Шупашкра хула администрацийӗ ҫӗнӗ конкурс пуҫарасси пирки пӗлтерет. «Хӗллехи Спортланди» ятлӑскере хулари ача пахчисем хутшӑнӗҫ.
Ача пахчисен картишӗсенче воспитательсем, ачасен ашшӗ-амӑшӗ юртан композицисем тӑвӗҫ. Тӗслӗхрен, тӑвайкки, пӑрлӑ ҫулсем, лабиринтсем… Чи кирли – хӑрушсӑрлӑх техникине пӑхӑнни. Тата юртан тунӑ япаласен ачасен ӳсӗмӗпе килӗшсе тӑмалла.
Ӗҫсене конкурс комиссийӗ хаклӗ. Вӗсене нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗччен хатӗрлеме юрать. Палӑртмалла: ҫак конкурса ача пахчинчи картишсене хӑтлӑлатас, хитрелетес, вӗренӳ учрежденийӗнче вӑй хуракансен йышӗнче пултаруллисене тупса палӑртас тӗллевпе ирттереҫҫӗ.
2019 ҫулӑн ӗҫлемелли пӗрремӗш кунӗнче Шупашкарти Мускав районӗн ЗАГС пайӗнче икӗ ачана хӑйне евӗрлӗ ятпа регистрациленӗ. Администраци сайтӗнче хыпарланӑ тӑрӑх, пепкесене Турхан тата Радмила ятсем хунӑ.
Ҫак икӗ ача пӗр ҫемьерен мар. Турхан Лукиановсен ҫемйинче кун ҫути курнӑ. Арҫын ача вӗсен — пӗрремӗш пепке. Турханӑн ашшӗ ячӗ те чӑваш ячӗллӗ — вӑл Тайӑр ятлӑ, Николай Лукианов паллӑ юристӑн кӗҫӗн ывӑлӗ.
Хӗрача Радмила вара Анатолипе Елена ҫемйинче ҫуралнӑ. Мӑшӑр виҫҫӗмӗш ачана кун ҫути парнеленӗ.
Сӑмах май, пӗлтӗр Шупашкарта Космос Александрович ҫурални пирки нумаях пулмасть хыпарланӑччӗ.
Шупашкарта ӗнер, кӑрлачӑн 12-мӗшӗнче, Шупашкарта хӗрарӑма машина ҫапса хӑварнӑ.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, автомобиль ҫулӗ урлӑ пассажирсене иртмелли каҫӑ ҫинче пулса иртнӗ.
Инкеке ҫамрӑк хӗрарӑм лекнӗ. 28 ҫултискерне 44-ри водитель ҫапса кайнӑ. Пӑтӑрмах Шупашкарти Эгер бульварӗнче 14 сехет те 40 минут тӗлӗнче пулса иртнӗ.
Инкеке лекнӗ хӗрарӑм пуҫне амантнӑ. Ӑна пульницӑна илсе кайнӑ. Водитель хамӑр ҫӗршывра туса кӑларнӑ машинӑпа пыни паллӑ.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче паян пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ инкек сӑлтавне тӗпчеҫҫӗ. Кайран тӗпчевҫӗсем тивӗҫлӗ йышӑну тӑвӗҫ. Руль умӗнчи арҫынна мӗнле явап тыттарасси те каярах паллӑ пулӗ.
Паян, кӑрлачӑн 12-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев «Sputnik информаци агентстви» холдингӑн «Россия сегодня» (чӑв. Раҫҫей паян) журналисчӗпе Асука Токуямӑпа тӗл пулнӑ. Элтеперпе калем ӑсти Чӑваш Енӗн Спорт министерствин олимп резервӗн 3-мӗш спорт шкулӗнче курнӑҫнӑ. Унта паян ЧР Пуҫлӑхӗн кубокне ҫӗнсе илессишӗн турнир тата Атӑлҫи округӗн чемпионачӗ иртнӗ.
Асука Токуяма пирӗн республикӑна медицина туризмӗн тӗллевӗпе килнӗ. Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, Чӑваш Енре тухтӑрсене лайӑх хатӗрлеҫҫӗ. Медицина пулӑшӑвне илме те пирӗн патра ҫӑмӑл тесе шухӑшлать Япони журналисчӗ.
Михаил Игнатьев хӑнана республикӑн социаллӑ экономика аталанӑвӗпе паллаштарнӑ, ял хуҫалӑхӗ сывлӑха сыхлас отраслӗсем ҫинчен каласа кӑтартнӑ, Японипе туслӑ ҫыхӑну тытма ӗмӗтленнине пӗлтернӗ.
Шупашкарта агрегат савучӗ текех ҫук. Тӗрӗссипе хупӑнман-ха вӑл. Анчах вӑл урӑх ятпа ӗҫлеме пуҫланӑ. Кун пирки «Трактор савучӗсем» концернӑн пресс-служби хыпарланӑ.
«Шупашкарти агрегат савучӗ» производство компанийӗ малашне те малтанхиллех ӗҫлӗ. Унӑн ячӗ ҫеҫ улшӑнӗ. «ШАС» ПК» тулли мар яваплӑ общество малашне «ЧЕТРА» тулли мар яваплӑ общество ятлӑ пулӗ.
Савутӑн ятне ылмаштарма «Трактор савучӗсем» концерн» машинӑпа индустри ушкӑнӗ йышӑннӑ. Сӑмах май каласан, асӑннӑ компани савутӑн капиталӗн 100 проценчӗпе хуҫаланать.
Концернта ӗнентернӗ тӑрӑх, предприятин юридици ятне ылмаштарни реорганизаци ирттернине пӗлтермест. Унтисем хӑйсен контрагенчӗсемпе, клиенчӗсемпе, партнерӗсемпе тата дилер сечӗсемпе малтанхиллех ӗҫлӗҫ.
Шупашкарта пурӑнакан 30 ҫулти арҫын 6-ри ачишӗн алимент тӳлемен. Парӑм самаях пухӑннӑ. Халӗ ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Суд йышӑнӑвӗ пулсан та ҫак арҫын икӗ уйӑх ытла алимент тӳлемен. Унӑн уйӑхсерен ӗҫлесе илнӗ мӗнпур укҫан 1\4 пайне пӗчӗк хӗрӗшӗн памалла пулнӑ. Пӗлтӗр авӑн уйӑхӗнче алимент тӳлеменшӗн ӑна 20 сехет ӗҫлеттермелле тунӑ.
Анчах кун хыҫҫӑн та арҫын тӳрӗ ҫул ҫине тӑман – пурпӗрех алимент тӳлемен. Ҫакӑншӑн ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Кун хыҫҫӑн кӑна хӑраса ӳкнӗ пулмалла: тӳрех пухӑннӑ парӑма, 90 пин тенке яхӑн, тата исполнительнӑй сборшӑн 6 пин тенкӗ тӳленӗ.
Чӑваш Енӗн Финанс министерстви Шупашкарти аэропорта ҫулсерен субсиди уйӑрнине пӗлтерет. Унта ӗнентернӗ тӑрӑх, пӗлтӗр виҫӗм ҫулхинчен 2,5 хут нумайрах пӑхса хӑварнӑ. Ҫапла майпа ун чух 5,4 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Ҫак кӗмӗл Шупашкартан Ӗпхӗве тата Шупашкартан Питӗре каякан авиарейссен хакне чакарма кайнӑ. Кӑҫал 22,2 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ.
Ҫав вӑхӑтрах «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат кӑҫал Шупашкара Росавиаци субсиди уйӑрмассине пӗлтернӗ.
2019 ҫулта Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи хуласене ҫӳреме 60 ытла рейспа ҫӳреме субсиди парӗҫ. Списока Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи 10 хула лекнӗ: Саранск (5 рейс), Хусан (18 рейс), Бугульма (5 рейс), Ӗпхӳ (9 рейс), Чулхула (6 рейс), Пермь (10 рейс), Ӗрӗнпур (3 рейс), Чӗмпӗр (1 рейс), Киров (1 рейс), Самара (10 рейс).
Пӗлтӗр Шупашкарта ҫурт-йӗр хӑпартас енӗпе рекорд лартнӑ. Уйрӑмах ку кӑтарту ҫӗртме, юпа тата раштав уйӑхӗсенче пысӑк пулнӑ.
Пӗлтӗр Шупашкарта 405 пин ытла тӑваткал метр ҫурт-йӗр хӑпартнӑ. Вӗсенчен 398,5 пин тӑваткал метрӗ – нумай хваттерлӗ ҫуртсем, 6,5 пин тӑваткал метрӗ – харпӑр ҫуртсем. 2017 ҫулпа танлаштарсан, кӑтарту 25,5 процент ӳснӗ.
Стройкӑпа палӑрнӑ микрорайонсем ҫаксем: Хӗвеллӗ, Ҫӗнӗ хула, Университет, Садовый, Радужный, Ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнчи 14 микрорайон, 2А Центр, IV микрорайон Центр, Кувшинка.
Кӑҫал 430 пин тӑваткал метр ҫурт-йӗр хӑпартма палӑртнӑ.
Шупашкарта пурӑннӑ 51 ҫулти арҫын ҫухални пирки право органӗсене хыпарлакансем пулнӑ. Ҫав ӗҫе тӗпченӗ май йӗрке хуралҫисем вӑл хӑй ирӗкӗпе таҫта тухса кайман тесе тӗшмӗртнӗ. Ӗҫе тӗпченӗ май ӑна вӗлерме пултарнӑ текен версие тишкерме пуҫланӑ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн тӗпчевҫисем шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫур ӗмӗр урлӑ каҫнӑ арҫын пӗлтӗрхи ҫӗртме уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Шупашкарти Хӗвелтухӑҫ поселокри кафере хӑналаннӑ. Унпа пӗрле пӗр сӗтел хушшинче 24-ри ҫамрӑк та пулнӑ. Малтан бокспа аппаланнӑскер хӑйӗнчен ик хут аслӑрах этемпе чиперех эрех ӗҫсе ларнӑ-ха. Кайран пӗлӗшӗн дача ҫурчӗ патне утнӑ чух тавлашмалли тупӑннӑ. Ҫамрӑкки аслине пуҫӗнчен темиҫе хутчен кӗрӗслеттернӗ. Лешӗ часах тӑн та ҫухатнӑ. Бокс ӑсти арҫынна килне ҫитерсе хӑварма шухӑшланӑ. Унта хайхи тӑна кӗнӗ те ҫапнишӗн ӳпкелеме тытӑннӑ. Ҫамрӑкки каллех чышкӑласа пӗтернӗ. Кӗҫех арҫын ӗмӗрлӗхе куҫне хупнӑ. Тепӗр талӑкран 24-ри ҫамрӑк вилене миххе ярса ҫывӑхри пӗчӗк вӑрмана йӑтса кайнӑ. Унта шӑтӑк алтса чике хунӑ. Йӗр ҫухатас тесе ҫиелтен кӑвайт чӗртсе ҫунтарнӑ.
Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче чӑваш чӗлхипе чӑвашлӑх ыйтӑвне хускатнине час-часах асӑрхама пулать. «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Эсӗ — ман хӗвелӗм, эсӗ — ман тӗнче» пабликра та чӑваш чӗлхи пирки сӑмах пуҫарнӑ.
«Паян ҫамрӑк ашшӗ-амӑшӗсенчен нумайӑшӗ пепкисене вырӑсла калаҫса ӳстерет. Мӗн сӑлтавпа-ши? Ахӑртнех, тӗпренчӗкӗсене чӑваш чӗлхи кулленхи пурнӑҫра кирлӗ пулмасть, вырӑсла калаҫни вара пур алӑка та яри уҫать тесе шутланӑран ҫапла хӑтланаҫҫӗ», — тесе ҫырнӑ унта.
«Манӑн тете, Шупашкарта пурӑнать пулин те, икӗ ывӑлне чӑвашла калаҫса ӳстерет. «Ашшӗн чӗлхине пӗлмен ачасем ашшӗне чӑнласах хисеплеме пултараҫҫӗ-и вара?» — тет вӑл пӗр иккӗленмесӗр», — хӑпартланнӑ пост авторӗ пиччӗшӗпе.
Пӗр енчен, чӑваш арӗ-арӑмӗ хӑйӗн ачисемпе хӑть Шупашкарта, хӑть Хусанпа Мускавра, хӑть чикӗ леш енче тӑван чӗлхепе пупленинчен тӗлӗнмелли нимӗн те ҫук-ха. Анчах пурте апла туманран ирӗксӗрех тӗлӗнме те хӑпартланма тивет курӑнать.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (26.04.2025 03:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 742 - 744 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Малов Аркадий Васильевич, чӑваш сӑвӑҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |