2004 ҫултанпа авӑн уйӑхӗн пӗрремӗш шӑматкунӗнче Андриян Николаев космонавта халалласа велучупу иртет. Кӑҫал спортсменсем авӑн уйӑхӗн 3-мӗшӗнче ҫула тухӗҫ, Ҫӗнӗ Шупашкартан Шуршӑла ҫитӗҫ.
Кӑҫал ҫулсене юсанӑ май спортсменсем хулара вӗлесипедпа ярӑнмӗҫ, тӳрех космонавт ҫуралнӑ яла кайӗҫ. Старт «Химик» культура керменӗ умӗнче пуҫланӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкартан Шуршӑла ҫитсе килмешкӗн — 40 ҫухрӑм. Ҫавӑнпа ҫак дистанцие парӑнтарма пултаракан велочупуҫӑсене старта чӗнеҫҫӗ.
Кӑҫал велоколоннӑна Юрий Степановпа Павел Попов ертсе пырӗҫ. Ҫӗрпӳри Владимир Николаев унта пӗрремӗш хут хутшӑнӗ. Вӑл педале сылтӑм урипе ҫеҫ ҫавӑрӗ. Юрий Степановпа Павел Попов вара педале ятарлӑ хатӗрпе ҫавӑрӗҫ, вӗсен хенбайк пулӗ.
Кӑҫал Андриян Николаев пурӑннӑ пулсан 87 ҫул тултарӗччӗ. Ҫавна май тепӗр старт пулӗ. Вӗсем Шуршӑлтан Кӳкеҫе, 87 ҫухрӑмран кая мар, велосипедпа кайӗҫ, Шупашкар районӗнчи паллӑ вырӑнсемпе паллашӗҫ.
Рио-де-Жанейрӑра иртекен Паралимп вӑййисене Раҫҫей спортсменӗсем хутшӑнаймӗҫ. Ҫутҫанталӑк вӗсене ахаль те кӳрентернӗ… Ӑмӑртӑва яманни чылайӑшӗн чунне хуҫнӑ.
Анчах хӑшӗ-пӗри пуҫ усман. 100 ытла паралимпиец Пӗтӗм тӗнчери Олимп комитетне ыйту ҫырнӑ. Вӗсене хӑҫан пӑхса тухасси паллӑ мар-ха.
Чӑваш Ен спортсменки, Лондонри Олимп вӑййисенче виҫӗ ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ Елена Ивановӑн (халӗ — Свиридова) та медальсемшӗн кӗрешмеллеччӗ. Вӑл Риона каяс тесе комитета ҫыру ҫырман. Пӗр ача амӑшӗ кун пирки вуҫех калаҫасшӑн мар.
Паралимпиецсене Рио-де-Жанейрӑна кайма ирӗк паманнине кура РФ Президенчӗ Владимир Путин Раҫҫей шайӗнче тупӑшу йӗркелеме сӗннӗ. Елена Ивановӑна унта кайма сӗнсен вӑл иккӗленсе тӑмӗ — ҫула тухӗ.
Паян Чӑвашран тухнӑ пӗрремӗш Олимп чемпионӗ Валериан Соколов 70 ҫул тултарнӑ.
Вӑл 1946 ҫулта Вӑрмар районӗнчи Аслӑ Пинер ялӗнче ҫуралнӑ. Ялти чылай арҫын ача евӗрех спорта юратнӑ. Техникумра вӗренме тытӑнсан вӑл вӑхӑтра анлӑ сарӑлнӑ бокс секцине кӗме ӗмӗтленнӗ, анчах унта ӑна тӳрех илмен. Ырханкка кӗлеткине курсан ку ачаран нимӗн те пиҫмӗ тенӗ пулинех? Ҫапах та кӑштахран хыткан яш Николай Лукин тренер аллине лекнех.
Тӑрӑшни сая кайман: СССР тава тивӗҫлӗ спорт маҫтӑрӗ, 1968 ҫулта Мехикора иртнӗ XIX Олимп вӑййинче чемпион ятне тӑватӑ хутчен СССР чемпионӗ ята тивӗҫнӗ.
Пысӑк спортран кайнӑ хыҫҫӑн Валериан Соколов Ленинградри физкультурӑн ҫар институтӗнчен вӗренсе тухса педагогика ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗн ятне илнӗ. Халӗ те вӑл Мускавра пурӑнать.
Мускаври Кремльте Олимп вӑййисенче малти вырӑнсене тухнӑ спортсменсене чысланӑ. РФ Президенчӗ Владимир Путин вӗсене патшалӑх награди тата урапа панӑ.
Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командине кӗнӗ 100 ытла спортсмен BMW маркӑллӑ урапаллӑ пулнӑ. Вӗсен йышне пирӗн ентеш Дарья Спиридонова та кӗнӗ.
Аса илтерер: 18 ҫулти Дарья Раҫҫейӗн гимнастика енӗпе пӗрлештернӗ командӑра тупӑшса кӗмӗл медале тивӗҫнӗ.
Олимп вӑййисенче ылтӑн медаль илнӗ спортсменсене BMW X6 маркӑллӑ урапа парнеленӗ. Кӗмӗл медале тивӗҫнисене BMW X4 маркӑллӑ урапа лекнӗ. Пӑхӑр медальпе таврӑннисене BMW X3 маркӑллӑ урапапа чысланӑ.
Кунсӑр пуҫне ылтӑн медаль илнӗ спортсменсене 4 миллион тенкӗ парӗҫ. Кӗмӗл медаль илнисене — 2,7 миллион тенкӗ, пӑхӑр медальпе килнисене 1,7 миллион тенкӗ парӗҫ.
Рио-де-Жанейрори Олимпиадӑна эпир кашниех сиктермесӗр тенӗ пек пӑхма тӑрӑшрӑмӑр. Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи Чӑнлӑ районӗнчи Ирҫел ялӗнче (вӑл чӑваш ялӗ шутланать) ҫуралса ӳснӗ 25 ҫулти Инна Тражукова 63 килограмран ҫӑмӑлрах хӗрарӑмсен категорийӗпе кӗрешӗве тухнине эпир пӗлтернӗччӗ. Пӑхӑр медале илейменшӗн спортсменкӑна питӗнчен Раҫҫейри спорт кӗрешӗвӗн федерацийӗн президенчӗ Михаил Мамиашвили икӗ хутчен ҫупса янине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ, хӗрпе РФ министрӗ Виталий Мутков курнӑҫасшӑннине ҫырнӑччӗ.
Юнкун Мамиашвили ҫак эрнери юнкунхи пресс-конференцире каҫару ыйтма хатӗррине пӗлтернӗ. Анчах ҫапса янишӗн, Раҫҫее сутакан тесе ӳпкеленишӗн тата ҫын умӗнче кӳрентернишӗн мар, Рио-де-Жанейрори хӑйӗн тыткаларашӗшӗн. Инна вара кӳренӗвӗ иртменнине пӗлтернӗ. Спортсменка «Спорт-Экспресс» кӑларӑма каланӑ тӑрӑх, ытларикун вӑл ҫӗршывӑн спорт министрӗпе Виталий Муткопа тӗл пулнӑ. Спортри пысӑк пуҫлӑх пӑтӑрмаха пӑхса тухассине пӗлтернӗ.
Нумаях пулмасть Исландире пауэрлифтинг енӗпе Европа чемпионачӗ вӗҫленнӗ. Чӑваш спортсменкисем унтан икӗ медальпе таврӑннӑ.
Тӗнче класлӑ спорт мастерӗ Анастасия Петрова тата РФ спорт мастерӗ Екатерина Николаева Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командине кӗнӗ. ЧР Спорт министерстви хыпарланӑ тӑрӑх, Анастасия Петрова 145 килограмм таякан штангӑна парӑнтарса ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ.
Екатерина Николаева 63 килограмм тайман виҫе категорийенче вӑй виҫнӗ. Вӑл пӑхӑр медале тивӗҫнӗ.
Командӑсен пӗтӗмӗшле зачетӗнче Раҫҫей пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ. Иккӗмӗшне — Швеци, виҫҫӗмӗшне Норвеги тухнӑ.
Чӗмпӗр облаҫӗнче чӑваш ялӗнче ҫуралнӑ спортсменкӑна Инна Тражуковӑна пӑхӑр медаль илеймешкӗн тренерӗ питӗнчен ҫапни пирки пӗлтернӗччӗ. Иннӑпа РФ спорт министрӗ Виталий Мутко хӑй курса калаҫасшӑн.
Аса илтерер, спортсменкӑна Михаил Мамиашвили Рио-де-Жанейрӑра питӗнчен ҫапнӑ. Инна пӑхӑр медальшӗн кӗрешсе тӑваттӑмӗш вырӑна тухнӑ. Спорт кӗрешӗвӗн федераци президенчӗ ӑна пӗтӗм вӑйран тӑрӑшманшӑн хӗненӗ-мӗн.
Виталий Мутко Михаил Мамиашвилипе те курнӑҫасшӑн. Инна ҫапни пирки ытлах калаҫмасть. Ашшӗ-амӑшӗ кун пирки хыпарсенчен ҫеҫ пӗлнӗ. Спорт кӗрешӗвӗн федераци президенчӗ Иннӑна икӗ хут ҫапнӑ, виҫҫӗмӗш хут алӑ ҫӗклесен ӑна ҫынсем айккинелле сирнӗ. Ашшӗ те хӗрӗ ҫине нихҫан та алӑ ҫӗклесе курман та…
Иннӑн ашш-амӑшӗ халӗ хыпар кӗтет. Пике халӑх умӗнче унран каҫару ыйтасса кӗтет, спортран кайма шухӑшламасть вӑл. Спорт министрӗпе курнӑҫсан йышӑну тӑвӗ вӑл: йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтӗ-и е ҫук-и?
Шупашкарти Олимп резервӗллӗ училищене Ҫӗнӗ Шупашкарти ҫавӑн пек училищепе пӗрлештерме шухӑшлаҫҫӗ. Ун хыҫҫӑн республикӑн тӗп хулинчи ҫав вӗренӳ заведенийӗ «В.М. Краснов ячӗллӗ Шупашкарти олимп резервӗллӗ училище» пулса тӑрӗ.
Улшӑнусене Чӑваш Енӗн Физкультура тата спорт министерстви йышӑннӑ. Капла проекта вӑл хатӗрлесе ҫитернӗ, унпа паян иртнӗ ЧР правительство ларӑвӗнче паллаштарнӑ. РФ тата Чӑваш Республикин физкультура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ иртнӗ ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлнӑччӗ.
Сергей Шелтуков министр каланӑ тӑрӑх, 8-мӗш номерлӗ олимп резервӗллӗ спорт шкулне (вӑл хӑвӑрт утакансене хатӗрлессипе ӗҫлет) Елена Николаева олимп чемпионкин ятне парасшӑн. Республика правительстви ку шухӑша ырласа йышӑннӑ.
Раҫҫейри спортра тепӗр харкашу тухнӑ. Вӑл та Бразилире иртнӗ Олимп вӑййисемпе ҫыхӑннӑ. Чӗмпӗр облаҫӗнче чӑваш ялӗнче ҫуралнӑ спортсменкӑна ӑмӑрту хыҫҫӑн Раҫҫейри спорт кӗрешӗвӗн федерацийӗн президенчӗ Михаил Мамиашвили хӗненӗ.
Инна Тражукова спортсменка каланӑ тӑрӑх, вӑл ӑна пӑхӑр медаль ҫӗнсе илейменшӗн питӗнчен ҫапнӑ. Инна 63 килограмм тайман виҫе категорийӗнче вӑй виҫнӗ. Анчах вӑл, ҫамрӑкскер, Польшӑри 37 ҫулти спортсменкӑна выляса янӑ.
Ҫакӑ Михаил Мамиашвилие килӗшмен. Вӑл ҫынсен умӗнчех Иннӑна питӗнчен икӗ хут ҫапнӑ. «Тражуковӑн килтех ҫапла каламалла пулнӑ: «Эпӗ сире кирлӗ самантра сутӑп, йывӑрлӑхсене, хамӑн вӑйсӑрлӑха ҫӗнмӗп, ҫавӑнпа мана пӗрлештернӗ командӑна ан кӗртӗр, — тенӗ тарӑхнӑ Мамиашвили. – Ҫапла пулса тухрӗ те: Тражуковӑна Риона ӑнсӑртран лекнӗ 37-ри сортменка ҫӗнтерчӗ».
Инна Тражукова Раҫҫее таврӑнсан прокуратурӑна ыйту ҫырасшӑн.
+17.3 °C