Африкан Соловьев журналист

Шел те, ку хыпара кая юлса пӗлтӗмӗр. Ҫапах та ун пеккисене кӑшт юлса пулин те хыпарламаллах пек туйӑнать. Ҫу уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Африкан Соловьев ултӑ теҫетке ҫул тултарнӑ.

«Советская Чувашия» хаҫата чылай ҫул редактор пулса ертсе пынӑ ҫак ҫын 1956 ҫулта Етӗрне районӗнчи Ленинкасси ялӗнче ҫуралнӑ. Журналистика ӗҫне аван ӑнланнинче, материалсене кӑсӑклӑ ҫутатма пултарнинче, ыттисенчен те ҫавна ыйтнинче Африкан Соловьев Мускаври М.В. Ломоносов ячӗллӗ патшалӑх университечӗн журналистика факультетӗнче вӗреннин туп пурах пек туйӑнать. Ӗҫ биографине вӑл хӑйӗн самай ӗҫтешӗ пекех район хаҫатӗнчи корреспондентран пуҫланӑ. Африкан Соловьева журналистсем паян «Советская Чувашия» хаҫат редакторӗ пулнипе кӑна мар, вӑл пултаруллӑ калем ӑсти евӗр аван пӗлеҫҫӗ.

Владимир Иванов (сулахайри) Элтепере канаш пама хатӗр

«Чӑваш Республикин вӗренӳ тата ҫамрӑксен ӗҫӗн министрӗпе Владимир Ивановпа тӗл пулнӑ май Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев темиҫе йышӑнупа паллаштарнӑ», — тесе пуҫланӑ республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ органӗсенчи хыпарсенчен пӗрне Элтепер Администрацийӗн пресс-служби.

Унта РФ вӗренӳ министрӗн Дмитрий Ливановӑн йышӑнӑвӗпе Владимир Иванова И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн ректорӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлама шаннипе тата министр пуканӗнчен хӑтарнипе пӗрлех (ку хыпара эпир пӗлтернӗччӗ) министр тивӗҫӗсене пурнӑҫлама шанас ыйтӑва хускатнине пӗлтернӗ. Владимир Иванов хӑйӗн ҫумӗнче тӑрӑшнӑ Светлана Петрована асӑннӑ-мӗн.

Михаил Игнатьев Владимир Иванова хӑйӗн канашҫи пулма шаннине те пӗлтернӗ.

Михаил Игнатьев Элтепер

Хальхи вӑхӑтра ҫӗр тӗрлӗ танлаштарӑм та пулӗ. Ӑна виҫсе хакласа пӑхаҫҫӗ, тепӗрне. Вӑл е ку кӑтартӑва хаклакансенчен пӗри, «Рейтинг» информаципе коммуникаци центрӗ текенни, регионсен ертӳҫисен ӗҫне хакланӑ.

Республика Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, «Михаил Игнатьев Раҫҫейри чи лайӑх ӑста губернаторсен шутӗнче».

Асӑннӑ центр «2016-мӗш ҫулта пуш уйӑхӗнчен пуҫласа ака уйӑхӗчченхи Раҫҫей Федерацийӗн субъекчӗсен ертӳҫисен ӗҫ-хӗлӗн витӗмлӗхӗ пирки тата тухӑҫлӑхне палӑртакан кулленхи тӗпчев ӗҫне пичетлесе кӑларнӑ», — тесе чӑвашла ҫырнӑ ҫав хыпарта (цитатине ылмаштармарӑмӑр). Танлаштрӑмра Михаил Игнатьев пӗрремӗш ушкӑнра тӑрать-мӗн, Атӑлҫи федераци округӗнче асӑннӑ кӑтартупа вӑл виҫҫӗмӗш вырӑна тухнӑ, пӗрремӗшне Тутарстан Элтеперӗ Р. Минниханов тухнӑ, иккӗмӗшӗне Пушкӑртстана ертсе пыракан Р. Хамитов йышӑннӑ.

Михаил Игнатьев Элтеперпе Владимир Иванов

И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетне республикӑн вӗренӳ министрӗнче тӑрӑшнӑ Владимир Иванов вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан пулса ертсе пыма тытӑннӑ.

В. Иванов персонипе ҫыхӑннӑ тепӗр ырӑ хыпар та пур. Ҫур ҫултан ултӑ теҫетке ҫул тултаракан тӳре-шарана Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медалӗпе чысланӑ. Тепӗр чух ҫынсене отставкӑна каяс умӗн пысӑк наградӑсем тыттарнине шута илсен ӑна тӗрлӗрен йышӑнма пулать тейӗн. Чӑн та, Владимир Иванова ӑна министр должноҫӗнчен хӑтарни пирки Михаил Игнатьев хушу кӑларнӑ.

Маларах Владимир Иванов ЧППУ ректорӗ пулас шутпа конкурса хутшӑннӑ-мӗн, анчах ӑна ку должноҫ валли конкурса явӑҫтарман пулать. Халӗ вара ӑна ректорӑн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлама шаннине аслӑ шкулӑн йышӑну пӳлӗмӗнче пӗлтерни тӑрӑх ӗнер «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат хыпарларӗ.

Валерий Шуйков

Мускавра шар курнӑ Елчӗк ҫынни ахаль-махаль ҫын мар. Вӑл — РФ Инкеклӗ ӗҫсен министрӗн канашҫи Валерий Шуйков.

Чӑваш Енри кӑнтар енчи маларах асӑннӑ ҫав районти Шӑмалакра 1958 ҫулхи ҫӗртмен 23-мӗшӗнче ҫуралнӑ. И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУран вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн комсомол органӗсенче ӗҫленӗ. РФ халӑх депутачӗ пулнӑ, РФ Аслӑ Канашне суйланнӑ. РФ Наци политикин патшалӑх комитечӗн ертӳҫин ҫумӗнче тӑрӑшнӑ. Инкеклӗ ӗҫсен министерствин департаментӗнче 10 ҫул ытла тӑрӑшнӑ. Валерий Шуйков Инкеклӗ ӗҫсен министерстви чикӗ леш енче ирттерекен гуманитари операцийӗсене темиҫе хутчен те хутшӑнни паллӑ.

Пуҫне амантнӑ В. Шуйкова Мускав варринче тупнӑ, ӑна Боткин ячӗллӗ хулари клиника пульницин реанимаци уйрӑмне вырттарнӑ. Тӗпчевҫӗсем Елчӗк чӑвашне такамсем юри суранлатнӑ пуль тесе те, инсульта пула персе аннипе пуҫне амантман-ши тесе те шухӑшлаҫҫӗ-мӗн.

Иртнӗ ҫул Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев мӗн чухлӗ ӗҫлесе илнине шутласа кӑларнӑ. Унӑнне кӑна мар, унӑн кил йышӗнчисенне те. Кӑна вӑл налук декларацийӗ тӑрӑх палӑрнӑ.

Михаил Игнатьевӑн тӗп вырӑнти тупӑш 3,5 миллион тенкӗпе танлашнӑ. Унсӑр пуҫне Элтепер урӑх тупӑша 342 пин тенкӗ курнӑ. Михаил Васильевичӑн мӑшӑрӗ Лариса Юрьевна 481 пин тенкӗ ӗҫлесе илнӗ. Вӗсен ҫул ҫитмен ывӑлӗн тупӑшӗ 4 пин тенкӗрен кӑшт кӑна иртнӗ.

Игнатьевсен харпӑрлӑхӗнче 5 ҫӗр лаптӑкӗ. Ку пурлӑх пурӗ 58 пин ытларах тӑваткал метр йышӑнать. Кунсӑр пуҫне икӗ ҫурт тата 129,5 тӑваткал метр калӑпӑшлӑ хваттер пур. 282,6 тӑваткал метр йышӑнакан пурӑнмалли тепӗр лаптӑка та шута илнӗ. Михаил Игнатьев мӑшӑрӗн ҫӗр лаптӑкӗ, хваттер тата гараж боксӗ пур. Тата вӑл «Mercedes-Benz B 170» урапаллӑ.

Надежда Павлова балерина

Шупашкарта ренгенотехникпа ача пахчинчи воспитатель ҫемйинче ҫуралса Мускаври сцена ҫинче хӑйӗн пурнӑҫри вырӑнне тупнӑ Надежда Павлова ӗнер 60 ҫул тултарнӑ.

Надежда Павлова балерина - СССР халӑх артистки, Пӗтӗм союзри тата тӗнче шайӗнчи конкурссемпе фестивальсен лауреачӗ, Театр ӳнерӗн Раҫҫей академийӗн профессорӗ 7 ҫулта чухне хореографи кружокне ҫӳреме пуҫланӑ. 1966 ҫулта ӑна Пермьрен Шупашкара килнӗ хореографи училищин комиссийӗ асӑрхать те Шупашкар пикине унта вӗренме илеҫҫӗ.

Каярах Надежда ӑҫта кӑна гастрольпе пулман-ши, хӑш ҫӗршыва кӑна ҫитмен-ши?! 1975 ҫулта вӑл Мускаври пысӑк театрта солистра ташлама тытӑнать.

Халӗ вӑл ҫӗршывӑн тӗп хулинче пурӑнать. Унӑн мӑшӑрӗ - Константин Окулевич, психоаналитик, медицина наукисен кнадидачӗ.

Вӑрмар районӗнчи ял тӑрӑхӗсен пӗрлехи тӗп вулавӑш «Чӑваш поэзийӗн улӑпӗ» портрет-курава йыхравлать.

Николай Полоруссов-Шелепи ҫуралнӑранпа паян 135 ҫул ҫитрӗ. Ҫавна халалланӑ та вулавӑш ӗҫченӗсем черетлӗ курава. Н. Шелепи 1881 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Тутарстанӑн Аксу районне кӗрекен Ҫӗнӗ Ӳсӗл ялӗнче ҫуралнӑ. 1945 ҫулхи кӑрлачӑн 12-мӗшӗнче ҫӗре кӗнӗ.

Чӑваш ҫыравҫисенчен Полоруссов-Шелепи чи малтан (1936-мӗш ҫулта) халӑх поэчӗ ята тивӗҫнӗ, ордена та чи малтан илнӗ — тепӗр виҫӗ ҫултан, 1939-мӗшӗнче, ӑна «Хисеп Палли»-пе чысланӑ.

Пӗрремӗш сӑввине «Хыпар» хаҫатра пичетленӗ. 1926 ҫултанпа вӑл пуҫӗпех литературӑна путать: сатирӑлла сӑвӑсем, ҫар темиллӗ сӑвӑсем, ача-пӑча валли хайлавсем ҫырать.

Валерий Туркай поэт

Ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче 14 сехетре Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Чӑваш Енӗн халӑх поэчӗн Валерий Туркайӑн пултарулӑх каҫӗ иртмелле. Кун пирки республикӑн Культура министерстви хыпарлать. Наци вулавӑшӗнчи пултарулӑх каҫне поэтӑн 55 ҫулхи юбилейне халалланӑ.

Культура министерстви Валерий Туркай ятне республика тулашӗнче те пӗлнине каланӑ май ӑна Тутарстанра, Пушкӑртстанра, Мари Элте, Мӑкшӑ Республикинче тата ытти регионта кӑна мар, ҫӗршыв тулашӗнче те юратнине тата сума сунине пӗлтерет.

Чӑваш халӑх поэчӗ Валерий Туркай Комсомольски районӗнчи Хырай Ӗнел ялӗнче ҫуралнӑ. Пӗрремӗш сӑввисене вӑл унти район хаҫатӗнче кун ҫути кӑтартнӑ. Унӑн сӑвӑ пуххисен хушшинче — «Ҫӑлкуҫ ҫути», «Шурӑ фарфӑр чашӑкӗ», «Турӑ питӗнчи куҫҫуль», «Пурӑнатпӑр-ха!» тата ыттисем. Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче унӑн пьеси тӑрӑх «Телейпе юнашар», Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Каҫар мана», «Ӑҫта эс, ҫӑлӑнӑҫ?» спектакльсем лартнӑ.

Кӗҫтӳк Кольцов поэт тата журналист

Ҫу уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, 14 сехетре, Шупашкарти Литература музейӗ Константин Кольцов поэт ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине асӑнса литературӑпа музыка каҫӗ ирттерессине Чӑваш халӑх сайчӗ ҫырнӑччӗ. Вӑл хыпара К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗн сайтӗнчен илнӗччӗ.

Хыпара вырнаҫтарнӑ тӗп ҫӑлкуҫра тата ыттисенче те Канаш районӗнчи Анат Сурӑмра ҫут тӗнчене килнӗ поэта ҫу уйӑхӗн 16-мӗшӗнче ҫуралнӑ тесе кӑтартаҫҫӗ. Анчах Канаш район администрацийӗнче ку дата тӗрӗс маррине палӑртаҫҫӗ. Ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче поэтӑн тата журналистӑн тӑван ялӗнче юсаса ҫӗнетнӗ хыҫҫӑн (ӑна лайӑхлатассипе ӗҫсем пынине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче пӗлтернӗччӗ) музея тепӗр хут уҫнӑ чух та Кӗҫтӳк Кольцов ҫуралнӑ кунне тӗрӗс мар асӑнни пирки тӑванӗсем хытах калаҫнӑ-мӗн. Константин Кольцов ҫу уйӑхӗн 10-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Кун пирки Канаш район администрацийӗн пресс-секретарӗ Антонина Тямина ӗнер пӗлтерчӗ. Ӗнерех эпир унпа Шупашкарти Литература музейне те шӑнкӑравласа систертӗмӗр.