Патӑрьел районӗнчи Алманчӑкра пурӑнакансем малтан урам тӑрӑх утнӑ, кайран Мӑнкун сӗтелӗ хушшине ларнӑ. Кун пирки асӑннӑ ял тӑрӑх администрацийӗн официаллӑ сайтӗнче хыпарланӑ.
Алманчӑксем ӗнер Ҫуркуннепе Ӗҫ уявӗ ячӗпе ял тӑрӑх утса тухас тенӗ. Ҫакӑнта вырӑнти шкул ачисене явӑҫтарнӑ. Аллисене шар, ялав тытнӑскерсем малтан митинга хутшӑннӑ. Унта вырӑнти ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Георгий Фомин тата "Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей" партин пуҫламӑш организацийӗн секретарӗ Сергей Никитин хутшӑннӑ.
Сӑмах май каласан, Ҫуркуннепе Ӗҫ уявне республикӑра тата районсенче те уявланӑ. Кӑҫал ҫак кун Мӑнкунпа, вӑл православи тӗнӗн чи ҫутӑ та аслӑ уявӗ шутланать, пӗр килчӗ. Уяв ячӗпе Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та республикӑра пурӑнакансене саламланӑ, "...тӑнӑҫлӑхпа ҫураҫулӑх, ҫирӗп сывлӑх, телей, ҫуралнӑ ҫӗр тата ҫӗршывӑмӑр ячӗпе ӗҫре ҫӗнӗ ҫитӗнӳсем тума сунатӑп", - тенӗ.
Ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Шупашкарти 31-мӗш шкул стадионӗнче йывӑр характерлӑ ҫамрӑксен спартакиади иртнӗ. Ӑна «Ҫамрӑкасем — сывӑ пурнӑҫ йӗркишӗн!» дивизпа ирттернӗ.
Спартакидӑна ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ районӗнчи 10 команда, пӗтӗмпе 50 ытла ҫамрӑк, хутшӑннӑ. Вӗсем — 13–15 ҫулсенчисем.
Ҫамрӑксем эстафета чупнӑ, тӑршшӗне сикнӗ, скакалкӑпа сикнӗ, отжимани тунӑ, мечӗкпе тӗрлӗ хускану пурнӑҫланӑ.
Эстафетӑра 62-мӗш шкулти ҫамрӑксем мала тухнӑ. Иккӗмӗш вырӑна 39-мӗш шкул ачисем йышӑннӑ. Виҫҫӗмӗш вырӑна вара 31-мӗш шкул тухнӑ. Командӑсен тупӑшӑвне пӗтӗмлетсен ҫакӑн пек кӑтартусем пулнӑ: 39-мӗш шкул команди — 1-мӗш, 31-мӗш шкул команди — 2-мӗш, 62-мӗш шкул команди 3-мӗш вырӑн йышӑннӑ.
Муркаш районӗнчи Ярапайкассинчи вӑтам шкулта Чӑваш чӗлхи эрнинче тӗрлӗ мероприяти иртнӗ тесе ӗнентереҫҫӗ асӑннӑ район администрацийӗн сайтӗнче.
Ӗҫ ҫынни ҫулталӑкне халалласа «Юратнӑ ӗҫӗм» тӗлпулу иртнӗ. Итакачкасси ялӗнчи Л.И. Смирнова тата С.А. Скворцова хӑйсен чун киленӗҫӗ пирки 5-8 класра вӗренекенсене каласа панӑ. Пултаруллӑ хӗрарӑмсем хӗресле те, бисерпа та тӗрлеҫҫӗ, крючокпа сӗтелҫи, тутӑр ҫыхаҫҫӗ, бисерпа пӑралукран илемлӗ чечек пуххисем ӑсталаҫҫӗ. Уявра ачасем ал ӗҫӗсен куравне хаваспах пахаланӑ, вӗсен маттурлӑхӗнчен тӗлӗннӗ, хӑнасене кӑсӑклӑ ыйтусем панӑ.
«Чӑваш кино историйӗ» калаҫӑва Раҫҫей кино ҫулталӑкне халалланӑ. Шкул ачисем чӑваш кино историне туллин тишкернӗ. Презентаци пӑхнӑҫемӗн чӑваш киноне пуҫарса яракан ҫын — И.Я. Яковлевпа пӗр ялта ҫуралнӑ, Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗнче вӗреннӗ И.С. Максимов-Кошкинский, пӗрремӗш чӑваш актриси Тани Юн пулнине, пӗрремӗш чӑваш фильмӗсен ячӗсене пӗлнӗ, кино кадрӗсемпе паллашнӑ. «Тӑван чӗлхе, эс — вӗҫӗмсӗр тӗнче!» тата «Асамлӑх тӗнчинче» ӑмӑртусенче чӑваш халӑх историйӗпе, културипе, сӑмахлӑхӗпе ҫыхӑннӑ ыйтусене 5 класс ачисем хуравланӑ.
Чӑваш Республикин Патшалӑх символӗсен кунне халалласа Пӑлапуҫ Пашьелӗнчи вӑтам шкулта тӗрлӗ мероприятисем иртнӗ. 8–9 класра вӗренекенсем 21-ӗн «Чӑваш Республикин Патшалӑх символӗсене пӗлетӗр-и?» викторинӑра тупӑшнӑ. Символсен авторӗсене те, гимн текстне те ачасем аван пӗлни палӑрнӑ. Герб тата ялав ҫине ӳкернӗ пурнӑҫ йывӑҫӗ, виҫӗ хӗвел, хӑмла курланки мӗне пӗлтернине те чылайӑшӗ хуравланӑ, сарӑпа хӗрлӗ тӗссен пӗлтерӗшне те тӗрӗс палӑртакансем ытларах. 9 класс ачисем хушшинче Лиана Васильева, Николай Христофоров, Петр Гурьев, Александр Кондратьев, Даниил Павлов, Валерий Шайманов палӑрнӑ. 8 класран Сергей Кондратьевпа Ольга Гордеева ыттисенчен балл нумайрах пухнӑ.
5–7 класс ачисем валли Светлана Никитина вӗрентекен символсем ҫинчен калаҫу ирттернӗ. Ачасем хӑйсем те айккинче юлман. Уйрӑмах 5 класри Екатерина Матвеевӑна палӑртса хӑвармалла. Ыттисемшӗн те кӑсӑкли нумай пулнӑ. Ф.В.Искандеров, И.Ф.Искандеров, Е.Ф.Костина авторсен «Азбука чувашских орнаментов и эмблем» кӗнекипе те савӑнсах паллашнӑ ачасем. «Кашни ачан хӑй пурӑнакан ҫӗршывӑн элемӗсене пӗлмелле тесе пӗтӗмлетрӗҫ калаҫу сехетне хутшӑнакан 36 ача», — тесе ӗнентереҫҫӗ асӑннӑ шкулта ӗҫлекенсем.
Канашри пӗр шкул директорӗ 15 ҫул янтӑ укҫа илсе пурӑннӑ. Шкулта ӗҫлемен ҫынсемшӗн унӑн кӗсйи хулӑнланнӑ. «Вилӗ чунсемшӗн» вӑл самай тупӑш тунӑ.
Официаллӑ документсенче палӑртнӑ тӑрӑх, шкул директорӗ 2001 ҫулта тирпейлӳҫе ӗҫе илнӗ. 2008 ҫулта вара урам шӑлакана тупнӑ. Чӑннипе вара ҫак ҫынсем хӑйсен ӗҫне пурнӑҫламан.
Ҫапла майпа ҫак тапхӑрта Канаш хыснинчен тирпейлӳҫӗпе урам шӑлакана 650 пин тенке яхӑн тӳленӗ. Ку укҫана, ЧР прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, директор кӗсйине чикнӗ. Пуҫиле ӗҫе тӗпченине районсен хушшинчи прокуратура сӑнать.
Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче «Пӗтӗм чӑвашсен диктанчӗ» акци иртрӗ. Кӑҫалхипе вӑл тӑваттӑмӗш хут йӗркеленчӗ.
Патӑрьел районӗн администрацийӗн вӗрентӳ, ҫамрӑксен политикин, физкультурӑпа спорт управленийӗн хушӑвӗпе килӗшӳллӗн районти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсемпе вӗренекенсем те «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ – 2016» акцине хутшӑннӑ.
Вӑтам тата пӗтӗмӗшле тӗп пӗлӳ паракан шкулсенчи чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем ертсе пынипе районта пурӗ 635-ӗн, вӑл йышра вӗрентекенсем 14, 6–11-мӗш классенче вӗренекенсем ҫырнӑ. «Пиллӗк» паллӑ илнисем кӑҫалхи ҫул 204 пулнӑ. «Тӑваттӑ» палла 239-ӑн, «Виҫҫӗ» палла 179-ӑн тивӗҫнӗ. Пӗлтӗр ҫак акцине 543 ҫын хутшӑннӑ, вӗсенчен «Пиллӗк» илнисем 169-ӑн пулнӑ.
Патӑрьелӗнчи 2-мӗш вӑтам шкулта пурӗ 104 ҫын чӑвашла диктант ҫырма кӑмӑл тунӑ. Ҫавӑн пекех Сӑкӑт вӑтам шкулӗнче 65-ӗн ҫырнӑ (ертӳҫӗ — Надежда Кудряшова), Ыхра Ҫырми вӑтам шкулӗнче — 63-ӗн (ертӳҫӗ — Светлана Кулакова, Аслӑ Арапуҫ вӑтам шкулӗнче — 57-ӗн (ертӳҫӗ — Алевтина Селиванова), Пӑлапуҫ Пашьел вӑтам шкулӗнче — 53 (ертӳҫӗ — Светлана Никитина).
Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче чӑвашсем пурӑнакан пӗтӗм тӗнчери хулапа ялта «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ» акци иртрӗ. Ҫавна май Елчӗкри пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта — алла яхӑн вӗренекен чӑваш чӗлхипе литература эрнинче «Пӗр йӑнӑшсӑр ҫыракан ача» конкурса хутшӑннӑ. Чи пултаруллӑ ачасем йӑнӑшсӑр ҫырма пултарнине тӗрӗсленӗ.
Ӗҫсен тематики ҫӑкӑра хисеплессипе ҫыхӑннӑ.
Диктант ҫыртарни вӗренекенсен орфографи пӗлӗвӗпе хӑнӑхӑвне ҫирӗплетсе тарӑнлатать, «типлӑ» йӑнӑшсенчен хӑтарать, лексикине пуянлатать, чӑваш чӗлхин пӗлтерӗшӗ те ӳсет тесе шухӑшлаҫҫӗ тӗрӗслеве йӗркеленисем.
«Диктант тексчӗ пурне те килӗшнӗ. Халӗ ӗҫсене хакласса чӑтӑмсӑррӑн кӗтетпӗр», — тесе пӗлтереҫҫӗ Елчӗк район администрацийӗн вӗрентӳ тата ҫамрӑксен политикин пайӗнче.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнче, Андриян Николаевӑн тӑван кӗтесӗнче, Юрий Маленченко космонавтпа радиоҫыхӑну йӗркеленӗ.
Шуршӑл шкулӗнче ӑс пухакансем Пӗтӗм тӗнчери космос станцийӗпе ҫыхӑнӑва тухнӑ. Ачасем Юрий Маленченкӑпа калаҫнӑ.
Шӑпӑрлансем космонавта хӑйсене интереслентерекен ыйтусене панӑ. Экипажсем ӑслӑлӑх сӑнавӗсене ирттерни, космос пирки… Йӑлтах кӑсӑклантарнӑ вӗсене. Космосран Шуршӑл курӑнать-и? Кун пек ыйту паракан та пулнӑ.
Ҫавӑн пекех ыйтусем Пӗтӗм тӗнчери космос станцийӗнче тӗнче тетелӗ пирки те пулнӑ. Космонавтсем селфи ӳкерӗнеҫҫӗ-и? Ҫакна та хуравланӑ.
Чӗрене пырса тивмелле ҫепӗҫ вӑл чӑваш чӗлхи тесе шухӑшлаҫҫӗ Патӑрьел районӗнчи Алманчӑри шкулта. «Хӑйсене хисеплекен кирек мӗнле халӑх та хӑйӗн тӑван чӗлхине пысӑк пуянлӑх вырӑнне хурса хаклать», — тенипех-тӗр ӗнтӗ аслӑ вӗрентекенӗмӗр Иван Яковлев ҫуралнӑ куна халалласа Алманчӑри пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкулта та тӗрлӗ ӗҫ туса ирттернӗ.
5-мӗш класра «Эпӗ пӗчӗк юмахҫӑ» конкурс ирттернӗ. Чи маттур юмахҫӑ ята Дарья Гаврилова тивӗҫнӗ.
6–7-мӗш классем хушшинче «Кам тавҫӑруллӑрах» КВН иртнӗ. Кунта 7-мӗшсем ҫивӗчрех пулнӑ.
5–9-мӗш классем Юхма Мишшин «Шурҫамка» хайлавӗпе паллашнӑ хыҫҫӑн сӑнарсен пурнӑҫне пӗр-пӗринпе сӳтсе явнӑ. Хайлаври ӗҫсем кашнин чунне пырса тивни палӑрнӑ.
Ачасем чӑваш чӗлхипе литература вӗрентекен Г.П. Генералова тӑван чӗлхе ҫинчен ваттисем каланӑ сӑмахсене аса илнӗ, сӑвӑсем пӑхмасӑр каланӑ.
Паян, ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев журналистсен ыйтӑвӗсене хуравларӗ.
Хӑйсене пӑшӑрхантаракан ыйтусене хускатас тӗллевпе республикӑри тата федераци шайӗнчи МИХсенче тӑрӑшакансем кӑна мар, районтисем те пуҫтарӑннӑ. Пуҫлӑхсен пресс-службисем хӑш чухне ыйтусене «ала витӗр» кӑларни пирки илтме тивет те, Михаил Игнатьевпа иртнӗ пресс-конференцире апла чару пулмарӗ. «Усал сӑмахсемпе перкелешме кӑна юрамасть», — шӳтлесе илчӗ пресс-конференци пуҫланас умӗн Михаил Игнатьев Элтеперӗн пресс-ҫыруҫи Светлана Каликова.
Журналистсем хускатнӑ ыйтусем хушшинче темли те пулчӗ: Шупашкарти трактор савучӗн шӑпи, ӗҫсӗр юлакансен мӗн тумалли, сӗт хакӗ йӳннине кура уншӑн ял ҫыннисене субсидилеме май ҫуккипе кӑсӑкланни, пӗчӗк йышлӑ шкулсене хупмасӑр май ҫуках-ши тени. Элтепер пурин ыйтӑвне те тӗплӗн те чӑтӑмлӑн хуравларӗ.
+28.3 °C