wikiyy.com сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш пуканин ӑсти Терентий Дверенин пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Ҫакӑн пирки Маргарита Красотина журналист Фейсбукра ӗнер пӗлтернӗ.

Терентий Парамонович пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫичӗпӳрт ялӗнче ҫуралнӑ. Рационализаторла сӗнӳсен авторӗ те вӑл, пахчаҫӑ та. 85-е ҫитсен чӑваш пуканине ӑсталама тытӑннӑ.

2010 ҫулта вӑл Чӑваш Енӗн патшалӑх премине тивӗҫнӗ. Пуканесене хӑйӗн ачисем вырӑнне хурсах хакланӑ. Ӑста пӗр ӗмӗрхине уявланӑ кун, пӗлтӗрхи пуш уйӑхӗнче, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫичпӳрте республикӑн культура министрӗ Константин Яковлев ҫитнӗччӗ. Ватта вӑл Чӑваш Республикин Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн ячӗпе Тав ҫырӑвӗпе тата алла ҫыхмалли сехетпе хавхалантарнӑччӗ.

Владислав Николаев ҫыравҫӑ, драматург, Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫачӗн журналисчӗ, нумаях пулмасть Пушкӑртстанра пулнӑ.

«Пушкӑртстана ҫул ҫывӑх мар, ҫавӑнпа та эпӗ вӑхӑта туллин усӑ курма тӑрӑшатӑп: юлташсемпе тӗл пулатӑп, шкулсене кӗрсе тухатӑп…», — тесе ҫырнӑ журналист тата ҫыравҫӑ Фейсбукра.

Унти Авӑркас районӗнчи Юламан ялӗнче пурӑнакан чӑваш ҫыравҫипе, поэчӗпе Александр Савельев-Саспа курнӑҫнӑ. 87 ҫулхискер Ҫӗнӗ ҫул умӗн хӑйӗн 20-мӗш кӗнекине кун ҫути кӑтартнӑ иккен.

Владислав Николаев шурсухала Раҫҫей ҫыравҫисен союзӗн пайташӗ пулнине ӗнентерекен ҫӗнӗ удостоверение (ҫав хутсене пӗлтӗр ҫӗнетрӗҫ) ҫитерсе панӑ. Александр Сергеевич вара хӑнана хӑйӗн кӗнекине парнеленӗ.

Геннадий Юмарт сӑвӑҫ, куҫаруҫӑ, тӗпчевҫӗ вилнӗ. Хурлӑхлӑ хыпара Фейсбукра паян Анатолий Хмыт драматург пӗлтернӗ.

Геннадий Юмарт (Трофимов) 1938 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Красноармейски районӗнчи Кайри Карӑкра ҫуралнӑ. 1955 ҫулта вӑтам шкултан вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн Шупашкарта И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнче пӗлӳ илнӗ. 1961-1965 ҫулсенче Самар енчи чӑваш шкулӗсенче чӑваш тата вырӑс чӗлхипе литератури вӗрентнӗ. 1965-1970 ҫулсенче Чӑваш кӗнеке издательствинче корректорта, редакторта ӗҫленӗ. 1970-2000 ҫулсенче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн литература пӗлӗвӗпе фольклористика пайӗн ӗҫтешӗ пулнӑ.

Геннадий Юмартпа Шупашкарти ритуал службинче (вӑл Шупашкарти Мускав проспектӗнчи 9-мӗш "ж" ҫуртра, Республикӑн клиника больницин моргӗнче вырнаҫнӑ) ытларикун, кӑрлачӑн 14-мӗшӗнче, 11 сехетрен пуҫласа 12 сехетчен сывпуллашӗҫ. Кун пирки Чӑваш Енри Профессионал ҫыравҫӑсен правленийӗн ертӳҫи Лидия Филиппова мессенджерсенчен пӗринчи ҫыравҫӑсен ушкӑнӗнче пӗлтернӗ.

Кӑрлачӑн 16-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «В.П. Станьял: учёный, педагог, поэт и общественный деятель» (чӑв. В.П. Станьял: ӑсчах, педагог, поэт тата общество ӗҫченӗ) пултарулӑх каҫӗ иртӗ.

Аса илтерер: В. Станьял кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнче сакӑр теҫетке ҫул тултарчӗ. Вӑл Шупашкар районӗнчи Станьял ялӗнче ҫуралнӑ. Унпа паллаштаракан кӗнеке те пичетленнине эпир маларах пӗлтернӗччӗ.

Вулавӑшра иртекен пултарулӑх каҫне ӑсчахсем, халӑх академикӗсем, таврапӗлӳҫӗсем, литераторсем, учительсем, общество ӗҫченӗсем, юбилярӑн вӗренекенӗсем пухӑнӗҫ. Унта Виталий Станьялӑн нумай енлӗ пултарулӑхӗпе туллин паллаштарӗҫ.

Мероприяти кӑрлачӑн 16-мӗшӗнче 14 сехетре акт залӗнче пуҫланӗ.

Паян, кӑрлачӑн 11-мӗшӗнче, Василий Димитриев паллӑ чӑваш ӑсчахӗ ҫурални ҫинчен Фейсбукра Л. Пэленич аса илтернӗ.

Истори ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор 1924 ҫулта Ҫӗрпӳ районӗнчи Ҫӗрпӳел ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл 2013 ҫулхи кӑрлачӑн 8-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлнӑ.

Василий Димитриева Л. Пэленич «ӗмӗр тӑршшӗпех чӑвашсен пурнӑҫ чӑнлӑхне тупма тӑрӑшса Еврази талккӑшпех палӑрнӑ» тесе хакланӑ.

«Вунӑ ҫултах тӑлӑха юлнӑ ял ачи, шкулта вӗреннӗ чухнех хӑйсем патӗнче завод лартма ӗмӗтленнӗскер, ҫити-ҫитми пурнӑҫа чӑтса ирттерсе, вӑрҫӑ нушине тӳссе, темиҫе хутчен вӑйлах аманса хӑрушӑ вилӗмрен ҫӑлӑнса юлса, ирсӗр тӑшмана ҫапса аркатнӑ хыҫҫӑн, хамӑрӑн авалхи историне ывҫӑн-ывҫӑн пуҫтарса, ӑс-хакӑл ҫӗклемне куллен пуянлатса пырса, юлашки шевли ӳкичченех ҫине тӑрса ӗҫлесе пырса (вӑл пӗр минут та ахаль ларманнине пурте лайӑх пӗлетпӗр – унӑн ҫӗршер томлӑ ал ҫырӑвӗсем ӑслӑх архивӗнче упранаҫҫӗ!), чӑннипех чӑвашсемшӗн пуян историк-эткерҫӗ пулса тӑнӑ. Юлашки ҫулӗсенче «хӑй ҫитӗнтернӗ института» (1980-мӗш ҫулта вӑл мана чӗлхемӗр пайне ӗҫе илнӗччӗ!) тӑтӑшах пырса ҫӳретчӗ. Аса илӗвӗсем, ырӑ канашӗсем, сӑнӗвӗсем – пӗр вӗҫӗмсӗрччӗ.

Малалла...

Сергей Смолев архивӗнчи сӑн

Сергей Смолев – профессионал спортмен мар, ҫапах вӑл нумай ҫухрӑма парӑнтарма пултарать. Сергей ӳркенмест, тренировкӑсем тӑвать.

Вӑл ультрамарафонпа ӑнсӑртран кӑсӑкланма пуҫланӑ. Пӗрремӗш вӑрӑм дистанцие вӑл 2017 ҫулта Паттӑрлӑх Сукмакӗнче парӑнтарнӑ. Ун чухне 70 ҫухрӑма 10 килограмм таякан рюкзакпа чупмалла пулнӑ. Сергей 20 ҫухрӑмне чупайнӑ, ыттисене утнӑ.

Халӗ Сергей туристсен марш-бросокне хутшӑнать, тусем, уй, вӑрман тӑрӑх чупать. «Кунашкал чупусем пур ҫӗрте те иртеҫҫӗ. Уйрӑмах тусем хушшипе чупасси анлӑ сарӑлнӑ. Шел, кун пеккисем Чӑваш Енре ҫук, Ҫурҫӗртен кӑнтӑра республика урлӑ ҫул хывма пулатчӗ вӗт», - каласа кӑтартнӑ Сергей. Унӑн ҫывӑрмасӑр, канмасӑр 160 ҫухрӑма та парӑнтарма тивнӗ.

cap.ru сайтри сӑн

Шупашкарта пурӑнакан Зинаида Клопова ҫак кунсенче 100 ҫул тултарнӑ. Вӑл 1919 ҫулта Муркаш районӗнчи Ҫулав ялӗнче ҫуралнӑ.

Зинаида шкул пӗтерсен ҫыхӑну уйрӑмӗнче телефонисткӑра ӗҫленӗ. 23 ҫулта чухне вӑл пулас мӑшӑрне Гордей Клопова тӗл пулнӑ. Арҫын вӑрҫӑра аманнӑ пулнӑ. Ҫамрӑксем пӗрлешсен Уйкаса пурӑнма куҫнӑ. Унта Зинаида икӗ вырӑнта ӗҫленӗ. Каярахпа вӑл почтӑра тӑрӑшнӑ, унтанах тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ.

Зинаида Клопова халӗ виҫӗ ачипе, сакӑр мӑнукӗпе, мӑнукӗсен 10 ачипе тата кӗҫӗн мӑнукӗсен пӗр ачипе савӑнса пурӑнать.

Нумаях пулмасть Шупашкарти типографисенчен пӗринче Виталий Станьял ӑсчахпа паллаштаракан кӗнеке пичетленнӗ.

«Учёный, педагог, поэт и общественный деятель Виталий Станьял» кӑларӑм авторӗ — медицина ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор, халӑх академикӗ Николай Григорьев.

Виталий Станьял — хальхи чӑваш тӗнчинчи тӗлӗнмелле ят. Пултаруллӑ та ӑслӑ-тӑнлӑ ӑсчах литература критикӗ те, публицист та, педагог та, поэт та, хастар общественник та. Вӑл Чӑваш наци конгресне йӗркелеме хутшӑннӑ. Сӑмаха ялан тӳррӗн тата куҫран витӗмлӗ калама хӑнӑхнӑскере тӗрлӗрен йышӑнакансем пуррине тавҫӑрма йывӑр мар. Ҫапах та ӑна хисеплеҫҫӗ, сума сӑваҫҫӗ. Унӑн йышлӑ вӗренекенӗсем ӑна тав тӑваҫҫӗ.

Кӗнекене Виталий Петрович ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалланӑ. Виталий Станьял 1940 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Станьял ялӗнче ҫуралнӑ. 80 ытла ӑслӑлӑх ӗҫӗн, ҫав шутра 6 монографипе вӗрентӳ кӗнекисен, авторӗ.

Ӑсчаха халалланӑ кӗнекене Виталий Станьял архивӗнчи тата С. Игнатьев, В. Исаев, Н. Фомиряков, А. Абрамов профессионал фотографсен сӑнӳкерчӗкӗсемпе пуянлатнӑ. Кӗнеке редакторӗ — философи ӑслӑхӗсен кандидачӗ Эрбина Никитина.

Малалла...

Анатолий Аксаков Фейбсукра вырнаҫтарнӑ сӑнӳкерчӗк

Паян, раштав уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Олег Николаев ҫур ӗмӗрхи юбилейне уявлать.

Вӑл Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Чурпай районӗнче ҫуралнӑ. Малтан Шупашкарти строительство техникумӗнче, унтан И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче экономиста вӗреннӗ. Хӑй вӑхӑтӗнче Германире стажировкӑра пулнӑ. Пӗр ӗҫрен те пӑрӑнман вӑл: водитель те пулнӑ. хӑрушсӑрлӑх службин специалисчӗ те, техник-строитель те, тӗп бухгалтер та. Директор ҫумӗ, Пӗчӗк бизнесӑн лизинг компанийӗн пуҫлӑхӗ, Чӑваш Ен Экономика министерствинче предпринимательствӑна аталантаракан департамент ертӳҫи, министр ҫумӗ пулса, каярах банк тытӑмӗнче тӑрӑшнӑ.

Хӗрлӗ Чутай чӑвашне РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Анатолий Аксаков Фейсбукра саламланӑ.

cap.ru сайтри сӑн

Патӑрьел районӗнчи Татмӑш ялӗнче пурӑнакан Лидия Царева ӗнер 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Сумлӑ уявпа саламлама ӑна тӑванӗсем, тӳре-шара килнӗ, РФ Президенчӗн Владимир Путинӑн саламлӑ ҫырӑвне илсе ҫитернӗ.

Лидия Царева Комсомольски районӗнчи Нӗркеҫ ялӗнче нумай ачаллӑ ҫемьере ҫуралнӑ. Пулас мӑшӑрӗпе Йӑванпа вӑл лармара паллашнӑ. Ҫамрӑксем пӗрлешнӗ, туй хыҫҫӑн икӗ кунран упӑшкине финн вӑрҫине илсе кайнӑ. Вӑрҫӑра вӑл 1943 ҫулччен пулнӑ, амансан киле таврӑннӑ.

Литюкпа Йӑван 5 ачана пурнӑҫ парнелесе воспитани панӑ. Мӑшӑр 57 ҫул пӗрле пурӑннӑ, ҫемье пуҫӗ 1996 ҫулта пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Халӗ кинемейӗн 8 мӑнук, вӗсен 13 ачи пур. Лида аппа ывӑлӗн Петьӑн ҫемйипе пурӑнать.