Куславкка районӗнче М-7 ҫул ҫинче талӑкӗпех ӗҫлекен васкавлӑ медпулӑшу пункчӗ уҫӑлнӑ. Вӑл Энтри Пасар ялӗнче вырнаҫнӑ.
Пункт ҫак тӑрӑхри ҫынсене кӑна мар йышӑнӗ. «Атӑл М-7» ҫул ҫинчен шӑнкӑрав килсен те тухтӑрсем медпулӑшу пама васкӗҫ. Энтри Пасарӗнче кунашкал пункта ахальтен уҫман. Ҫак ҫул ҫинче аварисем час-часах пулаҫҫӗ. Ҫул хӗрринче вырнаҫнӑ пунктри бригада вара инкек вырӑнне часах ҫитме пултарӗ. Палӑртмалла: Чӑваш Енре кунашкал васкавлӑ медпулӑшу пункчӗ пӗрре кӑна.
Тухса ҫӳрекен бригадӑра виҫӗ ҫын ӗҫлет: икӗ медик тата водитель. Вӗсен навигаторпа планшет пур. Ку пӗлмен вырӑнсене часрах ҫитме май парать. Ҫул ҫинче япӑх пулса кайсан та пункта кӗрсе тухтӑрсенчен пулӑшу ыйтма май пур.
Чӑваш Енри районсемпе хуласенче пӗрремӗш пулӑшу паракан онкологи пӳлӗмӗсем ӗҫлеме тытӑнӗҫ. Пӳлӗмсене уйӑрмашкӑн республикӑн Министрсен Кабинечӗн пуҫлӑхӗ Иван Моторин хушу алӑ пуснӑ.
«Мой город Чебоксары» (чӑв. «Ман хула Шупашкар») портал хыпарланӑ тӑрӑх, районсемпе хуласенчи пульницасем республикӑри онкологи диспансерӗ валли пӳлӗмсем уйӑрса парӗҫ. Вӗсем регионти мӗн пур район пульницинчех пулӗҫ. Ҫавӑн пекех хуласенчи сыватмӑшсенче те ӗҫлӗҫ. Сӑмахран, Канашри медицина центрӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарти хула пульницинче, Шупашкарти П.Н. Осипов ячӗллӗ 1-мӗш пульницинче, хулари 2-мӗш пульницара, хулан тӗп пульницинче, хулан 1-мӗш клиника пульницинче, хулари клиника центрӗнче тата Васкавлӑ медпулӑшу пульницинче.
Шупашкарти хулан клиника центрӗ йывӑр чирлӗ пенсионера тӳлевсӗр эмелпе тивӗҫтермен. Ҫав препарата ӑна укҫасӑрах памалла пулнӑ. Кун пирки «Мой город Чебоксары» (чӑв. «Ман хула Шупашкар») портал хыпарлать.
Чӑваш Енӗн прокуратури пӗлтернӗ тӑрӑх, сывлӑх шайне кура 81 ҫулти арҫынна питӗ хаклӑ эмел кирлӗ. Ҫӑмӑллӑхлӑ категорири ҫынсене ку препарата тӳлевсӗрех параҫҫӗ. Сывлӑх сыхлавӗн учрежденийӗ вара ҫакна шута хуман, асӑннӑ эмеле туянма йышӑнман.
Саккуна пӑснине кура Мускав районӗн прокуратурин Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерствине пӑхӑнакан хулан клиника центрӗн тӗп тухтӑрне асӑрхаттарма тивнӗ. Ӗҫ-пуҫа прокуратура уйрӑмах тимлӗн сӑнаса тӑрать, сыватмӑшӑн йӗркесӗрлӗхе пӗтермелле, эмел туянса чирлӗ ҫынна памалла.
Чӑваш Ен куҫса ҫӳрекен 5 ФАП туянӗ. Тепӗр 50 фельдшерпа акушер пункчӗ хута ярӗҫ.
Кӑҫал пӗрремӗш ФАП Красноармейски районӗнчи Именкассинче ӗҫлеме тытӑнӗ. Ӑна Республика кунӗнче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӗҫ.
2019 ҫул вӗҫлениччен республикӑра 50 ФАП уҫма палӑртнӑ. Вӗсенчен ҫуррине кӑҫал хута ярӗҫ. Кунсӑр пуҫне 2018 ҫулта куҫса ҫӳрекен пилӗк фельдшерпа акушер пункчӗ туянма палӑртнӑ. Вӗсем халӑх сахал пурӑнакан ялсене ҫитӗҫ, пулӑшу парӗҫ.
Сӑмах май, халӗ Чӑваш Енре 526 ФАП ӗҫлет. Ҫӗнӗ ФАПсене 2013 ҫулта хута яма тытӑннӑ, 5 ҫулта 155 ҫӗнӗ пункт тунӑ.
Тухтӑрсем диспансеризаци тухмалли пирки асӑрхаттарсах тӑраҫҫӗ. Анчах ӗҫлекен ҫыннӑн сывлӑхне епле тӗрӗслемелле? Канмалли кунсенче пульницӑсем те хупӑ-ҫке. Ытти чухне ӗҫрен ыйтса кайма йывӑртарах.
РФ Патшалӑх Думинче саккун проектне пӑхса тухма палӑртнӑ. Унпа килӗшӳллӗн, ҫынсене диспансеризаци тухмашкӑн канмалли кун памалла. Проекта ҫӗртмен 14-мӗшӗнче пӑхса тухӗҫ.
Ӑна ырласа йышӑнсан ӗҫлекен ҫын кашни виҫӗ ҫулта тӳлевлӗ пӗр кун диспансеризаци тухмашкӑн илме пултарӗ. Анчах куна урӑх тӗллевпе усӑ курма юрамасть.
Аса илтерер: диспансеризацие 2013 ҫулта йӗркеленӗ. Ӑна 18 ҫултан аслӑрах, ӗҫлекен тата ӗҫсӗр ҫынсен тухма ирӗк пур.
Халӑх фрончӗн хастарӗсем Етӗрне, Ҫӗмӗрле Шупашкар, Ҫӗрпӳ, Вӑрмар, Муркаш, Хӗрлӗ Чутай, Канаш, Элӗк районӗсенчи 10 ФАПа тӗрӗсленӗ. Хастарсем палӑртнӑ тӑрӑх, медицина учрежденийӗсенче хатӗр-хӗтӗр, сӗтел-пукан кивелнӗ, ҫӗнӗ ФАПсенче ҫеҫ йӗркеллӗ вӗсем.
Федьдшерсен кирлӗ мӗнпур япала ҫук. Тӗслӗхрен, юнри сахӑр шайне виҫмелли хатӗр. Ҫав вӑхӑтрах кӑткӑс медицина манипуляцийӗ ирттермелли аппаратсем пур, вӗсемпе вара тухтӑрсем ҫеҫ усӑ кураяҫҫӗ.
Чылай ФАПра тивӗҫлӗ канӑва тухма хатӗрленекен ҫынсем ӗҫлеҫҫӗ, вӗсен ӗҫ укҫи чи пӗчӗк виҫепе танлашать. Чылай ҫӗрте тӗплӗ юсав кирлӗ. Нумайӑшӗнче шыв, канализаци, ӑшӑ ҫук.
Тӗрӗсленӗ пур ФАПра та тӗнче тетелӗ, компьютер ҫук, ҫавӑнпа фельдшерсен документацие хатӗрлеме район пульницине кайма тивет.
Тӗрӗслев хыҫҫӑн хастарсем ку ыйтӑва ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствин ӗҫченӗсемпе сӳтсе явнӑ.
«Шупашкарти икӗ пульницӑна пӗрлештерме шухӑшлаҫҫӗ. Хальхинче иккӗшӗ те — республика шайӗнчи сиплев учрежденийӗсем. Реорганизаци текен сӑмах вӑрҫӑ ветеранӗсен госпитальне тата Республикӑри эндокринологи диспансерне пырса тивӗ». Ҫак хыпара Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗн 9-мӗшӗнче пӗлтернӗччӗ. Республикӑра ҫапла йышӑннӑ пулсан та диспансерти тухтӑрсем капла утӑма ырламаҫҫӗ иккен. Аптӑранипе вӗсем Раҫҫейӗн Федераци Канашӗн вице-спикерӗ Николай Федоров патне ҫыру ҫырнӑ.
«Чӑваш Енре халӑха эндокринологи пулӑшӑвӗ кӳрессине лайӑх йӗркеленӗччӗ. Малашне ҫавна пӑрахӑҫлаттарасшӑн», – ӑнлантарнӑ эндокринологсем ҫырура. Унтан цифрӑсем илсе кӑтартнӑ. Юлашки пилӗк ҫулта эндокин тытӑмӗн чирӗсемпе аптӑрасси Чӑваш Енре 33,1% ӳснӗ, сахӑр диабечӗпе — 8,7%, чир-чӗр аталанасси – 7,1%. Ҫавна май эндокринологсем медицинӑн ҫак тытӑмне уйрӑммӑн ӗҫлеттермелле тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Николай Федоров Чӑваш Ен Элтеперне Михаил Игнатьева эндокринологсем ыйтнине ӑша хывма чӗнсе ҫыру ҫитернӗ.
Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенчи хирургсем Чӑваш Енри ҫынна операци тунӑ. Хусанта тухтӑр ҫӗҫҫи айне выртма тивнӗ 49 ҫулти ҫыннӑн гипофиз аденоми пулнӑ. Шыҫӑ пысӑккине кура вӑл суккӑрланнӑ.
Регионсем хушшинчи клиникӑпа диагностика центрӗнче иртнӗ операцие пӗтӗм Раҫҫейри хирургсем пӑхнӑ. Тинӗс леш енчи тухтӑрсемпе Хусанти медицина ӗҫченӗсен тӑрмашӑвне ятарлӑ вӗренӳ центрӗнче сӑнама-вӗренме май килнӗ.
«Шыҫӑ питӗ пысӑккине кура вӑл ыйхӑ артерине сиенлетнӗ. Ҫав артерипе пуҫ мимине юн пырса тӑрать», – ӑнлантарнӑ операци тӗллевне АПШри Питтсбург университечӗн медицина центрӗн нейрохирургӗ, профессорӗ Пол Гарнер.
Операцие эндоскопи мелӗпе ирттернӗ. Тепӗр майлӑ каласан, ӗлӗкхилле касса тӑман, ҫӗнӗ йышши майпа усӑ курнӑ.
Ҫывӑх вӑхӑтра пирӗн ҫӗршывра ачалӑх тапхӑрне тӑсма пултарӗҫ. Халӗ ку вӑхӑт 21 ҫулччен шутланать, малашне ҫак вӑхӑта 30-а ҫитересси пирки сӑмах тухнӑ.
«Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Вести Чувашии» (чӑв. Чӑваш Ен хыпарӗсем) ушкӑнра ҫырнӑ тӑрӑх, ачалӑх тапхӑрне вӑрӑмлатас пирки Раҫҫейӗн сывлӑх сыхлав министрӗ Вероника Скворцова каланӑ.
Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, ачалӑх тапхӑрне вӑрӑмлатас юхӑм тӗнчипех сисӗнет. Сӑмах май, Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин пуҫламӑшӗнче ачалӑх вӑхӑчӗ пирӗн патра 14-ччен пулнӑ, 60-мӗш ҫулсенче — 16-ччен, халӗ — 21-ччен. Ӳлӗмрен ҫак вӑхӑта 25—30 ҫулпа танлаштарас сӑмах-юмах пур.
«Ҫынсен ӗмӗрӗ вӑрӑмлӑнтӑр тесен вӗсен сывлӑхӗшӗн ҫуралсанах тӑрӑшма тытӑнмаллӑ», — тенӗ Вероника Скворцова министр.
Чӑваш Енре ача-пӑчан следж-хоккей ушкӑнне (чӑвашларах каласан, ҫуна ҫинчи хоккей) йӗркеленӗ. Ӑна «Атӑл» ят панӑ. Ун пек ушкӑн пирӗн республикӑра халиччен пулман.
Следж-хоккей ушкӑнӗ ҫинчен Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев правительство пайтӑшӗсемпе ӗнер ирттернӗ канашлура спорт министрӗ Сергей Шелтуков каласа кӑтартнӑ.
Шупашкарта следж-хоккей ушкӑнне йӗркелеме Ача-пӑча следж-хоккей лигипе Еленӑпа Геннадий Тимченкосен ыр кӑмӑллӑх фончӗн пӗрлехи проекчӗ май панӑ. Шӑпах ҫав проектпа килӗшӳллӗн ятарлӑ оборудовани, кирлӗ хатӗр-хӗтӗр уйӑрнӑ. Ушкӑна пуҫарма укҫа та панӑ.
Следж-хоккей ушкӑнӗсем хальлӗхе пирӗн ҫӗршыври тӑхӑр регионта ҫеҫ. Чӑваш Енри команда Шупашкарти спортпа хӑнӑхтару шкулӗнче ӗҫлет. Унта утас, ура ҫинче тӑрас енпе хавшак ачасене, 7 ҫултан пуҫласа 18 ҫул таранчченхисене, йышӑнӗҫ.
+14.3 °C