Республикӑра «Ялти культура ӗҫченӗ» патшалӑх программи ӗҫлеме тытӑнӗ. Ӑна Чӑваш Ен Правительстви ҫирӗплетнӗ.
50 пин ҫын таран пурӑнакан ял-салана ӗҫлеме каякан культӗҫченсене 1 миллион тенкӗ парӗҫ. Анчах малтан конкурс витӗр тухмалла, вырӑнти культура организацийӗпе 1 ставкӑпа килӗшӳ тумалла, ЧР Культура министерствипе килӗшӳ алӑ пусмалла.
К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ «Семейный театр» (чӑв. Ҫемье театрӗ) республикӑри конкурс ирттерессине пӗлтернӗ.
Пултарулӑх ӑмӑртӑвне чӑваш литературин классикӗ Константин Иванов ҫӳралнӑранпа 135 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Конкурс тӗллевӗ — чӑваш литературин пуянлӑхӗпе паллаштарасси. Унта пӗр ҫемье лартнӑ постановкӑсемпе хутшӑнма пулать.
Конкурса утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗ тӗлне пӗтӗмлетӗҫ.
Чӑваш Енре чикансен ачисене вырӑнти йӑла-йӗркепе паллаштараҫҫӗ. Кун пирки республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ.
Асӑннӑ ӗҫе пурнӑҫласа чикансен ачисене Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлти А.Г. Николаевӑн мемориал комплексне илсе кайса кӑтартнӑ. Кун пек ҫулҫӳрӗве Чӑваш Енри Халӑхсен туслӑхӗн ҫурчӗ Чӑваш Енӗн Культура министерстви пулӑшнипе йӗркеленӗ.
Музейпа паллашнисем — «Лулуди» наципе культура пӗрлӗшӳри ачасем. Вӗсем Шупашар 63-мӗш тата 1-мӗш шкулсенче вӗренеҫҫӗ.
Чикан культурин пайташӗ Григорий Маркович каланӑ тӑрӑх, ачасене музейра питех те килӗшнӗ, экскурсовода вӗсем чунтан кӑҫӑкланса итленӗ.
Етӗрне округӗнче Чӑваш хӑмлин музейне уҫасшӑн. Кун пирки округ пуҫлӑхӗ Станислав Трофимов пӗлтернӗ.
Вӑл муниципалитетра пурӑнакансене музей валли экспонатсем пухмашкӑн пулӑшу ыйтнӑ. Сӑнӳкерчӗксем, наградӑсем, документсем, харпӑр тата ытти япала – йӑлтах кирлӗ. Вӗсене Етӗрнери ӳнерпе таврапӗлӳ музейӗ йышӑнать.
Хальлӗхе музей ӑҫта пулассине, ӑна хӑҫан уҫассине пӗлтермен.
Паян, пуш уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, Георгий Орлов чӑваш писателӗ поэчӗ, куҫаруҫи ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ. Вӑл Шупашкар районӗнчи Толиккасси ялӗнче ҫуралнӑ. 2007 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 19-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ.
Хӑйӗн нумай сӑввипе поэмине вӑл фронтри пурнӑҫа халалланӑ. Тӑван тӑрӑхри ҫу ҫанталӑк пирки сахал мар сонет, калав тата повесть ҫырнӑ. Вӑл Р. Бернс, С. Есенин, М. Танк, С. Щипачев тата ыттисен ӗҫӗсене чӑвашла куҫарнӑ.
Георгий Орловӑн кӗнекисен шутӗнче: «Вутри юрату», «Кӑрлач-раштав», «Кил ҫути», «Манӑн юрату», «Тривим йысна калавӗсем», «Ҫуралнӑ кил», «Ирхи йӗрсем», «Вуттӑвӑллӑ ҫулсем», «Вутри юрату».
Георгий Орлов пирки тӗплӗнрех РУВИКИ-н чӑваш уйрӑменче вуласа пӗлме пулать.
Паян, пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Шупашкарта Пӗтӗм тӗнчери балет фестивалӗ пуҫланнӑ, «Симфония 1» балетпа, уҫӑлнӑ. Вӑл кӑҫалхипе 29-мӗш хут иртет. Фестиваль ака уйӑхӗн 6-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Ун чухне гала-концерт пулӗ. Унта тӗнче шайӗнчи ҫӑлтӑрсем хутшӑнӗҫ.
Артистсем Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн сцени ҫинче пултарулӑхне кӑтартӗҫ.
Балашиха хулинчи «Солнышко» (чӑв. Пӗчӗк хӗвел) кану центрӗнчи «Тӑвансемӗр» вырӑс-чӑваш юррин ансамблӗ «Музыка в метро» проекта хутшӑннӑ.
Ансамбль ертӳҫи — Лидия Петрова.
Проект пирки Алексей Макаревский халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл — нумай енлӗ проект.
Музыкантсем ҫӗнӗ итлекенсене тупаҫҫӗ, пассажирсем ҫула май тенӗ пек юрӑ-кӗвӗпе киленеҫҫӗ.
Чӑваш Енре «Чӗнтӗрлӗ чаршав» республика конкурсне пӗтӗмлетнӗ. Кун пирки Телеграмри» Пуринчен малтан» каналта пӗлтернӗ.
«Чи лайӑх сценографи» номинацире «Сашка» спектакле илемлетнӗ Булат Ибрагимова палӑртнӑ (Чӑваш патшалӑх драма эксперимент театрӗ).
«Музыка енчен чи лайӑх илемлетнӗ спектакль» номинацире Чӑваш патшалӑх пукане театрӗн ӗҫченӗ Татьяна Алешина ҫӗнтернӗ.
Вырӑс драма театрӗнче тӑрӑшакан Вадим Валов «Иккӗмӗш планри чи лайӑх роль» номинацире палӑрнӑ.
«Ачасем валли чи лайӑх спектакль» – «В поисках Большой Медведицы» (К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ).
«Чи лайӑх арҫын ролӗ» номинаци ҫӗнтерӳҫи - Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗнчи Николай Миронов. Вӑл «Мцыри» спектакльте тӗп роле вылянӑ.
Екатерина Апполонова (Вырӑс драма театрӗ) «Чи лайӑх хӗрарӑм ролӗ» номинацире палӑрнӑ.
«Ҫулталӑкри чи лайӑх спектакль» – «Мцыри» постановка. Ӑна Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗн сцени ҫинче лартнӑ.
Акӑ черетлӗ чӑваш чӗлхи кунӗ ҫывхарса пырать. Шкулсемпе культура учрежденийӗсем ҫак уява уявлама хатӗрленме те пуҫланӑ пуль. Черетлӗ чӑваш чӗлхи диктанчӗ иртӗ, пирӗн Элтепер Чӑваш чӗлхи кунӗ ячӗпе саламлӗ, салам сӑмахӗсем тухса калӗ. Тата ытти ӗҫсемпе мероприятисем иртӗҫ. Юрать-ха пӗр эрне кӑна мар, уйӑх пек чӑваш чӗлхи тавра шавласа илӗҫ.
Чӑваш чӗлхи кунӗ ҫывхарнӑ май хамӑрӑн тӑван чӗлхен шӑпи пирки тепӗр хут сӑмах хускатассӑм килет. Паянхи кунхи лару-тӑрушӑн кам айӑплӑ-ши? Мӗншӗн-ха халӑх хӑйӗн тӑван чӗлхинчен писнӗҫемӗн писсе пырать?
Айӑплисене, паллах, нумай шырама кирлӗ мар. Чӑваш чӗлхин статусӗ ҫав тери анса ларнишӗн Мускаври политиксен витӗмӗ те пур, хамӑр республикӑри тӳре-шарасен айӑпӗ те, тӗнчери лару-тӑру та яваплӑ темелле. Айӑплисен ретне палӑртас тесен нумай-нумай сӑлтав шыраса тупма пулать. Ҫав шутра халӑхӑн та ман шутпа айӑпӗ питӗ пысӑк.
Мӗншӗн эпир, чӑвашсем, пит айӑплӑ? Ара, мускавсене витӗм кӳме ҫӑмӑлах мар, ку енӗпе самай вӑй хума тивӗ. Тӳре-шарана та юсасси ҫӑмӑл ӗҫ мар — вӗсем ытларах енӗпе ҫӳллӗрех шайрисене пӑхӑнса тӑраҫҫӗ, лешсем мӗн хушаҫҫӗ, ҫавна пурнӑҫлаҫҫӗ.
Паян, пуш уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Культура ӗҫченӗсен кунӗ. Чӑваш Енре культурӑпа ӳнерте 4,5 пин ытла ҫын ӗҫлет. Ку цифрӑна республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ. Вӗсем — музейсен, вулавӑшсен, театрсен, пултарулӑх ҫурчӗсен, музыкӑпа ташӑ коллективӗсен ӗҫченӗсем.
Юлашки 5 ҫулта асӑннӑ сферӑна 4,7 миллиард тенкӗ хывнӑ, ҫавна пула 500-е яхӑн объекта техникӑпа тивӗҫтерне, юсаса ҫӗнетнӗ.
Культура ӗҫченӗн кунӗ ҫинчен тӗплӗнрех РУВИКИ-н чӑваш уйрӑмӗнче вуласа пӗлме пулать.
+10.1 °C