Авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Никита Васильев ҫулҫӳревҫӗ Шупашкарти Наци вулавӑшне тӗлпулӑва йыхравлать. Тӗнче тӑрӑх велосипедпа ҫула тухнӑ Никита Васильев пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтерсех тӑчӗ. Аса илтерер, утӑ уйӑхӗн ҫурринче Никита ҫул ҫинче пӗччен маррине пӗлтернӗччӗ, Ҫӗнҫӗпӗр хулинче ҫуралса ӳснӗ Настя Сафонова унпа ҫула тухнӑччӗ. Радиоертӳҫӗре ӗҫлекен хӗр хӑйӗн ӗҫне пӑрахса Никитӑпа пӗрле Чӑваша ҫитме шут тытнӑ.

«Икӗ ҫул тата 34 500 км хыҫра», — тесе ҫырнӑ ӗнер Никита тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче. Аякри ҫӗрсем тӑрӑх ҫухрӑм хыҫҫӑн ҫухрӑм хӑварса ҫӳренӗ каччӑпа Мари Элпа Чӑваш Ен чиккинче авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче 12 сехетре тӗл пулма, унтан каччӑпа пӗрле Шупашкарти Наци вулавӑшне килме май пур.

Шупашкар районӗнчи Чӑрашкассинче хӑйне евӗр конкурс иртнӗ. Ҫамрӑксем ҫӳп-ҫапран хӑйсем валли костюм ҫӗленӗ, унпа сцена ҫине тухнӑ.

«Ҫӳп-ҫапран – мода» ятлӑ конкурс авӑн уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Чӑрӑшкассинчи культура ҫуртӗнче иртнӗ. Унта сакӑр ҫамрӑк дизайнер хутшӑннӑ.

Конкурсҫӑсем хутран, пластикран, пленкӑран, хаҫатран тата ҫӳп-ҫапа ывӑтмалли ытти япаларан костюм ҫӗленӗ. Модельерсем пурте тӑрӑшса хатӗрленнӗ.

Жюри пайташӗсем чи илемлӗ тума ниепле те суйлайман. Ара, пурте илемлӗ пулнӑ-ха та. Ҫавна май кашни конкурсҫа диплом тата пылак парне парса савӑнтарнӑ.

«Пулӑшма вӑхӑт» ыркӑмӑллӑх марафонӗпе килӗшӳллӗн Шупашкарта ҫамрӑк артист юрлӗ. Пирӗн пата «Голос. Дети» проект ҫӗнтерӳҫи Данил Плужников килӗ. Вӑл юрланине пульницӑсенче сипленекен ачасем курайӗҫ.

Данил Шупашкарта икӗ хутчен сцена ҫине тухӗ. Авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче 11 сехетре вӑл Республикӑри ача-пӑча клиника пульницин акт залӗнче юрлӗ. Концертра Раҫҫейри, тӗнчери конкурссенче лауреат ятне тивӗҫнӗ Ульяна Самохина, Олеся Захарова, Дима Белков, Дуняша Стайл фолк-ушкӑн, «Артикль» вокал та сцена ҫине тухӗҫ. Унта сипленекен ачасене тӳлевсӗрех кӗртеҫҫӗ.

Ҫав кунах Ухсай ячӗллӗ культура керменӗнче 18 сехетре концерт пулӗ. Унта та тӗрлӗ конкурс лауреачӗсем хӑйсен юррисемпе савӑнтарӗҫ. Унта вара 350 тенкӗ тӳлесен ҫеҫ кӗртеҫҫӗ.

Эстонири Радио 4 каналпа паллӑ ентешӗмӗрпе, Шупашкар районӗнчи Типнер ялӗнче ҫуралнӑ китай чӗлхин тӗпчевҫипе Иакинф Бичуринпа паллаштарӗҫ.

Никита Бичурин ӑсчах ҫуралнӑранпа кӑҫал 240 ҫул ҫитрӗ. Ӑна халалланӑ кӑларӑм ыран, 17 сехет те 35 минутра радиоэфира тухӗ. Ӑна итлес тесен r4.err.ee/l/araskal каҫӑпа иртмелле.

Кӑларӑма Ираида Захарова чӑваш тӑван чӗлхепе ертсе пырать. Тӑван ҫӗртен ҫичӗ ютра пурӑнсан та чӗлхене тата йӑх-тымара юратакан хӗрарӑм кунти культурӑпа паллаштарма тӑрӑшать.

Радио 4 Эстонин наци телерадиовещанийӗн корпорацине кӗрет. Вырӑс чӗлхиллӗ медиаканалсем хушшинче чи анлӑ сарӑлни-мӗн. Радиокӑларӑмсене Эстонире ҫеҫ мар, Финляндире, Раҫҫейре, Латвинче тата Швецинче итлеме пулать.

Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенче тӗлӗнсе каймалла суд ларӑвӗ тинех вӗҫленнӗ. Чӗрчунсене юратакансем Наруто павиана хӳтӗлесе тавӑҫ ҫырса судлашса пӗтнӗ. Павиан Британи фотографӗн фотоаппаратне Индонези заповедникӗнче туртса илсе хӑйне хӑй ӳкерме пуҫланӑ.

Сӑн ӳкерчӗксене ҫынсем кӑмӑлланине кура Наруто паллӑ павиан пулса тӑнӑ. Тупӑшӗ Британи фотографне кайса тӑнӑ. Чӗрчунсене хӳтӗлекенсем ҫакна автор правине пӑсни тесе хакланӑ.

Ултӑ ҫула пынӑ суд хыҫҫӑн ӳкерчӗксен авторӗ этем тесе йышӑннӑ, анчах тупӑшӑн 25 процентне вӑл ыр кӑмӑллӑх валли уйӑрӗ. Укҫа чи малтанах Индонезири павиансене хӳтӗлеме кайӗ.

Нарутӑн Австралинче конкурент тупӑннӑ. Унта тюлень дайвер камерине туртса илме хӑтланнипе кӑсӑклӑ сӑн ӳкерчӗксем пулса тухнӑ.

Чӑваш Енре авӑн уйӑхӗн вӗҫӗнче Туризм эрни иртесси пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Мероприятисен ҫирӗплетнӗ графикӗпе килӗшӳллӗн, авӑн уйӑхӗн 22-мӗшӗнче республикӑра «Чӑвашсен ӗҫми-ҫимине тутан» гастрономи турӗ пирвайхи хут иртӗ.

Мероприяти йӗркелӳҫисем пӗлтернӗ тӑрӑх, тур вӑхӑтӗнче аякран килнӗ хӑнасемшӗн кӑна мар, хамӑр республикӑра тахҫантанпах пурӑнакансемшӗн те кӑсӑкли, курса тӗлӗнмелли, пӗлмелли чылай пулӗ. Тура пыракансем чӑваш наци апат-ҫимӗҫне, ӗҫмине астивсе пӑхма пултарӗҫ. Унсӑр пуҫне вӗсене авалхи тӗрӗк халӑхӗн пуян культурипе те тӗплӗн паллаштарӗҫ.

Ҫавӑн пекех палӑртса хӑварар: гастрономи турне вырӑнти туризм енӗпе ӗҫлекен фирмӑсене те йыхравланӑ. Чӑваш шӑрттанне, шӳрпине, хуран куклине, сӑрине астивсе курас килет-и? Тура хутшӑнӑр.

Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музейра «Никита Бичурин ‒ тӗнче, аталану тата халӑх туслӑхӗн элчи» регионсем хушшинчи пӗрремӗш семинар-пленэр уҫӑлнӑ. Ӑна Китай тӗпчевҫи ҫуралнӑранпа 240 ҫул ҫитнине халалланӑ. Пленэра ирттерме музей Чӑваш Ен Элтеперӗн грантне, 100 пин тенке, ҫӗнсе илнӗ.

Семинар-пленэра музей пуҫлӑхӗ Ирина Удалова тата Раҫҫейри дизайнерсен канашӗн пайташӗ, Чӑваш Енри ҫак организацин правленийӗ ертӳҫи Александр Астраханцев ертсе пыраҫҫӗ.

Унта куҫӑнсӑр майпа ытти регионти ҫынсем те хутшӑнаҫҫӗ: Ӗренпурти патшалӑх университечӗн доценчӗ Динара Туйсина, Чуллӑ ҫырти Александр Максимов, Питӗрти Ирина Солянова дизайнерсем тата Ӗренпурти патшалӑх университечӗн архитектурӑпа строительство факультечӗн дизайн кафедрин студенчӗсем.

Ӗнер Йӗпреҫ районӗнчи Кӗлӗмкасси патӗнчен инҫех мар вырнаҫнӑ чукун ҫул урлӑ иртекен каҫӑ ҫинче ют ҫӗршывра кӑларнӑ «Шакмен» грузовикпа рельс тӑрӑх ҫӳрекен чукун ҫул пуйӑсӗ ҫапӑннӑ. Инкекре машина водителӗ вилнӗ. на пульницӑна илсе кайнӑ-ха, анчах унта чӗри тапма чарӑннӑ. Пуйӑс машинисчӗпе пассажир аманнӑ. Пӗтӗмпе вара пуйӑсра 20-ӗн пулнӑ.

Авари сӑлтавне палӑртма тата инкеке сирме ятарлӑ тытӑм ӗҫченӗсем пырса ҫитнӗ. Кӑнтӑрла иртни икӗ сехет тӗлӗнчи инкеке каҫхи ултӑ сехет валли йӗркене кӗртнӗ, пуйӑссене ҫӳреме ҫула юсанӑ.

Тӗпчевҫӗсем малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, автомашина водителӗ светофорӑн ҫул урлӑ каҫма чаракан ҫутине шута илмен.

Аса илтерер, ыран Раҫҫейӗн чукун ҫулӗ Шупашкарӑн 9-мӗш километрӗнчи чукун ҫул каҫҫи патӗнче хӑрушсӑрлӑх рейчӗ ирттересси эпир пӗлтернӗччӗ.

Ӗнер Чӑваш Енӗн Правительство пайташӗсемпе Михаил Игнатьев Элтепер ирттернӗ канашлура ҫул-йӗр ҫинчи инкексем пирки те калаҫнӑ. Республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Викторов унта каланӑ тӑрӑх, ҫул-йӗр ҫинчи инкексенчен самайӑшӗнче ҫынсем васкавлӑ пулӑшу кӳрекен тухтӑрсем ҫитиччен вилеҫҫӗ. Ку вӑл «03» тытӑм майӗпен ҫӳренипе е машина ҫула кая юлса тухнипе ҫыхӑнман. Аварисем йывӑртан этем пурнӑҫӗ инкек вырӑнӗнчех татӑлать.

Ҫапах та лӑплантаракан цифра та илсе панӑ министр: ҫул-йӗр ҫинчи инкекре вилекенсен шучӗ кӑҫалхи ҫичӗ уйӑхра 23,3 процент чакнӑ. Тата тепӗр цифра та палӑртнӑ: 100 пин ҫын пуҫне вӑтамран 10,2-ӗн леш тӗнчене ӑсаннӑ. Сӑмах май, пӗрремӗш пулӑшу кӳме ҫул-йӗр инспекторӗсене те вӗрентеҫҫӗ иккен.

Владимир Викторов пульницӑна илсе ҫитернисенчен йывӑр суранланнӑ 230 ҫын пурнӑҫне ҫӑлса хӑварма май килнине пӗлтернӗ.

Авӑн уйӑхӗн 11-мӗшӗнче ирхи 6 сехетре Чӗмпӗр облаҫӗнче Чӑваш Енрен килекен автобуса чарнӑ. Унпа ачасене «Атӑлҫи зарници» ҫарпа спорт вӑййисене илсе кайнӑ.

ҪҪХПИ ӗҫченӗсем автобуса тӗрӗсленӗ. Транспорт юсавсӑр пулнӑ-мӗн. Юрать, ҫул ҫинче пӑтӑрмах сиксе тухман. Автобус юсавсӑр пулнӑшӑн кам яваплӑ? Конкурс ирттернӗ, тупӑшӑва кайма автобус тара илнӗ. Эппин, сӑлтавӗ мӗнре? Конкурс документацине тӗрӗс мар хатӗрленӗ е усламҫӑсем явапсӑр пулнӑ?

Ку ыйту тавра ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ирттернӗ канашлура та калаҫнӑ. ЧР вӗренӳ министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Сергей Кудряшов пӗлтернӗ тӑрӑх, юсавсӑр автобус вырӑнне урӑххине янӑ.