sud74.eps74.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Пӗр-пӗр ыйтӑва хӑвӑрт татса пама кансӗрлекен сыпӑсемпе ӗҫсене пӑрахӑҫламалла. Ҫак шухӑша палӑртса хӑварнӑ Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев. Ӗҫ тӑвакан влаҫра тата ӑна пӑханакан органсенче 2021-2025 ҫулсенче перекетлӗ технологипе усӑ курӗҫ.

«Росатом» патшалӑх корпорацийӗн «Тухӑҫлӑ регион» проекчӗ ертсе пырас ӗҫе ҫӗнӗлле йӗркелеме пулӑшӗ.

Чӑваш Ен ертӳҫин Олег Николаевӑн хушӑвӗнче перекетлӗ производство енӗпе 53 проекта пӑхса хӑварнӑ. Вӗсемшӗн яваплисем — республикӑн Сывлӑх сыхлав, Культура, Вӗрентӳ, Ҫутҫанталӑк, Промышленность, Ял хуҫалӑх, Строительство, Транспорт, Ӗҫ, Спорт, Финанс, Цифра аталанӑвӗн, Экономика аталанӑвӗн министерствисем тата Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗ.

Эрех виҫесӗр ӗҫни пӗр ҫынна та ырӑ туман. Киккирикне хӗртнӗ ҫыннӑн ним ҫукранах хирӗҫме-чӑркӑшма пуҫлас йӑла пур. Ӳсӗр ҫыншӑн тинӗс те чӗркуҫҫи таран-ха, ҫапах та ытларах чухне ун пеккисем килтисен умӗнче «паттӑрланма» юратаҫҫӗ.

Канаш районӗнчи Нӗркеч ялӗнчи арҫын та ӳсӗрле харкашма тытӑннӑ. Кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 5-мӗшӗнче ирхи 8 сехет тӗлӗнче вӑл пӗрле пурӑнакан 40 ҫулти хӗрарӑмпа ятлаҫнӑ.

Урлӑ-пирлӗ калаҫса ирттермен 35-ри вӑйпитти. Хӗрарӑма хӗнесе, 42 хутран кая мар ҫӗҫӗпе чиксе пӗтернӗ. Хӗрарӑм инкек вырӑнӗнчех вилсе кайнӑ.

Арҫын тӗлӗшпе приговор вуланӑ. Ӑна ҫирӗп режимлӑ колоние 11 ҫуллӑха ӑсатма йышӑннӑ.

86-90 №-лӗ саккун

Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенче 1959 ҫултанпа палӑртакан мероприятисен эрни пур — Чуралӑхри халӑхсен эрни (Captive Nations Week). Ӑна кашни ҫул утӑ уйӑхӗн виҫҫӗмӗш эрнинче ирттереҫҫӗ. Кӑҫал вал 18–24-мӗш кунсене лекет.

Чӑн малтан ҫак мероприятисен пӗрлӗхне коммунизмла режимсен тыткӑнне лекнӗ халӑхсен шӑпи ҫине тимлӗх уйӑрас тӗллевпе йӗркеленӗ. Чи малтанхи хут ӑна 1953 ҫулта ирттернӗ, 1959 ҫулта вара ӑна саккун йышӑнса ҫирӗплетнӗ (Public Law 86-90 Captive Nations Week Resolution, 86-90 №-лӗ саккун). Саккунпа килӗшӳллӗн АПШ Президенчӗсен ҫак эрнене ирттересси пирки кашни ҫул йышӑнмалла. СССР арканнӑ пулин те саккуна халӗ те пӑрахӑҫламан. Хальхи вӑхӑтра ӑна ытларах енӗпе авторитарлӑ режимсен пусмӑрӗнче пурӑнакан халӑхсен шӑпишӗн тимлес тӗллевпе ирттереҫҫӗ.

Кӑҫалхи эрнене ирттерни пирки пӗлтернӗ май Джо Байден Белоруссири халӑха, Китайри уйгурсене, Гонконга асӑннӑ. Ҫавӑн пекех хальхи вӑхӑтра иртекен Бирмӑпа Венесуэлӑри тата Кубӑри халӑх пӑлхавӗсем ҫинчен каланӑ. Крымра пулса иртекен пулӑмсем пирки те чарӑнса тӑнӑ: унта крым тутарӗсен, украинсен тата тӗрлӗ пысӑках мар пӗрлӗхсен прависене пӑсаҫҫӗ тенӗ.

СССР вӑхӑтӗнче Чуралӑхри халӑхсен эрнинче Атӑлҫи тӑрӑхӗнче Идель-Урал патшалӑхне асӑннӑ пулнӑ.

Малалла...

tambovinfo.ru сайтри сӑн

Кӑшӑлвируспа чирлекенсем нумайлансах пыраҫҫӗ. Юлашки талӑкра 70 ҫын вирус ертнине палӑртнӑ. Кун пек кӑтарту тахҫантанпах пулман.

Сывалакансем сахалрах пулнӑ: 62 ҫын. Ку таранччен республикӑра пурӑнакан 28641 ҫын кӑшӑлвируспа чирленӗ. Вӗсенчен 26057-шӗ сывалнӑ. Юлашки кунсенче кашни кунах вилнӗ тӗслӗхсем пулнӑ. Паянхи кун тӗлне тепӗр 4 ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Ку таранччен вируса пула 1663 ҫын вилнӗ.

Кӑшӑлвирусран сипленекенсен йышӗ ӳссех пырать. Паянхи кун тӗлне стационарта тата килте амбулатори мелӗпе 921 ҫын сипленет.

Утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче полицие хыпар ҫитнӗ: Шупашкарти Ленинград урамӗнчи ҫурт умӗнче пӗр хӗрарӑм машина багажникӗнче автомат илсе ҫӳренине курнӑ. Полицейскисем вырӑна ҫитнӗ. 37 ҫулти хӗрарӑм пневматика пӑшалӗ илсе ҫӳренӗ-мӗн.

Кунашкал пӑшала вара упрама ирӗк илмелле мар, илсе ҫӳреме те юрать. Ҫапах ку тӗслӗх тӗлӗшпе тӗрӗслев иртет.

Хӗрарӑм каланӑ тӑрӑх, пӑшал ӑна ашшӗнчен юлнӑ. Йӗрке хуралҫисем пневматика пӑшалӗпе те асӑрхануллӑ пулмалли пирки аса илтереҫҫӗ.

"Про Город" сайтран илнӗ сӑн

Канашри ҫӳп-ҫап полигонне полицейскисем, Росгварди ӗҫченӗсем ҫавӑрса илни пирки, унта мина пулма пултарасси ҫинчен пӗлтернӗччӗ. Вара чӑнах та мина тупнӑ-и?

Чӑнах та. Иккӗ таранах пулнӑ. Анчах хӑрамалли ҫук – минӑсем вӗренмеллисем ҫеҫ пулнӑ. Ҫапах вырӑна кинологсем, пушарнӑйсем, тухтӑрсем, полицейскисем, саперсем, ФСБ ӗҫченӗсем ҫитнӗ. Минӑсем вӗренмеллисем ҫеҫ пулнӑран нимӗнле хӑрушлӑх та кӑларса тӑратман.

Палӑртмалла: свалка 2016 ҫултанпа ӗҫлет. Халӗ унта рекультиваци ӗҫӗсем пыраҫҫӗ. Чӳк уйӑхӗ тӗлне 8 гектар ҫӗре ҫӗрпе танлаштарӗҫ, унта йывӑҫсем лартӗҫ.

Шупашкар хулин ҫуралнӑ кунӗ ҫывхарать. Вӑл ҫурла уйӑхӗнче пулӗ. Анчах кӑҫал та кӑшӑлвируса пула массӑллӑ мероприятисене ирттерме чарнӑ. Кун пирки хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Олег Ладыков пӗлтернӗ.

Кӑҫал уяв ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшне лекӗ. Ӑна хулара пурӑнакан ҫынсен ӗҫ паттӑрлӑхне халаллама палӑртнӑ. Сӑлтавӗ пур: нумаях пулмасть Шупашкар «Ӗҫ паттӑрлӑхӗн хули» ята тивӗҫнӗ.

Чӑваш Енре хальлӗхе кӑшӑлвирусран коллективлӑ иммунитет ҫук. Ку уйӑхра чару мерисене йышӑннӑ. Ладыков шухӑшӗпе, вӗсем ҫурла уйӑхӗнче те вӑйра пулӗҫ.

Следстви комитечӗн сайтӗнчи сӑн

Шупашкарти троллейбус управленийӗнче ӗҫлекен арҫын ток ҫапнипе вилнӗ. Ку инкек утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче 23 сехет те 40 минутра пулнӑ.

Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав вӑхӑтра 51 ҫулти арҫын предприятири контакт линине юсанӑ. Ӑна ток ҫапнӑ. Арҫын ҫав самантрах вилнӗ.

Халӗ лару-тӑрӑва уҫӑмлатаҫҫӗ. Ӗҫ хӑрушсӑрлӑхӗн йӗркине пӑхӑннӑ-и? Ҫакна палӑртӗҫ, судпа медицина экспертизи ирттерӗҫ.

Паянтан пуҫласа «Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫинче» 900 пин ытла мӑшӑр! Пӗр миллион таран пухиччен нумаях юлмарӗ — ҫӗр пинрен те сахалрах!

Асаилтеретпӗр, 800 пин чиккинчен эпир ҫу уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче кӑна каҫсаччӗ. Ҫулталӑка вара 652 пин те 732 мӑшӑрпа пуҫласаччӗ. Ҫапла май вара кӑҫал пурӗ 247 пин ытла мӑшӑр тума ӗлкӗртӗмӗр те ӗнтӗ! Кӑрлач уйӑхӗнче 28 пин, нарӑспа пуш уйӑхӗсенче — 37 пиншер, ака уйӑхӗнче — 35 пин, ҫупа ҫӗртме уйӑхӗсенче — 40-шер пин хатӗрлесеччӗ. Ку хӑвӑртлӑхпах пырсан хамӑр тӗллев патне — 1 миллион мӑшӑр таран — юпа уйӑхӗнче ҫитме те пултаратпӑр.

Пӗтӗмешле мӑшӑрсен йышӗ вара пирӗн 1 миллион таран маларах пухӑнсаччӗ те ӗнтӗ. Унта хамӑр корпусри мӑшӑрсем ҫеҫ мар, ытти ҫӑлкуҫсенчен илнисем те кӗреҫҫӗ.

Ҫак кунсенче эпир Максим Горькийӗн «Ҫынсем патӗнче» повеҫне тата Алексей Толстойӑн «Ылтӑн ҫӑраҫҫи е Буратино курнӑ тӗлӗнмелле мыскарасем» юмахне мӑшӑрларӑмӑр. Сӑмах май, «Ылтӑн ҫӑраҫҫине» 1941 ҫулта пичетлесе кӑларнӑ, чӑвашла ӑна Иван Викторов куҫарнӑ пулнӑ. Вӑл сӑвӑсемпе пьесӑсем ҫырнӑ, тӑлмач пек ҫак хайлавпа кӑна палӑрнӑ пулас. Ун пурнӑҫӗ 1944 ҫулта концлагерьте татӑлнӑ.

Малалла...

Чӑваш Енри муниципалитетпа Дагестанри район юнташ пуласшӑн. Ку ыйтӑва утӑ уйӑхӗн 21-мӗшӗнче сӳтсе явнӑ.

Дагестанри Казбек районӗ Чӑваш Енри Ҫӗмӗрле районӗпе туслашасшӑн. Ку ыйтӑва ӗнер сӳтсе явнӑ. Тӗлпулӑва Дагестанри муниципалитетӑн ертӳҫи Гаджимурад Мусаев тата Чӑваш Ен Элтеперӗн пулӑшуҫи Иван Филиппов хутшӑннӑ.

Гаджимурад Мусаев палӑртнӑ тӑрӑх, 1970 ҫулта ҫӗр чӗтреннӗ хыҫҫӑн Казбек районӗ Чӑваш Енпе туслашнӑ. Ҫавна май Казбек районӗнчи Дылым ялӗнчи пӗр микрорайон Чӑваш Ен ячӗпе хисепленет.

«Чӑваш халӑхне пире пулӑшнӑшӑн тав тӑватпӑр. Чӑваш халӑхӗ хула туса пачӗ, унта халӗ те ҫынсем пурӑнаҫҫӗ», — тенӗ Казбек районӗн администрацийӗн пуҫлӑхн ҫумӗ Зикрула Эмеев.