрежденийӗсем умӗнче те чӗлӗме паклаттарса тӑракансене сахал мар асӑрхама пулать.
Пирус туртакансенчен кашни виҫҫӗмӗшӗ саккуна пӑхӑнмасть. Regnum ИА ҫӑпларах пӗтӗмлетӳсем тунӑ имӗш. Ҫӗртмен 3-7 кунсенче асӑннӑ хыпар агенстви 8 420 ҫын хушшинче ыйтӑм ирттернӗ.
«Ҫӗртмен 1-мӗшӗнчен обществӑлла вырӑнсенче эсир туртма пӑрахрӑр-и?» ыйтӑва хуравланӑ май 9% саккуна пӑхӑнни пирки пӗлтернӗ, хирӗҫле 32,4% ҫын хуравланӑ. Ыйтӑма хутшӑнакансенчен 58,6% вара «пушшех туртмас» тенӗ.
Ҫынсем саккуна пӑхӑнман сӑлтавӗ те уҫӑмлӑн палӑрать. Халӑх йышлӑн ҫӳрекен вырӑнсенче пирус туртакансене сӑмахпа ҫеҫ асӑрхаттарма пултараҫҫӗ, урӑх нимӗнле явап та тытарма май ҫук. Ҫавӑнпа та паянхи куна ҫӗнӗ саккунран усси пысӑках мар ҫав.
Ҫитӗнекен ӑрун сывлӑхӗ — ҫӗршыв пуласлӑхӗ! Ҫак лозунга тӗпе хурсах тейӗн Раҫҫей Федерацин патшалӑх думи ҫӗнӗ саккун йышӑннӑ. Унпа килешӳллӗн шкул ачисене наркӑмӑшпа аппаланасси е аппаланманнине тӗреслӗме пуҫлӗҫ. Юлашки вӑхӑтра ҫамрӑксем хушшинче «модӑна» кӗме пуҫланӑ тӗрлӗрен наркӑмӑшсемпе ҫыхланас ӗҫ-пуҫ ҫитӗнекен ӑрун сывлӑхне самаях хавшатать. Ҫавӑнпа та дума ӗҫчӗшӗсен шухӑшӗпе асӑннӑ саккуна пурнӑҫа кӗртни вырӑнлӑ пулать.
Ҫав-ҫавах наркӑмӑш хирӗҫ кӗрешекен саккуна пурте ырласшӑн мар-ха. Пӗрисен шухӑшӗпе наркӑмӑш профилактикинчен усси сахалрах пулӗ, мӗншӗн тесен чӑннипех те наркӑмӑшпа ҫыхӑну тытакансем йышӑннӑ профилактикӑран хӑтӑлас тесе чее меслетсем шырама пуҫлӗҫ.
Ачасен хӑш-пӗр ашшӗпе-амӑшӗ те асӑннӑ саккунпа килӗшсех каймаҫҫӗ. Вӗсен шухӑшӗпе хӑйсен ачисене вӗсем дума пулӑшмасӑрӑх тӗрлӗ сиенлӗхрен хӑтарма пултараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне тата дума меслечӗ ачасен ирӗклӗхне «хӗсет».
Тем тесессӗн те халӗ саккуна ырланӑ. Ҫавӑнпа тепӗр ҫур ҫултан вӑл пурнӑҫа кӗре.
Тӗрӗслев йышне шкул ачисем, студентсем тата профессилле вӑтам пӗлӳ паракан учрежденисенче вӗренекенсем кӗрӗҫ.
+14.3 °C