Патӑрьел районӗнчи Вӑрманхӗрри Шӑхаль ялӗнче ҫуралса ӳснӗ чӑваш халӑхӗн юратнӑ юрӑҫи Клара Чекушкина кӑрлачӑн 12-мӗшӗнче 75 ҫул тултарчӗ. Чӑваш Республикин тата Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗн, Клара Ивановна Чекушкинӑн юбилейӗ ячӗпе Патӑрьелти тӗп вулавӑш ӗҫченӗсем «Паллӑ ентешсем» ярӑмра «Клара Чекушкина» ятлӑ буклет ӑсталанӑ.
Буклетра юрӑҫӑн кӗске биографийӗ, пултарулӑхӑн кун-ҫулӗ, юрӑҫӑн пултарулӑхӗпе паллаштаракан сӑнӳкерчӗксем, статьясем вырнаҫнӑ.
Патӑрьел районӗнчи Ҫӗнӗ Ахпӳртри вулавӑш пунктӗнче (ҫапла калаҫҫӗ иккен) ҫак кунсенче «Чун илемӗ — сӑвӑ хӗлхемӗ» кӗнеке куравӗ ӗҫленӗ.
Ҫапла ӗҫленӗ, мӗншӗн тесен ӑна кӑрлачӑн 2-мӗшӗнче йӗркеленӗ те паянччен ӗҫлеттернӗ.
«Чун илемӗ — сӑвӑ хӗлхемӗ» — «Листая календарь — 2016» (чӑв. 2016 ҫулхи календаре уҫса) ярӑмпа йӗркеленӗскер пулнӑ.
Паян хупӑннӑ курав икӗ пайран тӑнӑ. Пӗрремӗшне Чӑваш халӑх поэтне, тӑлмача, Юрий Сементере халалланӑ. Вӑл кӑрлачӑн 2-мӗшӗнче 75 ҫул тултарнӑ.
Теприне Раиса Сарпи поэтӑн юбилейне тӗпе хурса йӗркеленӗ.
Куравра авторсен сӑввисем кӑна мар, вӗсем пирки тӗрлӗ литератор ҫырнӑ ӗҫсем те вырӑн тупнӑ.
Кӑрлачӑн 11-мӗшӗнче вулавӑшра ачасене Юрий Сементер пултарулӑхӗпе паллаштаракан каҫ та йӗркеленӗ.
Шупашкарти вулавӑшсенче чи вуланакан кӗнекесемпе журналсен танлаштарӑмне хатӗрленӗ. Рейтинга 2015 ҫулхи раштав уйӑхӗнче чи нумай вуланисем кӗнӗ.
Ӳсекен ӑру ытларах юмах вуланине палӑртнӑ. Лия Гераскинӑн «В стране невыученных уроков», Джоан Роулингӑн «Гарри Поттер и философский камень» кӗнекисене, Пушкин юмахӗсене ытларах ыйтнӑ. Ачасем ҫавӑн пекех Эдуард Успенскин кӗнекисене, Ганс Христиан Андерсен юмахӗсене килӗштернӗ.
Аслисем детективсем ытларах вуланӑ. Дарья Донцовӑн, Александра Марининӑн, Татьяна Устиновӑн хайлавӗсене тӑтӑшрах ыйтнӑ. Вӗренӳ кӗнекисем те ҫӳлӗк ҫинче тусанланса выртман.
Журналсен йышӗнче «Дисней», «Том и Джерри», «Играем с Барби», «Мир принцесс» мала тухнӑ. «Наука и жизнь», «Мир техники», «Здоровье», «Крестьянка» журналсене те нумаййӑн вуланӑ.
Раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Шупашкарти пӗрлештернӗ вулавӑшра ачасен «Хӗл мучи патне — ҫыру» конкурсне пӗтӗмлетнӗ. Унта тӗп хулара пурӑнакан 1300 ытла шӑпӑрлан хутшӑннӑ.
Жюри пур ҫырӑва та тимлӗ вуланӑ. Ачасем Хӗл мучине хӑйсен ҫитӗнӗвӗсем пирки ҫырса кӑтартнӑ. Хӑйсем Хӗл Мучипе Юрпике пулнӑ-тӑк мӗн тӑвӗччӗҫ? Ҫак ыйтӑва та хуравланӑ вӗсем.
Ачасем Хӗл Мучирен парне кӑна мар ыйтнӑ. Вӗсем тӗнчери тӑнӑҫлӑх, килти хӑтлӑх, сывлӑх пирки ӗмӗтленеҫҫӗ. Тӑлӑхсем вара ҫемье тупасшӑн.
Ачасем ҫырӑвӗсене илемлетнӗ. Ҫӗр-ҫӗр ҫыруран жюри пайташӗсем чи лайӑххисене суйланӑ. «Шупашкар хулинчи пӗчӗк тикки — 2016» ята 7-ри Тимур Таланцев ҫӗнсе илнӗ. Принцесса ятне вара 6 ҫулти Эвелина Лямина тивӗҫнӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсене Шупашкарти тӗп Юрпике раштав уйӑхӗн 26-мӗшӗнче парнесемпе тата дипломпа чысланӑ.
Тӗп номинацисемсӗр пуҫне чи лайӑх 30 ҫырӑвӑн авторӗсене палӑртнӑ.
Етӗрне районӗнчи Кӑкшӑмри шкулта та Литература ҫулталӑкне халалласа уяв иртрӗ. Ку шкулта вӗренекенсем чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗ Людмила Иосифовна Александрова ертсе пынипе литература альманахӗсем кӑларса тӑраҫҫӗ, вырӑнти ҫыравҫӑсемпе тӗлпулусем ирттереҫҫӗ. Нумаях пулмасть, сӑмахран, Галина Зотова ҫыравҫӑ-таврапӗлӳҫӗпе курнӑҫрӗҫ.
Галина Зотова ачасене хӑйӗн кӗнекисемпе паллаштарчӗ, кӑҫалхи май уйӑхӗнче Константин Иванов ҫуралса ӳснӗ Слакпуҫ ялне, поэта халлалланӑ уява кайса курни пирки каласа кӑтартрӗ, сӑнӳкерчӗксемпе паллаштарчӗ. Кӑкшӑм ялӗн вулавӑш ертӳҫи Бундина Надежда Павловна Константин Иванов ҫулталӑкӗнче туса ирттернӗ ӗҫсемпе паллаштарчӗ.
Уявра Кӑкшӑм шкулӗн учителӗсемпе вӗренекенӗсем «Нарспи» поэма сыпӑкӗсене пӑхмасӑр каларӗҫ. Пухӑннисем патне хӑнана Нарспипе Сетнер, Сенттипе Тӑхтаман килчӗҫ.
Кӑҫал вырӑс халӑх поэчӗ Сергей Есенин ҫуралнӑранпа 120 ҫул тултарчӗ. 4-мӗш класра вӗренекенсем поэтӑн юратнӑ сӑввисене пӑхмасӑр каларӗҫ.
Уява вырӑнти поэтсене те хӑнана чӗннӗ. Е.Б. Кркалевская тата Ф.
Шупашкар районӗнче ӗнер Литература ҫулталӑкне тата К. Иванов ҫулталӑкне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура хупнӑ.
Иртсе каякан ҫулталӑка тивӗҫлипе ирттерме тӑрӑшнишӗн районти Культура ҫурчӗ, «Бичурин тата хальхи самана» музей, районти тӗп вулавӑш дипломсене тивӗҫнӗ.
Районти вулавӑшсенче, чӑн та, тӗрлӗ мероприяти иртет. Вӗсенчен пӗри — ҫулталӑкри чи вулакан кӗнекене суйлани. Кӑҫал Улькка Эльменӗн «Упраймарӑм сана» кӗнеки пуринчен ытла сасӑ пухнӑ. Кӗнеке авторӗ (сӑмах май, вӑл хаҫатҫӑ) Шупашкар район ҫыннисемпе тӗл пулассишӗнех ӗнер уява пырса ҫитнӗ. Хӑйӗн пултарулӑхне пысӑка хурса хакланӑшӑн, кӗнекене юратса вуланӑшӑн Улькка Эльменӗ Шупашкар район ҫыннисене чунтан тав тунӑ.
Сӑнсем (16)
Ӗнер Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Николай Айзман ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалласа литература каҫӗ ирттернӗ.
Паллӑ драматурга, режиссёра, актёра хисеплесе йӗркеленӗскере студентсене, преподавательсене, библиотекарьсене тата вулакансене чӗннӗ.
Чӑваш драматургине аталантарассине Николай Айзман самай тӳпе хывнӑ. Вулакансем унӑн «Лиза Короткова», «Кай, кай Ивана», «Опера ҫурални» тата ытти хайлавне аван пӗлеҫҫӗ. Унӑн пьеси тӑрӑх лартнӑ спектакльсене халӑх яланах йышлӑн пухӑннӑ.
Литература каҫне пухӑннисем Н. Айзманӑн пултарулӑхӗпе паллашнипе пӗрлех «Кай, кай Ивана» спектаклӗн видеоверсийӗпе паллашнӑ.
Наци вулавӑшӗн «Чӑваш кӗнеки» центрӗнче, сӑмах май, Н. Айзмана халалланӑ курав малалла ӗҫлет.
Кӑҫалхи юпа уйӑхӗн 8-мӗшӗнче паллӑ чӑваш ҫыравҫи, пурте пӗлекен «Сӗве Атӑла юхса кӗрет» роман тата ытти хайлав авторӗ Куҫма Турхан ҫуралнӑранпа пӗр ӗмӗр ҫитрӗ. Ҫав ятпа ыран Чӑваш наци вулавӑшӗнче «Сӗм авал пулнине чӗртекен» ятпа литертаура каҫӗ иртӗ.
Куҫма Турхана эпӗ ҫыравҫӑ пек кӑна паллаштартӑм та, анчах вӑл калем ӑсти кӑна пулман. Вӑл — куҫаруҫӑ та. К. Иванов ячӗллӗ патшалӑх премине те, кам та кам пулӗ те, анчах вӑл тивӗҫлипех тивӗҫнӗ (тавталогие юри усӑ курнине вулакан ӑнланчӗ-тӗр).
Историлле проза ӑстин паллӑ хайлавӗсем шутӗнче «Йӑмраллӑ ял», «Кӗтне хӗрринче» тата ыттисене кӗртме пулать.
Хӑйсен ентешне каҫалсем асра тытса уяв каҫе йӗркелес тенӗ. Ҫав шутра вӑл тӑрӑхри ентешлӗхе те палӑртмалла.
Литература каҫӗ 15 сехетре пуҫланӗ.
Елчӗк районӗнчи Тӗмер ялӗнчи вулавӑшра ӗҫлекенсем ҫынсене киле ҫитсе кӗнеке вулаттараҫҫӗ.
Кӗнекепе пичет кӑларӑмӗсене вӗсем халсӑр ватӑсемпе сусӑрсем патне киле кайса параҫҫӗ.
Килсерен кӗнекепе ҫӳренине вулавӑш ӗҫченӗсем кӑҫалхи Литература ҫулталӑкӗпе ҫыхӑнтараҫҫӗ-ха.
Асӑннӑ ялти культура ӗҫченӗсем те ватӑсемпе сусӑрсем патен тухса ҫӳреҫҫӗ. Нумаях пулмасть, акӑ, вӗсем ватӑ Николай Никитин, сусӑр Василий Уткин, 92-ри Раиса Яковлева патӗнче пулнӑ.
Киле пырса кӑмӑл тунине ватӑсемпе сусӑрсем чунтан тав туса йышӑнаҫҫӗ. Киле кӗнеке пырса парас ырӑ йӑла Хӑвӑлҫырмари вулавӑшӑн та пур. Унтисем нумаях пулмасть ҫав ялти Геннадий Купташкин килӗнче пулнӑ. Вӑл ӗмӗрӗпе вырӑнти колхозра водительте, бригадирта ӗҫленӗ. Ватлӑхра сусӑрланса юлнӑ.
Йӗпреҫ районӗнчи Туҫари вулавӑшра раштавӑн 5-мӗшӗнче «Кайӑксене хӗлле апат ҫитерӗр» ятпа калаҫу ирттернӗ.
Экологи темине халалланӑ мероприятие вулавӑш кӗҫӗн классенче вӗренекенсене пухнӑ. Чӗнме ыттисене те чӗннӗ-ха. Пӗчӗккисем уйрӑмах хастар пулнӑ. Вулавӑш ӗҫченӗсем чи малтанах вӗсене Чӑваш Енӗн кайӑк-кӗшӗкӗпе паллаштаракан слайд кӑтартнӑ. Ун тӑрӑх пӗчӗкскерсем чылай кайӑк хамӑр патрах хӗл каҫма юлнине пӗлнӗ. Мӗнле кайӑксем сивӗ хӗлтен хӑраманнине те пӗлнӗ ачасем. Сивӗрен хӑрамаҫҫӗ те вӗсем, анчах выҫлӑх самай шиклентерет. Ҫунатлӑ туссене хӗл каҫма ҫӑмӑл пултӑр тесен вӗсене апат памалла. Апат хурса пама сырӑш туса ҫакмалла. Сырӑшне ачасем ашшӗ-амӑшӗ пулӑшнипе туса та хатӗрленӗ.
Слайдсемпе паллашнӑ хыҫҫӑн вулавӑш ӗҫченӗсемпе пӗрле вӗсем хӑйсен сырӑшӗсене ҫакма тухнӑ.
+14.3 °C