Шупашкарта тума пуҫланӑ «Амазани» этнокомплекса Чӑваш Ен Элтеперӗнчен сӑмах лекнӗ. «Этносла Чӑваш Ен» проекта ӗнер Правительство ҫуртӗнче иртнӗ канашлура сӳтсе явнӑ.
«Федерацин Туризм агентствипе тата хулапа пӗрле эпир юлашки темиҫе ҫулта унта 1 миллиард та 357 миллион тенкӗ уйӑртӑмӑр. Хыснаран хывнӑ кашни 1 тенкӗ пуҫне усламҫӑсен 2 тенкӗ те 30 пус хывмаллаччӗ, нумайран та – 3 тенкӗ. Анчах, шел пулин те, вӗсем ҫапла тумарӗҫ», – палӑртнӑ республика ертӳҫи Михаил Игнатьев.
Михаил Игнатьев республика Правительстви инфраструктурӑна хатӗрлемелли хӑйӗн тивӗҫне пурнӑҫланӑ. 2013-2018 ҫулсенче этнокомплекса ҫутӑ кӗртнӗ, унта газ ҫитернӗ, шыв тата канализаци пӑрӑхӗсене хунӑ, ҫул сарса панӑ. Анчах унччен палӑртнӑ объектсене туса пӗтермен. Ҫавна май «ТРИгрупп» тулли мар явапла обществӑпа килӗшӗве татнӑ.
Чулхулара Шупашкарти таксиста вырӑнти таксистсенчен лекнӗ. Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче «Яндекс. Такси» службӑн Шупашкарти водителӗ Чулхулари Каяльянов урамӗнчи пӗр каферен тухнӑ та унӑн машинине аркатнине асӑрханӑ. Вӑл часрах чупса пынӑ, анчах хӑйне те патак лекнӗ.
Вырӑна полицейскисем ҫитнӗ. «Чулхулара «чаевойсем» лайӑх теҫҫӗ. Клиентсен 90 проценчӗ 50 тенкӗрен сахалрах тӑк сдачӑна илмест. Анчах унта вырӑнти таксисисем 21-мӗш регионтан пулнине курсан хӗсеҫҫӗ», - «Про Город» хаҫата пӗлтернӗ Шупашкарти пӗр таксист Денис.
Шупашкартан килнӗ таксистсене вырӑнтисем хӑратсах тӑраҫҫӗ-мӗн. «Эсӗ тепри пулӑн», «киле кай» йышши запискӑсене машина кантӑкӗ ҫинче хӑвараҫҫӗ.
Шупашкарти аэропорт валли ят шырани пирки, сасӑлавра Андриян Николаев космонавтшӑн нумаййӑн сасӑлани пирки пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: сасӑлав «Раҫҫейри паллӑ ҫынсем» сайтра иртнӗ.
Пӗтӗмлетӳ тунӑ: аэропорта Андриян Николаев ятне парӗҫ. Сасӑлава хутшӑннисенчен чылайӑшӗ, 62 проценчӗ, ӑна суйланӑ. Святослав Федоров офтальмологшӑн – 19 процент, Иван Яковлев Ҫуттакӑларуҫӑшӑн 17 процент сасӑланӑ.
Шупашкарти аэропорт валли суйлас ӗҫе 58,2 пин ҫын хутшӑннӑ. Пӗтӗмлетӗве паян 19 сехетре «Раҫҫей 1» телеканалпа тӑвӗҫ. Хальлӗхе регионсенчен килнӗ хут ҫинчи анкетӑсене тишкереҫҫӗ
Шупашкарта саккуна пӑсса ӗҫлене хостела хупнӑ. Куҫман пурлӑх хуҫи хваттере тара панӑ-мӗн, арендатор вара унта хостел йӗркеленӗ.
Хостел Шупашкарти Гайдар урамӗнчи 2-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ пулнӑ. Калинин районӗн прокуратури пурӑнмалли хваттерте хостел йӗркелеме чарӑнмашкӑн ыйтса суда ыйтупа тухнӑ. Ара, ҫав ҫуртра пурӑнакансен прависене пӑсни-ҫке-ха ку.
Сӑмах май, кунашкал тепӗр тӗслӗх те пулнӑччӗ Шупашкарта. Ун чухне те хуҫисем хваттере арҫынна тара панӑ, лешӗ вара унта хостел йӗркеленӗ, краватьсем лартса тухнӑ.
Шупашкар хулинчи тӳре-шара хваттер тара паракансене тӗрӗсленӗ. Республикӑн тӗп хулинче кун пек акцисене тӑтӑшах ирттереҫҫӗ-ха. Черетлӗ рейда чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче тухнӑ.
Тӗрӗслевҫӗсем патшалӑха налук тӳлемесӗр тупӑш куракансене палӑртас тӗллев лартнӑ. Чӑн та, ун пеккисем сахал мар. Пушӑ хваттерсене вӗсен хуҫисем ют ҫынсене укҫалла хваттере яраҫҫӗ, анчах тупӑшшӑн налук тӳлемеҫҫӗ.
Чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Шупашкар хулинчи мускав районӗнчи 45 хваттере ҫитнӗ, вӗсенчен 25-шӗнче хваттер алӑкне уҫса кӗртекен тупӑнман. Ҫапах та тӗрӗслевҫӗсем сакӑр хваттер хуҫи хӑйсен куҫман харпӑрлӑхне тара панине палӑртма пултарнӑ. Вӗсем налук тӳленипе тӳлеменнине налукҫӑсем тӗрӗслӗҫ. Тӳлемен пулсан налук хурса парӗҫ.
Шупашкарта пурӑнакан тивӗҫлӗ канури хӗрарӑм шӑнман пӑр ҫине ларса юлнӑ. Хайхискер Самар облаҫӗнчен килнӗ икӗ арҫынна ӗненнӗ те 30 пин тенкӗпе кӗрӗк туяннӑ, анчах кӗрӗкӗ шашкӑ тирӗнчен ҫӗлени маррине килне ҫитсен кӑна тавҫӑрса илнӗ. Кун пирки паян «Мой город Чебоксары» портал хыпарланӑ.
Юрать, ҫулланнӑ хӗрарӑм ҫухалса кайман — тӳрех йӗрке хуралне шӑнкӑравланӑ. Лешӗсем те ҫийӗнчех ӗҫе кӳлӗннӗ, суйса сутаканскерсене тытма ятарлӑ план хатӗрленӗ. Ҫапла майпа кӗрӗк сутуҫисен автомобильне ҫул-йӗр инспекторӗсем чарнӑ. Пакунлисем тӗрӗслев ирттернӗ хыҫҫӑн 44 тата 45 ҫулсенчи ҫав арҫынсем Чӑваш Ене хӑйсен «Хендай-Солярис» машинипе темиҫе хут та килни палӑрнӑ. Ҫавӑнпа та, полици ӗҫченӗсен шухӑшӗпе, вӗсен вӑлтине ҫакланакансем тата пулма пултарнӑ.
Чӳк уйӑхӗн 24-28-мӗшӗсенче Люксембургра гастрономи енӗпе тӗнче шайӗнчи курав иртнӗ. Унта Шупашкарти кондитер та, «Планета» кондитер хапрӑкӗн производство заведующийӗ Юрий Сиволоб, хутшӑннӑ.
Курава тӗнчери 75 кондитер ҫитнӗ. Палӑртма кӑмӑллӑ: Шупашкарти Юрий Сиволобӑн ҫимелли картини (ӑна вӑл шӑккалат глазурӗнчен хатӗрленӗ) «Чустаран хатӗрленӗ ӳнер картини» номинацире виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Каласа хӑвармалла: тӗнче шайӗнчи кулинари куравӗ Пӗтӗм тӗнчери шеф-поварсен ассоциацийӗн парвилисемпе килӗшӳллӗн иртет, унти ӗҫсене 55 кулинар хаклать.
Раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнче транспорт реформи вӑя кӗнӗ май Шупашкарти ҫулсем ҫине ҫӗнӗ автобуссем тухнӑ. Эппин, ҫынсем валли ваканси те пур. Анчах Шупашкарти водительсем ӗҫлесшӗн мар-мӗн. Ӗҫ укҫи те сахал мар пек: 25-30 пин тенкӗ шалу пама шантараҫҫӗ.
Ҫӗнӗ автобуссем маршрутсем ҫине тухнӑ май перевозчикӑн пӑтӑрмах сиксе тухнӑ: тата тепӗр 150 водителе ӗҫе илмелле. Шупашкарти ҫынсем вара килесшӗн мар. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтерет.
Водительсем ҫитменнипе перевозчик ҫынсене Волгоградран илсе килнӗ. Анчах ют хулари ҫынсем Шупашкара лайӑх пӗлмеҫҫӗ. Автобуспа кирлӗ ҫӗре ҫитме май пуррипе ҫуккине хӑш-пӗр пассажир водительсен ыйтать-ҫке-ха, анчах Волгоградри ҫынсем ҫак ыйтӑва хуравлаймаҫҫӗ.
Халӗ вара ку ыйтӑва паракан, ахӑртнех, нумай, мӗншӗн тесен чылай транспортӑн маршрутне улӑштарнӑ. Шупашкар хула администрацийӗ куншӑн каҫару ыйтать, ку ҫитменлӗх вӑхӑтлӑха кӑна тесе шантарать.
Паян Шупашкарти тӳре-шара ӗҫе общество транспорчӗпе килессине сайтра хыпарланӑччӗ. Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков ӗҫ вырӑнне ҫӗнӗ автобуспа ҫитнӗ. Кун пирки вӑл Инстаграмри хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Паян Шупашкарти чылай ҫын ӗҫе кая юлса ҫитнӗ-мӗн. Нумайӑшӗ палӑртнӑ тӑрӑх, общество транспортне халӑх пичкери хӑяр пек чышӑнса тулнӑ. Ҫакӑ тӗнче тетелӗнчи сайтсене, форумсене тишкерсен паллӑ.
Аса илтерер: раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен транспорт реформи вӑя кӗнӗ, унпа килӗшӳллӗн хӑш-пӗр маршрутсене чакарнӑ, теприсен ҫулне улӑштарнӑ, ҫӗнӗ автобуссем янӑ. Паян вара унтанпа – пӗрремӗш ӗҫ кунӗ, реформӑна ҫынсем хӑйсем ҫинче туйса курнӑ.
Алексей Ладыков та Инстаграмра реформӑн ҫитменлӗхӗсем пуррине пытарман. Вӑл паян ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ районӗнчен кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районне ҫитнӗ, кайран 22-мӗш тата 26-мӗш автобуссемпе центра килнӗ. Кун хыҫҫӑн вӑл хӑйӗн страницинче ҫапла ҫырнӑ: «Пассажирсемпе килӗшетӗп: «пик» сехетсенче транспорт ҫӳремелли вӑхӑта систематизацилемелле, ҫул укҫишӗн тӳлемелли тытӑма улшӑнусем кӗртмелле. Ӗҫе йӗркелӗпӗр, сирӗнпе пӗрле лайӑхлатас тӗллевпе ӗҫлӗпӗр».
Шупашкар хулин Ленин районӗ Ҫӗнӗ ҫул уявӗн каҫхине фейерверксене ямалли ятарлӑ вырӑнсене палӑртнӑ — вӗсене ҫав лаптӑксенче ҫеҫ яма хушаҫҫӗ. Капла май фейерверк янӑ чухнехи хӑрушсӑрлӑха пӑхӑнма май пулӗ тесе пӗлтереҫҫӗ, унсӑр пуҫне район лаптӑкӗнчи ҫурт-йӗр те сиенленмӗ.
Ҫак вырӑнсене палӑртнӑ:
1) Б. Хмельницкий урамӗнчи 80-мӗш ҫурт патӗнчи лаптӑк;
2) Комуналлӑ Слапата урамӗ патӗнчи ҫул унки патӗнчи вырӑн;
3) Эгер бульварӗнчи 43-мешпе 45-мӗш ҫуртсем хушшинчи лаптӑк;
4) Ҫӗнӗ Лапсар посёлокӗнчи парк;
5) И. Яковлев урамӗнчи 16-мӗш ҫуртпа Кӑкшӑм урамӗнчи 5-мӗш ҫуртӑн 1-мӗш корпусӗпе 7-мӗш ҫурт хушшинчи вырӑн;
6) 9-мӗш Пилӗкҫуллӑх проспектӗнчи 2-мӗш ҫуртӑн 2-мӗш корпусӗ умӗнчи вырӑн;
7) Чапаев скверӗ;
8) «Дорисс-парк»;
9) 9-мӗш Пилӗкҫуллӑх проспектӗнчи 30-мӗш ҫуртпа транспорт унки хушшинчи лаптӑк;
10) Наци вулавӑшӗ умӗнчи И.Яковлев палӑкӗн тавралӑхӗ;
11) «ТрансСтройТех» техникумпа катастрофа медицинин республика центрӗн тата 149-меш ача пахчи хушшинчи лаптӑк;
12) Мир проспектӗнчи 98-меш ҫурт умӗнчи лаптӑк;
13) Садовӑй микрорайонпа Сӑкӑт кӗперӗ хушшинчи пуш вырӑн.
Ленин район администрацийӗ фейерверк янӑ чухне хӑрушсӑрлӑх йӗркине пӑхӑнма сӗнет.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (26.04.2025 15:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 743 - 745 мм, 8 - 10 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 5-7 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Малов Аркадий Васильевич, чӑваш сӑвӑҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |