Республикӑра
Чӑваш Енре авӑн уйӑхӗнче Элтепере суйларӑмӑр. Раштав уйӑхӗнче следовательсем Патӑрьел районӗнчи 303-мӗш суйлав участокӗн экс-председателӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Следстви палӑртнӑ тӑрӑх, ҫак ҫын суйлавҫӑсен списокне тата бюллетеньсене суя хатӗрленӗ. Ҫавӑн пекех суйлавҫӑсен шутне тӗрӗс мар шутланӑ. Сӑмах май, 303-мӗш суйлав участокӗ Патӑрьелти 1-мӗш шкулта вырнаҫнӑ. Палӑртмалла: суйлав иртсе кайнӑ хыҫҫӑн пӗтӗмпе 5 пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Чӑваш Енре Тӗп суйлав комиссийӗ йӗрке хуралҫисене пулӑшса пынине пӗлтернӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
pulmonologi.ru сайтри сӑн Пӗр кун 10, тепӗр кун 11, кайран каллех 10, унтан 11… Кӑшӑлвирус статистики вилнисен шутне юлашки вӑхӑтра ҫапла кӑтартать. Ӗнер 10 ҫын вилнӗччӗ, паян – 11. Раштав уйӑхӗн 26-мӗшӗнченпе республикӑра кашни кунах вирусран 10-11 ҫын вилет. Паянхи кун тӗлне 17185 ҫын инфекциленнӗ. Вӗсенчен 15528-шӗ сывалнӑ. Вилнисен йышӗ 612 ҫынна ҫитнӗ. Юлашки талӑкра 95 ҫын инфекциленнӗ, 122 ҫын сывалнӑ. Кӑшӑлвирус диагнозӗ ҫирӗпленнӗ 1045 ҫын сипленет. Унсӑр пуҫне ӳпке шыҫҫипе аптӑракансем нумаййӑн. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫутҫанталӑк
bk55.ru сайтри сӑн Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, 2020 ҫул ытти чухнехичнен ӑшӑрах килнӗ. 2021 ҫул вара пӗлтӗрхинчен 1 градус сивӗрех пулмалла. Ку малтанах сивӗ хӗлпе ҫыхӑннӑ. Кӑрлач уйӑхӗнче термометр 30 градусран аяларах анӗ. Кун пекуки юлашки 4 ҫулта пулман. Иртнӗ ҫуллана пӑхас тӑк, ку уйӑхра 35 градус та сивӗ пулас хӑрушлӑх пур. Кӑҫалхи ҫулла утӑ уйӑхӗ чи шӑрӑххи пулӗ. Ака тата ҫурла уйӑхӗсенче нӳрӗк сахал пуласса пӗлтереҫҫӗ. Пӗлтӗр вара шӑпах ҫак уйӑхсенче ҫумӑр нумай ҫунӑ. «Чӑваш Енри ҫанталӑк» проект авторӗ Владимир Михайлов каланӑ тӑрӑх, кӑҫал 2009 ҫулти пек пулма пултарӗ – ун чухне типӗ ҫанталӑк тӑнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
Ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Раҫҫей тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки, Чӑваш Ен Патшалӑх премийӗн лауреачӗ, балет сценин чӑн-чӑн ҫутӑ ҫӑлтӑрӗ Ольга Серегина хӑйӗн юбилейне паллӑ тунӑ. Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Серегина пилӗк теҫеткене яхӑн спектакльсемпе концерт программисене илемлетет, классика балечӗн асамлӑхӗпе килентерет. Ольга Витальевна 1975 ҫулта Ленинградри А.Я. Ваганова ячӗллӗ академи хореографи училищинчен вӗренсе тухнӑ. Ҫав ҫулах Шупашкарти оперӑпа театрӗн балет труппинче ӗҫлеме тытӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Статистика
Чӑваш Енре пурӑнакансем миҫе тенкӗ шалупа ҫырлахма хатӗррине пӗлтернӗ. «Про Город» хаҫат тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче ыйтӑм йӗркеленӗ. Унта хутшӑннӑ Чӑваш Ен ҫыннисенчен 4,82 проценчӗ халӗ чи пӗчӗк ӗҫ укҫи илсе пурӑннине пӗлтернӗ. Ҫавӑнпа вӗсем кӑҫал 20 пин тенкӗ илсен те савӑнӗччӗҫ. 3,53 проценчӗ 25 пин тӳлесен ҫырлахӗ. 9,67 проценчӗ 25-35 пин тенкӗ илме ӗмӗтленет, 18,07 проценчӗ — 35-45 пин тенкӗ, 17,1 проценчӗ — 45-55 пин, 12,77 проценчӗ — 55-75 пин, 11,28 проценчӗ 75-100 пин тенкӗ, 22,76 проценчӗ кӑҫал 100-150 пин тенкӗрен кая мар ӗҫлесе илессе шанать. Ыйтӑма 4 024 ҫын хутшӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
Ӗҫсӗр тӑрса юлнисене кӑҫал та кӳрентермӗҫ. Вӗсене уйӑхсерен тӳлекен пособин чи пысӑк виҫи 12 130 тенкӗ пулӗ, чи пӗчӗкки – 1500 тенкӗ. Малтанхи виҫӗ уйӑхра шалӑвӑн 75 проценчӗ чухлӗ, анчах пособин чи пысӑк виҫинчен ытла мар, тӳлӗҫ; унтан тепӗр виҫӗ уйӑх — 60 процент, анчах 5 пинрен ытла мар. Аса илтерер: ӗҫсӗррисене тӳлекен пособин чи пысӑк виҫи 8 пин тенкӗччӗ. Пӗлтӗрхи пуш уйӑхӗн 25-мӗшӗнче ӑна 1,5 хута яхӑн ӳстерме йышӑнчӗҫ. Ҫавна вӑхӑтлӑх тесе пӗлтернӗччӗ те, анчах кӑҫал та пӑрахӑҫламӗҫ. Ҫак кунсенче Раҫҫей премьер-министрӗ Михаил Мишустин ун пирки тивӗҫлӗ йышӑну тунӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
"Про Город" сайтран илнӗ сӑн Паян Шупашкарти ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнчи арҫын виллине тупнӑ. Вӑл подъезд умӗнче выртнӑ. Кун пирки «Про Город» хаҫата халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ. «Эпир патне пыман. Ахӑртнех, арҫыннӑн вилли. Унта йӗрке хуралҫисем ӗҫлетчӗҫ. Вилене илсе кайманччӗ-ха» - каласа кӑтартнӑ халӑх корреспонденчӗ. Вӑл 46 ҫулти арҫыннӑн вилли пулнӑ. Халӗ йӗрке хуралҫисем кун тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттереҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
nypost.com сайтри сӑн Юлашки талӑкра республикӑра 93 ҫын кӑшӑлвируспа инфекциленнӗ. Юлашки кунсенче чирлекенсен йышӗ майӗпен чакса пырать. Анчах вилекенсем кашни кунах пур. Паян тепӗр 10 ҫыннӑн пурнӑҫӗ кӑшӑлвируса пула татӑлнине палӑртнӑ. Ку таранччен пӗтӗмпе 601 ҫын каварлӑ вируса пула вилнӗ. Паяхи кун тӗлне Чӑваш Енре 17090 ҫын инфекциленнӗ. Вӗсенчен 15406-шӗ сывалнӑ. Палӑртмалла: кӑрлач уйӑхӗнче кӑшӑлвирусран вилекенсем нумайланнӑ. Раштав уйӑхӗнче пӗр эрнере 47 ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ пулсан 2021 ҫулӑн пӗрремӗш эрнинче – 73 ҫыннӑн. Хальхи вӑхӑтра республикӑра кӑшӑлвирус диагнозӗ лартнӑ 1086 ҫынна тухтӑрсем сӑнаса тӑраҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
Сурхурине уявланӑ Кафе Тимӗр Тяпкин тата ыттисем йӗркелекен Сурхури уявне кӑҫал «Кафе»-ре палӑртнӑ. Ку уява чӑваш хастарӗсем ҫулсерен «Ҫӑлкуҫра» пухӑнса палӑртатчӗҫ. Кӑҫал вырӑнӗ улшӑнмарӗ, анчах кафе хӑйӗн ятне ҫухатни паллӑ пулчӗ. Енчен те малтан алӑк тӑрринче «Ҫӑлкуҫ» тесе ҫырни пурччӗ пулсан, халь вара «Кафе» тени ҫеҫ ҫутатса тӑрать. Кӑшӑлвирус алхаснӑран пухӑннисен йышӗ пысӑках пулмарӗ. Ҫапах та ҫӗнӗ ҫынсем те пулчӗҫ — ку вӑл Мальвина Петровӑна Олеся Руссакова. Вӗсем малтан наци телекуравӗнче ӗҫленӗччӗ, халь Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче вӑй хураҫҫӗ. Унсӑр пуҫне уява кашни ҫул килекен Вера Афанасьева (Вера аппа) та ҫитнӗччӗ. Вӑл, 88 ҫула ҫитсе пырать пулин те, уява халӑх юррисемпе пуянлатрӗ, тӗрлӗ такмаксемпе савӑнтарчӗ. Сурхури уявне уҫма ку хутӗнче Праски Виттине шанса пачӗҫ. Кайран, йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, «Алран кайми аки-сухине» юрларӗҫ. Уява пынисене мӑйӑрпа, килте пӗҫернӗ кукӑльпа, пӑрҫапа хӑналарӗҫ. Тимӗр Тяпкин ятарласа чӑваш апатне, шӳрпе, хатӗрленӗ. Кафе хуҫисем улшӑннӑ пулин те вӑл ку апатпа хӑналама май тупрӗ. Сӑмах май, тӑватӑ ҫул каялла, 2017 ҫулта, Сурхурие уявлама Олег Николаев та пынӑччӗ. |
Персона
Паян, кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, чӗлхеҫӗ, поэт, ҫыравҫӑ, куҫаруҫӑ, ЧР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, доцент Петр Яковлевич Яковлев пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Литературӑра ӑна Петӗр Яккусен ятпа пӗлеҫҫӗ. Вӑл Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче ӑслӑлӑхӑн аслӑ ӗҫченӗ пулнӑ. Петӗр Яккусен 1950 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Красноармейски районӗнчи Упаҫырми ялӗнче ҫуралнӑ. Мӑн Шетмӗ шкулӗнче вӗреннӗ, унтан И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн историпе филологи факультетне кӗнӗ 1990 ҫулта филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ пулса тӑнӑ, 1996 ҫулта – доцент. Вӑл куҫару ӗҫӗпе те тӑрӑшнӑ, ытларах – тӗн литератури енӗпе. Петр Яковлевич «Евангелия от Луки», «Четвероевангелия», «Библия для детей», «Новый Завет» тата ытти кӗнекене чӑвашла куҫарнӑ. Вӑл «Кумаляк», «Эснереш», «Тӑм тӑвайкки вӑййисем», «Уй варринче», «Юман чӗлхи» тата ытти кӗнеке авторӗ. Петр Яковлевпа кӑрлач уйӑхӗн 9-мӗшӗнче 9.30-10.30 сехетсенче Шупашкарта Республика пульницин асӑнмалли залра сывпуллашӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (11.10.2024 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, 1 - 3 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Фролов Андрей Игнатьевич, Вӑтам Азире Совет влаҫӗшӗн кӗрешекен ҫуралнӑ. | ||
| Ванеркке Николай Иванович, чӑваш чӗлхе тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Ершов-Янкер Николай Гаврилович, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Ксенофонтов Олег Иванович, керамикӑпа ӗҫлекен ӳнерҫӗ ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |