Чӑваш Енре Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗсене маларах памашкӑн заявлени ҫырнисем хӑйсен пӗлӗвне малалла тӗрӗсленӗ. Ӗнер Шупашкарти 48-мӗш шкула общество пӗлӗвӗпе тата литературӑпа экзамена пуҫтарӑннӑ.
Общество пӗлӗвӗпе экзамен тытма малтанласа 102 ҫын заявлени ҫырнӑ. Патне ҫитсен вӗсенчен шӑп та лӑп ҫурри пынӑ. Литературӑпа пӗлӗве тӗрӗслес кӑмӑл пуррине 34-ӗн систернӗ, анчах парта хушшине 13-ӗн ҫеҫ ларнӑ.
Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне мӗнле тытнине ака уйӑхӗн 17-мӗшӗччен пӗлтерӗҫ.
Ыран Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗн резерв кунӗсем пуҫланӗҫ. Ку тапхӑрта та унчченхи ҫулсенче шкул вӗренсе пӗтернисем, техникумсемпе колледжсенче вӗренекенсем хӑйсен пӗлӗвне тӗрӗслейӗҫ. Ун чухне ППЭӗн малтанхи тапхӑрӗн тӗп кунӗсенче парта хушшине ларайманнисене кӗтеҫҫӗ. Ыран акӑлчан чӗлхипе, химипе, информатикӑпа тата ИКТ предмечӗпе, географипе тата историпе экзамен тытӗҫ.
Кӑҫал пӗтӗм вырӑссен диктанчӗ ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче иртӗ. Акцие хутшӑнакансене пӗчӗк парне кӗтет: пурне те пӗр пек ручка валеҫсе парӗҫ. Эппин, кӑҫал диктанта пурте пӗрешкел ручкӑпа ҫырӗҫ.
Ҫак кунсенче Чӑваш Ене унашкал 1350 ручка илсе килнӗ. Вӗсене Шупашкарти тата Канашри акци координаторӗсене панӑ.
Пӗтӗмпе Раҫҫейре ҫакнашкал 225 пин ручка туса кӑларнӑ. Вӗсене Раҫҫей почти ҫӗршыври 424 ял-хулана валеҫнӗ. Вӗсене машинӑпа, самолетпа, пуйӑспа, паромпа илсе ҫитернӗ.
Палӑртмалла: ку акцие Чӑваш Ен ҫулсеренех хутшӑнать.
Шупашкарта «Ҫулталӑк воспитателӗ» тата «Профессионал педагог» конкурссене пӗтӗмлетнӗ. Хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав конкурссене кӑҫал 115 ҫын хутшӑннӑ. Ку йыш иртнӗ ҫулхинчен самай пысӑкрах иккен.
Виҫӗ тапхӑрпа иртнӗ конкурсра воспитательсемпе педагогсем шкул ҫулне ҫитменнисемпе занятисем ирттерсе кӑтартнӑ, ӗҫри ҫӗнӗ мелсемпе паллаштарнӑ, вӗренӳ тытӑмӗнчи пӗр-пӗр ҫивӗч ыйтӑва суйласа илсе пултарулӑх презентацийӗ хатӗрленӗ.
Ҫапла майпа «Шупашкар хулин ҫулталӑкри чи лайӑх воспитателӗ» ята 158-мӗш ача пахчин воспитателӗ Анастасия Гайнутдинова тивӗҫнӗ, «Профессионал педагог – 2018» конкурсра вара 174-мӗш ача пахчин физкультура инструкторӗ Надежда Кальметова ҫӗнтернӗ.
Чӑваш Енри икӗ арҫын сыр тума вӗреннӗ. Ҫак тӗллевпе вӗсем Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академине ҫул тытнӑ. Унта биотехнологипе агрономи факультечӗн биотехнологипе ял хуҫалӑх продукцине тирпейлеме хӑнӑхтаракан кафедринче вӗреннӗ.
«Сыр тӑвакан-ӑста» курса Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Сергей Федоров тата Шупашкарти предприятисенчен пӗринче ӗҫлекен Леонид Шкирдов ҫӳренӗ. Сыр тӑвассин вӑрттӑнлӑхне вӗсем пӗр уйӑх хӑнӑхнӑ. Унтан «Академилле сыр» хатӗрлесе кӑтартнӑ.
Сергей Федоров Сӗнтӗрвӑрри районӗнче халӑхран сӗт пухассипе тимлет. 1996 ҫулта вӑл ял хуҫалӑх академийӗнчен зоотехника вӗренсе тухнӑ. Леонид Шкирдов сыр цехӗн бригадирӗнче ӗҫлет. Арҫын сырӑн тӗрлӗ сортне: ҫав шутра ҫемҫисене (фермер, моцарелла), тӑварлисене (брынза, сулугуни) тата ҫурма хыттисене (качотта) тума пӗлет.
«Шупашкарта халӑхӑн пурнӑҫӗн хӑрушсӑрлӑхне пысӑклатасси» программӑпа килӗшӳллӗн тӗп хулари шкулсенче «Полицин ҫамрӑк тусӗсем» отрядсем йӗркелӗҫ. Вӗсене ҫамрӑксен хушшинче преступленисем чакчӑр тесе те тӑваҫҫӗ.
Отряда кӗнӗ шкул ачисем правӑна, Раҫҫей Федерацийӗн Конституцине тарӑнрах вӗренӗҫ. Ҫавӑн пекех ачасенче патриотлӑх туйӑмне аталантарас тӗлӗшпе ӗҫлӗҫ.
Кунсӑр пуҫне шкулсенче вӗренекенсемпе практика ӗҫӗ йӗркелӗҫ. «Полицин ҫамрӑк тусӗсем» отряда 10 ҫултан аслӑрах ачасем кӗме пултараҫҫӗ. Унта ирӗксӗрлесе кӗртмеҫҫӗ.
И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ тата Шупашкарти 59-мӗш шкул РФ Вӗренӳпе ӑслӑлӑх министерствин 6 миллион ытла тенкӗлӗх грантне ҫӗнсе илнӗ. Ку укҫа-тенкӗпе ачасемпе ҫамрӑксене хушма пӗлӳ парассипе ҫыхӑннӑ проектсене пурнӑҫа кӗртӗҫ.
Чӑваш патшалӑх университечӗ Пӗчӗк физмат аталанӑвӗн инноваци проектне конкурса тӑратнӑ. Ку проекта пурнӑҫа кӗртмешкӗн университета 5,9 миллион ытла тенкӗ панӑ.
Шупашкарти 59-мӗш шкул та федераци грантне тивӗҫнӗ. Вӑл шкул ҫумӗнче «Ырӑлӑх нимеҫисем» нимеҫӗсене вӗрентмелли тата хатӗрлемелли центр уҫма сӗннӗ. Проекта пурнӑҫламашкан Раҫҫей ведомстви ӑна 496,9 пин тенкӗ уйӑрса панӑ.
Пӗтӗмпе конкурса 149 заявка килнӗ. 27 проекта суйласа илсе грант панӑ.
Паян, пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн «Студентсен ҫуркунни» уҫӑлмаллаччӗ. Анчах Кемӗрти инкеке пула мероприятие урӑх куна куҫарнӑ.
Кӑҫал университет «Студентсен ҫуркуннине» Чӑваш патшалӑх драма театрӗнче ирттерме палӑртнӑ. Фестиваль уҫӑлнӑ кун программӑра чӑвашпа вырӑс филологийӗн факультечӗ тата истори, управленипе право факультечӗ пулмаллаччӗ.
ЧППУ факультетсен программисене пилӗк кунра кӑтартма планланӑ. Ҫапла майпа кашни каҫ икӗ программа пулмалла. Анчах мероприятие урӑх куна куҫарнӑ. Вӑл хӑш кун уҫӑласси хальлӗхе паллӑ мар. Ун чухне мероприятие ҫав билетсемпех кӗртӗҫ.
Чӑваш чӗлхи атте-анне ҫинче ҫеҫ тытӑнса тӑраймӗ
Пире атте-анне тӑван чӗлхене вӗрентет. Анчах та тӑван чӗлхе атте-анне ҫинче ҫеҫ тытӑнса тӑма пултараймасть.
Хальхи саманара ҫакӑ пушшех те тӗрӗс.
Акӑ эпир чӑвашла калаҫатпӑр, ҫыратпӑр, вулатпӑр. Ҫак япала хӑшне-пӗрне хӑйне хӑй пулса пырать пек туйӑнать пулмалла. Анчах та ку пачах та апла мар. Тӗнчере нимӗн те хӑйне хӑй, хӑй еккипе пулса пымасть. Пурин те хайӗн йӗрки пур.
Эпир ҫакнашкал хамӑр чӗлхепе усӑ курассишӗн нумай-нумай ҫын тар кӑларса тӑрӑшнӑ. Атте-анне ҫеҫ мар! Тӑрӑшнӑ вӗрентевҫӗсем, методистсем, чиновниксем, политиксем, ҫыравҫӑсем, мусӑкҫӑсем, ӑславҫӑсем... Пинӗ-пинӗпе!
Ҫавсем тӑрӑшман пулсан паян ним те пулас ҫукчӗ.
Чӑваш чӗлхи атте-анне ҫинче ҫеҫ тытӑнса тӑраймӗ
Ӗнтӗ миҫемӗш ҫул ӗнтӗ пирӗн пуҫа минретеҫҫӗ: ятарласа патшалӑх тӑрӑшни ним тума та кирлӗ мар, ашшӗ-амашӗ чӑвашла вӗренткелени те ҫитӗ!
Ӗнер пирӗн ҫӗршывра, ҫав шутра Чӑваш Енре те, патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗсене маларах тытмалли тапхӑр пуҫланчӗ. Экзаменсене халех тытма 266 ҫын заявлени ҫырнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, вӗсен хушшинче – пӗлтӗр вӗренсе тухнисем, колледжсемпе техникумсен студенчӗсем. Маларах тытмалли ППЭ тапхӑрӗ пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пуҫланчӗ те ака уйӑхӗн 11-мӗшӗнче вӗҫленӗ.
Ӗнер ҫамрӑксем информатикӑпа тата ИКТ предмечӗпе, ҫавӑн пекех географипе пӗлӗве тӗрӗсленӗ.
Информатикӑпа экзамен халех тытас шухӑшлисем малтанласа 17 ҫын, георграфипе 8-ӑн пулнӑ. Ҫапах та ӗнерхи тӗрӗслеве вӗсем пурте хутшӑнман. Информатикӑпа тата ИКТ предмечӗпе парта хушшине 9 ҫын ларнӑ, географипе - виҫҫӗн.
Шупашкарти виҫӗ ача Сочири пултаруллӑ ачасен вӗренӳ центрне кайӗ. Вӗсем Джеймс Клерк Максвелл ячӗпе йӗркеленӗ физика олимпиадинче мала тухнӑ.
«Сириус» вӗренӳ программи ака уйӑхӗн 2-26-мӗшӗсенче иртӗ. Унта Шупашкарти 5-мӗш гимназире ӑс пухакан Михаил Муратов, 3-мӗш лицейра вӗренекен Ростислав Сильвестровпа Николай Головин кайӗҫ.
Программӑра – физика енӗпе теори тата сӑнав занятийӗсем, тӗрӗслев тата зачёт ӗҫӗсем, лекцисемпе семинарсем, вӗренӳ, спорт тата культура мероприятийӗсем. Ҫавӑн пекех ачасене Олимп паркне, Хӗрлӗ Уҫланкӑна, Сочири ытти паллӑ вырӑнсене кӑтартӗҫ. Вӗренӳ программине 10-17 ҫулсенчи ачасем лекееҫҫӗ.
+28.3 °C