Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев терроизм тата экстремизм профилактикипе ӗҫлес ыйтӑва агротехникӑпа танлаштарнӑ. Кун пирки вӑл Чӑваш Енре экстремизмпа терроризм идеологине хирӗҫ тӑрас, нацисем хушшинчи хутшӑнӑва ҫураҫӳллӑ тӑвас ыйтусемпе ирттернӗ ҫавра сӗтел вӑхӑтӗнче палӑртса хӑварнӑ. Унта тӗрлӗ наци представительне йыхравланӑ.
«Терроризмпа тата экстремизмпа кӗрешес ӗҫ, уйрӑмах ӳсекен ӑру хушшинче, агротехникӑри пекех тӑрӑшса ӗҫлеме хистет. Малтан эпир лайӑх вӑрлӑх суйласа илетпӗр, ӑна акса хӑваратпӑр, пирӗн культурӑна ҫумкурӑк сӑтӑр ан кӳтӗр тесе тӑрӑшатпӑр. Кайран паха тухӑҫ туса илетпӗр. Пирӗн ӗҫ, паллах, кӑткӑсрах. Ачасене тата ҫамрӑксене авалтан пыракан наци йӑли-йӗркине шута илсе воспитани памала, вӗсене тӗрӗс ҫул кӑтартмалла», — тенӗ Элтепер.
Чӑваш Енӗн тӗп хулинче патриотизм темипе концертсемпе спекталкьсем кӑтартӗҫ. «Своих не бросаем» (чӑв. Хамӑрӑннисене пӑрахмастпӑр) акци ӗнер Чӑваш паташлӑх филармонийӗнче пуҫланнӑ. Ун чухне сцена ҫине филармони солисчӗсем «Служу России» программӑпа тухнӑ.
Концерта курма ҫамрӑксем те, аслӑраххисем те пуҫтарӑннӑ. «Кун пек концертсем ҫамрӑксене патиотизм воспитани парас ӗҫе питех те паха. Ун пеккисене вӗсене кӑтартмалла», — хавхаланса калаҫнӑ концетра пулса курнӑ Галина Николаева пенсинерка.
Ака уйӑхӗн вӗҫӗччен пыракан акцие республикӑри мӗнпур патшалӑх театрӗпе концерт учреденийӗ хутшӑнӗ. Акцие хутшӑнса кӑтартнӑ ӗҫсем вӑхӑтӗнче пухнӑ укҫана ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансене пулӑшма куҫарса парӗҫ.
Чӑваш кӗнеке издательстви Мускаври ВДНХра иртекен «Раҫҫей» курав-форума хутшӑнать.
Паян кӗнеке издательстви ача-пӑча кӗнекисемпе паллаштарать. Кӑларӑмсем ҫинчен Чӑваш кӗнеке издательствин тӗп редакторӗн ҫумӗ, писатель, куҫаруҫӑ Ольга Федорова (Васильева) каласа кӑтартать.
«Пирӗн кӗнекесемпе паллашма пыракансем вӗсене уҫса пӑхнӑ чухне чунтан ырлаҫҫӗ. Питӗрти, Самарӑри, Мускаври, Калининградри, Чӑваш Енри тата Пушкӑртстанри ҫынсем пирӗн кӗнекесене ырласа калаҫнине итлеме кӑмӑллӑ», – пӗлтернӗ Ольга Леонидовна.
Раҫҫейре «Хӗрарӑмсем – йӑла-йӗркене упрассишӗн» онлайн-марафона пӗтӗмлетнӗ. Унта ҫӗршыври 30 ытла регионтан хутшӑннӑ. Хӗрарӑмсем килти вучаха епле упрани пирки, йӑла-йӗрке ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Ҫӗнтерӳҫӗсен йышӗнче Патӑрьел округӗнчи Майринсем те пур. Вӗсем ҫемйипех тӗрӗпе кӑсӑкланаҫҫӗ. Тамара Майрина алӑ ӗҫӗпе шкултах кӑсӑкланма тытӑннӑ. 9-мӗш класра чухне пӗрремӗш салфеткине тӗрленӗ.
Унтанпа 40 ытла ҫул иртнӗ. Халӗ Тамара йывӑртарах тӗрӗсемпе ӗҫлет. Ку ӑсталӑха кинне те парать. Екатерина качча кайиччен алӑ ӗҫӗпе кӑсӑкланман та. Халӗ вара ӑна чӑн-чӑн ӑста теме пулать.
Майринсем конкурса хӑйсем ӑсталанӑ пуканесен, пуҫ хатӗрӗсен, наци тумӗсен сӑнӳкерчӗкӗсене, видео ярса панӑ. Екатерина Майрина онлайн-марафонра мала тухнӑ пилӗк ҫын йышне кӗнӗ.
Ремезовов ҫулҫыравӗнчен: «Ружей же не было у кучумлян, только луки и стрелы, копья и сабли, у чувашей было две пушки, казаки заставили их умолкнуть, и те сбросили их с горы в Иртыш. Когда стоял Кучум на Чувашской горе, то, видя большие потери среди своих, молился со слезами сам и все неверные, приказав агунам и абызам своим взывать с мольбою к кумирам, но спали боги их, и оказался (Кучум) беспомощен и опозорен, тесним невидимою силой, и задумал бежать. А сражались три дня без сна неотступно».
Ҫӗпӗре илекен Ермак утаман ячӗ, вӑл темиҫе ӗмӗр каялла пурӑннӑ пулин те, ҫӗршыв шайӗнче манӑҫми янӑраса тӑрать. Ӑна хисеплесе Раҫҫей хутлӑхӗнче вунӑ ытла палӑк уҫнӑ, нумай ял-хула, урам Ермак ятлӑ. Утамана чиркӳсенче куллен асӑнса тӑраҫҫӗ, ку та ун ятне манма памасть. Халӑх асне вӑл Илья Муромец пӑхаттир пекех ӗмӗрлӗх кӗрсе юлнӑ.
Чаплӑ утаманӑн (ҫарпуҫӗн) пурнӑҫне халиччен те тӗпӗ-йӗрӗпе уҫса парайман-ха. Хӑш-пӗр тӗпчевҫӗсем Ермак Атӑл тӑрӑхӗнчен тухнӑ пулӗ теҫҫӗ, унӑн хушма ячӗсем ҫакна ҫирӗплетме май параҫҫӗ – Повольский (Поволжский), То(у)кмак.
Ака уйӑхӗн 2-12-мӗшӗсенче Мускаври ВДНХра Чӑваш Енӗн Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерствин кунӗсем иртӗҫ.
«Хыпар» издательство ҫурчӗ хӑйӗн кӑларӑмӗсемпе паллаштарӗ. Чӑваш Енри фотокорреспондентсен музейӗнчи экспонатсем те пулӗҫ.
Чӑваш Енӗн наци телекуравӗ хитре калаҫма вӗрентекен ӑсталӑх сехечӗсем ирттерӗ. Аудиоткрыткӑна ятарлӑ QR-код урлӑ уҫласа илме май килӗ. «Можно я с тобой» ятпа видеоролик е клип ӳкерме те май туса парӗҫ. Ролик ӳкерӗнес текенсем наци тумне тӑхӑнайӗҫ.
Вӑрнар районӗнчи «Ҫėнтерӳ ҫулӗ», Шупашкар районӗнчи «Тӑван Ен», Ҫӗмӗрле районӗнчи «Вперед» хаҫатсем те курава хутшӑнӗҫ.
Ака уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Патшалӑх истори архивӗнче «Архиври каҫ» акци иртӗ. ЧР Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал вӑл «Пӗлме, упрама, астума» девизпа килӗшӳллӗн иртӗ.
Акцие Раҫҫейри Ҫемье ҫулталӑкне, Чӑваш Енри Экологи ҫулталӑкне тата Андриян Григорьевич Николаев космонавт ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнине халаллӗҫ.
«Архиври каҫ» 16 сехетре пуҫланать те 20 сехетре вӗҫленет.
Ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Шупашкарти Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Анисим Асламас композитор ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа концерт иртӗ. Вӑл 18 сехет те 30 минутра пуҫланӗ. Концерт тӳлевсӗр пулӗ.
Программӑна анлӑ сарӑлнӑ тата сайра янӑракан оркестр, хор, инструмент тата вокал хайлавӗсене кӗртӗҫ. Сцена ҫине пултарулӑх коллективӗсем, музыка училищин преподавателӗемпе студенчӗсем, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн артисчӗсем тухӗҫ.
Шупашкартан Муркаш ҫити экологи сукмакӗ уҫасшӑн.
Туризм маршручӗ Муркаш тӑрӑхӗнчи паллӑ вырӑнсемпе паллаштарӗ. Паллашмалли унта вара, чӑн та, пур.
Ҫак эрнере Муркаш муниципаллӑ округӗнче республикӑн ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министрӗн ҫумӗ Елена Дымза пулнӑ. Вырӑнти администрацире пай пуҫлӑхӗнче тӑрӑшакан Зоя Дипломатовӑпа вӗсем экологи сукмакне кӗртнӗ объектсене тишкернӗ.
Экомаршрута авалхи чӑваш юманне, шыв сиккине, страус фермине, Ильинкӑри вӑтам шкула тата «Юман» кафене кӗртнӗ.
Пирӗн республикӑра ҫитес уйӑхра иртекен балет фестивалӗ ҫитиччен нумай вӑхӑт юлмасть. Аса илтерер: вӑл ака уйӑхӗн 5-14-мӗшӗсенче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче иртӗ. Пӗтӗм тӗнчери XXVIII балет фестивалӗ вӑхӑтӗнче Шупашкарта ҫулсеренех пысӑк шайри ӑстасем пуҫтарӑнаҫҫӗ. Ҫӗршыври чаплӑ театрсем вӑл вӑхӑтра пирӗн тӑрӑха гастрольсемпе килӗҫ.
Кӑҫал, сӑмахран, «Пушкиниана» премьерӑпа паллаштарӗ. Ӑна Александр Пушкинӑн «Маленькие трагедии» ярӑмне тӗпе хурса хатӗрленӗ. Ӗҫе вилӗмсӗр вырӑс классикӗ ҫуралнӑранпа 225 ҫҫитнине халалланӑ.
Фестиваль Коми Республикинчи оперӑпа балет театрӗн «Крик» балечӗпе уҫӑлӗ.
+12.5 °C