Ӗнер, нарӑсӑн 13-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче Юрий Иванович Ксенофонтов скульптурисен куравӗ уҫӑлнӑ. Ӑна Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ художник ҫуралнӑранпа 60 ҫул (пушӑн 15-мӗшӗнче палӑртӗҫ) ҫитнӗ вӑхӑта халалланӑ.
Курава музей директорӗ Геннадий Козлов уҫрӗ. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх куравра ӑстаҫӑн, тӑванӗсен, юлташӗсен тата вӗренекенӗсен ӗҫӗсене курма май пур, пурӗ 70 ӗҫ ытла. Вӗсенчен 35-ӗшӗ музей пурлӑхӗ шутланать.
Культура министерствин ӳнерпе вӗрентӳ пайӗн пуҫлӑхӗ Альбина Алексеева Юрий Иванович чӑваш культуришӗн питӗ пӗлтерӗшлӗ пулни ҫинчен пӗлтерчӗ. Ксенофонтов — ятарлӑ пӗлӳ илнӗ пӗрремӗш чӑваш шӗпсутҫӑ (скульптор). Ӗмӗрӗ вӑрӑм пулман пулин те вӑл чӑвашлӑхра самай тарӑн йӗр хӑварнӑ — чӑваш скульптурин шкулне йӗркелекенни шутланать. Вӗренекенӗсем та унӑн нумай — сӑмахран, Владимир Нагорнов.
Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче паян Алексей Коккелӗн реставрациленӗ «Чайная» картинин кӑтартмӑшӗ (презентацийӗ) иртӗ.
Ку ӳкерчӗк художникӑн чи паллисенчен пӗри шутланать. Ӳкерӳҫӗ ӑна 1912 ҫулта диплом ӗҫӗ евӗр хатӗрленӗ пулнӑ. Хаклавҫӑсем лайӑх йышӑннине кура пулӗ Раҫҫей Империйӗн ӳнер Академийӗ ӑна туяннӑ. 1913, 1914 ҫулсенче ку ӳкерчӗк Мюнхена, Венецине ҫитсе курнӑ, унти тӗнче шайӗнчи куравсене хутшӑннӑ. Ӳкерчӗке куравсенче чи чаплӑ вырӑс художникӗсен ӗҫӗ пек кӑтартнӑ пулнӑ. 1930-мӗш ҫулсем пуҫламӑшӗнче ӳкерчӗке Ленинградран Саратоври ӳнер музейне куҫарнӑ. Кайран вӑл Вольск таврапӗлӳ мезейне ҫитнӗ.
1980-мӗш ҫулта вара, шӑп та лӑп Алексей Кокель ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ тӗле, ӑна Петров-Водкинӑн «У окна» ӳкерчӗкӗпе улӑштарнӑ. Ҫапла май Алексей Кокель картини Чӑваш ҫӗрне ҫитнӗ.
Реставрацилекеме Харьковри ӳнерпе дизайн патшалӑх академийӗн Марина Коряковцевӑпа Елена Панченко пулӑшрӗҫ. Ку вӑл Харьковри аслӑ шкулпа Чӑваш патшалӑх университечӗ хушшинчи тачӑ ҫыхӑнусем пуррине пула пурнӑҫланчӗ.
Нумай пулмасть Шупашкарта Чӑваш халӑх художникӗн Моисей Спиридоновӑн музей-хваттерӗнче кӗнеке уявӗ иртрӗ. Ӑна Валентина Минеевӑн кӑҫал тухнӑ «Чӑвашсен эрешлӗ пир-авӑрӗ» («Чувашское узорное ткачество») кӗнекине халалланӑ. Вӑл – «Из опыта народных мастеров» ярӑмра тухнӑ 3-мӗш капӑр кӗнеке — малтанхисем пек вырӑсла ҫеҫ мар, икӗ чӗлхепе. Унта «Сӳс-кантӑрпа ҫип ҫинчен», «Пир хатӗрӗсем, пир тӗртни ҫинчен», «Тӗрлӗрен пирсем тата кавирсем», «Тӗрлӗрен хӑю, пиҫиххи» ятлӑ пайсем пур. Кӗнеке сӑрлӑ ӳкерчӗксемпе, илемлӗ сӑнӳкерчӗксемпе куҫа илӗртсе тӑрать.
Кӗнеке авторӗ 84-ра. Вӑл ӗмӗр тӑршшӗпех чӑвашӑн эрешлӗ пир-авӑрӗпе кӑсӑкланнӑ. Ҫав ӑсталӑха вӗренсе ҫитнӗ те тӗрленӗ, тӗртнӗ, ҫыхнӑ, ыттисене вӗрентнӗ. Халь хӑй лайӑх пӗлекен япаласем ҫинчен чӑвашла алҫыру хатӗрленӗ, унтан – кӗнеке издательстви ыйтнипе — вырӑсла та куҫарнӑ.
Мӗншӗн кӗнеке уявӗ Спиридонов музей-хваттерӗнче иртрӗ-ха? В.Минеева – ҫак музейӑн 1-мӗш пуҫлӑхӗ, 11 ҫул (1990 – 2001) хӑй пӗчченех ҫавӑнта ӗҫленӗ.
Интертетелте Балтай Микуҫӑн блогӗ уҫӑлни ҫинчен сире пелтересшӗн. Вӑл http://baltaj.blogspot.com вырнаҫнӑ. Микуҫ медаль ӑсталас ӗҫпе 25 ҫул ӗслет ӗнтӗ — ун блогӗнче вӗсемпе эсир паллашма пултаратӑр. Тӗслӗхрен, Атилла патшана халалласа тунӑ медальне курма май пур.
Енчен те Балтай Микуҫпа мӗн пирки те пулин калаҫса илмелли пур пулсан, унӑн электронлӑ адресӗ: mikus2@narod.ru
Кӗлӗмкассинчи вӑтам шкула пырса кӗрсенех, куҫ умне тӗрлӗ ӳкерчӗксем тухса тӑраҫҫӗ. Ӳкерчӗксен куравне 8 класра вӗренекен Татьяна Белова йӗркеленӗ.
Таня тӑваттӑмӗш ҫул ӗнтӗ хӑйӗн ӑсталӑхне Йӗпреҫри ӳнер шкулӗнче аталантарать. Графика, натюрморт, тӗрлӗ тӗслӗ композици - тӗрлӗ жанрпа ӑсталанӑ ӗҫсем куракансене чӑннипех те илӗртеҫҫӗ. Унӑн ӳкерчӗкӗсене ачасем кӑна мар, вӗрентекенсем те пысӑк хак пачӗҫ.
Хыпар ҫӑлкуҫӗ: Ҫӗнтерӳшӗн, 2008, 10-11 №
| НАР | 07 |
Чӑваш патшалӑх университечӗн дизайн факультетӗнче диплом ӗҫӗсене хӳтӗлеҫҫӗ. Андрей Данилов, костюм уйрӑмӗн студенчӗ, Атилла патшан тумне хатӗрленӗ (Ертӳҫи Николай Балтаев). Ҫак ӗҫе комисси пысӑка хурса хакларӗ. Пуян та хаклӑ костюма тума Андрея Алексей Иванов (Аксар), хавхалантарнӑ. Атилла тумне «Атӑлҫи Арсем» илемлӗ фильмра усӑ кураҫҫӗ. Чӑвашсен историне ҫутатакан ҫак кинора хунсен тапхӑрне анлӑ ҫутатма палӑртнӑ. (сценари авторӗ Н. Сидоров, режиссерӗ В. Иовлев).
| НАР | 06 |
Нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Етӗрне районӗнчи Тури Ачак ялӗнче «Аннене анне тееҫҫӗ» илемлӗ фильм куравӗ пулать. Кино кӑларма Анат тата Тури Ачаксем хастар хутшӑннӑ, артистсене кӗпе тумтирсем тупса панӑ, хӑйсем те эпизодла рольсенче вылянӑ. Халӗ кино ӳкерекенсем ял ҫыннисен шухӑш-кӑмӑлне пӗлесшӗн. Фильма пӑхнӑ хыҫҫӑн ӑна сӳтсе явма палӑртнӑ. Ҫакӑ куракансен сӗнӗвӗсене тата вӗсен асӑрхаттарӑвӗсене шута илме, малашне халӑх кӑмӑлне тивӗҫтерекен киносем кӑларма пулӑшӗ.
Раштавӑн 8-мӗшӗнче Эрмитажӑн шалти картишӗнче «Раштав симфонийӗ 2008» ятлӑ пӑр ҫинчи театр-конкурс иртӗ. 11 сехетре хӑйсен пултарулӑхне ҫамрӑккисем кӑтартӗҫ, 16 сехетрен пуҫласа вара — аслӑраххисем. 24 сехет хушши ку мероприяти иртӗ — чӑнласах та интересли унта нумай пулӗ. Раштавӑн 9-мӗшӗнче вара, каҫхи 17 сехетре жюри ӗҫсене пӑхса тухса ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртӗ.
Ку конкурса Чӑвашран килнӗ А. Молоков скультурӑҫӑ та хутшӑнӗ. Скульптурӑҫ каласа панӑ тӑрӑх вӑл лира ӑҫталама хатӗрленнӗ. Лира ӑшӗнче вара, Раштав палли, пӗчӗк ача выртӗ .
Хыпар ҫӑлкуҫӗ: ЧҪИУ
Николай Сидоров драматург чӑваш театрне «Тӑлӑха хӑварса» кино ӳкерес ӗҫе кӳлӗннӗ. «Аксар» студи Сидоров сценарийӗ тӑрӑх «Кивҫен илнӗ пурнӑҫ» ятлӑ илемлӗ фильм ӳкерсе пӗтерчӗ. Рольсенче ҫамрӑксен театрӗн артисчӗсем Полина Чамжаева, Александр Пӑртта, Ольга Михайлова, Дмитрий Михайлов, Валентина Сурикова, вырӑс драма театрӗн директорӗ Валерий Лукьянов, чӑваш академи драма театрӗн артисчӗ Александр Яковлев тата ыттисем выляҫҫӗ.
Иртнӗ ҫулӑн чӳкпе раштав уйӑхӗсенче РПППУ «Ачасене хушма пӗлӳ паракан центр» РПППУн ҫумӗнчи «ЮНИТЭКС» наркотиксене хирӗҫ конкурс иртернӗ. Конкурса пурӗ Чӑваш Енӗн 20 хулапа районсенчен 172 ӗҫ ярса панӑ.
Конкурса пӗтӗмлетсе ҫӗнтерӳҫӗсене палартнӑ. Вӗсем хушшинче виҫҫӗмӗш вырӑна Н.А. Каменщиков ячӗллӗ Улатӑрти ача-пӑча ӳнер шкулӗнче 1 класра вӗренекен Анна Агеева палӑрнӑ. Виҫҫӗмӗш вырӑна вӑл «Скажи нет наркотикам!» (Наркотисене ҫук тесе кала) илемлӗ плакатшӑн тивӗҫнӗ. Виҫҫӗмӗш вырӑна йышӑннӑшӑн Анӑна, ыттисене пекех, Хисеп Хутне тата Парнене тивӗҫӗ.
+26.3 °C