Республика кунне кӑҫал Пӑрачкавра та ирттереҫҫӗ. Ҫав ятпа унта ирттерме палӑртнӑ мероприятисен шутӗнче бензин пӑчӑкӑпа йывӑҫран тӗрлӗ кӳлепе касакансен «Фантазия из дерева» (чӑв. Йывӑҫран фантази) Пӗтӗм Раҫҫейри фестиваль те пур. Ӑна «Этем тата ҫут ҫанталӑк» ятпа ирттереҫҫӗ.
Фестивалӗн арт-директорӗ — Евгений Акимов скульптор, Чӑваш Республикин халӑх промыслисен ӑсти, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн кафедрин доценчӗ. Чулхула облаҫӗнчи Богородскри художествӑпа промышленность училищине хӑй вӑхӑтӗнче вӗренсе пӗтернӗскер тӗрлӗ шайри ӑӑмртусене хутшӑннӑ. Кӑҫал ҫеҫ вӑл икӗ хутчен Германири конкурса хутшӑннӑ. Раҫҫейрен унта вӑл тата унӑн вӗренекенӗ Артем Смирнов хутшӑннӑ. Вӗсен скульптурине Германири Сотрум хулинчи парксенчен пӗринче вырнаҫтарнӑ.
Пӑрачкаври фестиваль паян 15 сехетре хупӑнать.
Чӑваш Енри вунӑ студент ҫак кунсенче Китайри форума хутшӑнать. Вӗсем — И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче, Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗнче тата Шупашкарти кооператив институтӗнче вӗренеҫҫӗ. Ҫамрӑксем федерацин Атӑлҫи округӗн Раҫҫей—Китай ҫамрӑкӗсен «Пӗр пояс — пӗр ҫул» форумне хутшӑнаҫҫӗ.
Яшсемпе хӗрсем кайнӑ ҫак мероприятие 14 субъектри ҫамрӑксемпе ертӳҫӗсем хутшӑнмалла.
Форум Атӑлҫи округӗ тата Китай Халӑх Республикин Янцзы юханшывӗ тӑрӑхӗнчи регионсем хушшинче туслӑ хутшӑнусене ҫирӗплетессипе ҫыхӑннӑ. Унта малашлӑхра пӗрле ирттермелли проектсене те сӳтсе явӗҫ. Чи кирли — ҫамрӑксем пӗр-пӗрин опычӗпе паллашӗҫ.
И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУ ректоне ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче суйласси пирки Чӑваш халӑх сайтӗнче пӗлтернӗччӗ. Ӗнер университет пуҫлӑхне палӑртнӑ.
Кам ытларах сасӑ пухнӑ-ха? Малтан аса илтерер-ха: ЧППУ ректорне ларассишӗн икӗ кандидат кӗрешнӗ. Унччен тӑваттӑн пулнӑ, анчах РФ Вӗренӳ министерствин собеседованийӗ витӗр иккӗшӗ тухайман. Ҫапла майпа унччен вӗренӳ министрӗ пулнӑ Владимир Иванов, ЧППУн ӳнер тата музыка пӗлӗвӗн факультечӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Светлана Ильина ректор пуканӗшӗн кӗрешнӗ.
Владимир Иванов сасӑ нумайрах пухнӑ. Ҫапла майпа вӑл университет ректорӗ пулса тӑнӑ. Сӑмах май, вӑл унӑн тивӗҫӗсене пӗлтӗрхи ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнчен вӑхӑтлӑх пурнӑҫланӑ.
К.В.Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче йӑлана кӗнӗ Иванов вулавӗсем иртнӗ. Вӑл кӑҫалхипе виҫҫӗмӗш хут йӗркеленнӗ.
Иванов вулавӗсем 2015 ҫултанпа иртеҫҫӗ. Пӗрремӗш хутӗнче ӑна чӑваш литературин классикӗ К.В.Иванов ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине халалласа йӗркеленӗ. Мероприятие И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ, И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУ вӗрентекенӗсемпе студенчӗсем хутшӑннӑ.
Литература музейӗн заведующийӗ Ирина Оленкина мероприятие уҫнӑ. ЧППУн чӑваш чӗлхипе литературин вӗрентекенӗ Светлана Пафнутьева «Чӑваш классикӗсене шкулта вӗрентесси» хӑтлавпа паллаштарнӑ. ЧППУн чӑваш чӗлхипе литературин кафедрин доценчӗ Николай Осипов «Хальхи калавӑн хӑйне евӗрлӗ философийӗ» доклад вуланӑ.
Пӗтӗмпе мероприятире 20 докладпа паллаштарнӑ.
И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУ ректорӗ кам пулӗ? Ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче паллӑ пулӗ. Ҫав кун тӗп корпусри ӑслӑлӑхпа педагогика ӗҫченӗсен конференцийӗ иртет. Унта университет ректорӗ кам пуласси пирки калаҫӗҫ.
ЧППУ ректорӗн пуканне йышӑнассишӗн тӑватӑ кандидат конкурса хутшӑнассине унччен пӗлтернӗччӗ. Анчах РФ Вӗренӳ министерствин собеседовани тапхӑрӗнчен вӗсенчен иккӗшӗ тухса ӳкнӗ: ЧППУн музыка тата ӳнер вӗрентӗвӗн факультечӗн деканӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Светалана Ильина тата Мускаври гуманитари-экономика институчӗн (Чӑваш филиалӗ) экономика тата управлени факультечӗн деканӗ Юрий Никифоров.
Ҫапла майпа университет деканне икӗ кандидатран пӗри йышӑнма пултарать: ЧР вӗренӳ министрӗ пулнӑ Владимир Иванов е ЧППУн воспитани енӗпе ӗҫлекен проректор Марина Кожанова.
Чӑваш чӗлхине пӗлнине тӗрӗслес текенсем ыран, ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, 13 сехетре Шупашкарти И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетне, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне, Чӑваш Республикин вӗренӳ институтне, Шупашкарти Н.В. Никольский ячӗллӗ професси колледжне ҫитме пултарассине эпир унчченех пӗлтернӗччӗ. Унсӑр пуҫне районсенче те диктант ҫырӗҫ. Радиоэфирта та диктант текстне ҫав кун кӑнтӑрла иртни пӗр сехетре вулӗҫ.
Маларах эпир диктант ятне юриех асӑнмасӑр хӑварнӑччӗ. Ҫӗнтерӳҫӗ текст Геннадий Волковӑн калавӗ пулнине ҫеҫ каланӑччӗ. Диктанта ҫыртарассишӗн яваплисенчен пӗри, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ, ӑна хӑйӗн сайтӗнче пӗлтернине кура эпир те вӑрттӑнлӑха уҫар: диктант вӑхӑтӗнче «Ӑслӑ ача» калав ҫырма тивӗ.
«Астӑвӑм» шырав отрячӗ Ленинград облаҫне каять. Ку отряд И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУра йӗркеленнӗ. Вӑл ЧР Элтеперӗн грантне тивӗҫнине хыпарланӑччӗ.
«Астӑвӑм» Ленинград облаҫӗнче Пӗтӗм Раҫҫейри «Волховский фронт-2» шырав юхӑмне хутшӑнӗ. Отряда историпе филологи факультечӗн В.Ф.Каховский ячӗллӗ археологипе этнографи музейӗн заведующийӗ, Тӑван ҫӗршыв тата пӗтӗмӗшле историн кафедрин аслӑ преподавателӗ Николай Мясников ертсе пырать.
Экспедици ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пуҫланӗ те ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Ку отрядӑн 11-мӗш шырав экспедицийӗ пулӗ.
Республикӑри ултӑ шырав отрячӗ ЧР Элтеперӗн грантне тивӗҫнӗ. Ку укҫа ҫав отрядсене йӗркеленӗ организацисене кайӗ.
100 пин тенкӗ гранта Шупашкарти 5-мӗш гимназин «Листая страницы героическийх событий…» проекчӗ, Улатӑрти Совет Союзӗн Геройӗ П.Г.Макаров ячӗллӗ 9-мӗш шкулӑн «Забытая армия» ӗҫӗ, Ҫӗмӗрлери 3-мӗш шкулӑн «Поисково-восстановительные работы на Шумерлинском отрезке «Сурского оборонительного рубежа» проекчӗ тивӗҫнӗ.
27 пин тенкӗ гранта вара И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн «Астӑвӑм» шырав отрячӗн «И помнит мир спасенный» проекчӗ, «Студентсен Канашӗ» республикӑри общество организацийӗн «Георгиевская лента» ӗҫе, «Веда» шырав отрячӗн «Белые журавли. Фронтовыми дорогами предков» проекчӗ илнӗ.
Ӗнер Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ — 2017» акцин йӗркелӳ комитечӗ ҫак мероприятин кӑҫалхи сӑн-сӑпатне ҫирӗплетрӗ. Акци сӑн-сӑпачӗ пулма Наци радиовӗн дикторӗ Мария Самделова тивӗҫ тесе йышӑнчӗҫ. Комитет ларӑвне пикен виҫӗ сӑнӳкерчӗкне тӑратнӑ. Акци йӗркелӳҫисене вӗсенчен пӗри те 100 проценчӗпех тивӗҫтереймерӗ-ха. Ҫавӑнпа та вӗсем урӑхларах сӑнӳкерчӗк ыйтса илме йышӑнчӗҫ.
«Тӑван радио» тата Наци радиовӗнче диктант текстне тӳрӗ эфирта вулама та Мария Самделована шанчӗҫ. Комитет пайташӗсем пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх, «Ирхи кӑмӑл» радиокӑларӑма ертсе пыракан ҫак пике уҫӑ сасӑллӑ, дикцийӗ аван, ҫынсен унӑн сассине пӗлеҫҫӗ.
Диктант тексчӗ валли Геннадий Волков этнопедагогӑн калавӗсенчен пӗрне суйларӗҫ.
Чӑваш чӗлхине пӗлнине тӗрӗслес текенсем ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче 13 сехетре Шупашкарти И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетне, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне, Чӑваш Республикин вӗренӳ институтне, Шупашкарти Н.В. Никольский ячӗллӗ професси колледжне ҫитме пултараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне районсенче те диктант ҫырӗҫ.
Алена Блинова, ача пахчинче ӗҫленӗскер, халӑх тетелӗнчи страницинче: «Эпӗ «террорист», ҫавӑнпа мана ӗҫрен кӑларса ячӗҫ», — тесе ҫырнӑ. Воспитателе пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Шупашкарти Чапаев скверӗнче иртнӗ антикоррупци митингне хутшӑннӑнӑн ӗҫрен кӑларнӑ-мӗн. Аслӑ шкулта вӗренекен студента та ҫакӑншӑн университетран кӑларса яма пултарӗҫ.
Алексей Глухов хӳтӗлевҫӗ вӗсен прависене судра хӳтӗлесси пирки Фейсбукри страницинче ҫырнӑ. Алена ҫырнӑ тӑрӑх, ача пахчине участковӑй килнӗ. Заведующи ӑна хӑйӗн ирӗкӗпе ӗҫрен каймашкӑн заявлени ҫырма хушнӑ. Анчах Алена хирӗҫленӗ. Унтан ӑна ачасене апатлантармашкӑн иртерех кайма ирӗк ыйтнине ӳкернӗ видеона кӑтартнӑ. Воспитателе Ӗҫ кодексӗн 81-мӗш статйин 5-мӗш пункчӗпе килӗшӳллӗн ӗҫрен кӑларнӑ. Алена — ачине пӗччен ӳстерекен амӑшӗ, ӑна ӗҫрен кӑларассине саккун хӳтӗлет.
Халӑх тетелӗнче И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн студентне, «Ҫуркунне» юхӑм хастарне Павел Иванова та йӗрлени пирки хыпарлаҫҫӗ. Ӑна аслӑ шкултан кӑларса ямалли сӑлтав тупнӑ: вӗренӳре ӗлкӗрсе пымасть имӗш.
+17.3 °C