Пӗлтӗр кӗркунне РФ Патшалӑх Думи саккун йышӑннӑ: унта палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫалтан диспансеризаци тухакан ҫынна ӗҫре канмалли кун параҫҫӗ. Диспансеризацие виҫӗ ҫулта пӗр хутчен тухмалла. Пенси ӳсӗмне ҫывхаракан ҫынна вара ҫулсерен медкомисси тухма икӗ кун параҫҫӗ.

Диспансеризаци – тӳлевсӗр. Пульницӑна кайнӑ чухне ҫумра паспорт, СНИЛС тата страхлав медицина полисӗ пулмалла. Терапевт пациентӑн сывлӑхне тӗрӗслесен анализсем пама направлени парӗ, кирлӗ пулсан ытти специалист патне ярӗ. Диспансеризаци тухнӑ хыҫҫӑн ҫынна сывлӑх паспорчӗ параҫҫӗ, унта пӗтӗмлетӳ тата сӗнӳсем ҫыраҫҫӗ.

Кӑҫал 1920, 1923, 1926, 1929, 1932, 1935, 1938, 1941, 1944, 1947, 1950, 1953, 1956, 1959, 1962, 1965, 1968, 1971, 1974, 1977, 1980, 1983, 1986, 1989, 1992, 1995, 1998 ҫулсенче ҫуралнӑ ҫынсен диспансеризаци тухмалла.

Хӗрарӑмсен кӑкӑр ракне вӑхӑтра тупса палӑртассипе кӑҫал та Чӑваш Енре «Маммологи онкопатрулӗ» профилактика проектне пурнӑҫлама палӑртнӑ. Усал шыҫҫа ҫийӗнчех тупса палӑртса сиплеме пуҫлас тӗллевпе тухтӑрсем хальхинче республика тӑрӑх икӗ машинӑпа ҫӳрӗҫ. Республикӑн онкологи диспансерӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, хӑш района хӑҫан ҫитессипе паллаштаракан графика каярах пӗлтерӗҫ.

Хальхи вӑхӑтри рентген комплексӗсене КамАЗ автомобиле вырнаҫтарнӑ. Маммографи цифра комплексӗсем пулӑшнипе 39 ҫултан аслӑрах хӗрарӑмсене тӗрӗслӗҫ.

«Маммологи онкопатруль» ятпа профилактика ӗҫне онкологсем пирӗн республикӑра 2015 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнче пуҫарса янӑ. Ҫак ҫулсенче ун вӑхӑтӗнче 15 пин ытла ҫынна тӗрӗслеме пултарнӑ.

Кӑрлач уйӑхӗн 1-8-мӗшӗсенче Чӑваш Енри пульницӑсем ятарлӑ режимпа ӗҫлӗҫ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви вӗсем валли график хатӗрленӗ.

Раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче – канмалли кун.

Раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗнче – шӑматкунхи график.

2019 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче – канмалли уяв кунӗ.

Кӑрлач уйӑхӗн 2-6-мӗшӗсенче – шӑматкунхи график.

Кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗнче – канмалли уяв кунӗ.

Кӑрлач уйӑхӗн 8-мӗшӗ – канмалли уяв кунӗ.

Васкавлӑ медпулӑшу пульницинче, Республикӑри ача-пӑча клиника пульницинче тата Хулари 1-мӗш клиника пульницинче приемнӑй покойра кӑрлачӑн 1-8-мӗшӗсенче талӑкӗпех медпулӑшу парӗҫ.

Чӑваш Енре кӑҫал усал шыҫӑ чирӗсене тупса палӑртнӑ тӗслӗх 0,6 процент чухлӗ нумайланнӑ. Ҫав вӑхӑтрах юлашки пилӗк ҫулта рака пула вилекенсен шучӗ 7,1 процент таран чакнӑ. Кун пирки РИА Новости (Хыпарсем Раҫҫейри информаци агентстви) пӗлтерет.

Республика ҫакнашкал ҫитӗнӗве епле майпа тума пултарни те паллӑ. Медицина пулӑшӑвне пысӑк технологисене тӗпе хурса пама тытӑннӑ, инновациллӗ скрининг программисене вӑя кӗртнӗ. Унсӑр пуҫне ҫитес ҫул Чӑваш Енре амбулатори мелӗпе онкологи пулӑшӑвӗ паракан тӑватӑ центр ӗҫлеме тытӑнӗ. Тишкернӗ тӑрӑх, ҫакӑ ракран вилессине тата 4,7 процент таран чакарма май парӗ.

Палӑртса хӑвармалла, усал шыҫҫа пула вилнисен хисепӗ кӑҫал 3,4 процент сахалланнӑ. Рака пуҫламӑш тапхӑрсенчех тупса палӑртасси вара 0,2 процент ӳснӗ.

Чӑваш Енре ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ВИЧ-инфекциллӗ 274 ҫынна тупса палӑртнӑ, пӗтӗм тапхӑрта вара ҫак мур республикӑри 2877 ҫынна ернӗ. Кун пирки «Мой город Чебоксары» портал хыпарлать.

Кӑҫалхи кӑрлач-юпа уйӑхӗсенче тупса палӑртнисен йышӗ, пӗлтӗрхи ҫак тапхӑртипе танлаштарсан, виҫӗ ҫын сахалрах. Ҫапла майпа, пӗтӗм ҫӗршывӗпе илсен, Чӑваш Республикинче инфекци ҫаклатасси 2,6 хут сахалрах. Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫалхи кӑрлач-авӑн уйӑхӗсенче ВИЧ-инфекциллисен шучӗ 100 пин ҫын пуҫне 19,6 ҫынпа танлашнӑ. Ҫакӑ нумай ҫуллӑх кӑтартӑвӗпе пӑхсан, 43,4% чухлӗ пысӑкрах.

Палӑртса хӑвармалла, ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ку анализа республикӑри 248 пин те 300 ҫын панӑ. Иртнӗ ҫулхипе пӑхсан, 11,1% пысӑкрах.

Чӑваш Енри шкулсенче вӗренекенсем апат ҫисе наркӑмӑшланнӑ. Ҫак ыйтӑва паян ЧР Правительство ҫуртӗнче Михаил Игнатьев Элтепер тӳре-шарапа тунтикунсерен ирттерекен канашлура сӳтсе явнӑ.

Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫи Надежда Луговская пӗлтернӗ тӑрӑх, кӗрхи каникул хыҫҫӑн Шупашкарти кадет корпусӗнче виҫӗ ача, Кӳкеҫ лицейӗнчи пилӗк ача шкулта апатланнӑ хыҫҫӑн наркӑмӑшланнине пӗлтернӗ. Икӗ тӗслӗхӗнче те апат пӗҫерекенни 3-мӗш апатлану комбиначӗ пулнӑ.

Надежда Луговская тӗрӗслев вӑхӑтӗнче асӑрханӑ ҫитменлӗхсемпе паллаштарнӑ. Тасатнӑ ҫӗр улмине, улма-ҫырлана, пахча ҫимӗҫпе ешӗл ҫимӗҫе вӗсен пахалӑхне ӗнентерекен хутсемсӗрех шкул столовӑйӗсене турттарса килнӗ-мӗн. Ҫурма фабриката тата хатӗр апат-ҫимӗҫе упрас йӗркене пӑснӑ. Хатӗр салатсемпе куӑль-ҫӑмаха сивӗтмӗшре упраман.

Шкул ачисем валли апат хатӗрленӗ чух майонезпа тата хура пӑрӑҫпа усӑ курнӑ. Кадет шкулӗн производство пайӗн пуҫлӑхӗн ятарлӑ опыт та пулман иккен.

Чӑваш Енри тӗрмесенчен пӗринче, сипленсе юсанмалли 7-мӗш учрежденире, айӑплав вӑхӑтне ирттерекен хӗрарӑмсене йогӑна хӑнӑхтараҫҫӗ. Тата тӗрӗсрех каласан, унти «Аврора» реабилитаци центрӗнчисене ҫав ӑсталӑха хӑнӑхтараҫҫӗ.

Айӑпланнӑ хӗрарӑмсемпе йога занятине ирттермелли пирки учрежденин психологӗсем шухӑшласа кӑларнӑ иккен. Вӗсем вара ӑсчахсем каланине ӑша хывнӑ. Эрех ӗҫекен, наркотикпа айкашакан ҫынсен савӑнмалли клеткӑсем йӗркеленме пӑрахаҫҫӗ иккен. Ҫавна май этем сиенлӗ йӑлапа хавасланма ҫеҫ пултарать. Йога савӑнӑҫшӑн явапла клеткӑсене йӗркелет-мӗн. Унпа туслашсан организма ҫӗнӗрен хӑват кӗрет теҫҫӗ. Хӗрарӑмсемпе занятисене малашне те ирттерме палӑртаҫҫӗ. Йога усси сисӗнет тесе ӗнентереҫҫӗ.

«Википедиа» сайтри сӑн

Правительство ларӑвӗнче республикӑра ВИЧ-инфекцие сарӑлма парас марри пирки калаҫнӑ. Кӑҫал 9 уйӑхра ҫак амакпа 242 ҫын чирленине тупса палӑртнӑ.

Ҫапах, ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗн ҫумӗ Владимир Дубов каланӑ тӑрӑх, Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи тата Раҫҫейри кӑтартусене илсен, пирӗн республикӑра ку енӗпе лару-тӑру шутсӑр япӑх мар. СПИДпа чирлисен 92,7 проценчӗ диспансер тӗрӗслевӗнче шутланать.

Кӑҫал 9 уйӑхра Чӑваш Енри халӑхӑн 17,7 процентне ВИЧ-инфекцие тупса палӑртас тӗллевпе тӗрӗсленӗ. Пӗлтӗрхи ҫак тапхӑрпа танлаштарсан, чилисен йышӗ 1 процент чакнӑ.

Йӗпреҫ районӗнчи Пысӑк Упакасси ялӗнчи ҫынсем патне те савӑнӑҫ ҫитнӗ. Унта ҫӗнӗ ФАП уҫӑлнӑ. Вӑл 800-е яхӑн ҫынна медицина пулӑшӑвӗ парӗ.

Пысӑк Упакассинче пурӑнакансен район центрӗнчи пульницӑна ҫитмешкӗн 10 ҫухрӑм парӑнтармалла. Ялтах фельдшерпа акушер пункчӗ уҫӑлни вара ваттисемшӗн те, вӗттисемшӗн те питӗ меллӗ.

Кунта йӑлтах вӗр-ҫӗнӗ те хӑтлӑ: фельдшер йышӑнакан пӳлӗм, процедура пӳлӗмӗ, кӗтмелли вырӑн, эмел упрамалли вырӑн, санузел, тамбур… ФАП заведующийӗ Римма Георгиевна Еникова медицина тытӑмӗнче 46 ҫул ӗҫлет. Вӑл – аслӑ квалификаци категориллӗ фельдшер.

Мобильлӗ ФАП

100 ҫынтан сахаллӑн пурӑнакан ялсенчи ҫынсене тухтӑр пулӑшӑвӗ кӳме мобильлӗ фельдшерпа акушер пункчӗсем килсе ҫитнӗ. Кирлӗ медицина оборудованине ПАЗ автомобильте вырнаҫтарнӑ. Чӑваш Ене ҫавӑн пекки пилӗк штук килнӗ. Мобильлӗ ФАПсене РФ Правительствин резерв фондӗнчи укҫапа туяннӑ.

Урапа ҫинчи тухтӑр пӳлӗмӗсем ҫулталӑкченхи сывӑ пепкесене, 1-3 ҫулсенчи ачасене пӑхса тӑрӗҫ, ача пахчисемпе шкулсене ҫитӗҫ, ялти ҫынсене диспансеризаци витӗр кӑларӗҫ, чирлисене планпа пӑхнӑ вӑхӑтра пӑхса тӑрӗҫ.

Сӑмах май каласан, ҫывӑх вӑхӑтра Чӑваш Ене куҫса ҫӳрекен маммограф та илсе килмелле. Вӑл районсем тӑрӑх ҫӳресе кӑкӑр чирӗсене тӗрӗслӗ.

Мобильлӗ ФАПсене ӳлӗмрен 16 единица таран илсе килме палӑртаҫҫӗ.