| ЧӲК | 21 |
Кашни ҫыннӑн хӑйӗн шухӑш-кӑмӑлӗ. Пӗрисем кӑшӑлвирус ересрен хӑраса пурӑннӑ чух теприсем хӑйсене ку амак илеймӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Ачасене шкулта епле вӗрентес ыйту та ҫавна май тӗрлӗ шухӑшлӑх ҫуратать. Пӗрисем ывӑл-хӗрне килте, компьютер умӗнче ларса, вӗрентмелле теҫҫӗ. Шкула кайсан ачасем чирлесе таврӑнӗҫ, килти ватӑсене те вирус ертӗҫ тесе пӑшӑрханаҫҫӗ. Теприсен шухӑшӗпе вара инҫет мел ҫыхӑнӑвӗпе йӗркеллӗ вӗренме, шкул программине ӑша илме йывӑр. Йышлӑ ача-пӑчаллисенченчен хӑшӗсем кашни тӗпренчӗкӗ валли пӗрер компьютер ҫук тесе каланине илтме тивет.
Паян Шупашкарти Гагарин палӑкӗ умне пӗри пикета тухнӑ. Вӑл ачасене инҫет ҫыхӑну мелӗпе вӗрентнине хирӗҫ-мӗн.
Чӑваш Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, Чӑваш Енри Ентешлӗхсен ертӳҫисен канашӗн председателӗ Юрий Зорин чӳк уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Вӑрмар районӗнчи Аслӑ Пинерти тӗп пӗлӳ паракан шкулта пулнӑ.
Юрий Александрович шкул коллективӗпе тӗл пулса калаҫнӑ. Вӑл пирӗн республикӑра кӑҫалтан Чӑваш тӗррин кунне уявлама пуҫлассине аса илтернӗ. Сӑмах май, Юрий Зорин пушӑ алӑпа ҫӳремест. Шкула вӑл чӑваш тӗррипе паллаштаракан вӗренӳ пособийӗн 20 комплектне парнеленӗ. Вӑл пособисене депутат Куславкка, Вӑрмар тата Тӑвай районӗнчи мӗнпур шкула туянса пама шантарнӑ.
«Раскраска-исследование» тата «Книжки для вырезания» кӗнекесем туяннӑ. Вӗсем чӑваш ҫи-пуҫӗпе паллаштараҫҫӗ.
Шупашкар районӗнчи Ишлей шкулӗнче директор пулса ӗҫленӗ арҫын хӑйӗн тивӗҫне тӳрӗ чунпа пурнӑҫлас вырӑнне саккуна пӑснӑ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Ҫитӗнекен ӑрӑвӑн пурнӑҫӑн анлӑ ҫулӗпе тӗрӗс утма, сапӑр ҫын пулма вӗрентме тивӗҫ этем ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Ӗҫе вӑл хӑйӗн паллаканӗсене, виҫӗ ҫынна, тӗрлӗ должноҫе илнӗ. 2015 ҫулхи раштав уйӑхӗнчен пуҫласа 2019 авӑн уйӑхӗччен вӑл икӗ хуралҫӑпа урай ҫӑвакан пӗр ҫынна ӗҫе йышӑннӑ. Хут ҫинче пӗр ҫынсем пулнӑ, ӗҫне пурнӑҫлаканӗсем — теприсем. Хайхисен тӑванӗсемпе паллаканӗсем.
Экс-директора пуҫиле мелпе явап тыттарӗҫ.
Тариф енӗпе ӗҫлекен патшалӑх служби ҫӑкӑр касмалли хатӗр туянма аукцион ирттересси пирки пӗлтернӗ. Хатӗрсем шкулсем валли пулӗҫ.
Килӗшӗвӗн малтанхи хакӗ – 4 905 480 тенкӗ. Саккас параканӗ – ЧР Вӗренӳ министерстви. Аукциона хутшӑнкансенчен заявкӑсене чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. Пӗтӗмлетӗве чӳкӗн 19-мӗшӗнче тӑвӗҫ.
Килӗшӗве алӑ пуссан подрядчикӑн 20 кунра ҫӑкӑр касмалли хатӗрпе тивӗҫтермелле пулӗ. Пӗтӗмпе 69 шкул валли туянӗҫ.
Чӑваш Енри шкулсенче пӗр пек меню пулмалла. Республикӑн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствинче «Шкулсенче вӗри апатпа тивӗҫтересси» семинар-практикума пӗтӗмлетнӗ. Семинар кӗрхи каникул вӑхӑтӗнче Шупашкарта иртнӗ. Унта пине яхӑн ҫын хутшӑннӑ. Вӗсем хушшинче шкул директорӗсем, поварсем, районсемпе хуласенчи вӗрентӳ пайӗсен пуҫлӑхӗсем пулнӑ.
Республикӑн мӗнпур шкулӗнче Роспотребнадзор ырланӑ пӗр пек меню пулмалла. Ҫакӑн пек пӗтӗмлетнӗ семинар-практикума хутшӑннисем. Ун пек семинарсене ӳлӗмрен кашни кварталта пӗрре ирттересшӗн.
Шупашкар районӗнчи Чӑрӑшкасси шкулӗнче чӑваш ачисем ҫеҫ мар, таджиксем те вӗренеҫҫӗ.
«Чӑваш автономийӗ 100 ҫул тултарнӑ май ҫӗр пин юрӑ, ҫӗр пин сӑвӑ янӑратма хавас пулчӗҫ шкулти онлайн лагерь ачисем. Тӗрлӗ чӗхепе янӑратма хавас эпир. Пирӗн шкулта таджик ачисем те пӗлӳ пухаҫҫӗ. Вӗсем хӑйсен тӑван чӗлхине те, вырӑсла та, акӑлчанла та, паллах, чӑвашла та юратса вӗренеҫҫӗ», – пӗлтерет шкулти чӑваш чӗлхипе литературин вӗрентекенӗ Алина Николаева.
Халӑхсен пӗрлӗхӗн кунӗ тӗлне шкул ачисем чӑвашла сӑвӑсем, юрӑсем шӑрантарнӑ. Вӗренекенсем чӑваш халӑх йӑли-йӗрки ҫинчен паллӑ поэтсен сӑввисене те вуланӑ, уявсем ҫинчен хӑйсем те сӑвӑсем ҫырнӑ, кӑмӑлтанах вуласа панӑ.
Республикӑри Вӗренӳ институчӗпе Шупашкарти Г.Н. Волков ячӗллӗ 62-мӗш вӑтам шкул Г.Н. Волков академика халалласа «Хавхалану» фестиваль-конкурс кӑҫал та ирттернӗ. Кӑҫал ҫак фестиваль-конкурсра 407 ӗҫ пӑхса тухма тивнӗ. Конкурса йӗркелекенсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫакӑ конкурс ҫулран-ҫул вӑй илсе аталанса пынине ҫирӗплетет.
Аслӑ Елчӗкри Г.Н. Волков ячӗллӗ пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулти 5-мӗш класс ачисем (ертӳҫи — Л.Г. Адюкова) ҫак фестиваль-конкурсра «Г.Н.Волков хайлавӗсен сцена ҫине тухнӑ чи лайӑх курӑмӗ» номинацинче 2-мӗш вырӑна тухма пунӑ.
Чӑваш Енре кӑшӑлвируса сарӑлма парас мар тесе йӗркеленӗ оперштаб паян каллех ларӑва пухӑннӑ. Хальхинче тӳре-шара тата яваплӑ специалистсем ачасем кӗрхи каникула епле ирттерессине сӳтсе явнӑ. Республикӑри 169 шкулта каникула юпа уйӑхӗн 30-мӗшӗнчен кайнӑ, вӗсем чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗччен канӗҫ. Тепӗр 244 шкулта каникул чӳк уйӑхӗн 2-мӗшнче пуҫланӗ.
Шкула кайман вӑхӑтра ача-пӑчан килте лармалла тесе шухӑшлаҫҫӗ яваплисем. Республика Правительствин вице-премьерӗ — вӗренӳ министрӗ Алла Салаева кружоксемпе секцисен ӗҫне те чарса лартмалла тесе шухӑшлать. Вӑл каланӑ тӑрӑх, Роспотребнадзорӑн республикӑри управленийӗпе, Спорт тата Культура министерствисемпе пӗрле кружоксене каникул вӑхӑтӗнче ӗҫлеттермелле мар тесе йышӑннӑ.
Шупашкар районӗнчи Чӑрӑшкасси шкулӗнче вӗренекенсем те хальхи саманара тӗрлӗ хыпара тӗнче тетелӗнче ытларах шыраҫҫӗ. Анчах, шкулти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Алина Николаева шухӑшланӑ тӑрӑх, алла кӗнеке тытса вуланинчен пахи ҫук. Шкул вулавӑшӗн кунӗ тӗлне 9-мӗш класра пӗлӳ пухакансем Наталья Никифорова библиотекаре уяв ячӗпе саламласа сӑвӑсем хайланӑ, вуласа панӑ.
«Кӗнеке пӗлӳ ҫӑлкуҫӗ пулнине ачасем мӗн пӗчӗкрен ӑнланса ҫитӗнеҫҫӗ, пушӑ вӑхӑтра час-часах библиотекӑна ҫӳреҫҫӗ. Вулавӑшра тематикӑллӑ мероприятисем, куравсем ирттереҫҫӗ. Кунта чӑваш тата вырӑс литература программине тивӗҫлӗ кӗнекесем, ытти илемлӗ литература, ӑслав литератури, хаҫат-журнал чылай. Вулавӑш фондне пуянлатма ҫулсеренех ҫӗнӗ кӗнеке килсех тӑрать. Ҫитес вӑхӑтра шкултан вӗренсе тухса каякансем чӑваш чӗлхипе литература предмечӗсене ҫӗнӗ учебниксемпе вӗренме тытӑнӗҫ», – тет Алина Николаева.
Шупашкарта хӗвелпе ӗҫлекен тата тепӗр икӗ светофор вырнаҫтарнӑ.
Аса илтерер: кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче Шупашкарти Хусанкай урамӗнчи шкул ҫывӑхӗнче, ҫул урлӑ каҫнӑ ҫӗрте хӗвел энергийӗпе ӗҫлекен светофор вырнаҫтарнӑччӗ. Ҫуран ҫӳрекенсем каҫнине, машинӑсен хӑвӑртлӑха чакармаллине светофор выляса тӑракан сарӑ ҫутӑпа асӑрхаттарать.
Иртнӗ эрнере хулари икӗ вырӑнта ҫавӑн пек светофор ӗҫлесе кайнӑ. Вӗсем те шкулсен ҫывӑхӗнче. Пӗри – Николаев урамӗнчи 28-мӗш ҫурт тӗлӗнче, 35-мӗш шкул патӗнче; тепри – Ҫӗнтерӳ лапамӗнчи 3-мӗш ҫурт ҫывӑхӗнче, 7-мӗш шкултан инҫе мар.
+14.3 °C