Марина Карягина поэт, журналист, сценарист, драматург Пӗтӗм тӗнчери обществӑлла ассамблейӑна хутшӑннӑ. Ку хыпара эпир вӑл халӑх тетелӗчи страницинче ӗнер, авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, хыпарланӑ.
«Мускавран 140 ытла ҫӗршыв ҫынни хутшӑнакан Пӗтӗм тӗнчери обществӑлла ассамблейӑна кайма йыхрав илсен малтан иккӗленсе тӑтӑм: ку ытла та пысӑк чыс, ку масштаблӑ мероприятире манран мӗн усси... Темшӗн литературӑра хам уҫнӑ ҫӗнӗ жанрпа (амфистрофпа) ҫырнӑ чи пысӑк хайлава ярса пама ыйтрӗҫ. 2016 ҫулта ҫырнӑ пӗр поэмӑна ярса патӑм.
Халь эпӗ тӗп хуламӑрта. Те кулас, те йӗрес — паян пач кӗтмен ҫӗртен ҫакӑн пек Ӗнентерӳ хучӗ илме тӳр килчӗ.
Планета ҫинчи 140 ытла халӑх хушшинче чӑваш пулма питӗ кӑмӑллӑ», — тесе пӗлтернӗ пултаруллӑ чӑваш поэчӗ.
Ӗнентерӳ хучӗнче Марина Карягина тӗнче литературине ҫӗнӗ жанр — Марина Карягина поэт, журналист, сценарист, драматург Пӗтӗм тӗнчери обществӑлла ассамблейӑна хутшӑннӑ. Ку хыпара эпир вӑл халӑх тетелӗчи страницинче ӗнер, авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, хыпарланӑ.
«Мускавран 140 ытла ҫӗршыв ҫынни хутшӑнакан Пӗтӗм тӗнчери обществӑлла ассамблейӑна кайма йыхрав илсен малтан иккӗленсе тӑтӑм: ку ытла та пысӑк чыс, ку масштаблӑ мероприятире манран мӗн усси.
Нумаях пулмасть Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Ачасен чи ҫывӑх тусӗ» ятлӑ куҫса ҫӳрекен куравне йркеленӗ. Экспозицие Николай Ытарай ача-пӑча ҫыравҫин пурнӑҫӗпе тата пултарулахӗпе паллаштарас тӗллевпе йӗркеленӗ.
Мероприяти вӑхӑтӗнче тухса калаҫакансем хушшинче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Надежда Ефремова-Ильина та пулнӑ. Вӑл Н.В. Васильев (Ытарай) пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗ ҫинчен каласа панӑ. Николай Ытарай пултаруллӑ ача-пӑча ҫыравҫи кӑна мар, тӑван халӑх сӑмахлӑхне ырми-канми пуҫтаракан пулни, Ытарай Тӗпчев институчӗн штатра тӑман ӗҫченӗ пулнӑ май комплекслӑ фольклор экспедицийӗсене тулай чӑвашӗсем патне тухса ҫӳрени ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Кун пирки институтра пӗлтернӗ.
Авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Народный писатель Чувашской АССР Н. Т. Терентьев и чувашские драматурги» (чӑв. Чӑваш халӑх писателӗ Н.Т. Терентьев тата чӑваш драматургийӗ) ятпа ҫавра сӗтел иртӗ. Ӑна Николай Терентьев ҫуралнӑранпа 100 ҫул ситнине халаллӗҫ.
Николай Терентьев - драматург, тӑлмачӑ, артист, театр критикӗ; К.В. Иванов ячӗллӗ патшалӑх премийӗн Профессилле ҫыравҫӑсен П. Осипов ячӗллӗ премийӗн, К. Станиславский ячӗллӗ РСФСР патшалӑх премийӗн лауреачӗ.
Вӑл Канаш районӗнчи Кӑшнаруй ялӗнче ҫуралнӑ. Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнчен, Мускаври А.В. Луначарский ячӗллӗ театр ӳнерӗн институтӗнчен, А.М. Горький ячӗллӗ Литература институчӗ ҫумӗнчи Аслӑ литература курсӗнчен вӗренсе тухнӑ.
Тӑван колхозра счетоводра, кайран шкулта пуҫламӑш классен учителӗнче ӗҫленӗ. Кайран вара вӑл Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче актер тата литература пайӗн заведующийӗнче тӑрӑшнӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакансем мӗн вулама юратаҫҫӗ? Лев Толстойӑн «Анна Каренина» романне.
Ҫапла палӑртнӑ «Строки» кӗнеке сервисӗн аналитикӗсем.
Лев Толстойӑн хайлавӗсене вулакансен йышӗ, пӗлтӗрхипе танлаштарсан, 86% ӳснӗ. Тӗпчев палӑртнӑ тӑрӑз, вӗсене ытларах 35-44 ҫулсенчи хӗрарӑмсемпе 65 ҫултан аслӑрах арҫынсем вулаҫҫӗ.
18-24 ҫулсенчи ҫамрӑксем «После бала», «Семейное счастье», «Война и мир» хайлавсене кӑмӑллаҫҫӗ иккен.
Палӑртмалла: Чӑваш Енри пӗр ҫын вара Толстойӑн 12 хайлавне вуласа хӑйне евӗр чемпион пулса тӑнӑ.
Чӑваш Енре чӑвашла ҫырнӑ пьесӑсен конкурсне пӗтӗмлетнӗ.
«Аслисем валли ҫырнӑ чи лайӑх пьеса» номинацире Владислав Николаевӑн «730 калтапа 730 йӗпвӑрри» пьесине суйласа илнӗ.
«Ачасемпе ҫамрӑксем валли ҫырнӑ чи лайӑх пьеса» номинацире Александр Степановӑн «Юрпике: хӗл юмахӗ» пьесине ҫитекен ӗҫ пулман.
Ҫӗнтерӳҫӗ авторсене 100-шер пин тенкӗ парса хавхалантарӗҫ.
Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Петӗр Яккусен (Петр Яковлевич Яковлев) пурӑннӑ пулсан кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче 75 ҫул тултаратчӗ. Иртнӗ уйӑхӑн вӗҫӗнче чӑваш ҫыравҫисен пӗр ушкӑнӗ – Юрий Исаев, Владимир Степанов тата Олег Кульев – поэтӑн тӑван ялӗнче, Красноармейски тарӑхӗнчм Упаҫырми ялӗнче, пулнӑ. Кун пирки Чӑваш кӗнеке издательстви халӑх тетелӗнчи хӑйӗн пабликӗнче пӗлтернӗ.
Калем ӑстисем Петр Яковлевичӑн арӑмӗпе Светлана Зиновьевнӑпа курса калаҫнӑ, унтан ҫӑва ҫине кайса килсе поэта асӑннӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Николай Агаковӑн «Хӗвел ӑшшиллӗ туйӑм» кӗнеки пичетленсе тухнӑ.
Николай Агакова Канаш тӑрӑхӗнче аван пӗлеҫҫӗ тесе хыпарланӑ Ҫеҫпӗл ячӗллӗ вулавӑшра. Унӑн калавӗсем, повеҫӗсем, очеркӗсем «Канаш ен» хаҫатра час-часах пичетленеҫҫӗ.
Ҫӗнӗ кӗнеке редакторӗ – Ольга Федорова, художникӗсем – Игорь Кугураков тата Наталия Орлова.
Кӗнекене аслӑ классенче вӗренекен шкул ачисем валли тесе кӑларнӑ.
Николай Михайлович 1955 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Шуркассинче ҫуралнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «Ҫӗнтерӳрен Ҫӗнтерӗве. От Победы к Победе» кӗнеке пичетленсе тухнӑ. Ку хыпара Дмитрий Моисеев ҫыравҫӑ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче хыпарланӑ.
Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 80 ҫул ҫитнине халалланӑ кӑларӑма Раҫҫейри писательсен союзӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗ кӗнеке пухса хатӗрленӗ.
Кӗнекене Чӑваш Енре тата унӑн тулашӗнче пурӑнакан 30 ытла ҫыравҫӑн калавӗсемпе очеркӗсем, поэмисемпе сӑввисем кӗнӗ.
Кӗнекене туянма ӗлкӗрнӗ Дмитрий Моисеев хыпарланӑ тӑрӑх, чӑвашла ҫырнӑ калавсемпе очерксен сыпӑкӗнче Марина Карягинӑн «Тупа», Арсений Тарасовӑн «Блокада ачи», Валентин Константиновӑн «Умра ялкӑшать кил ҫути», Улькка Эльменӗн «Вӑрҫӑ ачисем», Алина Изманӑн «Анне, киле каяс килет», Дмитрий Моисеевӑн «Илемпи, кӗт мана» тата ыттисен хайлавӗсем, чӑвашла поэмӑсемпе сӑвӑсен пайӗнче Юрий Сементерӗн «Катюша» поэми, Раиса Сарпин, Галина Кӗмӗлӗн, Галина Матвеевӑн, Анатолий Хмытӑн, ят-сумлӑ ытти поэтӑн хайлавӗсем кӗнӗ.
Кӑларӑма Улькка Эльменпе Светлана Гордеева пухса хатӗрленӗ, редакторӗ – Галина Антонова, ӳнерҫи – Дмитрий Литаврин.
Чӑваш Енри ушкӑн (вӗсем сӑнӳкерчӗкре сӑнланнӑ) ытарайми Крым Республикине тухса кайнӑ. Кун пирки ҫак йӗркесен авторӗ Лидия Филиппова журналист, поэт, писатель тата публицист Лидия Филиппова хыпарлани тӑрӑх пӗлчӗ.
Чӑваш Енри ҫыравҫӑсем Крымри темиҫе хулара пулӗ: Алуштӑра, Алупкӑра, Гурзуфра, Ялтӑра тата ытти ҫӗрте. Ҫапла, ҫапла пуҫ ҫаврӑнса каймалла! Вӗсем «Книга — это бессмертие» (чӑв. Кӗнеке — вӑл вилӗмсӗрлӗх) Пӗтӗм тӗнчери I литература фестивальне хутшӑнӗҫ. Фестивале Тӑван ҫӗршывӑмӑрӑн аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе кӑҫал 80 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Чӑваш Енри калем ӑстисем Крымра кун ҫути кӑтартнӑ «Золотой салют колосьев» чӑваш поэзийӗн антологийӗпе паллаштарӗҫ.
Римма Прокопьевӑн ҫӗнӗ кӗнеки кун ҫути курнӑ, вӑл «Пӗчӗкки» ятпа тухнӑ.
Ҫак кӗнекене кӗнӗ хайлав ал ҫырӑвӗ ачасемпе ҫамрӑксем валли чӑвашла ҫырнӑ произведенисен конкурсӗнче ҫӗнтернӗ.
Калу Сентти ятӗнчен пырать. 6-мӗш класра вӗренекен арҫын ача ашшӗ-амӑшӗпе, Телей ятлӑ пиччӗшӗпе тата аппӑшӗпе Салампипе хулара пурӑнать, тӑтӑшах яла килсе ҫӳрет. Туслӑ ҫемьене кӗтмен ҫӗртен кушак иленет. Ӑна вӗсем Пӗчӗкки тесе ят параҫҫӗ.
Вулакан хайлавпа паллашнӑ май тӗп сӑнарпа пӗрле пӑшӑрханать. Чи пӗлтерӗшли – ырра шанмалла, ытлашшипех кулянмалла мар. Сенттин амӑшӗ шӑпах ҫакна вӗрентет.
-10.7 °C