Утӳ уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Чӑваш академи драма театрӗнче Хальхи ӳнерӗн II чӑваш биеннали уҫӑлнӑ.
Марина Карягина журналист халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинчен пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш биенналин теми - «Ҫич ҫунатлӑ ҫурт», вӑл Чӑваш Ен культуринчи «кил-ҫурт» ӑнлава пур енлӗн кӑтартать.
«Раҫҫейӗн тӗрлӗ регионӗнчен пухӑннӑ 50 ытла ӳнерҫӗ хӑйӗн ӗҫӗнче кил-ҫурта культурӑн пӗр пайӗ, астӑвӑм тата философи символӗ пек тӗпчесе пире паллаштараҫҫӗ. Ӳнерҫӗсем кунта мифсемпе халапсене, авалтан килекен йӑласене, эпир пурӑнакан вырӑнӑн — пире ялан "кил!" тесе кӗтекен килӗн - хальхи уйрӑмлӑхӗсене тӗрлӗ меслетпе чӗртсе тӑратаҫҫӗ», — хыпарланӑ Марина Карягина.
Мероприяти ҫурла уйӑхӗн 10-мӗшӗнче хупӑнӗ. Унпа тунтикунсӑр пуҫне кашни кунах 12 сехетрен пуҫласа 20 сехетчен паллашма май килӗ.
Чӑваш Енри икӗ пултарулӑх ӑсти хисеплӗ ята тивӗҫнӗ. Хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев иртнӗ эрнере алӑ пуснӑ.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн тӗп режиссёрне Дмитрий Михайлова «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ» хисеплӗ ят панӑ. Ун пек ята Шупашкарти «Классика» капелли» концерт учрежденийӗн тӗп дирижёрӗ Владимир Петров та тивӗҫнӗ.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн историпе енӗпе ӗҫлекен ӑслӑлӑх ӗҫченӗн Е.В. Сергееван «Чувашское сельское сообщество во второй половине XIX – начале XX века в половозрастном измерении» кӗнеки пичетленсе тухнӑ.
Унта XIX ӗмӗрӗн иккӗмӗш ҫурринчи - XX ӗмӗрен пуҫламӑшӗнчи чӑваш ялӗсенчи пурнӑҫ ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Этнографие тата ял ҫемйинчи социаллӑ тытӑма уйрӑмах тимлӗх уйӑрнӑ.
Лидия Филиппова журналист, публицист, сӑвӑҫ, радио- тата телеертӳҫӗ тата тепӗр ҫӗнӗ ӑсталӑха алла илнӗ. Талпӑнуллӑ, ҫӗннине пӗлме-вӗренме ӑнтӑлакан Лидия Ивановна экскурсовода (профессиллӗ гида) вӗренсе тухнӑ.
«Сана мӗн тума кирлӗ? Эсӗ писатель, журналист вӗт», — тесе хӑйне калакансем пулнине Лидия Ивановна пытармасть. Вӑл вӑхӑт хӗҫек пулин те вӗренсе тухма кӑмӑл тунӑ. Икӗ-виҫӗ занятие сиктерме тиврӗ пулин те ҫӗнӗ пӗлӗве ҫине тӑрсах ӑша хывнӑ. «Ӑслӑ преподавательсемпе экскурсоводсем лекрӗҫ», - хыпарланӑ Лидия Филиппова халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче.
Экскурсовод, Лидия Ивановна калашле, вӗренсе тухнӑ текста каласа кӑтартакан ҫын ҫеҫ мар. Вӑл кӑсӑклантарса яма пултаракан ҫын та. Унсӑр пуҫне вӑл психолог та, тепӗр чухне артист та.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Геннадий Челпирӑн «Артей» кӑларӑмӗ кун ҫути курнӑ.
Издательство редакторӗ Ольга Иванова пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ кенекене чӑвашла тата вырӑсла хатӗрленӗ. Геннадий Васильевичӑн сӑвӑлла юмахне вырӑсла куҫараканӗ – Вера Никитина. Редакторӗ – Ольга Иванова, ӳнерҫи – Татьяна Бурдина. Тиражӗ – 1000 экземпляр.
Кӗнеке авторӗ Геннадий Челпир (Геннадий Тимофеев) Пушкӑртстанри Ҫтерлӗпуҫ тӑрӑхне кӗрекен Тетӗрпуҫ ялӗнче 1963 ҫулта ҫуралнӑ. Вӑл – поэт, драматур. Унӑн «Виҫ кӗтеслӗ юрату» пьеси тӑрӑх Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Ҫамрӑксен театрӗ 2017 ҫулта спектакль лартнӑ.
Утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнче ҫӗршывӗпех Фольклор кунӗ иртӗ. Ҫавна май Республикӑри халӑх пултарулӑхӗн ҫурчӗ «Манӑҫми аваллӑх» республикӑри фольклор уявӗ иртӗ.
Уява Йӗпреҫ этнографи музейӗнче йӗркелӗҫ. Унта тӗрлӗ фольклор коллективӗсене ҫӳрекен 107 ҫын хутшӑнмалла. Унта хутшӑнакансен йышӗнче «Хӑват» фольклор коллективӗ, «Шӑнкӑрма», «Шевле», «Шокӑль», «Тарават», «Пучинке хунавӗсем» фольклор ансамблӗсем, «Янрав» ансамбль тата ыттисем.
Кӑҫалтан Раҫҫейре «Ялти культура ӗҫченӗ» программа ӗҫлет. Ӑна ялти тата пӗчӗк хулари культура учрежденийӗсенчи культура пурнӑҫне йӗркелеме пулӑшас тӗллевпе РФ президенчӗ Владимир Путин пуҫарӑвӗпе хута янӑ.
Чӑваш Енре программӑна хутшӑнма 16 ҫын заявка панӑ. Вӗсенчен 8-шӗ 1 миллион тенке тивӗҫсе ялти клубра, вулавӑшра тата ытти учрежденире ӗҫлеме пултарӗ.
Ытларах ялта камсем кирлӗ-ха? Заведующисем, илемлӗх ертӳҫисем, ташӑ тата музыка вӗрентекенӗсем, ӑслӑлӑх ӗҫченӗсем.
Ҫӗмӗрлери комплекслӑ центр «Мобильлӗ вулавӑш» проекта пурнӑҫлама тытӑннӑ. Ӑна аслӑ ӳсӗмри вулакансене пулӑшас тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ.
Проектпа килӗшӳллӗн, кӗнекесене ватӑ ҫынсене килех пырса каяҫҫӗ. Килтен тухса ҫӳрейменнисем патне те кӗнекесем йӑтса пыраҫҫӗ. Паллах, вӗсем куншӑн савӑнаҫҫӗ.
Татьяна Егоровна та ав хӗпӗртет. Вӑл кӗнеке тата тӗн литературине вулама юратать. Халӗ ӑна кӗнекесене килех пырса параҫҫӗ.
Пӗрремӗш каналпа кӑтартакан «Непутёвые заметки с Дмитрием Крыловым» телекӑларӑмра хальхинче Чӑваш Енпе паллаштарнӑ. Каларкама ӳкерекенсем Етӗрне, Канаш тӑрӑхӗсенче, Сӗнтӗвӑрринче, «Ясна» этнокомплексра тата ытти хӑш-пӗр вырӑнта пулнӑ.
Кӑларӑма тимлӗ итленисем хӑш-пӗр факт йӑнӑшӗсене асӑрханӑ-ха. Ҫак йӗркесен авторӗ, сӑмах май каласан, туй хыҫҫӑн тӑватӑ кунта ҫӗнӗ мӑшӑр валли чӑвашсем нимелле пӳрт лартса параҫҫӗ тенине илте юлчӗӗ. Хальхи вӑхӑтра ниме, шел пулин те, манӑҫа тухса пырать.
Апла-и, капла-и, федераци телеканалӗпе республикӑмӑр тата чӑваш йӑли-йӗрки ҫинчен каласа кӑтартни паха.
Шупашкарӑмӑр кӳлмекӗ чӑннипех те илемлӗ. Унта курса ҫӳремелли-паллашмалли чылай. Ҫавӑн пек вырӑнсенчен пӗри — Истори тӳремӗ. Унта ҫавра тенкелсемпе кантак витринӑлла сӗтелсем пур. Унта Чӑваш Енен историйӗпе ҫыхӑннӑ артефактсемпе паллашма пулать.
Анчах Шупашкара нумаях пулмасть килнӗ хӑна, РСФСР Верховнӑй Совечӗн депутачӗ (1990–1993 ҫҫ.) ҫын, эксперт, консультант Валерий Михайлов, йӑнӑш асӑрханӑ. Андриян Николаев космонавта халалланӑ экспозицире ентешӗмӗр уҫлӑха пӗрремӗш хут хӑпарсан орбитӑра 18 талӑк ирттернӗ тесе ҫырса хунӑ. Тӗрӗссипе вара — 4 кун. Иккӗмӗш хутӗнче вӑл 17 талӑк та 16 сехет те 59 минут пулнӑ.
+18.3 °C