Ял пурнӑҫӗ
![]() "Чӑваш Ен" ПТРК тунӑ видео скринӗ Тӑвай районӗнчи Мучар ялӗнче пурӑнакансем 13 ҫул шыв кӗтне. Кӑҫал тинех шыв башни ӗҫлесе кайнӑ. 2008 ҫулта мучарсем шывлӑ пулас тесе 50 пин тенкӗ пухнӑ. Анчах ӗҫ малалла кайман, вырӑнти тӳре-шара ку ӗҫе мӗнле программӑпа хута ярасси пирки шутланӑ. Пӗлтӗр Элтепер хатӗр проектлисене пулӑшма хушу парсан Мучарта шыв сечӗсене хунӑ, башня лартнӑ. Йӑнтӑрччӑсен те проекчӗ хатӗр пулнӑ. Ҫак икӗ ялта шыв тӑвас тесе Чӑваш Енӗн резерв фондӗнчен 26 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Сӑмах май, хальхи вӑхӑтра республикӑра 3 пине яхӑн шыв башни тата скважина пур. Анчах вӗсенчен чылайӑшне юсаса ҫӗнетмелле. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Прокуратура Ҫӗмӗрлери пекарньӑна тӗрӗсленӗ те йӗркене пӑснӑ тӗслӗхсене тупнӑ. Ведомство унта антисанитари хуҫаланнине тупса палӑртнӑ. Ҫӑкӑр-булка таврашӗ, торт, пирожнӑй пӗҫерекен пекарньӑра юсав ӗҫӗсене тахҫанах ирттерменни палӑрнӑ. Ҫуркаланчӑк вырӑнсенче хура тата кӑпма сийӗ пухӑннӑ. Хывӑнса тӑхӑнмалли пӳлӗмри стенм ҫинче те кӑмпа пухӑннӑ. Тула каймалли пӳлӗме пачах хутса ӑшӑтман. Стенапа урай хушшинче шӑши кӗрсе тухмалӑх шӑтӑксем курӑннӑ. Производство цехӗнче алӑ ҫумалли раковина пачах пулман. Туалетра раковина пур, анчах шыв ҫук. Ҫӑкӑра хутса ӑшӑтман пӳлӗмре упранӑ, нӳрӗклӗхе тӗрӗслесе тӑман. Апат-ҫимӗҫ вара эрех пулнӑ курупкара выртнӑ. Фирма директорӗ тӗлӗшпе представлени ҫырнӑ. Ку тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев кӑҫал та ЧР Патшалӑх Канашне Ҫырупа тухӗ. Ку кӑрлач уйӑхӗн 28-мӗшӗнче пулӗ. Хальхи вӑхӑтра Ҫырӑва хатӗрлеҫҫӗ. Ҫавна май ҫынсенчен те сӗнӳсем йышӑнаҫҫӗ. ЖКХ ыйтӑвӗсем, пӗчӗк шалу, сывлӑх сыхлавӗ... Элтепер палӑртнӑ тӑрӑх, ҫак ыйтусем тӗпре пулӗҫ. Чӑваш Енри регион управленийӗн центрӗ халӑх тетелӗсенче ыйтӑм ирттернӗ. Унта хутшӑннисен 66 проценчӗ палӑртнӑ тӑрӑх, Элтеперӗн Ҫырура пӗчӗк ӗҫ укҫин ыйтӑвне хускатмаллах. Респондентсен 44 проценчӗ ЖКХ тытӑмӗнчи хаксем пирки ыйту ҫӗклеттересшӗн. Ыйтӑм ирттернӗ чухне Ҫыру валли 730 сӗнӳ те килнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
![]() Чӑваш наци конгресӗ вырнаҫнӑ ҫуртра ӗҫлекен «Ҫӑлкуҫ» кафере ҫулсерен Сурхурине палӑртаҫҫӗ. Ку йӑлана, Тимӗр Тяпкин пуҫарса янӑскере, кӑҫал та пӑрахӑҫламан. Тимӗр Акташ пӗлтернӗ тӑрӑх, «Ҫӑлкуҫ» кафене чылайӑн пухӑннӑ. Вӗсем калаҫусем ирттернӗ, чӑваш юррисене шӑрантарнӑ, халӑхӑн кӗвви-ҫеммине итленӗ. Сӗтелсем уйрӑмах чӑваш апачӗпе пуян пулнӑ — кунта чӑваш сӑри те, шӑрттан та, йӑвача та вырӑн тупнӑ. Хӑнасене шӳрпепе сӑйланӑ. Тимӗр Тяпкин каласа панӑ тӑрӑх ӑна хатӗрленӗ повар — узбек (аса илтерер: «Ҫӑлкуҫ» кафен хуҫи улшӑннӑ). Шӳрпене узбексем те пӗҫереҫҫӗ, ӑна «шурпа» теҫҫӗ. Уява Тимӗр Тяпкин уҫнӑ. Сӑмах калакансен йышӗнче Ваттисен Канашӗн председателӗ Николай Адёр пулнӑ. Вӑл чӑваш орфографийӗн ыйтӑвне ҫӗкленӗ. Ҫавӑн пекех хӑйсен ҫитӗнӗвӗ пирки Николай Балтаевӑн ывӑлӗсем каласа панӑ. Аттил хальхи вӑхӑтра Питӗрти академире вӗрентет иккен, унӑн арӑмӗ ятарласах чӑвашла вӗреннӗ. Асаматӑн та ҫитӗнӗвӗсем сахал мар. Чехире ӗҫлесе пурӑнать пулин те ӑна ҫавах тӑван ене туртать. Нумай пулмасть унӑн пӗр ӗҫӗ Дубайра пӗрремӗш вырӑна тивӗҫни пирки те вӑл каласа панӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Денис Спирин Инстаграмӗнчи сӑн Кӑрлачӑн 7-мӗшӗпе 8-мӗш хушшинчи каҫхи Шупашкарта коммуналлӑ аварие пула Максим Горький проспектне шыв илнӗ. Пӑтӑрмах Максим Горький проспекчӗпе Университет урамӗ хӗресленнӗ вырӑнпа юнашар пулса иртрӗ. Ир енне пӗтӗмпех йӗркене кӗртнӗ. Ҫул ҫийӗ шыв айне пулнине пула ДПС ӗҫченӗсем ҫула хупланӑ — Университет урамӗ енчен килекенсене пурне те каялла пӑрса янӑ. Авари вырӑнне Денис Спирин сити-менеджер та килнӗ. Хӑйӗн Инстаграмӗнче вӑл коммунальщиксене пӑтӑрмаха хӑвӑрт пӗтернӗшӗн, ҫавӑн пекех ҪҪХПИ-не йывӑр вӑхӑтра ҫул-йӗр юхӑмне йӗркеленӗшӗн тав тунӑ. Авари мӗнле сӑлтавсене пула тухни ҫинчен пӗлтермеҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
![]() Инстаграмри @iurakashkar страницӑран илнӗ сӑнӳкерчӗк Иртсе каякан ҫулталӑкӑн юлашки кунӗсенчен пӗринче, раштав уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, Елчӗк районӗнчи Лаш Таяпа ялӗнче этнокультура кӗтесне уҫнӑ. Ку хыпара Инстаграмра Юрий Кашкӑр пӗлтернӗ. Вӑл хыпарланӑ тӑрӑх, тӑван ял ятне вырӑнтисем рунӑ ҫырулӑхӗпе тата чӑвашла ҫырса хунӑ. «Ку – пуҫламӑшӗ кӑна-ха», – тесе пӗтӗмлетнӗ ялти хастар. Хыпара вӑл «#лащтаяба, #кашкорсе, #волчьелогово,#руны, #юрийкашкӑр,#сувары, #патриоты, #наследие» хештегсемпе палӑртнӑ. Сӑмах май каласан, Юрий Петухов (Кашкӑр) – чӑваш эстрада юрӑҫи. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Пётр Сымкин. gatd.culture21.ru сӑнӳкерчӗкпе усӑ курнӑ Ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченне, Раҫҫей Федерацийӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченне, фотоӑстана, журналиста, Пётр Сымкина, юлашки ҫула ӑсатнӑ. Хурлӑхлӑ хыпара «Советская Чувашия» хаҫатӑн журналисчӗ Вячеслав Иванов Фейсбукра паян пӗлтернӗ. Пётр Васильевич 1937 ҫулхи ака уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Чӗмпӗр облаҫӗнчи Ҫарӑмсан районӗнчи Анатри Тимӗрҫен ялӗнче ҫуралнӑ. Фотоӳнерпе вӑл шкул ҫулӗсенчех кӑсӑкланма тытӑннӑ. Хусанти инженерипе строительство институтӗнче вӗреннӗ. Партин Чӑвашобкомӗнче, «Молодой коммунист» хаҫат редакцийӗнче, «Коммунизм ялавӗ» хаҫатра хыпарсен пайӗн заведующийӗнче, «Правдӑн» Чӑваш Енпе Мари Элти издательствинче, «Российская газета» хаҫатра тата «Новости» агентствӑсенче тӑрӑшнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Венера Большова Паян, кӑрлач уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, Венера Большова телерадиожурналист пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ. Хурлӑхлӑ хыпара Марина Карягина тележурналист Фейсбукра пӗлтернӗ. Венера Петровна 1936 ҫулхи раштав уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Етӗрне районӗнчи Пӗчӗк Этмен ялӗнче ҫуралнӑ. 1956 ҫулта Етӗрнери педучилищӗрен, 1961 ҫулта И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнчи филологи факультетӗнчи вырӑс-чӑваш уйрӑмӗнчен вӗренсе тухнӑ, Партин аслӑ шкулӗнче те ӑс пухнӑ. 1961 ҫулта вӑл Телерадиовещани комитетӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Малтан радиора корреспондентра, ҫырусем енӗпе кӗҫӗн редакторта, ҫамрӑксен кӑларӑмӗнче редакторта, политпропаганда енӗпе аслӑ редакторта тӑрӑшнӑ. 1971 ҫулта ӑна телевиденин председателӗн заместителӗ пулма шаннӑ, 1984–1991 ҫулсенче ЧАССР Патшалӑх телерадиовӑн председателӗ пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Инстаграмри @hypar1906 страницӑран илнӗ сӑнӳкерчӗк Ҫамрӑк авторсен литература пултарулӑхӗн «Ҫӗнӗ ятсем уҫатпӑр» республика шайӗнчи конкурсне ӗҫсене йышӑнма пуҫланӗ. Вӗсене пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗччен йышӑнӗҫ. Конкурса чӑвашла е вырӑсла литература хайлавӗсем ҫыракан 15-35 ҫулсенчи ҫамрӑксем хутшӑнайӗҫ. Вӗсен ӗҫӗсене «Проза», «Поэзи», «Драматурги» номинацисенче йышӑнӗҫ. «Хыпар» издательство ҫурчӗ Инстаграмра пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗҫсене Ачасемпе ҫамрӑксен республикӑри библиотекинчи таврапӗлӳпе наци литературин пайне ҫак адреспа ярса памалла: 428027, Шупашкар, И. Яковлев проспекчӗ, 8-мӗш «а» ҫурт. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Галина Мадеева. Театр архивӗнчи сӑнӳкерчӗксемпе Таисия Ташней хатӗрленӗ коллаж Паян, кӑрлач уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, Чӑваш АССР халӑх артистки Галина Мадеева (06.01.1922 –24.01.2010) ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ. Галина Тимофеевна Шупашкар районӗнчи Шупашкарҫин ялӗнче (хальхи вӑхӑтра – Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Аксарин) ялӗнче ҫуралнӑ. 1927 ҫулта пулас артисткӑн ҫемйи Шупашкара куҫса кайнӑ. Вӑтам шкула пиллӗк паллӑсемпе вӗренсе пӗтернӗ хӗр артист пулма ӗмӗтленнӗ. Ҫавӑнпах вӑл чӑваш чӗлхине ҫине тӑрса вӗреннӗ. Тӑрӑшни сая кайман. А.В. Луначарский ячӗллӗ ГИТИСри актёр факультетне, Чӑваш студине, вӗренме кӗнӗ. Чи лайӑх студентсен шутӗнче пулнӑ, О.Л. Книппер-Чехова тата Сталин стипендийӗсене тивӗҫнӗ. Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Галина Мадеева 36 ҫул (1947-1983 ҫулсенче) ӗҫленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (15.06.2025 15:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 745 - 747 мм, 20 - 22 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Ҫеҫпӗл Мишши, паллӑ чӑваш сӑвӑҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлнӑ. | ||
| Абашев Владимир Никифорович, чӑваш литература тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Алка Александр Егорович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, драматургӗ, тӑлмачӗ, критикӗ вилнӗ. | ||
| Шемекеев Виталий Дмитриевич, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |