Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ятарлӑ комисси Чӑваш Енри ача-пӑча уйлӑхӗсене тӗрӗсленӗ. Специалистсем апат-ҫимӗҫ эпидемиологи нормисене пӑхӑннипе пӑхӑнманнине тӗрӗсленӗ.

Комисси пӗтӗмлетӗвне ӗненес тӗк, ача-пӑча уйлӑхӗнче каннӑ 91,9 проценчӗн сывлӑхӗ ҫирӗпленнӗ. Тепӗр 1,8 проценчӗн ку енӗпе ӳсӗмсем ҫук.

Апат-ҫимӗҫе, шыва тӗплӗн тӗрӗсленӗ. 54 шывран илнӗ 2 пробӑра шӑрши, тимӗр тата аммиак пулнипе нормӑпа килӗшсе тӑман. Тӗрӗсленӗ апат-ҫимӗҫрен ҫиччӗшӗ калорильлӗхӗпе нормӑпа килӗшсе тӑман. Аш-какайран хатӗрленӗ шницель тӗрӗслев витӗр тухайман.

Тӗрӗслевре йӗркене пӑснӑ ытти тӗслӗхе те тупса палӑртнӑ. Ҫапла майпа специалистсем штраф тӳлеттермелли пирки 214 постановлени ҫырнӑ.

Етӗрне районӗнчи ача кӗтекен хӗрарӑмӑн пепке ҫуратмалли ҫурта хӑйӗнех ҫитме тивнӗ. Медиксем ӑна васкавлӑ медпулӑшу урапипе тивӗҫтермен.

Хӗрарӑма Шупашкарти пепкелӗх центрне тӗрӗслеве янӑ. Унта ӑна Етӗрнерен медпулӑшу урапипе илсе килнӗ. Пепкелӗх центрӗнче чылай вӑхӑт кӗтсе ларнӑ хыҫҫӑн унӑн ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнчен ҫурҫӗр хӗвеланӑҫ райончи ача ҫуратмалли ҫурта хӑйӗнех ҫитме тивнӗ.

Хӗрарӑма унта йышӑннӑ, вӑл йӗркеллех ҫуратнӑ. Анчах ку истори ЧР Элтеперӗ патне ҫитнӗ. Кун пирки ӑна Етӗрне районӗн халӑхӗпе тӗл пулнӑ чухне каласа кӑтартнӑ.

- Кун пек хӑтланнӑшӑн ӗҫрен кӑларса ямалла, - тенӗ Михаил Игнатьев. Алла Самойлова министр ҫак хӗрарӑма пепкелӗх центрӗнче йышӑннӑ тухтӑра явап тыттарасси пирки каланӑ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствинче кунашкал тӗслӗх питӗ килӗшӳллӗ марри пирки калаҫаҫҫӗ.

Ҫӗнӗ масар та часах тулса ларать

Шупашкарти крематори валли Шупашкар районӗ ҫӗр уйӑрма килӗшнӗ. Ун валли 4,34 гектар уйӑрма йышӑннӑ.

Шупашкарта хальхи вӑхӑтри крематори тума палӑртаҫҫӗ тесе Чӑваш халӑх сайчӗ унччен те пӗлтернӗччӗ. Маларах ку ыйту уҫӑмлӑ татӑлнине каламанччӗ пулсан, крематори тӑвас ыйту ҫуркунне татӑлнӑччӗ. Аса илтеретпӗр, вилнӗ ҫынсене ҫунтармалли ҫурт кирлине хула влаҫӗсем леш тӗнчене кайнисене пытарма Шупашкарта вырӑн сахалланса пынипе тата ҫӗр лаптӑкӗсем хаклипе сӑлтавлаҫҫӗ.

Крематори тӑвассине ҫынсем епле йышӑннипе те кӑсӑкланнӑ. Ыйтӑма хутшӑннисенчен 80 проценчӗ ку шухӑша ырлать иккен. Халӗ вара хула влаҫӗсен крематори тума "кӗмӗл" хывма килӗшекен укҫаллӑ ҫын тупасси пирки пуҫ ватма тивӗ.

Нумаях пулмасть Ҫӗрпӳ хули 427-мӗш ҫуралнӑ кунне паллӑ тунӑ. Ҫав кун ҫӗрпӳсем пурте пӗрле пухӑнса савӑннӑ. Уяв программи анлӑ пулнӑ. Хула ҫыннисемпе хӑнисене ку кӑна мар савӑнтарнӑ. Ҫӗрпӳре ҫуралнӑ кун тӗлне ҫӗнӗ палӑк уҫӑлнӑ.

Сӑмах май, унта юлашки вӑхӑтра чылай палӑк хатӗрлеҫҫӗ. Хальхинче вӑл Иккӗмӗш Кӗтерне патша майрине халалланӑ. Вӑл 18-мӗш ӗмӗрте Ҫӗрпӳ ҫывӑхӗнчен иртсе кайнӑ. Ҫавӑнпа шӑпах ӑна халалласа палӑк лартма шухӑшланӑ.

Палӑка Александров паркне кӗнӗ ҫӗре вырнаҫтарнӑ. Ун ҫумӗнче — карета. Ачасемшӗн вӑл чӑн-чӑн савӑнӑҫ — ун тавра чупаҫҫӗ, выляҫҫӗ.

Пӑхӑр палӑка Тихвин ярмӑркки хыҫҫӑн хатӗрлеме тытӑннӑ, ҫурла уйӑхӗн 12-мӗшӗнче вырнаҫтарнӑ. Карета Чӑвашран иртсе кайнӑ чухнехи пекех. Ӑна унччен Ҫӗрпӳри колонире ларнӑ ҫынсем хатӗрлеме пулӑшнӑ. Сӑмах май, вӗсем пулӑшнипех хулари ытти палӑк — Печкин постальон, урам шӑлакан — вырӑн тупнӑ.

Нумаях пулмасть Канашри культура ҫуртӗнче кино кӑтартма тытӑннӑ. Анчах ҫак кунсенче унта вӑйлӑ ҫил ҫивиттине илсе ывӑтнӑ.

Ҫурла уйӑхӗн 13-мӗшӗнче ҫӗрле ҫумӑр вӑйлӑ ҫунӑ, ҫил алхаснӑ. Шӑпах ун чухне культура ҫурчӗн ҫивиттине хӑйпӑтнӑ. Ку кино кӑтартас ӗҫе витӗм кӳнӗ-и?

Культура ҫурчӗн директорӗ Дмитрий Золотухин каланӑ тӑрӑх, ҫав кун 10х6 метр калӑпӑшлӑ ҫивитти хӑйпӑннӑ. Телее, кино кӑтартмалла хатӗр-хӗтӗр сиенленмен. Ҫав вырӑнта хор пӳлӗмӗсем вырнаҫнӑ. Ҫӗрӗпе ҫумӑр ҫунӑ пулсан та мачча витӗр шыв яман.

Халӗ юсав ӗҫӗсене сметине хатӗрлеҫҫӗ. Ҫурлан уйӑхӗнче ку енӗпе ӗҫлеме тытӑнӗҫ. Культура ҫуртӗнче ӗҫлекенсем юсав вӑхӑтӗнче ҫумӑр ҫӑвасран ҫеҫ шикленеҫҫӗ.

Патшалӑх органӗнче ӗҫлекен арҫынна руль умне ӳсӗрле ларнӑшӑн тытса чарнӑ. ЧР спорт министрӗн ҫумӗ ӗҫри урапана эрех ӗҫнӗ хыҫҫӑн ларнӑ.

Ку ҫурла уйӑхӗн 14-мӗшӗнче пулнӑ. ҪҪХПИ ӗҫченӗсем ҫынсем пӗлтернипе кӳлмке ҫитнӗ. Пакунлисем «Шевроле Нива» урапан рулӗ умӗнче ӳсӗр чиновник ларнине курнӑ. Официаллӑ ҫӑлкуҫсем те Борис Атаманов ун чухне урӑ пулманни пирки хыпарлаҫҫӗ.

Чиновник медицина тӗрӗсевӗ витӗр тухма килӗшмен. Вӑл хӑй ӳсӗр пулнине тунман. Анчах руль умӗнче вӑл ларман имӗш. Арӑмӗпе иккӗшӗ те пӗр саслӑн ҫапла ҫирӗплетнӗ: яхтӑран аннӑ та киле каймашкӑн такси кӗтнӗ. Вӗсен шухӑшӗпе, ҫакна такам «саккас» панӑ.

Ҫапах чиновнике протокол ҫырса панӑ. Тӳрех пилӗк протокол хатӗрленӗ: медицина тӗрӗслевӗ витӗр тухма килӗшменшӗн, ҫул ҫине тухмалли хут пулманшӑн, регистраци свидетельстви ҫуккишӗн, рейс умӗн тӗрӗслеменнишӗн тата медицина тӗрӗслевӗ пулманнишӗн. Материалсене суда ярса парӗҫ.

Саккунпа килӗшӳллӗн, общество вырӑнӗнче пирус туртма юрамасть. Анчах ҫакна йышӑнсан та чарӑнура, урамра е ытти ҫӗрте чӗлӗм мӑкӑрлантаракансем пур-ха. Вӗсемшӗн саккун ним вырӑнӗнче те мар тейӗн. Анчах кунашкаллисен йӗркене пӑхӑнманшӑн штраф тӳлеме тивӗ.

Кӑҫал республикӑра 620 ҫынна юраман ҫӗрте пирус туртнӑшӑн штрафланӑ. Вӗсенчен 607-шӗ общество вырӑнӗнчен чӗлӗм мӑкӑрлантарнӑ. Тепӗр 8-шӗ вара ача-пӑча вылякан лапамра та пирус туртма вӑтанман.

Пӗтӗмпе 620 ҫынна ҫырса панӑ штраф 318 пин тенкӗпе танлашнӑ. Аса илтерер: кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ЧР Министрсен Кабинечӗ йышӑну тунӑ. Унпа килӗшӳллӗн, чарӑнура, унран 15 метр ҫывӑхра, подъезд ҫывӑхӗнче, массӑллӑ мероприятисем иртнӗ вырӑнта, ҫӗр айӗн е ҫийӗн каҫмалли ҫӗрте, скверсемпе парксенче пирус туртма юрамасть.

Шупашкар районӗнче каллех ҫӳп-ҫап купи ҫунать. Кун пирки Ирина ятлӑ ҫын «Про Город» редакцине пӗлтернӗ.

Ҫурла уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Чантӑр ялӗ патӗнчи ҫӳп-ҫап вырӑнӗ мӑкӑрланма тытӑннӑ. Ирина ҫав вӑхӑтра Шупашкарти Чапаев савучӗ патӗнчен Чантӑр еннелле ҫул тытнӑ. Тӗтӗм курсан сисчӗвленнӗ вӑл. Малтанах уй ҫунать е пушар тухнӑ тесе шухӑшланӑ. Каяш купи мӑкӑрланнине курсан пушарнӑйсене шӑнкӑравланӑ. Инҫех мар вырнаҫнӑ пӗвере ҫынсем ним пулман пекех шыва кӗнӗ.

Пушарнӑйсем патне ҫӳп-ҫап ҫунни пирки 20 сехет те 53 минутра хыпар ҫитнӗ. Вӗсем тӳрех вырӑна тухнӑ. Пушара вӗсем нумай алхасма паман — тӳрех сӳнтернӗ.

«Шупашкарӑн хисеплӗ ҫынни» ята тивӗҫессишӗн тӑваттӑн кӗрешнине унччен ҫырнӑччӗ. Кандидатсемшӗн тӗнче тетелӗнче сасӑлама май пулнӑ. Ҫурлан 11-мӗшӗнче Шупашкар хулин депутатсен пухӑвӗн ларӑвӗ иртнӗ. Унта ҫак хисеплӗ ята кама парассине сӳтсе явнӑ.

Аса илтерер: кандидатсен йышӗнче «Эйм-инвест» АУО директорӗ Анатолий Леонтьев, тӗнче, Европа чемпионки Майя Костина, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ Алексей Яковлев, РФ тата ЧР тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ Николай Григорьев пулнӑ.

Шупашкар хулин ҫуралнӑ кунӗ умӗн хисеплӗ ята икӗ ҫынна пама йышӑннӑ. Ӑна Анатолий Леонтьев тата Николай Григорьев тивӗҫнӗ.

Тӗнче тетелӗнчи сасӑлава 19 пин ҫын хутшӑннӑ. Николай Григорьев — 37%, Анатолий Леонтьев — 36%, Майя Костина 15%, Алексей Яковлев 12% сасӑ пухнӑ. «Шупашкарӑн хисеплӗ ҫынни» ята тивӗҫнисене ҫурлан 18-мӗшӗнче чыслӗҫ.

Ҫурла уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи полици уйрӑмне 25 ҫулти каччӑ пынӑ, вӑл 78-ти аслашшӗ ҫухални пирки пӗлтернӗ. Ватӑ ҫын ӑсӗпе арпашӑнать-мӗн, хайхискер килтен тухса кайнӑ, ӑна никам та курман.

Ял халӑхӗ ватӑскер ирхине пӗве хӗррипе парк еннелле утнине курнӑ. Ку вӗсене сисчӗвлентермен. Ара, ватӑ ҫын унччен те ял тӑрӑх ҫӳренӗ.

Вӑл киле таврӑнмасан ӑна тӑванӗсем, полицейскисем кӑна мар, ял ҫыннисем те шырама тытӑннӑ. Ку хыпара вырӑнти хаҫата пӗлтернӗ, районти стендсем ҫине ҫакса тухнӑ. Полицейсем йытӑпах шырава тухнӑ.

Виҫӗ кунран старике 16-ри каччӑ, кӳршӗ ялта пурӑнаканскер, тупнӑ. Ватӑскер йывӑҫсен хушшинче пулнӑ, хӑй вӑйсӑрланнӑ. Ӑна тухтӑрсем пулӑшу панӑ. Халӗ вӑл районти пульницӑра сывлӑхне ҫирӗплетет.