Республикӑри ял хуҫалӑх предприятийӗсенче ӗҫлемесӗрех ӗҫленӗҫи тӑваҫҫӗ. Ку ыйтӑва ятарласа сӳтсе явман пулсан та ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ ҫумӗнчи наци проекчӗсене пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен комисси ларӑвӗнче хускатнӑ.
Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов ку отрасльти лару-тӑрӑва тишкернӗ май лайӑххипе пӗрлех начаррине те палӑртнӑ. Канашлура пулнӑ «Хыпар» хаҫат корреспонденчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Сергей Артамонов министр «ырӑ улшӑнусемпе пӗрлех йывӑрлӑх та чылай. Сӑмахран, ял хуҫалӑх организацийӗсенче вакантлӑ вырӑн нумай. Ертӳҫӗсем ӗҫе илме кадрсем тупаймаҫҫӗ. Ҫакӑн сӑлтавӗ тӗрлӗрен. Диплом илсен пысӑкрах пайӗ пурнӑҫа ялпа ҫыхӑнтармасть. «Мӗншӗн тесен хуҫалӑхсенче ӗҫ укҫи пӗчӗк», — хурав панӑ соцыйтӑм ирттернисене. Хуҫалӑх ертӳҫисен докуменчӗсенче студентсем практикӑра пулмасӑрах «пулнӑ» тесе ҫирӗплетеҫҫӗ», — тесе каланӑ.
Ку хыпар Чӑваш Ен Элтеперне Михаил Игнатьева тӗлӗнтернӗ. «Камсем алӑ пусаҫҫӗ? Мӗншӗн суяҫҫӗ? Ку ӗҫе Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗн ҫӗнӗ ректорӗн ҫирӗп тӗрӗслесе тӑмалла», — тенӗ вӑл.
Шупашкарта кӑҫал парксене хӑтлӑх кӳме самай укҫа уйӑрма палӑртса хунӑ.
«Лакрей вӑрманӗ» парк та, «Андриян Николаев космонавт ячӗллӗ парк» та унчченхи ҫулсенче хыснаран кӗмӗл курса кайманнине «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат пӗлтерет.
Кӑҫал парксем самай «кӗмӗллӗ» пулӗҫ. Лакрей вӑрманне 10 миллиона тенкӗ уйӑрнӑ та ӗнтӗ. Унта ҫуллахи кинотеатр ӗҫлеттерсе ярӗҫ. Ӑна тепӗр уйӑхран уҫма палӑртнӑ.
Паркри хунарсене те ылмаштарма шухӑшласа хунӑ май пурӗ 95 штук ҫӗнетнӗ. 1,5 километр тӑршшӗ ҫутӑ линине улӑштарнӑ. Урапасем лартмалли вырӑнсене те пӑхса хӑварӗҫ. Паркӑн тӗп аллейине ҫаврака тӑвӗҫ, асфальт сарӗҫ.
80 ҫӗнӗ сак вырнаҫтарӗҫ.
Паркра ҫӗртмен 20-мӗшӗ тӗлне асфальт сарса пӗтересшӗн. Кун валли кӑна 3,5 миллион тенкӗ тухса кайӗ.
Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарни пирки унчченех пӗлтернӗччӗ. Ун чухне ку коррупципе ҫыхӑннине те хыпарланӑччӗ.
Леонид Волкова ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗнче ӗҫрен кӑларнӑ. Хальлӗхе ҫакӑ паллӑ: Леонид Волков хысна укҫине, 2 миллион тенкӗ таран, кӗсйине чикнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Халӗ ун вырӑнне ку тивӗҫе Валерий Шакин пурнӑҫлать.
Леонид Волков 1975 ҫулта Вӑрнар районӗнче ҫуралнӑ. 2012 ҫулта ӑна Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫуменчи тулли праваллӑ элчин тивӗҫне шаннӑ. 2015 ҫулта ӑна ку должноҫе тепӗр хут лартнӑ.
Ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Шупашкарти суту-илӳ предприятийӗсене ҫитсе килнӗ, вӗсен ӗҫӗпе паллашнӑ, таварсен хакӗпе кӑсӑкланнӑ.
Чи малтан ир-ирех Михаил Игнатьев «Николаевский» пасара ҫитнӗ. Элтепер тӗрлӗ тавар пахалӑхне пӑхнӑ тата хӑш ҫӗршывран илсе килнипе кӑсӑкланнӑ тесе пӗлтерет Элтепер Администрацийӗн пресс-служби. Сутуҫӑсем таварсен хакӗ пирки чарӑнса тӑнӑ, ҫӗрулмине пӗр килограмне 8–10 тенкӗпе сутнине пӗлтернӗ, хӑяр — 40 тенкӗпе.
Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ предпринимательсемпе калаҫнӑ, вӗсене хумхантаракан ыйтусем ҫине хурав панӑ. Тӗлпулу вӑхӑтӗнче обществӑлла транспорт пирки сӑмах пуҫарнӑ. «Николаевский» суту-илӳ комплексӗ патне маршрут уҫма пулмасть-ши тесе ыйтнӑ халӑх. Ыйтӑва татса пама вырӑнти ертӳлӗхе кирлӗ пек мерӑсем шырама каланӑ. «Ҫынсене пасара ҫӳреме яланах меллӗ пултӑр тесен, транспортӑн, паллах ҫӳремелле», — тенӗ вӑл сӑмаха малалла тӑснӑ май. Усламҫӑсене налук ыйтӑвӗсем те кӑсӑклантарнӑ.
Икӗ алла пӗр ӗҫ тенӗ ваттисем. Чӑваш Енри пысӑк та паллӑ строительство организацийӗсенчен пӗри, «СУОР» тулли мар яваплӑ общество, урӑх регионсенче унчченех ӗҫлесе ҫӳретчӗ-ха.
Халӗ вӑл Архангельск тӑрӑхӗнче саккассем тупнӑ. Уншӑн «СУОР» тӗп директорӗ Владимир Ермолаев Чӑваш Ен Элтеперне Михаил Игнатьева тав тунӑ.
«Компание Архангельск облаҫӗнче сарма пулӑшнишӗн» вӑл республика ертӳҫи регионти строительство организацийӗсен ертӳҫисемпе ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче канашлу ирттернӗ чухне ырӑпа палӑртса хӑварнӑ.
Асӑннӑ тӑрӑхпа Владимир Ермолаев 4,5 миллирада яхӑн тенкӗлӗх килӗшӳ алӑ пусас шанчӑк пуррине пӗлтернӗ. «Йӑлтах йӗркеллӗ пулса пырсан 2016–2017-мӗш ҫулсенче эпир хамӑр ӗҫпе тивӗҫтерӗпӗр», — тенӗ усламҫӑ.
Паян, ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗнче, Мускаври Кремльти «Оружейная палата» (чӑв. Хӗҫ-пӑшал палати) музейне халалланӑ кӗмӗл укҫа тухнӑ.
Ҫӗнӗ укҫа номиналӗ — 3 тата 25 тенкӗлӗххисем. Виҫӗ тенкӗлӗххин тӳнтер енне Мономах калпакне ӳкерсе хунӑ. Ӑна виҫӗ пин штук хатӗрлеме палӑртнӑ. 25 тенкӗлли ҫине Иванпа Петр Алексеевич патшасен иккӗллӗ тронне ӳкернӗ. Кун пеккине 1 пин штук кӑларӗҫ.
Омска йӗркеленӗренпе 300 ҫул ҫитнине халалланӑ укҫа вара 3 тенкӗлӗх пулӗ.
Раҫҫей Банкӗ «Вырӑс авиацийӗн кун-ҫулӗ» 1 тенкӗлӗх укҫа кӑларассине те пӗлтернӗ. Петергоф керменне 25 тенкӗлӗх кӗмӗл укҫа ҫинче сӑнлӗҫ. Вӑл «Раҫҫейӗн архитектура палӑкӗсем» ярӑмпа тухать.
Нотариуссене халалланӑ укҫа та пулӗ. Ӑна ку тытӑма йӗркеленӗренпе 150 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Питӗрти ХХ Пӗтӗм тӗнчери экономика форумӗ те укҫа ҫине ҫырӑнса юлӗ.
Ҫитес ҫул пирӗн республикӑра мӗн сутассине палӑртнӑ. Приватизацин прогноз планне патшалӑхӑн унитарлӑ икӗ предприятийӗ лекнӗ. Вӗсене иккӗшне те 2017 ҫулхи тӑваттӑмӗш кварталта «ярӑнтарма» палӑртаҫҫӗ. Республика сутма палӑртнӑ патшалӑх предприятийӗсен списокӗнче — Строительство министерствин «Чӑвашгазӗ» тата Вӗренӳ министерствин «Чӑваш республикин вӗренӳпе курӑмлӑх хатӗрӗсен коллекторӗ». Малтан каланин тӗп хатӗрӗсене 238,66 миллион тенкӗпе хакланӑ. Предприятире 17 ҫын ӗҫлет. Вӗренӳ коллекторӗн хакӗ — 3,8 миллион тенкӗ. Унта 35-ӗн тӑрӑшаҫҫӗ.
Республика «Чӑвашкредитпромбанкӑн» 38,13 процент акцине тата «Газпром межрегионгаз Шупашкар» обществӑри хӑйӗн 22,73 процент акцине сутма шухӑшлать. Акцисене маларах та сутма хӑтланнӑ-мӗн-ха, анчах илекен тупӑнман.
Чӑваш Енре килсӗр-ҫуртсӑр ҫынсене шута илме палӑртнӑ. Ҫавсем миҫен пулнине шутласа кӑларма республикӑра пӗрлехи информаци бази йӗркелӗҫ. Ку ӗҫе яваплисен виҫӗ уйӑхра туса пӗтермелле.
Килсӗр-ҫуртсӑр ҫынсене картса пыма, вӗсен хисепне шутласа кӑларма республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев ҫак эрнере, эрнекун, ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, правӑна сыхлас енӗпе ӗҫлекен координаци канашӗн ларӑвӗнче хушнӑ.
Канашлура Элтепер килсӗр-ҫуртсӑр ҫынсене социаллӑ пурнӑҫа хӑнӑхтарас темӑна хускатнӑ май хайхисене асӑрхаса-сӑнаса тӑмасан вӗсем обществӑри тӑнӑҫ лару-тӑрӑва пӑсма, «регионти ӗҫлӗ климата япӑхлатма» пултараҫҫӗ.
Пурӑнма вырӑн ҫук ҫынсен пӗрлехи базине пухассишӗн яваплисен шутӗнче информаци ушкӑнӗсен ертӳҫисене, ӗҫ тӑвакан влаҫ тата вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсене асӑннӑ. Республикӑн Финанс министерстви, Элтеперӗн Администрацийӗн Тӗрӗслев тата общество хӑрушсӑрлӑхӗн управленийӗ те ку ӗҫре айккинче тӑрса юлаймӗҫ. Вӗсен килсӗр-ҫуртсӑррисене тытса тӑма мӗн хака ларнине шутласа кӑлармалла.
Пирӗн ҫӗршывра ҫынсен тупӑшӗ кӑҫалхи ака уйӑхӗнче, малтанласа шутланӑ тӑрӑх,7,1 процент чакнӑ. Ку хыпара «Парламентская газета» хаҫат Росстат пӗлтерни тӑрӑх ҫырать.
Чӑваш Енре пурӑнакансем те укҫа ӑшӗнче ишмеҫҫӗ. Чӑвашстат хайӗн информаци лентинче ҫырнӑ тӑрӑх, кӑҫалхи кӑрлач-пуш уйӑхӗсенче халӑхӑн тупӑшӗ 12,5 процент чакнӑ.
Кашни ҫын уйӑхра вӑтамран тупӑш курнине шутласа пӑхнӑ та, ку сумма 16 пин 68 тенкӗ те 40 пуспа танлашнине палӑртнӑ. Кунта, паллах, темиҫе теҫетке пин тенкӗ илекен пуҫлӑхсем те, 7–8 пин тенкӗшӗн тӑрмашакансем те кӗреҫҫӗ. Сӑмах май каласан, Раҫҫейри вӑтам шалу ака уйӑхӗнче 36 пин те 210 тенкӗпе танлашнӑ.
Ҫынсен пурнӑҫ шайӗ чакнине ҫирӗплетекен фактсенчен пӗри — ваккӑн сутакан тавар ҫаврӑнӑшӗ чакни. Ҫӗршывра вӑл 5,2 процент сахалланнӑ.
Ку статьяна, тен, ҫырман та пулӑттӑм. Анчах чӑтаймарӑм. Чӑваша кӗвӗҫ чунлӑ теҫҫӗ те, ӑмсаннипе ҫырать тесе ан шухӑшлах, вулаканӑм. Тепӗр тесен, малтанласа ҫав туйӑма пула шӑрҫаланӑн туйӑнӗ те. Юрӗ, калас тенине пӗр ҫӗре пуҫтарма хӑтланса пӑхам-ха.
Ӗнер тусӑмпа Кӳкеҫ урамӗпе уҫӑлса ҫӳрерӗмӗр. Темиҫе сехет хушши утрӑмӑр. Унта та ҫитрӗмӗр, кунта та. Хам ытти чухне ҫӳрекен тӗп урам тӑрӑх мар, ҫӗннисем тӑрӑх хутларӑмӑр. Ҫырма тӗпӗнче вырнаҫнӑ дачӑсем патне те антӑмӑр. Кӳкеҫ вӗҫӗнче ҫӗкленекен тӑхӑр хутлӑ ҫуртсем патӗнчен ҫаврӑнтӑмӑр. Кайран уйрӑм ҫынсен вӗр ҫӗнӗ ҫурчӗсем вырнаҫнӑ урамсемпе утрӑмӑр.
Унччен коттедж тесе хӑпартнӑ ҫуртсене малтан чаплӑ тесе шутлаттӑмӑр та хальхисем вӗсенчен ирттермеллипех ирттереҫҫӗ. Строительство материалӗсен пахалӑхӗ те халӗ урӑхла. Хӗрлӗ кирпӗчрен хӑпартса лартнисем ҫӗнӗ йышши кирпӗчрен тунисемпе танлаштарсан мӗскӗнӗн туйӑнаҫҫӗ. Профнастил картасем те темиҫе тӗслӗ вак чула тимӗр сетка варрине ярса тытса ҫавӑрнипе танлаштарсан шеллевлӗн курӑнаҫҫӗ. Хитре кирпӗчрен пӳрт хӑпартакансем те пур-ха хальхи вӑхӑтра, ҫапах та ҫынсенчен хӑшӗсем натуральнӑй текен материала кӑмӑллани сисӗнет.
+4.8 °C