Паян Раҫҫейӗн Патшалӑх Думине ачасем хушшинче патриотла мар информацие сарма чаракан саккун проекчӗ тӑратнӑ. Унӑн пуҫаруҫи — Патшалӑх Думин оборона енӗпе ӗҫлекен комитечӗн пайташӗ Аркадий Пономарев.
Саккун проектне ӑнлантарса панинче ку тема ҫӗршывра патриотизм шайӗ чакнипе ҫыхӑнтарнӑ. Пономарев Халӑх шухӑшне пӗтӗм Раҫҫейри центр пӗлтернине илсе панӑ. Хӑйсене патриот тесе 2008 ҫулта ыйтса пӗлнисенчен 88 проценчӗ каланӑ иккен, 2012 ҫул тӗлне ҫавсен йышӗ 80 процента ҫитсе ларнӑ.
2001 ҫултанпа ҫӗршывра патриотизма сарас енӗпе программа ӗҫлет-ха, анчах депутат ку кӑна ҫителӗксӗр тесе шухӑшлать иккен. Шкулта тата ҫемьере вӗрентмен информацие те ачасем ҫӑмӑллӑнах ӑша хывма пултарнине асӑннӑ проекта хатӗрлекенсем ырламаҫҫӗ. Маларах каланӑ Пономарев массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче, тӗнче тетелӗнче патриотизм, национализм тата нацизм ӑнлавсене пӑтратнине палӑртнӑ. Патриотизма хирӗҫле космополитизм теорине сарнине те асӑнса хӑварнӑ вӑл.
Патриотизм ӑнлава арпаштаракан тата тӗрӗс мар пӗлтерекен информацие ачасенчен сирмелле тӑвасшӑн.
Паян пирӗн Чӑваш Енре виҫӗ уполномоченнӑй ӗҫленине пурте пӗлеҫҫӗ. Вӗсенчен пӗри, Юрий Кручинин, этем правине хӳтӗлет. Тепри, Вячеслав Рафинов, ачасемшӗн хыпса ҫунать темелле-тӗр. Виҫҫӗмӗшӗ, Владимир Иванов, — усламҫсемшӗн пӑшӑрханакан ҫын.
РФ Патшалӑх Думинчи «Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» партин депутачӗ Олег Михеев ветерансене хӳтӗлекен институт туса хума сӗннӗ. Ҫак сӗнӳпе вӑл Ольга Голодец тата Дмитрий Рогозин вице-премьер тата Общество палатин членӗсем патне сӗнӳпе тухнӑ.
Михеев шучӗпе тӗрлӗ шайри ветерансене, уйрӑмах — Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине тата ытти ҫар хирӗҫ-тӑрӑвне хутшӑннисене, хӳтӗлемелле, вӗсене саккун вӗҫӗмех ылмашса тӑракан саманара йывӑрлӑхсене ҫӗнме пулӑшмалла.
Парламентари шучӗпе, ҫӗршывӑн Правительстви ветерансен ыйтӑвне татса парассишӗн сахал мар тӑвать пулин те бюрократие пула ҫавсене татса пама май килмест-мӗн.
Хытхурапа талпиҫен ӳсекен е тата вӑрмана ҫаврӑннӑ ҫӗрсем ҫук тесе калаймӑпӑр. Халӗ вӗсене тӗллевлӗ усӑ курма тӑрӑшаҫҫӗ-ха. Ял хуҫалӑх тӗллевӗллисене пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртесси пирки ҫӗршыв тата республика шайӗнче тимлесех калаҫаҫҫӗ кӑна мар, ӗҫне те тӑваҫҫӗ.
Ҫӗр саккунне пӑснишӗн ӳлӗмрен штраф виҫине вӑл е ку участока кура палӑртма шухӑшлаҫҫӗ. Хальлӗхе кун пирки ҫирӗплетме иртерех-ха. Анчах ҫӗршывӑн Патшалӑх думин ҫавӑн йышши саккун преоктне РФ Экономика министерстви тӑратнӑ.
Саккуна депутатсем йышӑнсан штраф виҫине ҫӗрӗн категорине, ӑна мӗн валли усӑ курасси тата лаптӑкӗ тӑрӑх шутлӗҫ. Ҫапла йышӑнсан ҫӗр саккунне пӑсакансем сахалланасса шанаҫҫӗ.
Чӑваш Енри ҫулсемпе (тӗрӗссипе, Раҫҫейӗн кирек хӑш тӑрӑхӗнче те) пынӑ чухне ҫул хӗррисенче хӗрессем, палӑксем лартнине асӑрхама пулать. Ҫул ҫинчи инкекре вилнисене асӑнса тӑванӗ-пӗлӗшӗ ҫав вырӑна ҫапла паллӑ тӑвать. Ку йӑлана кӗнӗ ӗнтӗ.
ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ҫак йӑлана пӑрахӑҫласшӑн. Ҫак ыйтӑва вӑл планеркӑра сӳтсе явнӑ.
Михаил Васильевич юлашки вӑхӑтра ҫул хӗрринче кӑшӑлсем, картасем, палӑксем нумайланнине палӑртнӑ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, ҫула ҫак хатӗр-хӗтӗре вырнаҫтармала мар, кун валли ятарлӑ вырӑн — масар — пур. Республика Элтеперӗ ку ыйтӑва 10 ҫул каяллах ҫӗкленине аса илтернӗ. Ун чухне муниципалитетсем ҫул хӗррисене палӑк-хӗрессенчен тасатнӑ.
Михаил Игнатьев каланӑ тӑрӑх, масар хатӗр-хӗтӗрӗ водительсен психикине япӑх витӗм кӳрет, авари пулас хӑрушлӑх кӑларса тӑратать. Вӑл ку ыйтӑва правительствӑна, муниципалитетсене уҫӑмлатма хушнӑ.
Пӗлтӗрхи ҫулла Еврей автономи облаҫӗн депутачӗсем ҫак ыйтӑва Раҫҫей шайӗнче ҫӗкленӗ. Вӗсем ҫулсене хурлӑха аса илтерекен вырӑна ҫавӑрмалли пирки асӑрхаттарнӑ. Депутатсем саккун проекчӗ хатӗрленӗ.
Республикӑн Патшалӑх Канашӗн ҫак кунсенче иртнӗ сессийӗнче нумай ачаллӑ ҫемьесене ҫӗрпе тивӗҫтересси ҫинчен калакан республика саккунне улшӑну кӗртессине пӑхса тухнӑ. Унта нумай ачаллисене республика тата муниципалитет харпӑрлӑхӗнчи ҫӗре кӑна мар, федераци пуянлӑхӗ шутланаканнине те виҫӗ е ытларах ачаллисене уйӑрса пама йышӑннӑ. Халӗ ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ алӑ пусасси кӑна юлать.
Сӑмах май каласан, пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗ тӗлне вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсенче нумай ачаллисене 4 259 ҫемьене шута илнӗ. Вӗсенчен 2 200-шӗ ҫӗрлӗ пулса тӑнӑ. Ҫак йышран 1 346-шӗ ҫӗре пӳрт тума тесе илнӗ, 809-шӗ — хушма хуҫалӑх валли, 45-шӗ — дача валли.
Ҫак эрнере Чӑваш Енре ҫӗнӗ Хушу йышӑннӑ. Унпа килӗшӳллӗн малашне кашни уйӑхра республикипех сывлӑхпа спорт кунӗсем ирттерме тытӑнмалла. Сӑмах май, паянтан ӑна пуҫласа йӗркелерӗҫ те ӗнтӗ.
Спортпа сывлӑх кунне ирттермелле тени ӑна хӑҫан йӗркелессине палӑртса хумаллине пӗлтерет. Палӑртнипех ҫырлахмалла мар — хӑҫан пулассине хаҫат, радиопа телекурав, тӗнче тетелӗ урлӑ ҫынсем патне ҫитермелле. Сывлӑхпа спорт кунӗнче вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсен тата тӗрлӗ харпӑрлӑх хурмиллӗ организацисен спорт сооруженийӗсемпе объекчӗсене халӑха тӳлевсӗр кӗртмелле.
Нумай ачаллисем тесенех теприсем: «Ӗлӗк ним укҫи те паман, пурнӑҫӗ те йывӑр пулнӑ, пӗрех ҫуратнӑ. Халӗ укҫашӑн ҫуратаҫҫӗ», — теҫҫӗ-ха. Апла-и, капла-и, патшалӑх кӳрекен ҫӑмӑллӑхпа мӗншӗн усӑ курас мар?
Сӑнавҫӑсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫӑмӑллӑхпа регионти саккунсем ҫуккипе усӑ курайманнисем те пур. Тӗслӗхрен, пирӗн Чӑвашра та чӑрмав сисӗнет. Федераци саккунӗпе килӗшӳллӗн пӑхса хӑварнӑ ытти ҫӑмӑллӑхпа пӗрлех нумай ачаллисен, сӑмахран, ачисене шкулта тӳлевсӗр апатлантарма ирӗк пур. Шупашкар хулине илсен, ун пек майпа сахал тупӑшлисем кӑна усӑ кураяҫҫӗ. Тата... пурте мар — сахал тупӑшлисенчен 15–30 процентӗнчен ытла мар. Ҫак йӗркене «Шупашкар хулинчи муниципалитетӑн вӗренӳ учрежденийӗсенче вӗренекенсене апатлантарассине йӗркелесси» положенипе пӑхса хӑварнӑ.
Федералсем нумай ачаллӑ ҫемьесене тата вӗсем епле ҫӑмӑллӑхпа усӑ курма пултарнине вырӑнта йышӑнмаллине палӑртса хӑварнӑ иккен. Нумай ачаллӑ кил-йышсене палӑртакан саккун, ытти хӑш-пӗр регионти евӗрех, пирӗн патра та ҫук-мӗн. Ҫапла вара Раҫҫей Президенчӗ 1992 ҫулта йышӑннӑ Хушура нумай ачаллисене тӳлевсӗр апатлантармалла текен ҫӑмӑллӑх пурнӑҫа кӗреймест.
Студентсен общежитийӗшӗн шутран ытла тӳлеттермелли марри ҫинчен калакан саккун проектне РФ Патшалӑх Думи пӗрремӗш вулавпа йышӑннӑ.
Унта палӑртнӑ тӑрӑх, аслӑ шкулсемпе ятарлӑ вӗренӳ заведенийӗсенче ӑс пухакансен общежитийӗсем епле пулмаллине ҫӗршывӑн Вӗренӳ тата ӑслӑлӑх министертстви ҫирӗплетесси ҫинчен каланӑ. Пурӑннишӗн тата коммуналлӑ пулушӑшӑн тӳлессине ҫурта тытса тӑнипе юсанин хакӗсем кӗмелле. Общежитинче пурӑннин хакне патшалӑх влаҫ органӗсемпе вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсем татса памалла.
Ҫӑмӑллӑхлӑ категориллисене общежитишӗн пӗчӗкрех хакпа тӳлеттерме е пачах та тӳлеттермесен те юрать. Саккуна йышӑнса пӗтерсен тӳлев хакӗ уйӑхсерен 300 тенкӗрен пуҫласа 600 тенкӗ таран кӑна пулмалла. Вӑл общежити пахалӑхӗнчен килмелле-мӗн.
Хальхи вӑхӑтра тӑватӑ вырӑнлӑ пӳлӗмшӗн 5 пин тенкӗрен пуҫласа 15 тенкӗ тӳлекенсем те пур иккен.
Ятарлӑ хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗнер йышӑннӑ. Ҫӗнӗ документ сӗтев илекенсемпе тухӑҫлӑрах кӗрешме май парасса шанаҫҫӗ иккен.
Указра палӑртнӑ тӑрӑх, республикӑн ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен тӳре-шара парне илни ҫинчен пӗлтермелли йӗркене пӗр уйӑх хушшинче ҫирӗплетмелле. Вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсен та ҫавӑн пек хут ал айӗнче пулмалла.
Раҫҫей шайӗнчи пирки каласан, ҫӗршывӑн премьер-министрӗ йышӑннӑ хутра вара 3 пин тенкӗрен хаклӑрах парнесене хаклаттарма сӗннӗ. Унтан йӳнӗреххисене тӳресенчех хӑварӗҫ, хаклисене вара укҫан туянма юрать.
Алексей Журавлев («Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей») тата Сергей Жигарев (ЛДПР) РФ Патшалӑх Думине 18 ҫул тултарман ачасене илемлӗх конкурсӗсене хутшӑнма чаракан саккун проектне кӗртнӗ.
Унпа килӗшӳллӗн 18 ҫул тултарманнисене сывлӑха сиен кӳме, ача аталанӑвне япӑх витӗм кӳме пултаракан мероприятисене хутшӑнтаракан граждансене штраф тӳлеттермелле: 4 пинрен пуҫласа 5 пин тенкӗ таранах. Должноҫри сӑпатсене — 40–50 пин тенкӗ, юридици сапачӗсене — 800 пин тенкӗрен пуҫласа 1 миллион тенкӗ таран е вӗсен ӗҫ-хӗлне 90 талӑк таран чарса лартӗҫ.
+14.3 °C