Чӑваш Енри кану базинче пӗр ҫын Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче усӑ курнӑ ҫар арсеналне упранӑ. Арҫын вӗсене йӗрке хуралҫисене хӑй ирӗкӗпе пама шутланӑ.

Япалана экспертпа криминалистика центрне тӗпчеме янӑ. Арҫын пӑшала тата сирпӗнекен хатӗре кану базинче упранӑ. Хӑй какланӑ тӑрӑх, вӑл ӑна кану базинче пӑшал тата ҫар хатӗрӗсен музейне тумашкӑн упранӑ.

Специалистсем каланӑ тӑрӑх, ҫак хатӗрсем Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнчисем пулма пултараҫҫӗ. Халӗ тӗрӗслев ирттереҫҫӗ, вӗсем унта мӗнле майпа лекнине тӗпчеҫҫӗ.

Паян, Республика кунӗ умӗн, Фейерверксен фестивалӗ пуҫланать. Кӑҫалхипе вӑл 9-мӗш хут иртет.

Паян Шупашкарти кӳлмекре пилӗк команда тӳпенелле фейерверк вӗҫтерӗҫ. Вӗсем — Шупашкарти, Мускаври, Сергиев Посадри, Беларуҫри Минск хулинчи, Казахстан Республикинчи организацисем пулӗҫ.

Пӗрремӗш кунхине командӑсем «Ҫалтӑрлӑ ҫул» шоу кӑтартӗҫ, хӑйсен таварӗпе паллаштарӗҫ. 150 метр ҫӳллӗш вӗҫекен салют яма та палӑртнӑ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче ҫӗнтерӳҫӗсене чыслӗҫ. Ун чухнех «Мухтан, Чӑваш Ен!» гала-кӑтарту пулӗ. Унта 350 метр ҫӳллӗш салют ярӗҫ.

Командӑсене пилӗк номинаципе палӑртӗҫ. Чи чаплӑ парне — Гран-при. Жюри йышӗнче ЧР транспорт министрӗ Михаил Резников тата ЧР экономика министрӗ Владимир Аврелькин пулӗҫ.

Тӑвай районӗнчи Депутатсен пухӑвӗн пӗр ӗҫтешӗ каллех ҫапӑҫнипе суд тенкелӗ ҫине ларӗ. Ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тӗпчевҫӗсем вӗҫне ҫитернӗ.

44 ҫулти арҫын халӑх тарҫи шутланнисӗр пуҫне фермер хуҫалӑхне ертсе пырать. Тар тӑкса вӑй хунипе пӗрлех ҫав этем арӑмне тытса «юсама» та вӑхӑт тупать.

Ака уйӑхӗнчи пӑтӑрмах вӑхӑтӗнче вӑл мӑшӑрӗ трактор сутма шут тытнишӗн тарӑхса кайнӑ. Ҫак техника малтан арҫын харпӑрлӑхӗнче пулнӑ, кайран ӑна мӑшӑрӗ ҫине куҫарнӑ. Трактор пирки хирӗлнӗ май арҫын хӗрарӑма малтан ҫӳҫрен ярса илнӗ, кайран хулпуҫҫине тата ал лаппине ыраттарнӑ. Ҫапӑҫакан арҫынпа ҫыхӑннӑ ӗҫе миравай суд пӑхса тухӗ.

Маларах арҫынна арӑмӗ ҫине алӑ ҫӗкленӗшӗн виҫӗ хутчен пуҫиле майпа айӑпланӑ: 2013 тата 2014 ҫулсенче ӑна штрафланӑ тата ӗҫлесе юсанмалла тунӑ, 2014 ҫулта — хӑй тӗллӗн хӑтланнишӗн тӗрмене хупмасӑр айӑплама йышӑннӑ.

Республикӑн капиталлӑ строительство управленине пилӗк уйӑх ертсе пынӑ Сергей Абрамова ӗҫрен хӑтарнӑ. Хушӑва ӗнер Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗн ертӳҫи Иван Моторин алӑ пуснӑ.

Хутра Сергей Абрамова ӗҫрен мӗншӗн хӑтарнине пӗлтермен. Управлени пуҫлӑхӗн пуканне вӑл ҫынна кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче шаннӑ.

Республикӑн капиталлӑ строительство управленине Алексей Ильина пӗлтӗрхи ҫурла уйӑхӗнче ӗҫрен хӑтарнӑ.

Кӑрлач уйӑхӗнчен пуҫласа ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗччен пуҫлӑх тилхепине тытса пынӑ Сергей Абрамов маларах «Современные Системы» (чӑв. Хальхи системӑсем) тулли мар яваплӑ обществӑн директорӗн лавне туртнӑ.

Чӑваш наци телерадиокомпанийӗн тилхепине кам ертсе пырасси паллӑ. Унччен ӑна Александр Магарин тытса пынӑ. Халӗ ӑна ҫӗнӗ ҫын ертсе пырӗ.

Конкурс вӗҫленнӗ. Паян ЧР Министрсен Кабинечӗн Председателӗ Иван Моторин распоряжение алӑ пуснӑ. Унпа килӗшӳллӗн, Наци телерадиокомпанине Алексей Белов ертсе пырӗ.

Алексей Белов унччен ЧР Электрон тата кинодокументаци патшалӑх архивӗн директорӗ пулнӑ. Вӑл 1972 ҫулта Шупашкарта ҫуралнӑ, И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУра вӗреннӗ. МИХсемпе тата мультимедильлӗ журналистикӑпа ӗҫлес енӗпе квалификацие пӗрре мар пысӑклатнӑ.

Алексей Белов ЧР культура министрӗн ҫумӗнче, «Гарни» Издательство ҫурчӗн тӗп редакторӗнче те ӗҫлесе курнӑ.

ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев виҫӗ ҫынна патшалӑх премине парасси пирки Хушӑва алӑ пуснӑ. Премие ӳнер, литература, техника тытӑмӗнче вӑй хуракансем тивӗҫнӗ.

Литературӑпа ӳнер тытӑмӗнче патшалӑх премине «Культура еткерлӗхне сыхлакан патшалӑх центрӗн» директорӗ Николай Муратов тивӗҫнӗ. Вӑл «Чӑваш Республикинчи культура еткерлӗхӗн объекчӗсем» каталог хатӗрленӗ.

Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи халӑхсем пирки ҫырнӑ, литература тата публицистика ярӑмӗсемшӗн И.Н.Ульянов ячӗллӗн ЧПУн профессорне Людмила Сарпаша преми панӑ.

Ӑслӑлӑхпа техника тытӑмӗнче премие Геннадий Белов тивӗҫнӗ. Вӑл И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн промышленноҫ электроникин кафедрин заведующийӗ. Премие тивӗҫме вӑл монографи ҫырса хатӗрленӗ.

Шупашкарти «Шупашкар-Арена» Пӑр керменӗ пӗлтӗр савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑлчӗ. Анчах ӑна ҫӗкленӗ подрядчике ЧР Спорт министерстви халӗ те укҫа тӳлемен.

«Голицын» строительство компанийӗ Арбитраж судне тавӑҫ тӑратнӑ. Хутра палӑртнӑ тӑрӑх, вӗсем килӗшӳре палӑртнӑ укҫа-тенке шыраса илесшӗн. Объекта туса пӗтернӗ хыҫҫӑн тӗп подрядчик укҫа курман. Министерствӑн 487 миллион тенкӗ тӳлемелле пулнӑ.

Ведомство вара парӑм пуррине йышӑнмасть. Вӑл пурнӑҫланӑ ӗҫе хакламашкӑн экспертиза ирттерме ыйтать.

Палӑртмалла: 7500 ҫын вырнаҫакан стадиона 2012 ҫулта тума тытӑннӑ. Пӗтӗмпе 1,2 миллиард тенкӗ тӑкакланӑ. Подрядчикӑн объекта 2015 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче туса пӗтермелле пулнӑ. Вӗсем вара ҫӗртмен 3-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Заказчик укҫа-тенке акта алӑ пуснӑ хыҫҫӑн 10 ӗҫ кунӗнче парса татма шантарнӑ.

Суд ӗҫе утӑн 20-мӗшӗнче пӑхса тухӗ. Арбитраж сучӗ ыйтӑва татса парӗ-ши?

Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, 17 сехет те 10 минутра М-7 федераци ҫулӗ ҫинче 400 литр топливо тӑкӑнса кайнӑ. Ку Шупашкар районӗнчи Ҫырмапуҫ ялӗ ҫывӑхӗнче, автоҫулӑн 659-мӗш ҫухрӑмӗнче пулнӑ.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, «КамАЗӑн» 42 ҫулти водителӗ интервала пӑхӑнмасӑр Мерседес маркӑллӑ йывӑр тиевлӗ урапапа ҫапӑннӑ. Телее, аварире никам та вилмен. Анчах Мерседесран ҫул ҫине 400 литр дизель топливи тӑкӑннӑ.

ҪҪХПИ ӗҫченӗсем вырӑна тӳрех ҫитнӗ. Вӗсем урапасене иртсе ҫӳремелли майсем туса панӑ. Ҫӑлавҫӑсем вара аварие пӗтерес тӗллевпе ӗҫленӗ.

Ҫамрӑксен кунӗ умӗн, ӑна ҫӗртмен 27-мӗшӗнче уявлаҫҫӗ, Ҫамрӑксен патшалӑх премийӗн лауреачӗсене палӑртаҫҫӗ. Кӑҫал кун пирки ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Хушӑва ҫӗртмен 20-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.

Кӑҫал ӑслӑлӑх, техника тата производство енӗпе «Ҫӗнӗ техника хатӗрлекен Пӗтӗм тӗнчери инжиниринг компанийӗн» инженер-конструкторне Алексей Репина преми пама йышӑннӑ. Вӗрентӳ, воспитани, ҫамрӑксен политикин енӗпе «Чӑваш Ен студенчӗсем» ассоциацийӗн пайташӗсене Роман Васильева, Никита Веселова, Алина Лазаревӑна, Ксения Порфирьевӑна чысланӑ. Литература, культура тата ӳнер енӗпе ЧР Наци вулавӑшӗн сектор заведующийне Дарья Рябцевӑна преми панӑ.

Журналистика енӗпе «Чӑваш Ен» ПТРКн редакторне Надежда Давыдовӑна чыслама йышӑннӑ. Сывлӑх сыхлавӗ енӗпе «Президент пепкелӗх центрӗн» анестезиолог-реаниматологне Анастасия Беловӑна, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн медицина факультечӗн студенчӗсене Валентина Виноградвӑна тата Дмитрий Виноградова чысланӑ.

Тавралӑха сыхлас ӗҫ енӗпе «ЭКА» общество организацийӗн пайташне Александра Лобочковӑна чысланӑ. Хӑйсен ирӗкӗпе пурнӑҫлакан ӗҫ-хӗл енӗпе И.

Малалла...

Иртнӗ ҫул вӗҫӗнче Чӑваш Ен шайӗнче йышӑннӑ саккунсенчен пӗринче ӗҫлекен педагогсене ветеран пулнишӗн хушса тӳлеме пӑрахтарма палӑртнине вӗрентекенсем савӑнса йышӑнманччӗ-ха.

Хальхи хаксемпе пӑхсан, укҫи пысӑках та мар пулӗ те (1082 тенкӗ тепӗр ҫынна пӗрре лавккана кӗрсе каҫхи апат валли ҫимӗҫ туянма та ҫитмест-тӗр. Анчах пысӑк мар шалуллисене пин тенкӗ мар, ҫӗр тенкӗ катӑлни те сисӗнет), анчах тивӗҫлӗ канурине пӑхмасӑрах ӗҫлекенсем вӑл тупра катӑлса юлнишӗн кӑмӑлсӑрланчӗҫ. Шупашкарта пурӑнакан хӑюллӑ педагог-пенсионер тата профсоюз лидерӗсем пӗр шухӑшлӑ пулса судах ҫитнӗ.

Унччен маларах республика прокуратури те ку саккуна ырламанине республика парламенчӗн депутачӗсене асӑрхаттарнӑ. Анчах унта тивӗҫлӗ мерӑсем йышӑнманнине кура надзор органӗ судах ҫитнӗ. Халӗ ку ыйтупа йышӑну кӑларнӑ. Унта ӗҫлекен пенсионерсене тӳлевӗсене катса юлни федераци саккунӗпе килӗшсе тӑманни пирки каланӑ. Хальлӗхе ку йышӑну саккунлӑ вӑя кӗреймен-ха.