Раштав уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш Республикин ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗнче «Ҫӗнӗ ятсем уҫатпӑр» республикӑри саккӑрмӗш конкурсӗнче ҫӗнтернисен хайлавӗсен пуххипе паллаштарӗҫ.
Кӗнекене кӑҫал «СВ-Пресс» издательствӑра 80 экземпляр тиражпа кун ҫути кӑтартнӑ. Унта конкурса хутшӑннӑ 44 автор ӗҫӗсене пухса пичетленӗ. Вулавӑшра хыпарланӑ тӑрӑх, конкурс ҫӗнтерӳҫисене уйрӑмах тимлӗх уйӑрнӑ.
Кӑларӑмра чӑвашла тата вырӑсла ҫырнӑ хайлавсем вырӑн тупнӑ: сӑвӑсемпе басньӑсем, калавсемпе очерксем, эссесемпе пьесӑсем.
Шупашкарти тӗп культура тытӑмӗнчи «Сарпике» халӑх ташӑ ансамблӗ 50 ҫул тултарнӑ.
Коллектива Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Антонина Григорьева-Малина пуҫарса янӑ. Ушкӑна 2014 ҫултанпа Алиса Лукина балетмейстер ертсе пырать.
Юбилей концерчӗ Чӑваш Республикин культурӑпа ӳнер институтӗнче иртнӗ. Юбилейпа пултарулӑх ушкӑнне нумай-нумай сумлӑ ҫынпа чылай артист саламланӑ. Ҫав шутра — «Аsaмат» эстрада ушкӑнӗ, «Пӗр тӑван Малинасем» вокал ансамблӗ, Николай Пыркин тата Светлана Печникова чӑваш эстрада артисчӗсем тата ыттисем.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Арслан Вагапов хореографӑн 85 ҫулхи юбилейне халалланӑ каҫ иртӗ. «Вечер, посвященный 85-летию А.С. Вагапова. В мире танца» (чӑв. А.С. Вагаповӑн 85 ҫулхине халалланӑ каҫ. Ташӑ тӗнчинче) ят панӑ ӑна.
Арслан Степанович балетмейстер тата педагог 1937 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Узбекистанри Фергана хулинче ҫуралнӑ. Ачалӑх ҫулӗсем унӑн Урал тӑрӑхӗнче иртнӗ. 1966 ҫулта Питӗрте балетмейстера вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн Тутарстанра, Коми Республикинче тата ытти ҫӗрте ӗҫленӗ. Англи тата Польша ҫӗршывӗсенче вырӑс ташшин ӑсталӑхне вӗрентнӗ.
1973–1975 ҫулсенче вӑл Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн балетмейстерӗнче тӑрӑшнӑ. Вӑл халӗ те лара-тӑра пӗлмест, артистсемпе ӗҫлет.
Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗн преподавателӗсем, ӗҫченӗсем тата студенчӗсем районсемпе хуласенче пултаруллӑ ачасене шыраҫҫӗ. Ҫавна май вӗсем Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗмӗрле тата Ҫӗрпӳ хулисене, Ҫӗрпӳ районне, Патӑрьеле ҫитнӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти ача-пӑча музыка шкулӗн коллективӗпе, акӑ, культура колледжӗн халӑх инструменчӗсен «Крещендо» ансамблӗ тӗл пулнӑ. Пултаруллӑ йыш ачасем валли ятарлӑ музыка программи хатӗрленӗ. Ҫавӑн пекех вӗсем ачасене культура учрежденийӗ, унта епле специальноҫсене алла илме май пурри ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ пулӑшу кӳрекен центрӗнче ваттисемпе ачасен пурнӑҫне кӑсӑклӑ тума нумай тӑрӑшаҫҫӗ. Унта чӑвашсен йӑли-йӗркипе, паллӑ ентешсемпе паллаштаракан мероприятисем те час-часах иртеҫҫӗ. Хальхи вӑхӑтра Чӑваш тӗррин кунне хатӗрленеҫҫӗ.
«Рукодельница» (чӑв. Ал ӑсти) клуба ҫӳрекенсем, акӑ, Валентина Ильина ӗҫ инструкторӗ ертсе пынипе йӗп тирмелли япала ӑсталанӑ. Ахальскер мар, чӑваш тӗррипе илемлетнӗскер.
Ӑсталӑх лаҫҫине пухӑннисене Валентина Ильина чӑваш тӗрринчи кашни эреш пӗлтерӗшли тата мӗне пӗлтерни ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
«Тӗрлес тесен тимлӗ пулмалла», – палӑртнӑ ӑсталӑх лаҫҫине хутшӑннӑ Людмила Крючкова пенсионер. «Ку илеме ҫынсене парнелеме аван», – хавхаланса ҫавӑркаланӑ хӑй ӑсталанӑ япалана «Ал ӑсти» клуб пайташӗ Ольга Романова.
Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗ «Герои спорта» (чӑв. Спорт паттӑрӗсем) хореографи спектаклӗ хатӗрленӗ. Ӑна Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче кӑтартнӑ.
Ҫӗнӗ ӗҫӗн сюжетне спортӑн тӗрлӗ енӗсене халалланӑ: ишесси, конькипе ярӑнни, бокс, ҫӑмӑл атлетика...
Юрӑпа ташӑ ансамблӗн артисчӗсем спортсменсен ӑсталӑхне кӑтартни килӗшӳллӗ пулса тухнӑ.
Ансамблӗн илемлӗх ертӳҫи — тӗп дирижёрӗ Кирилл Кассович хореографи спектакль ӳсекен ӑрушӑн та усӑллӑ пуласса шанать.
Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Питӗр хулинчи чӑвашсем Улаха пуҫтарӑннӑ. Мероприяти Калинин районӗнчи 7-мӗш вулавӑшра иртнӗ.
Питӗрти чӑваш хастарӗсем наци культурин фестивальне 13-мӗш хут ӗнтӗ пухӑнаҫҫӗ.
Ӗнер вӗсем Алиса Шарпаева ӑста хатӗрленӗ чӑваш эрешӗсемпе тумӗсене кӑтартнӑ. Иван Миронов ертсе пынипе хатӗрленӗ «Улах» музыкӑпа театр постановки те куракансене килӗшнӗ. «Парне» фольклор ансамблӗ, «Иван тата Алиса» пултарулӑх дуэчӗ, юрӑсен авторӗ тата композитор Надежда Кириллова та Улаха хӑйсен пултарулӑхӗпе илемлетнӗ-пуянлатнӑ.
Чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче «Ойраты» Калмӑк патшалӑх ташӑ театрӗн пӗрлехи концерчӗ иртӗ.
Икӗ пултарулӑх коллективӗ сцена ҫине пӗр пек мар, ҫав вӑхӑтрах пӗр темӑпа тата сюжет йӗрӗпе тата кӑмӑл-туйӑмпа ҫыхӑннӑ ӗҫсемпе тухӗ.
Аякри хӑнасем хӑйсен музыкӑпа хореографи спектакльне «… Ҫеҫенхирсен тусӗ калмӑк» ят панӑ. Вӑл калмӑксен пурнӑҫӗпе тата шӑпипе паллаштарӗ.
Калмӑксемпе чӑваш артисчӗсен пултарулӑхне Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче курса хаклама май килӗ.
Чӑваш радиовне итлеме юратакансем Николай Мулянов сассине таҫтанах уйӑрса илӗҫ. Хама илсен, маларах эпӗ «Между Волгой и Уралом» радиожурнала итлеме питех те кӑмӑллаттӑм. Атӑл тӑрӑхӗнчи ҫичӗ регионти пурнӑҫпа паллаштаракан ҫав кӑларӑма хатӗрлеме хутшӑннисӗр пуҫне Николай Мулянов «Приглашение к диалогу», «Из сводок МВД» радиопередачӑсене йӗркелеме пулӑшать.
Шупашкарта пурӑнакансем вара ирсерен 30 ҫул ытла ӗнтӗ: «У микрофона Николай Мулянов, вы слушаете «Столичный курьер», — тенине итлеҫҫӗ.
Николай Александрович — «Чӑваш Ен» патшалӑх телерадиокомпаниqӗy корреспонденчӗ, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Раҫҫейӗн пӗтӗмӗшле вӗрентӗвӗн хисеплӗ ӗҫченӗ. Журналистикӑра вӑл 1978 ҫултанпа ӗҫлет, унччен вырӑс чӗлхи учителӗнче тӑрӑшнӑ.
Чӗмпӗр облаҫӗнче ҫуралса ӳснӗскерӗн студент ҫулӗсенчен пуҫласах кун-ҫулӗ Чӑваш Енпе ҫыхӑннӑ. Чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Николай Мулянов 70 ҫул тултарнӑ.
Чӑваш ҫыравҫисен хайлавӗсем «Современная литература народов России» (чӑв. Раҫҫей халӑхӗсен хальхи вӑхӑтри литератури) антологие каллех кӗнӗ. Унта валли хӑйсен тӑван чӗлхипе ҫыракан сумлӑ авторсен ӗҫӗсене суйласа илеҫҫӗ.
Асӑннӑ антологие пуҫласа 2016 ҫулта кун ҫути кӑтартнӑччӗ. Унччен ҫав ярӑмпа тӑватӑ кӗнеке пичетленсе тухнӑ: «Проза», «Поэзия», «Детская литература», «Драматургия». Вӗсене те чӑваш атворӗсен хайлавӗсем кӗме тивӗҫ пулнӑччӗ.
«Художественная публицистика» (чӑв. Илемлӗ публицистика) тома 134 авторӑн вырӑсла куҫарнӑ хатӗрленӗ ӗҫӗсем лекнӗ. Вӗсен оригиналӗсене юлашки чӗрӗк ӗмӗте 45 наци чӗлхипе ҫырнӑ.
Чӑвашсенчен Денис Гордеевӑн «Язык – не игра», Алексей Леонтьевӑн «Как уничтожалось чувашское кулачество…», Лидия Филиппован «Сеспель – это душа нации» тата Юрий Исаевӑн «Партизан» тата «Безмолвие бабушки» хайлавӗсем кӗнӗ.
+12.3 °C