Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Октябрьскинчи (Ӗсмелти) ача-пӑчан ӳнер шкулӗнче Элли Юрьев ячӗпе астӑвӑм каҫӗ ирттернине эпир пӗлтернӗччӗ.
Пурӑннӑ пулсан паллӑ художник ӗнер сакӑрвунӑ ҫул тултармаллаччӗ. Аса илтеретпӗр, Элли Юрьев — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ тата халӑх художникӗ, академик, К. Иванов ячӗллӗ Патшалӑх премийӗн лауреачӗ, Пӗтӗм Раҫҫейри геральдика обществин член-корреспонденчӗ. Красноармейски районӗнчи Кӗҫӗн Шетмӗре ҫуралнӑ.
Элли Юрьева асӑнса Патӑрьелти тӗп вулавӑшра «Выдающиеся люди Чувашии: Элли Юрьев» (чӑв. Чӑваш Енӗн паллӑ ҫыннисем: Элли Юрьев) кӗнеке куравӗ хатӗрленӗ. Унти материалсем тӑрӑх художник Чӑваш Енӗн Патшалӑх гербӗн тата Патшалӑх ялавӗн, Шупашкар хула гербӗн тата ялавӗн авторӗ пулнине те пӗлме пулать.
Шупашкар районӗнчи Мӑн Карачурари ял вулавӑшӗ «Пурин валли те кӗнеке» акци ирттерет.
Ырӑ кӑмӑллисенчен вулавӑш ӗҫченӗсем сӑвӑсен пуххине, классика прозине, истори литературине йышӑнаҫҫӗ. Уҫӑ кӑмӑллисем кӗнекесем пырса пама тытӑннӑ та. Ҫынсем ытларах чухне совет тата ют ҫӗршыв ҫыравҫисен историлле романӗсене илсе пыраҫҫӗ.
Халӑхран пухнӑ литературӑна вулавӑш Шупашкар районӗнчи Толик Хураски ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ юсанмалли 6-мӗш колоние ӑсатӗҫ.
Йӗплӗ пралук леш енне лекнисене кӗнеке кирлӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ вулавӑшра ӗҫлекенсем. Вӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, кӗнеке унтисене ҫынлӑха упраса хӑварма пулӑшать. Ырӑ кӗнекене вуласан ҫын хӑйӗн шухӑшлавне те лайӑх енне ылмаштарма пултарасса, вӗсене вӑй-хал парасса шанаҫҫӗ.
Шупашкар районӗнчи тӗп вулавӑш тытӑмӗ кӑҫалхи Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкне халалласа ӗҫ династийӗсем ҫинчен пухнӑ электрон сборника ҫӗнӗрен кун ҫути кӑтартнӑ.
Вӗрентӳре, сывлӑх сыхлавӗнче ӗҫлекенсем унта уйрӑмах пысӑк вырӑн йышӑннине пӗлтереҫҫӗ ӑна хатӗрлекенсем.
Пӗр ӗҫре темиҫӗ ӑру таран ырми-канми тӑрӑшакансемпе паллаштаракансене вулавӑш ӗҫченӗсем малашне те пухассине пӗлтереҫҫӗ. Анчах кун валли ҫынсен пулӑшӑвӗ те кирлӗ. Электрон сборника кӗрейменнисем вӗсем хӑйсене пӗлтерме ыйтаҫҫӗ.
Паянхи куна уйрӑмах паллӑ та вӑрӑм династисенчен Вӑрман-Ҫӗктер ял тӑрӑхӗнчи Ермановсене (ял хуҫалӑхӗнче вӗсем 190 ҫул тӑрӑшнӑ), Апаш тӑрӑхӗнчи 210 ҫуллӑ Смородиновсене, Кӳкеҫ ял тарӑхӗнчи Григорьевсен тухтӑр династине асӑнма пулать.
Пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче ЧР Наци вулавӑшне Мари Республикинчи библиотекарьсем килнӗ. Вӗсем кунта квалификаци курсне ӳстерес тӗллевпе ҫитнӗ. Ӑна Наци культурин тата культура коммуникацийӗн институчӗ тата Мари патшалӑх университечӗ йӗркеленӗ.
Мари вулавӑшӗсенче ӗҫлекенсем валли Наци вулавӑшӗнче экскурси ирттернӗ, кашни уйрӑма ҫитнӗ.
Мари Республикин ҫыннисем чӑвашсен ӗҫӗпе паллашнӑ, професси опычӗпе ылмашӑннӑ. Унтан вӗсем Ҫӗнӗ Шупашкарти А.Николаев ячӗллӗ ҫемье вулавӗн вулавӑшне ҫитнӗ.
Чӑваш Республикин суккӑрсен вулавӑшӗ хӑйӗн пулӑшӑвне районсенче те сарма тӑрӑшать. Иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче вӑл сусӑрсене пулӑшмалли йӗркене ахаль вулавӑшсенче сарас тӗллевпе йӗркеленӗ тифлотура тухнӑ май Вӑрмар районӗнче пулнӑ.
Республикӑри Лев Толстой ячӗллӗ ятарлӑ вулавӑшра стационар тулашӗнче пулӑшу кӳрекен библиотекарӗсем Вӑрмар районӗнчи тӗп вулавӑшра тӑрӑшакансене суккӑрсене кӗнеке вулама хӑнӑхтармаллине ӑнлантарнӑ.
Вӑрмарти район вулавӑшӗнче куҫ япӑх куракансем валли вулавӑш пункчӗ йӗркеленӗ. CD-диск, магнитлӑ кассета тата флэш-карта ҫине ҫырнӑ кӗнекене итлеме пулать. Рельефпа пӑнчӑ меслечӗпе тата шултра шрифтпа кӑларнӑ кӗнекесем пур вулавӑшра. Фондра пӗтӗмпе 236 кӑларӑм тесе пӗлтереҫҫӗ.
Ӗнер Чӑваш Республикин ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗн краеведенипе наци литературин пайӗнче «Ҫыравҫӑпа ирттернӗ кун» мероприятисен ярӑмӗн ячӗпе черетлӗ тӗлпулу иртнӗ. Вулавӑша пуҫтарӑннисем хальхинче Елена Нарпин «Пӑрлӑ шыври хӗвел пайӑрки» кӗнекине сӳтсе явнӑ.
Кӗнеке пӗлтӗр Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗр пин тиражпа кун ҫути курнӑ. Ҫамрӑксем валли тесе ҫырнӑскере «Пӑрлӑ шыври хӗвел пайӑрки» повесть тата «Турамӑш ҫуралнӑ кун» калав кӗнӗ.
Кӗнеке авторӗ Елен Нарпи терӗмӗр-ха. Унӑн чӑн хушамачӗ — Чекушкина.
Ку автора хальхи вӑхӑтра литературӑри сумлӑ ятсенчен пӗри тесе хаклаҫҫӗ. Ансат чӗлхепе ансат мар мар шӑпа пирки ҫырать теме те юрать-тӗр.
Кӗнекене автор ҫывӑх вӑхӑтра тутарла пичетлесшӗн. Мӗншӗн тесен повеҫри тӗп сӑнарсем — чӑваш хӗрӗпе тутар каччи. Вулакансем повесть тӑсӑмне кӗтнине те пӗлтернӗ автора.
Афганистан тата Ҫурҫӗр Кавказ ҫӗрӗсенче ҫапӑҫса паттӑрлӑх кӑтартнӑ ентешсем ҫинчен Елчӗк тӑрӑхӗн ҫынни Николай Малышкин «Чыслӑх салтакӗсем» кӗнекене пӗлтӗр кӑларнӑччӗ. Кӗнеке тишкерӗвне пӗлтӗр район центрӗнчи тӗп вулавӑшра халӑха пухсах хӑтлани пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Унта Елчӗк район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Н.П. Миллин, Афган вӑрҫин инваличӗсен районти пӗрлӗхӗн ертӳҫи, «Раҫҫей ветеранӗсен союзӗн» Елчӗк районӗнчи уйрӑмӗн ертӳҫи П.И. Анисимов тата ыттисем пухӑннӑччӗ.
Паян «Чыслӑх салтакӗсене» Чӑваш Республикин ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗн краеведенипе наци литературин пайӗнче хӑтланӑ. Кӗнеке авторӗ Николай Малышкин кӑларӑмри кашни ҫын пирки пӗрчӗн-пӗрчӗн материал пухни, кӗнеке кӑларассипе ҫыхӑннӑ ытти вӑрттӑнлӑх ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Татьянӑсен кунӗнче Хӗрлӗ Чутайри тӗп вулавӑшра ҫак районти Калкасси ялӗнче ҫуралнӑ Анатолий Алексеевич Тихоновӑн «Ӗмӗтӗм ман малалла…» кӗнеке хӑтлавӗ пулчӗ. Анатолий Алексеевич хӑй вӑхӑтӗнче бухгалтер пулса районти тӗрлӗ организацисенче ӗҫленӗ, ҫав вӑхӑтрах 3-мӗш ушкӑн инваличӗ пушӑ вӑхӑтра поэзипе интересленнӗ. 2013 ҫулта унӑн пӗрремӗш кӗнеки — «Ӗмӗтленнӗ, ӗмӗтленетӗп-ха...» сӑвӑсен пуххи — вулавшӑн ача-пӑча уйрӑмӗнче кун ҫути курнӑ. Зоя Спиридонова поэт-композитор Анатолий Ӗмӗтӗн сӑввипе «Мӑшӑрӑм» ятлӑ юрӑ кӗвӗленӗ. Автор ӑна хӑйӗн мӑшӑрне — Лидия Федоровнӑна — халалланӑ.
Литература ҫулталӑкӗнче, раштав уйӑхӗнче кун ҫути курнӑ ҫӗнӗ кӗнекере ытларах юрату ҫинчен хайланӑ сӑвӑсем. Кӗнеке хуплашки те, тӳрех вулакана хӑй патне туртать, сӑвӑсем чуна тыткӑнлаҫҫӗ. Хӑтлава Елена Чубайкина библиотекарь ертсе пычӗ. Пухӑннисем малтанах «Мӑшӑрӑм» юрӑ итлесе киленчӗҫ. Анатолий Ӗмӗт районти «Пирӗн пурнӑҫ» хаҫатпа, республикӑра тухса тӑракан «Ҫамрӑксен хаҫачӗ» хаҫатпа, «Капкӑн» журналпа туслӑ ҫыхӑну тытать.
Кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн 11-мӗшӗнче республикӑн Наци вулавӑшӗн кинозалӗнчи (вӑл 213-мӗш пӳлӗмре вырнаҫнӑ) Чӑваш Республикинчи кинематографистсен пӗрлешӗвӗн киноклубӗнче черетлӗ кинокурав иртет.
Кинокуравра Николай Семенов режиссерӑн «Сурхурипе кӑшарни йӑлисем паян...» этнографиллӗ документлӑ фильмне кӑтартӗҫ тата сӳтсе явӗҫ. «Тӗлпулура документлӑ фильмсем ӳкересси тата Республикӑмӑрта пулса иртекен тӗрлӗ пулӑмсене хамӑрӑн ӑрусене валли ӳкерсе упраса хӑварасси пирки тӗплӗн калаҫӑпӑр», — тесе пӗлтерет Чӑваш Республикин кинематографистсен пӗрлешӗвӗ.
«Сурхурипе кӑшарни йӑлисем паян...» этнографиллӗ документлӑ фильма 2012-мӗш ҫулта Элӗк районӗнчи Татмӑш ялӗнче ӳкернӗ.
Пӗтӗм чӑвашсен «Асам» пӗрремӗш кинофестивалӗнче фильм «Чи ӑста документлӑ фильм» номинацине тивӗҫнӗ.
Фильм 11 минут пырать. Кинокӑтрату 18 сехетре пуҫланать.
Ҫак кунсенчен Елчӗк районӗнчи Вырӑскасси вулавӑшне ҫӳрекен кӗнеке тусӗсем Николай Рубцовӑн сӑввисен пуххисемпе паллашрӗҫ. Рубцов сӑввисене литературӑна юратакансем С. Есенин, Ф, Тютчев , В. Маяковский сӑввисемпе пӗр шая лартаҫҫӗ, шел, поэтӑн пурнӑҫӗ ытла та кӗске пулнӑ.
Архангельск облаҫӗнчи Елецк поселокӗнче ҫуралса ӳснӗ вырӑссен паллӑ поэчӗ Николай Михайлович Рубцов (1936–1971) пурӑннӑ пулсан кӑрлачӑн 3-мӗшӗнче 80 ҫул тултарнӑ пулӗччӗ. Поэт Вологдӑри ача ҫуртӗнче ҫитӗннӗ, ашшӗ, политработник, вӑрҫӑра пуҫне хунӑ, амӑшӗ 1942 ҫулта вилнӗ. Вӑл тӗрлӗ ҫӗрте ӗҫленӗ. М. Горький ячӗпе хисепленекен литература институтӗнчен вӗренсе тухнӑ (1962–1969). Унӑн чи малтанхи сӑвви 1962 ҫулта пичетленнӗ. Хӑй пурӑннӑ чухне унӑн «Лирика» (1965), «Звезда полей» (1967), «Душа хранит» (1969), «Сосен шум» (1970), «Зеленые цветы» (1971) сӑвӑсен пуххисем кун ҫути курнӑ. Поэт вилнӗ хыҫҫӑн 1976 ҫулта Рубцовӑн «Подорожники» сӑвӑсен пуххине пичетленӗ. Поэта вӗлернӗ унӑн ҫураҫнӑ хӗрне 7 ҫуллӑха хупнӑ.
+14.3 °C