Ҫанталӑк сивӗ тӑчӗ те юр ҫума пуҫларӗ. Юлашки икӗ кунра Шупашкарта 7 сантиметр юр ҫуса лартнӑ. Паян Чӑваш Ен циклон тыткӑнӗнче-ха – атмосфера пусӑмӗ ӳсет, термометр кӑтартӑвӗ те анма пуҫлать. Халӗ сывлӑш температури 8-13 градус сивӗ патнелле ҫывхарать.
Ыран ирхине вара пушшех те сивӗтӗ. Термометр тӑрук 19-24 градус кӑтартӗ. Вырӑнӑн-вырӑнӑн тата сивӗрех. Ыран ҫӗрле те шартлама сивӗ тӑрӗ.
Ҫитес эрнере те кунашкал ҫанталӑк хуҫаланӗ. Кӑнтӑрла 10-15 градус тӑрӗ. Ҫитес канмалли кунсем валли ҫеҫ ӑшӑтӗ. Раштавӑн 26-27-мӗшӗсенче юр нумай ҫума пултарӗ.
Паян тата ыран пирӗн республикӑра «Симӗс Чӑваш Ен» экологи форумӗ онлайн-мелпе иртет.
Унта тухса калаҫакансенчен пӗри — «Ту!» волонтер-экологсен пӗтӗм Раҫҫейри общество организацийӗн ертӳҫи Андрей Руднев. Вӑл ҫӗршывра экологи волонтерӗсем епле ӗҫленипе паллаштанӑ.
Мероприяти ыран та малалла тӑсӑлӗ.
Сӑмах май каласан, кӑҫал пирӗн республикӑра вӑрман ӗрчетес ӗҫе 1059,2 гектар ҫинче пурнӑҫламалла пулнӑ. Чӑваш Енӗн Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствинче палӑртнӑ тӑрӑх, палӑртнине планпа пӑхнинчен 1 процент ирттернӗ.
Чӑваш Енре шартлама сивӗ ҫанталӑк тӑрать-ха. Иртнӗ шӑматкун термометр 20 градус сивӗ кӑтартнӑ. Паян ирхине те ҫавӑн пекрех кӑтарту пулнӑ.
Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, кӗҫех ҫанталӑк кӑштах ӑшӑтӗ. Кӗҫнерникун-эрнекун самаях ӑшӑтӗ. Ҫак кунсенче юр та ҫӑвӗ. 0-5 градусран ӑшӑрах ҫанталӑк пулмасси пирки пӗлтереҫҫӗ.
Анчах эрне вӗҫне каллех сивӗтӗ. Шӑматкун 15-20 градус кӑтартӗ, ҫӗрле – 26 градус. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, кунашкал ҫанталӑк ҫитес эрне варричченех тӑрӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакансем хулара темӗнле химикат шӑрши кӗрет тесе Чӑваш Ен Элтеперне Олег Николаева евитленине эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: ку ыйтӑва республика ертӳҫи тӗрӗслесе тӑма шантарнӑччӗ.
Ҫынсен ҫӑхавне тӗрӗслеме лаборатори специалисчӗсем Ҫӗнӗ Шупашкар сывлӑша тӗрӗсленӗ. Женя Крутова урамӗнчи сывлӑшра хлор тата гидрохлорид палӑртнӑ виҫерен пысӑкраххи палӑрнӑ. Чӑваш Енӗн Гражданла оборона тата чрезвычайлӑ лару-тӑру комитечӗн ертӳҫи Николай Иванов, ҫав виҫе хулара пурӑнакансемшӗн сиенлӗ мар тесе ӗнентернӗ.
Хулари Силикат урамӗнче ҫунтарнӑ пластмасса шӑрши сарӑлнине пӗлтерекен те тупӑннӑ.
Специалистсем сывлӑша тӗрӗслесех тӑма шантараҫҫӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакансем хулара темӗнле химикат шӑрши кӗрет тесе Чӑваш Ен Элтеперне Олег Николаева евитленӗ. Ӗнер республика ертӳҫи вӗсен тата ыттисен хӑш-пӗр ыйтӑвне хуравланӑ. Сӑмах май каласан, тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче хӑйӗн патне ыйтса ҫырнисене Элтепер пӗрмаях уҫӑмлатать.
Олег Николаев пӗлтернӗ тӑрӑх, Ҫӗнӗ Шупашкарти лару-тӑру пирки ӑна ҫийӗнчех систернӗ, вӑл лару-тӑрӑва тӗрӗслесе тӑнине пӗлтернӗ.
«Ҫӗнӗ Шупашкарта сывлӑша тӗрӗслеме талӑкне икӗ хутчен анализ илеҫҫӗ. Кӑлтӑк тупса палӑртсан материалсене прокуратурӑна парӑпӑр», — хуравланӑ Элтепер.
| РАШ | 09 |
Кӑҫал хӗлле мӗнле пулать? Пӗлтӗр ӑшӑ пулчӗ. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал пӗлтӗрхи Антлатика пулмӗ. Эппин, хӗл сивӗ килӗ.
Синоптиксем каланӑ тӑрӑх, кӑҫалхи пек хӗлле 10 ҫул пулман. Ҫурҫӗртен килекен антициклон Шупашкара тӑватӑ кунлӑха 30 градуслӑ сивӗ илсе килме пултарать. Ун пекки хулара тахҫанах пулман. Ку сивӗ е раштав уйӑхӗнче, е кӑрлачра килӗ.
Юрсӑр юлмӑпӑр. Ҫитес икӗ уйӑхра юр ытти чухнехинчен ытларах та ҫӑвӗ. Темиҫе хутчен те вӑйлӑ юр ҫӑвӗ. Хӗл вӗҫленнӗ тӗле юр хулӑнӑшӗ 45 сантиметра ҫитме пултарӗ. Ку, пӗлтӗрхипе танлаштарсан, 20 сантиметр ытларах.
Раштав уйӑхӗнче пире мӗнле ҫанталӑк кӗтет? Урамра ав шартлама сивӗ хуҫаланать. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, эрнен иккӗмӗш ҫурринче татах сивӗтӗ. Раштавӑн пӗрремӗш декадинче 20-25 градус сивӗ пулма пултарӗ.
Ку уйӑхӑн виҫҫӗмӗш декадинче «Атлантика» килет. Каллех сивӗ пулӗ. Ҫӗнӗ ҫул умӗн ҫеҫ кӑштах ӑшӑтма тытӑнӗ. Раштавӑн 31-мӗшӗнче тинех ӑшӑ кун пулӗ.
Ҫанталӑк ӑшӑтсанах юр ҫума тытӑнӗ. Раштавӑн юлашки 4 кунӗнче юр хулӑнӑшӗ 7-10 сантиметра ҫитме пултарать. Эппин, Ҫӗнӗ ҫула эпир юрпа кӗтсе илӗпӗр.
Республикӑна шартлама сивӗ ҫанталӑк килет. Ыран ҫӗрле 12 градус таран сивӗтӗ.
Сивӗтет кӑна мар, ҫил те вӑйланать. Юнкун ҫил кӑштах лӑпланӗ. Анчах ҫӗрлесерен сывлӑш самаях сивӗнӗ. Кӗҫнерникун ҫӗрле 20 градус таранах сивӗтме пултарӗ. Хӑш-пӗр вырӑнта – тата сивӗрех.
Канмалли кунсенче уяр та сивӗ ҫанталӑк тӑрӗ. Кунашкал ҫанталӑк раштавӑн 10-мӗшӗчченех тӑма пултарӗ. Гидрометцентр пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитес 10 кунра нормӑран 4 градус сивӗрех пулӗ.
Юлашки кунсенче ҫанталӑк нормӑран сивӗрех тӑчӗ. Ӗнерпе паян вара ҫил те вӑйланчӗ. Мӗнлерех ҫанталӑк кӗтет пире?
Синоптикесм пӗлтернӗ тӑрӑх, паян ҫӗрле те ҫил вӑйлӑ пулӗ. Канмалли кунсенче ҫил кӑштах лӑпланӗ, ҫапах 10-15 градус сивӗ пек туйӑнӗ. Шӑматкун хӗвеллӗ ҫанталӑк тӑрӗ. Вырсарникун юр ҫума пуҫлӗ, вӑл ҫитес эрне тӑршшӗпех чарӑнмӗ. Тунтикунпа ытларикун ҫил-тӑман тухӗ. Юнкун тинех ҫил пачах лӑпланӗ.
Ҫитес кунсенче юр хулӑнӑшӗ 10 сантиметр таранах ҫитӗ.
Эстонире пурӑнакан хастар чӑваш, Ираида Захарова, Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енрен аякри ҫӗршывра тӗлӗнмелле самант пулса иртнӗ.
Кӗркуннен юлашки кунӗсем ӑшӑ пулнипе усӑ курса Таллинри Чӑваш культурин музейӗн пуҫарӑвне пурнӑҫлама май килнӗ. Ку пуҫару тӗрлӗ халӑхсен «Лира» пӗрлешӗвӗ тата Нарвӑри чӑвашсен «Нарспи» ушкӑнӗ пӗр шухӑшлӑ пулнӑран пулса иртнӗ. Иртнӗ вырсарникун, чӳк уйӑхӗн 15–мӗшӗнче, «Лира» ҫурчӗн картышӗнче чӑвашсем пуҫтарӑннӑ. Эстони ҫӗрӗ ҫинче Юман тата Ҫӑка ӳсме тытӑннӑ. Ҫав пулӑма халалласа чӑваш апат-ҫимӗҫне хатӗрленӗ, юрӑсем юрланӑ, вайӑри пекех картана тӑрса ташӑсем ташланӑ.
Ку йывӑҫсене лартакансем пӗтӗм чӑвашсен ваттисене, Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе Ен 100 ҫул ҫитнине тата Эстонире пурӑнакан пӗтӗм чӑвашсене халаланӑ.
+23.3 °C