Чӑваш Енӗн Обществи палати 21 ҫынтан тӑрать. Вӗсенчен ҫиччӗшне Чӑваш Ен Элтеперӗ палӑртать, тепӗр ҫиччӗшне — Патшалӑх Канашӗ, юлнӑ ҫичӗ кандидата халӑх пӗрлешӗвӗсен тата коммерци мар организацисен пайташӗсене маларах асӑннӑ 14 ҫын суйласа илет. Ҫӗртмен 18-мӗшӗнче палатӑна Элтепер тата парламент суйланӑ пайташсен пухӑвӗ иртнӗ, вӑрттӑн сасӑлав ирттерсе вӗсем йыша тепӗр ҫичӗ ҫынна кӗртнӗ.
Ҫапла вара халӑх пӗрлешӗвӗсен тата коммерци мар организацисен йышӗнчен Палатӑна «Аталану» регион аталанӑвӗн фондӗнчен Евгений Бондарев, Чӑваш Енӗн Фитнес-аэробика федерацийӗнчен Оксана Вербина, Православи чиркӗвӗн Шупашкарпа Чӑваш Ен Епархийӗнчен Николай Иванов, Православи чиркӗвӗн Улатӑр Епархийӗнчен Александр Коротин, «Чыслӑх пур» ҫарпа патриот центрӗнчен Николай Плотников, «Чӑвашрессовпроф» профсоюз организацийӗнчен Валентина Рыбкина, Канашри тутарсен наципе культура пӗрлешӗвӗнчен Мансур Хайбуллов лекнӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ суйланӑ пайташсем ҫаксем: Александр Дельман, Анатолий Князев, Светлана Лясина, Николай Паштаев, Алексей Судленков, Михаил Федотов, Олег Широков. ЧР Патшалӑх Канашӗ ҫирӗплетнисем: Ирина Булыгина, Никита Бурашников, Татьяна Ефимова, Альбина Новикова, Зинаида Паршагина, Анатолий Пукки, Нина Семедова-Полупан.
Пӗр кунра Чӑваш Енре виҫӗ ҫын путса вилнӗ. Кун пирки РФ МЧСӗн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтерет. Ку ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пулнӑ.
Инкексем Канаш, Улатӑр, Шупашкар районӗсенче пулнӑ. Улатӑрта 23 ҫулти каччӑ вырӑнти савут ҫывӑхӗнчи пушар кӳллинче шыва кӗме шутланӑ та путса вилнӗ. Унӑн виллине каҫхи 9 сехет тӗлне тупнӑ.
Шупашкар районӗнчи Ҫӗньял Покровски ялӗнче вара 33 ҫулти хӗрарӑм эрех ӗҫнӗ хыҫҫӑн чӑмпӑлтатма шухӑшланӑ. Ишлейре пурӑннӑскер путса вилнӗ. Унӑн виллине ҫӗртме уйӑхӗн 16-мӗшӗнче шырама пуҫланӑ.
Канаш районӗнчи Кипеч ялӗнче вара 47-ри арҫыннӑн виллине тупнӑ. Вӑл та чӑмпӑлтатнӑ чухне шыв айне кайнӑ.
РФ МЧСӗн Чӑваш Енри управленийӗ шывра асӑрхануллӑрах пулма, шыва кӗнӗ чухне эрех ӗҫме юраманни пирки асӑрхаттарать.
Улатӑр хула администрацине паянтан ҫӗнӗ ҫын ертсе пырать. Тӗрӗссипе, хальлӗхе вӑл пуҫлӑхӑн тивӗҫне пурнӑҫлать.
Аса илтеретпӗр, хула администрацийӗн пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ Александр Марискин тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ хыҫҫӑн тивӗҫе вӑхӑтлӑх пурнӑҫлама район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумне Татьяна Ежована шаннӑччӗ. Анчах вӑл нумаях пулмасть хӑйне ҫак должноҫрен хӑтарма ыйтса заявлени ҫырнӑ. Ҫапла вара ӗнер иртнӗ Депутатсен хула пухӑвӗнче Татьяна Борисовнӑна кӑткӑс та яваплӑ ӗҫшӗн тав тунӑ та вӑл ыйтса ҫырнине тивӗҫтерме йышӑннӑ.
Ӗнерех депутатсем пуҫлӑх пуканне кама шанас пирки те ыйту хускатнӑ. Вӗсем тилхепене район администрацийӗн пуҫлӑхӗн социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен ҫумне, 43 ҫулти Александр Седова, шанса панӑ.
Улатӑрта ҫуралса ӳснӗ Евгения Шелгунова Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командине кӗрсе Европа вӑййисене хутшӑнӗ, Чӑваш Ен чысне хӳтӗлӗ. Унта тӗнчери 50 ҫӗршывран 6 пин ытла спортсмен хутшӑнмалла.
Евгения Шелгунова ӑмӑртура Чӑваш Ен чысне кӑна мар, Мускав облаҫӗнне те хӳтӗлӗ. Европа вӑййисем Баку хулинче ҫӗртме уйӑхӗн 13-28-мӗшӗсенче иртӗҫ.
Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командин йышӗнче унта 367 спортсмен хутшӑнмалла. Вӗсенчен виҫҫӗшӗ – паралимпиеецсем.
Бакура иртекен ӑмӑртура спортсменсем спортӑн 19 тӗсӗнче вӑй виҫӗҫ. Вӗсенчен 16-шӗ – Олимп шайӗнчисем. 11-шӗ вара – 2016 ҫулта Рио-де-Жанейрора иртекен ҫуллахи Олимп вӑййисем валли суйламаллисем. Спортсменсем пӗтӗмпе 253 комплект наградӑсемшӗн тупӑшӗҫ.
Улатӑрта пурӑнакан Людмила Васильевнӑпа Валентин Александрович Симоновсем нумаях пулмасть изумруд туя паллӑ тунӑ. 55 ҫул пӗрле пурӑннӑ ҫемьерен тӗслӗх илмелли пурах.
Симоновсем тӑватӑ ача ҫуратса ура ҫине тӑратнӑ. Вӗсем 1959 ҫулта хулари культура ҫуртӗнчи иртнӗ ташӑ каҫӗнче паллашнӑ та пӗр-пӗрне текех куҫран вӗҫертмен.
Валентин Александрович ташӑ ӑсти пулнӑ-мӗн. Ҫакӑ Людмила Васильевнӑна тӳрех килӗшнӗ. Хӗрпе каччӑлла ҫулталӑк ҫӳренӗ хыҫҫӑн вӗсем ҫемье ҫавӑрнӑ. Мӑшӑр икӗ хӗрпе икӗ ывӑл ҫуратнӑ. Халӗ вӗсем тӑватӑ мӑнукӗпе, вӗсен икӗ ачипе ырӑ кураҫҫӗ.
Валентин Александрович савутра 40 ҫул ӗҫленӗ, «Ӗҫ ветеранӗн» ятне тивӗҫнӗ. Людмила Васильевна ЖКХ предприятийӗнче 30 ҫул ӗҫленӗ.
Прокуратура тытӑмӗнче кадр улшӑнӑвӗсем пулса иртни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Ун пекки ҫак кунсенче РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче те пулса иртнӗ. Управленинче хӑйӗнче мар. Унӑн районсенчи пайӗсенче.
Ҫӗмӗрлери районсем хушшинчи пая (кунта Улатӑрпа Ҫӗмӗрле хулисем, Улатӑр, Вӑрнар, Пӑрачкав, Ҫӗмӗрле районӗсем кӗреҫҫӗ) малашне юстици подполковникӗ Александр Гаврилов ертсе пырӗ. Пуҫлӑх пуканне шанса париччен вӑл Етӗрне районӗнчи пайра пуҫлӑхӑн ҫумӗ пулса тӑрӑшнӑ.
Етӗрне районӗнчи пай (кунта Элӗк, Хӗрлӗ Чутай, Муркаш тата Етӗрне районӗсем кӗреҫҫӗ) пуҫлӑхӗн ҫумӗ пулма Сергей Васильев юстици подполковникне лартнӑ. Унччен вӑл Следстви управленийӗнче уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ ӗҫсене тӗпчекен иккӗмӗш пайӑн аслӑ тӗпчевҫи пулнӑ.
Ака уйӑхӗнче яланхи пекех Чӑваш Енре «Кӗнеке урлӑ — халӑхсен килӗшӗвӗ патне» наци кӗнекисен фестивалӗ иртет. Ӑна ЧР Культура министерстви, ЧР Наци вулавӑшӗ йӗркелет.
Кӑҫал ака уйӑхӗн 15–25-мӗшӗсенче тӗп мероприятисем Шупашкарта, Улатӑрта, Чӗмпӗрте, Элӗк, Вӑрнар, Муркаш, Пӑрачкав районӗсенче иртӗҫ.
Ҫав кунсенче Раҫҫей патшалӑх ӳнер вулавӑшӗн коллекцийӗнчи курав, пӗтӗм тӗнчери канашлу уҫӑлӗҫ.
Фестивальпе килӗшӳллӗн итальян тата чӑваш, православи, экологи тата ӑслӑлӑх кӗнекисене халалланӑ тематика кунӗсем пулӗҫ. Уяв йӗркелӳҫисем пурне те чӑваш ҫыравҫи Илпек Микулайӗ ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа ирттерекен литература каҫӗнче, СССР халӑх артистки Вера Кузьмина ячӗллӗ ӳнер конкурсӗн пӗтӗмлетӳ тапхӑрӗнче тата «Чӑваш Ен литератури: 2013 ҫулхи чи вуланакан кӗнеке» республика конкурсӗн ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ ҫӗрте кӗтеҫҫӗ.
Муркаш районӗн ҫыннисемпе Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай тата Ольга Туркай тӗлпулу ирттерӗҫ. Элӗк районне вара Лидия Сарине тата Сергей Павлов ҫитӗҫ.
Ака уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Улатӑр хулинче тата районӗнче аварие пула газ пама пӑрахни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Инкек пула ун чухне 10,3 пин ҫурт ҫутҫанталӑк газӗсӗр тӑрса юлнӑччӗ. Авари 13 сехет те 25 минутра пулнӑ. Мӑкшӑ Республикинчи «Ардатов» ятлӑ газ валеҫекен станци тӗлӗнче пӑрӑх сиенленнӗ-мӗн те «Улатӑр-1» станцие кӗрекен объектсем шар курнӑ.
Инкеке яваплисем ҫийӗнчех сирме шантарнӑ пулин те хӑвӑрт кӑна юсама йывӑртарах ҫав ӗнтӗ. Чулхула облаҫӗнчен ятарлӑ бригада та пырса ҫитнӗ, анчах Инкеклӗ ӗҫсен министерстви газ пама тепӗр куннех пама тытӑнасса шантарни пурнӑҫа кӗреймен. Ҫапла вара Улатӑр хула администрацийӗнче ӗҫе акан 9-мӗшӗсӗр пӗтерме май килмест тени тӳрре килнӗ. Инкек ӗнер каҫхине кӑна сирсе пӗтернӗ.
Ака уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Улатӑр хулинче тата районӗнче аварие пула газ пама пӑрахнӑ. Ҫапла майпа 10,3 пин ҫурт газсӑр тӑрса юлнӑ. Унта 43,7 пин ҫын пурӑнать.
Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, Улатӑрта ӗнер 13 сехет те 25 минутра газ пама пӑрахнӑ. Мӑкшӑ Республикинчи «Ардатов» тӗлӗнче пӑрӑх сиенленнӗ-мӗн. Ӑна пула «Улатӑр-1» патне кӗрекен объектсем шар курнӑ.
Улатӑр хулинче газсӑр тӑрса юлнӑ ҫуртсен йышӗнче — 7 шкул, 10 ача пахчи, сывлӑх сыхлавӗн 11 объекчӗ, 16 котельнӑй. Улатӑр районӗнче вара 6 шкул, 3 ача пахчи, сывлӑх сыхлавӗн 7 объекчӗ газсӑр юлнӑ.
Аварие пӗтермешкӗн Чулхула облаҫӗнчен ятарлӑ бригада килнӗ. ИӖМ управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче ир валли газ пама палӑртнӑ. Анчах Улатӑр мэрийӗ ку ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ҫеҫ пуласси пирки хыпарланӑ.
1959 ҫулта Улатӑрти культура ҫурчӗ пултарулӑх ушкӑнӗсен конкурсне ирттернӗ. Унта вырӑс халӑх театрне суйланӑ. Штатра режиссерпа ӳнерҫӗ ҫеҫ пулнӑ. Театрӑн ҫулталӑкне нумай актлӑ виҫӗ спектакльтен кая мар хатӗрлемелле пулнӑ. Уйӑхра 4 хутран кая мар спектакль кӑтартма тивнӗ.
Иван Краснов, Александр Харабуга, Калганов, Наталья Терещенко, В. Ниваров, Владимир Макаров, Николай Осовин — кусем режиссерсем. Театр Пӗтӗм Раҫҫейри куравсенче I степень дипломсене тивӗҫнӗ. Вӑл Чӑваш патшалӑх драма театрӗпе килӗштерсе ӗҫленӗ.
Иртнӗ ӗмӗрӗн 70-мӗш ҫулӗсенче театр ҫӗнӗрен ҫуралнӑ тейӗн. Ҫӗнтерӳ 30 ҫул тултарнӑ ятпа «Одна берёза знает...», «До свидания, мальчики!» постановкӑсем лартнӑ.
1994 ҫулта театр Пӗтӗм Раҫҫейри вырӑс театрӗсен фестивалӗнче пулнӑ. 2011 ҫулта драма театрне «Халӑх коллективӗ» ят панӑ.
Кӑҫал Улатӑрти халӑх драма театрӗ 55 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Ҫав кун, пушӑн 29-мӗшӗнче, коллектив А.Островскин «Женитьба Бальзаминова» спектакль лартнӑ.
+2.3 °C