Ку вырсарникун, Пӗлӳ кунӗнче, Шупашкарти «Ковчег» зоокӗтес пӗрремӗш класа каякансем валли парне хатӗрленӗ. Ҫак кун вӗсем ачасене зоокӗтесе тӳлевсӗрех кӗртӗҫ.
А.Николаев ячӗллӗ парк авӑнӑн 1-мӗшӗпе кану программи хатӗрленӗ. Мероприятисем 12-15 сехетсенче иртӗҫ. Уяв концертпа пуҫланӗ, спорт секцийӗсем ӑсталӑхне кӑтартӗҫ. Кунсӑр пуҫне парнесем выляттарӗҫ, конкурссемпе лотерейӑсем ирттерӗҫ.
13 сехетре Пуканесен театрӗ «Заяц, лиса и петух» (чӑв. «Мулкач, тилӗ тата автан») музыка спектаклӗ кӑтартӗ. Пӗрремӗш класса каякансене вара (6-7 ҫулсенчи ачасем) «Ковчег» зоокӗтесе тӳлевсӗр кӗртӗҫ. Анчах малтан ҫуралнине ӗнентерекен свидетельство кӑтартмалла
Чӑваш Енри чылай вӗренӳ учрежденийӗнче кӑҫалхи ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ каярах пуҫланӗ. Пӗр кун. Ҫакӑн пирки республикӑн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствин сайтӗнче хыпарланӑ.
2019-2020-мӗш ҫулсенчи вӗренӳ ҫулӗ каярах пуҫланни вӗренӳ учрежденийӗсем хатӗр маррипе ҫыхӑнман. Пӗлӳ кунӗ, авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ, вырсарникуна лекет-ҫке. Ҫавна май ашшӗ-амӑшӗпе вӗренӳ учрежденийӗсен администрацийӗсем пӗр шухӑшлӑ пулса савӑнӑҫлӑ линейкӑна авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, ытларикун, ирттерме палӑртнӑ.
Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче, малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, ача пахчисенче, шкулсенче, аслӑ шкулсенче, техникумсемпе колледжсенче 274,6 пин ытла ачапа ҫамрӑк вӗренӗ. Вӗсенчен 29,7 пинӗшӗ — пӗрремӗш класа тата пӗрремӗш курса каякансем.
Шупашкар хула администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, хулара пӗр кунлӑха эрех сутма чарӗҫ. Ун пек чарусем, тӗрӗссипе, унччен те пулкаланӑ-ха. Ҫапла йышӑну уявсемпе ҫыхӑннӑ. Хальхинче лавккасенче авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗнче эрех-сӑра ваккӑн сутма юрамӗ.
Аса илтерер: пирӗн республикӑра Министрсен Кабинечӗ 2012 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче ятарлӑ йышӑну кӑларнӑччӗ. Унта эрех-сӑра сутассипе ҫыхӑннӑ йӗркене, хӑҫан тата мӗнле сутассине пӑхса хӑварнӑ.
Халӑх валли ирттерекен пысӑк уявсенче лавккасенче эрех-сӑра сутма чараҫҫӗ. Пӗлӳ кунӗ те ҫавӑн пекки шутланать. Анчах кӑҫал вӑл вырсарникуна лекнӗрен ачасем парта хушшине авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗнче ҫеҫ ларӗҫ. Апла пулсан эрехе ҫав кун сутма юрамӗ. Саккуна пӑхӑнманнисене явап тыттарма юрать.
И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ студенчӗ Николай Филиппов пӗрремӗш хут иртнӗ «Таврида-АРТ» пултарулӑх сообществисен фестивалӗнчен грантпа таврӑннӑ. Вӑл сахал мар укҫа-тенке тивӗҫнӗ – 2 миллион та 400 пин тенкӗ.
Ҫурлан 20-26-мӗшӗсенче Крымра иртнӗ фестивале пин-пин ҫын пухӑннӑ. Вӗсен йышӗнче урбанистсем, архитекторсем, дизайнерсем, ӳнерҫӗсем, пултарулӑх ҫыннисем, актерсем, режиссерсем, поэтсем, рэперсем, сценаристсем пулнӑ. Грант конкурсӗн хысни 87 миллионпа танлашнӑ. Фестивале вара 500 ытла ҫын заявка панӑ, вӗсенчен 130-шӗ ҫӗнтерӳҫӗсен йышне кӗнӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсен списокне пирӗн ентеш Николай Филиппов та лекнӗ.
ЧПУ студенчӗн проекчӗ «ТВ-Академия» ятлӑ. Николай информатикӑпа шутлав техникин факультечӗн магистранчӗ.
Чӑваш Енре ашшӗ-амӑшӗ валли ҫӗнӗ проект хута кайӗ. Ӑна ҫитес уйӑхра ӗҫлеттерсе ярӗҫ, 2020-мӗш ҫулхи ҫу уйӑхӗччен пурнӑҫласа пырӗҫ.
«Школа для родителей» (чӑв. Ашшӗ-амӑшӗ валли шкул) проекта «Чӑваш Енри ашшӗсен канашӗ» общество канашӗ пуҫарнӑ. Асӑннӑ канаш ертӳҫи — Чӑваш Ен Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Алексей Мурыгин.
Проекта Раҫҫейри ашшӗсен канашӗн ертӳҫи Андрей Коченов тата Чӑваш Енри ачасен правин уполномоченнӑйӗ Елена Романова ырланӑ. ЧР Вӗренӳ министерстви, Чӑваш Енри Хӗрарӑмсен канашӗ те пулӑшӗҫ.
«Эпир шкулта чи кирлине вӗрентместпӗр. Пурӑнма, ҫемье пурнӑҫне хатӗрленме, апла пулсан арӑм тата упӑшка, ачасемшӗн анне тата атте пулма вӗрентместпӗр», — тесе каланӑ хӑй вӑхӑтӗнче Василий Сухомлинский педагог.
Проекта пурнӑҫланӑ вӑхӑтра паллӑ педагогсемпе ҫемье психологӗсем 9 хулапа 14 район центрӗнче пулӗҫ. Ашшӗ-амӑшне тата аслӑ классенче вӗренекенсене пухса ҫемье хаклӑхӗ пирки лекцисем вулӗҫ.
Проекта пурнӑҫлама 2 миллион тенкӗ ытла уйӑрнӑ.
Суд приставӗсем Патӑрьел районӗнчи Ҫӗнӗ Ахпӳрт ялӗнчи шкула хупса лартнӑ. Тӗрӗслев хыҫҫӑн СанПиН нормисене пӑсни тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ.
Йывӑҫ шкул стенисем ҫинче, урайӗнче ҫурӑксем пур. Вӑй-хал культурин урокӗсене урамра ирттернӗ. Япӑх ҫанталӑкра вара – шалта, анчах ятарлӑ пӳлӗм пулман.
Ҫитменлӗхсене тупса палӑртсан Роспотребнадзор административлӑ йӗркене пӑснӑшӑн протокол ҫырнӑ, суда шкул ӗҫне чарса лартма ыйтнӑ. Суд палӑртнӑ тӑрӑх, шкулӑн СанПиН йышӑннӑ йӗркесене тума условисем пулнӑ, анчах ҫакна пурнӑҫламан. Ҫавна май шкул ӗҫне 10 талӑклӑха чарса лартнӑ.
Етӗрнере пурӑнакансем питӗ савӑннӑ: унта пуҫламӑш шкул хута кайнӑ. Красноармейск урамӗнче вырнаҫнӑскере 300 ача вӗренме ҫӳрӗ. Шкула тумашкӑн 169,2 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Пӗлӳ ҫуртне Етӗрне хулин ҫуралнӑ кунӗнче, ҫурлан 17-мӗшӗнче, савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ.
Унччен, 2016 ҫулта, 1-мӗш шкула авариллисен йышне кӗртнӗ, алӑкне хупнӑ. Ачасем кун хыҫҫӑн 3-мӗш шкула ҫӳренӗ, икӗ сменӑпа вӗреннӗ. Халӗ ав ҫӗнӗ шкул вӗсене Пӗлӳ кунне йыхравлӗ.
Шкул виҫӗ хутлӑ. Унта спортзал, вулавӑш, акт залӗ, апатланмӑш, медицина блокӗ пур. Авӑнӑн 1-мӗшӗнче ҫак ҫӗнӗ шкулӑн партисем хушшине 325 ача ларӗ. Вӗсене 16 педагог вӗрентӗ.
«Родители 3.0» проектӑн хӑйӗн сайчӗ ӗҫлеме кайнӑ. Вӑл та ҫавӑн пекех ятлӑ. Ӑна ашшӗ-амӑшӗ валли ятарласа йӗркеленӗ, вӗсем психолого-педагогика, методика, консультаци пулӑшӑвӗсемпе усӑ курччӑр.
Малашне ашшӗ-амӑшӗ специалистсем патне онлайн мелпе ҫырӑнма пултараҫҫӗ, хӑйсене кирлӗ вӑхӑта, вырӑна суйлаҫҫӗ. Юлашкинчен онлайн пулӑшун пахалӑхне те кӑтартма пултараҫҫӗ.
Ку кӑна мар, сайтра «Вӗренӳ» наци проекчӗн «Ачаллӑ ҫемьесене пулӑшасси» проект пирки те ытларах пӗлме май пур. Унтах ашшӗ-амӑшӗпе ӗҫлекен специалистсем валли материалсем вырнаҫтарӗҫ.
Палӑртса хӑвармалла: «Родители 3.0» проект унччен 14 миллион ытла тенкӗ грант ҫӗнсе илнӗ.
Чӑваш Енри ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен тата муниципалитетсен ертӳҫисемпе тунтикунсерен ирттерекен паянхи канашлура ача пахчисемпе шкулсем ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулне епле хатӗрленнине сӳтсе явнӑ.
ЧР вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗ Сергей Кудряшов пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре 5 шкул тума 924,1 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Ку укҫаран 600 миллион тенкине — федераци хыснинчен. Шкулсене Етӗрнере тата Куславкка районӗнчи Куснарта тӑваҫҫӗ. Канаш районӗнчи Вӑрӑмпуҫӗнче шкул ҫумне спортзалпа столовӑй тума пуҫланӑ. Шупашкарта «Волжский-3» тата «Ҫӗнӗ хула» микрорайонсенче ҫӗнӗ шкулсем тӑваҫҫӗ.
Кунсӑр пуҫне Канашра ача пахчи ҫӗкленет. Анчах вӑл хальлӗхе 88% ҫеҫ хатӗр, Шупашкарти Б. Хмельницкий урамӗнчи ача пахчи — 95%, «Ҫӗнӗ хулари» 240 вырӑнлӑх ача пахчи — 99%, асӑннӑ микрорайонти 16) вырӑнлӑх ача пахчи — 87%.
И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ «Наци йышӑвнӑвӗ: чи лайӑх аслӑ шкулсем 2019» танлаштарӑма кӗнӗ. Ку кӑна мар, ЧПУ унта самай палӑрнӑ. Тӗпчев пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшӳллӗн, вӑл патшалӑх аккредитацийӗ тухнӑ классика аслӑ шкулӗсен йышӗнче – 27-мӗш, пӗтӗмӗшле танлаштарӑмра (пӗтӗмпе 695 аслӑ шкул) 77-мӗш вырӑн йышӑннӑ.
Чӑваш Енри тепӗр аслӑ икӗ шкул та танлаштарӑма лекнӗ. Пӗтӗмӗшле списокра ЧППУ – 326-мӗш, Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗ 349-мӗш вырӑн йышӑннӑ.
Танлаштарӑм авторӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, списока хатӗрленӗ чухне аслӑ шкула вӗренекенсен ППЭн вӑтам балне, вӗренсе тухакансен вӑтам шалӑвне, олимпиадӑсене, ӑслӑлӑх конференцийӗсене шута илнӗ.
+1.3 °C