Паян термометр 0 градусран ытларах, ӑшӑрах, кӑтартать. Пуш уйӑхӗн пуҫланнӑранпа кун пекки пулман-ха.
«Чӑваш Енри ҫанталӑк» проект синоптикӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, ыран юр ҫӑвӗ, ҫил-тӑман вӗҫтерӗ. Ҫил те вӑйлӑ пулӗ.
Юнкун ку эрнери чи ӑшӑ кун пулӗ. Пӗлӗтсен ҫӳллӗшӗнче те 3-4 градус ҫеҫ сивӗтӗ. Ҫӗр ҫинче вара 5 градус таран ӑшӑтӗ.
Кӗҫнерникун ҫил лӑпланӗ. Ҫав кунран пуҫласа эрне вӗҫӗчченех сывлӑш температури 0 градусран пӗчӗкрех пулӗ. Эрнекун кӑшт юр ҫӑвӗ. Канмалли кунсенче каллех сивӗтсе илӗ – 10-15 градус сивӗ пулӗ. Шӑматкун ҫил вӑйланӗ.
Хӑҫан ӑшӑтӗ? Паллах, часрах ҫурхи илемлӗ ҫанталӑкпа килес килет. Синоптиксем мӗн калаҫҫӗ-ха?
Чӑнах та, ҫитес вӑхӑтра ӑшӑтса пырӗ. Анчах ҫил самай вӑйлӑ пулӗ, уйрӑмах пушӑн 13-16-мӗшӗсенче – ҫеккунтра 15 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Ҫавна май сивӗрех пек туйӑнӗ.
Вырсарникун ҫил-тӑман тухӗ. Тунтикун юр ҫумӗ, термометр «плюс» кӑтартӗ. Ҫитес эрне варринче ҫил лӑпланӗ.
Пушӑн 18-21-мӗшӗсенче каллех юр ҫӑвӗ. Гидрометцентр хыпарланӑ тӑрӑх, ҫитес 10 кунра Чӑваш Енре ҫанталӑк нормӑран 1 градус сивӗрех пулӗ. Вӑтам температура 5 градус сивӗпе танлашать.
Чӑваш Ен территорийӗпе машинӑсем пысӑк хӑвӑртлӑхпа ҫӳремелли «М-12» ҫул тӑвассине Чӑваш халӑх сайтне вулакансем пӗлеҫҫӗ ӗнтӗ. Ҫул тума йышӑннине пӗлсен ҫутҫанталӑк ырлӑхӗшӗн кӗрешекенсем тата уншӑн чунӗсене ыраттаракансем чӗрчунсене каҫса ҫӳреме вырӑн хӑварӗҫ-ши тесе кӑсӑкланма тытӑнчӗҫ.
Экодуксем пуласси пирки маларах пӗлтернӗччӗ-ха. Халӗ пурӗ миҫе пуласси уҫӑмланнӑ. 12 экодук (экодук тесе чӗрчунсем валли тунӑ каҫҫа е траншейӑна калаҫҫӗ) тата 22 каҫӑ пӑхса хӑварӗҫ. Вӗсемпе тискер чӗрчунсем каҫса ҫӳренипе пӗрлех килти выльӑх-чӗрлӗхе те каҫарӗҫ. Чӗрчунсем машина сассинчен хӑрасран сасӑран хӳтӗлекен хатӗрсем вынаҫтарӗҫ.
Нумаях пулмасть республикӑра ҫил-тӑман вӑхӑтӗнче аслати авӑтнӑ. Ҫанталӑкран тата мӗн кӗтмелле-ши?
Каллех сивӗтет. Хальлӗхе термометр «плюс» кӑтартмӗ. Ҫитес 10 кунра ҫанталӑк хӗвеллӗ пулсан та ӑшӑ пек туйӑнмӗ. Ҫитес эрне варринче вара каҫхине термометр 25 градус сивӗ кӑтартма пултарӗ.
Пушӑн 8-мӗшӗнче ҫил-тӑман вӗҫтерӗ. Юр вӑйлах ҫумӗ, анчах ҫил ҫеккунтра 16 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушӑн 13-мӗшӗнчен ӑшӑтма тытӑнӗ. Анчах йӗпе юр ҫума тытӑнӗ.
Пуш уйӑхӗ мӗнлерех килӗ? Пушӑн 2-мӗшӗ ҫулталӑк пуҫланнӑранпа чи ӑшӑ кун пулнӑ.
Кӗҫех унашкал кунсем нумайланӗҫ. Термометр ӑшӑрах та ӑшӑрах кӑтартма тытӑнӗ, юр вырӑнне ҫумӑр ҫӑвӗ. Анчах пӑртак кӗтмелле – уйӑхӑн пӗрремӗш декади хӗл евӗрех пулӗ.
Эрне вӗҫӗнче юр ҫума пӑрахӗ, анчах сивӗтӗ – 10-15 градус пулӗ. Пушӑн 7-мӗшӗнче каҫхине тата тунтикун ҫил-тӑман вӗҫтерӗ. Пушӑн 11-мӗшӗнче сивӗтӗ – 20-25 граду таранах пулӗ. Вара тинех унашкал сивӗсем вӗҫленӗҫ.
Иккӗмӗш декадӑра ҫанталӑк ӑшӑтӗ. Уйӑх варринче юр, ҫумӑр ҫӑвӗ. Виҫҫӗмӗш декадӑра кӑнтӑрла – 5 градус, ҫӗрле 12 градус сивӗ пулӗ.
Кӑҫал юр часах каймӗ. Пӗтӗмӗшле илсен, пуш уйӑхӗ сивӗрех пулӗ.
Сезонлӑ хӑватлӑ ҫил Францине илсе килнӗ Сахара тусанӗ радиоактивлӑ пулни палӑрнӑ. Ҫакӑн ҫинчен правительствӑпа ҫыхӑнман Acro организаци пӗлтернӗ. Радиоактивлӑх шайӗ ҫынсемшӗн хӑрушлӑх кӑларса тӑратмасть, анчах та ӑна вӗҫтерсе килнинче тӑрӑхласа каламалӑх вырӑн та пур.
Франци 1960-мӗш ҫулсенче Алжирта ядерлӑ хӗҫ-пӑшалӑн тӗрӗслевне ирттернӗ. Экспертсем каланӑ тӑрӑх, ҫавӑнтанпа унти хӑйӑрта цези-137 элемент нумайланса кайнӑ, халӗ вара ҫутҫанталӑк хрантсуссене ҫав «парӑма» каялла тавӑрса панӑ пулать.
Канар утравӗсенчи ҫав йывӑрлӑха Лагуна университетӗнче тӗпченӗ. Салазар Карбалло профессор каланӑ тӑрӑх, Сахарӑри тусанта час-часах Франци ирттернӗ атомлӑ тӗрӗслевсем хыҫҫӑн юлнӑ кали-40 тата цези-137 тупаҫҫӗ. Карбалло ку элементсен виҫи тӑпрара хӑрушсӑррине палӑртать. Ӑсчах каласа панӑ тӑрӑх, уйрӑмах радон газ сиенлӗ, вӑл вара ҫав вырӑнти тӑпраран хӑй тӗллӗн тухать, онкологи чирӗсем аталанас хӑрушлӑха вӑйлатать.
Ку сезонра вара Африкӑри пушхир тусанне ҫил Хӗвеланӑҫ Европӑна виҫӗ хутчен вӗҫтерсе килнӗ.
Ҫак кунсенче юр тӑтӑшах ҫуса тӑрать. Ӑна тасатассишӗн коммуналлӑ службӑсем ҫине тӑраҫҫӗ. Пур чухне те, тен, ӗҫе вӑхӑтра пурнӑҫласа ҫитереймеҫҫӗ те пулӗ. Ҫул ик айккипе лартса тухнӑ машинӑсем чӑрмантарни пирки пӑшӑрханса калаҫнине те илтме тивет.
Федераци тата регион пӗлтерӗшлӗ ҫулсене, ялсенчи урамсене хӑватлӑ техника ӗҫлет. Пӗчӗк территорисенче юр тасатакан пӗчӗк машинӑсем туянма тӑрӑшаҫҫӗ. Шупашкарти Ӳнер аллейине (вӑл Ленинла комсомол урамӗпе Шумилов урамӗсем хушшинче вырнаҫнӑ) юртан тасатма ҫӑмӑлтарах пултӑр тесе ятарлӑ техника туяннӑ. Анчах вӑл хӑй лакса ларнӑ. Ҫав саманта «Руль умӗнче» портал Инстаграма вырнаҫтарнӑ.
Тинех календарь ҫинче хӗл вӗҫленчӗ. Анчах вӗҫленчӗ теме тӑхтамалла-ха. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑна сивӗ ҫанталӑк татах килӗ.
Ыран каллех юр ҫӑвӗ. Ҫапах ҫанталӑк ӑшӑтӗ. Юнкунпа кӗҫнерникун та юр ҫӑвӗ, ҫил-тӑман тухӗ. Виҫӗ кунра Чӑваш Енре 6-11 миллиметр хулӑнӑш юр ҫума пултарӗ. Ҫулсем пӑрлак пулӗҫ.
Эрнекун атмосфера пусӑмӗ пысӑкланма тытӑнӗ, ҫил лӑпланӗ. Канмалли кунсенче 10-15 градус сивӗ тӑрӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушӑн 8-мӗшӗнче те юр ҫӑвӗ. Пӗрремӗш декада вӗҫӗнче термометр ҫӗрлесерен 20-25 градус кӑтартӗ.
Нарӑс уйӑхӗ питӗ сивӗ килчӗ. Ку кӑна мар, юр та нумай ҫурӗ. Халӗ вара Чӑваш Ене циклон килет, кӗҫех юр вӑйлӑ ҫума тытӑнӗ. Темиҫе сехетре юр хулӑнӑшӗ 10-15 сантиметр таран ӳсме пултарӗ.
Унччен эрнекун ҫанталӑк ӑшӑтассине пӗлтернӗччӗ. Анчах ку кӑнтӑр районӗсене ҫеҫ пырса тивӗ, нумайлӑха тӑсӑлмӗ вӑл.
Ыран та кӑштах юр ҫӑвӗ. Каҫ енне вара сивӗтме пуҫлӗ. Ирхине, вырсарникун, каллех 20 градус таран сивӗтӗ. Ҫил вӑйлӑ пулнӑран тата сивӗрех пек туйӑнӗ.
Тунтикун сивӗ каймӗ-ха, термометр 18-13 градус кӑтартӗ. Ытларикунтан каллех юр ҫума тытӑнӗ. Эрне вӗҫнелле 10-15 градус таран сивӗтӗ.
Паян ҫӗрле республикӑра 31-36 градус сивӗ пулӗ. Ҫапла кӑтартӗҫ метеостанцисенчи термометрсем. Чӑннипе вара хӑш-пӗр ҫӗрте тата сивӗрех пулӗ.
Ҫӗрле сивӗ кӑна мар, ҫиллӗ те пулӗ. Ҫил ҫурҫӗр енчен ҫеккунтра 8-13 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Ҫапла ир енне 50 градус сивӗ пек туйӑнӗ.
Юнкун ирхине 30 градус сивӗ тӑрӗ. Кӗҫнерникун тинех ӑшӑтма тытӑнӗ. Кӑнтӑрла хыҫҫӑн ҫил-тӑман вӗҫтерме тытӑнӗ. Эрнекун йӗпе юр, ҫумӑр ҫӑвӗ. Канмалли кунсенче те ӑшӑ ҫанталӑк тӑрӗ, термометр 0 градус кӑтартӗ. Вырсарникун юр ҫӑвӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫуркунне пуҫламӑшӗнче те температура тӑрук улшӑнса тӑрӗ. Ун чухне те кӗске вӑхӑтлӑха 25 градус таран сивӗтӗ.
+27.3 °C