Чӑваш Енри шкулсенче ачасене шахмат выляма вӗрентме тытӑнӗҫ. Ҫывӑх вӑхӑтра ку урока кашни ача ҫӳреме тытӑнӗ.
Пӗтӗм тӗнчери шахмат федерацийӗн президенчӗ Кирсан Илюмжинов ТАССра иртнӗ пресс-конференцире ӗнер пӗлтернӗ тӑрӑх, «Шахматы в школе» (чӑв. Шкулти шахмат) ҫӗнӗ проекта иртнӗ ҫул Мускавра пуҫарнӑ. Малашне вӑл ҫӗршывӑн тӗп хулинчен регионсене куҫӗ. Проект ҫывӑх вӑхӑтра пирӗн республикӑна ҫитӗ. Кунсӑр пуҫне Саха Республикинче, Белгород тата Липецк облаҫӗсенче уроксенче шахмат вӑрттӑнлӑхӗпе паллаштарӗҫ.
Шахмата физкультурӑн хушма урокӗнче ӑша хывтарӗҫ. Вӑл ачасен ӑс-тӑнне, шухӑшлавне аталанма пулӑшать тесе шухӑшлаҫҫӗ. Шахмата программӑна кӗртнӗ шкулсенче ачасем унчченхинчен 40 процент лайӑхрах вӗренме тытӑннӑ тесе ӗнентереҫҫӗ.
Шупашкарти 43-мӗш шкулти наркӑмӑшланнӑ ачасене тухтӑрсем пулӑшаҫҫӗ. Хӑсӑк килнипе, температура хӑпарса кайнипе, хырӑм ыратнипе ӗнер шкулти медицина пӳлӗмне сакӑр ача пынӑ. Тухтӑр тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн вӗсене сипленме киле янӑ.
Юпа уйӑхӗн 25-мӗш—26-мӗш каҫхине Хулари ача-пӑчан иккӗмӗш пульницине маларах асӑннӑ шкулта вӗренекен икӗ ачана вырттарнӑ. Ӗнер кӑнтӑрла тата тепӗр ачана унти тухтӑрсен пулӑшӑвӗ кирлӗ пулса тухнӑ.
Республикӑн Сывлӑх сыхлав министерстви пӗлтернӗ тарӑх, тухтӑрсем тата Роспотребнадзорӑн республикӑри управленийӗ ачасем чирленӗ тӗслӗхсене тӗрӗслеҫҫӗ.
РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ ку фактпа тӗрӗслев пуҫарнине эпир ӗнер ҫырнӑччӗ. Маларах Ҫӗнӗ Шупашкарти ача пахчинче те шӑпӑрлансем наркӑмӑшланнӑччӗ. Ку факта унта пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Хулара паян пысӑк пушар сиксе тухнӑ. Ӑна пула Алькешра вырнаҫнӑ 63-мӗш шкул ачисен вӗренме май килмен, вӗсене шкултан кӑларнӑ.
Пушар ҫывӑхри складра тухнӑ. Вӑл хӑвӑрт кӑна юнашар вырнаҫнӑ сӗтел-пукан цехӗ ҫине куҫнӑ, таврара ҫӑра тӗтӗм йӑраланма пуҫланӑ. Ҫулӑм пӗтӗмпе 200 тӑваткал метра сарӑлнӑ.
Пушарпа 300 ытла ҫын кӗрешнӗ, сахал мар техникӑпа усӑ курнӑ. 12 сехет тӗлне ҫулӑма ҫӗнтернӗ.
63-мӗш шкулти ачасемпе аслисене вара ҫуртран кӑларнӑ, вӗренӗве чарса лартнӑ. Ачасем ыран та шкула каймӗҫ, вӗренӳ юпан 28-мӗшӗнче кӑна пуҫланӗ.
Шупашкарти 43-мӗш шкулта харӑсах темиҫе ача наркӑмӑшланнӑ.
— Ҫиччӗмӗш тата пӗрремӗш классенче вӗренекенсенчен паян чылайӑшӗ шкула килмен. Пӗтӗмпе 50-а яхӑн ача. Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, вӗсем шкулти столовӑйра апатланнӑ хыҫҫӑн аптӑраса ӳкнӗ, — пӗлтернӗ «PRO Город» портала ача амӑшӗсенчен пӗри.
Республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствинче шкулти пӑтӑрмаха эпидемиологсем, ачасен сывлӑхне тухтӑрсем тӗрӗсленине пӗлтернӗ. Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ те ку фактпа тӗрӗслев пуҫарнӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти 40-мӗш ача пахчинче шӑпӑрлансем наркӑмӑшланни, учреждение юсамашкӑн хупни, ача пахчинче 140 шӑпӑрлан пулни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Тухтӑрсенчен ун чух 58 ачапа 27 ҫын пулӑшу ыйтнӑччӗ.
Шупашкарти Гладков урамӗнче ҫӗнӗ шкул хута кайни пирки эпир те пӗлтернӗччӗ. Хула администрацийӗ шкул директорӗн вакансине кам йышӑнассине палӑртмашкӑн конкурс ирттернӗ.
Конкурса ирттересси пирки ҫурла уйӑхӗн варринче пӗлтернӗ. Директор пуканне кам йышӑнассине авӑн уйӑхӗн варринче палӑртма шухӑшланӑ. Анчах конкурс тӑсӑлса кайнӑ.
Конкурса иккӗмӗш хут ирттернӗ. Хальхинче директора палӑртнӑ. Ку тивӗҫе Татьяна Львовна Николаева пурнӑҫлӗ. Вӑл халӗ Шупашкарти пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан 1-мӗш шкула ертсе пырать.
Аса илтерер: шкулта 1100 ача валли вырӑн пулӗ. Ӑна ҫулталӑк вӗҫлениччен туса пӗтерме палӑртнӑ.
Шупашкар районӗнчи Янӑш шкулӗнче вӗрентекенсене ӗҫе илсе ҫитерес ыйтӑва татса панӑ. Унччен икӗ учителе кунсерен илсе килес тесе шкул автобусӗн 2,5 ҫухрӑм парӑнтарма тивнӗ. Халӗ вӗсене автобус водителӗ хӑйӗн машинипе илсе ҫитерет.
Пӗтӗмпе 7 ӗҫченӗн шкула ҫитме чӑрмавлӑ. Вӗсен йышӗнче — 4 техслужащи.
Шкулта спорт инфратытӑмӗ тӗлӗшпе нумай ӗҫлеҫҫӗ. Анчах ӗҫченсем пирки те манмаҫҫӗ. Шкулӑн автобус тата микроавтобус пур. Вӗрентекенсене ӗҫе автобуспа илсе ҫитерни — йӗркене пӑсни. Ҫавӑнпа харпӑр водительсемпе калаҫса татӑлма тӑрӑшаҫҫӗ.
Автобуспа илсе ҫӳрес ыйтӑва янӑшсем РФ вӗренӳ министрӗ Ольга Васильева килсен те ҫӗкленӗ. Аса илтерер: вӑл унта авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче ҫитнӗ.
Чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Шупашкарти шкулсенче ӗҫлекен чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен тата шкулсенчи директорсен вӗренӳпе воспитани енӗпе ӗҫлекен ҫумӗсен ушкӑнӗ Чӑваш Республикипе юнашар вырнаҫнӑ кӳршӗ Мари Эл Республикин тӗп хулине — Йошкар-Олана — ҫул тытнӑ. Унта вӗсем хулари пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан 14-мӗш гимназире «Вӗренекенсен этнокултьтура аталанӑвӗ» ятлӑ семинарта пулнӑ. Мари Эл Республикинче пурӑнакан ӗҫтешсем пирӗн делегацие уроксемпе класс тулашӗнчи ӗҫсен тӗсӗсене кӑтартнӑ.
Ҫавӑн пекех вӗрентекенсем хула центрӗнче ҫӗкленекен ҫӗнӗ архитектура микрорайонне ҫитсе курнӑ, тӗрлӗ паллӑ вырӑнсенче экскурире пулнӑ. Вӗрентекенсене уйрӑмах ҫармӑссем хӑйсен тӗп хулин историне, унпа ҫыхӑннӑ паллӑ ҫынсен ячӗ-шывне ҫӗклеме тӑрӑшни кӑмӑла кайнӑ тата Европа шайӗнче тӑракан архитектура ҫурчӗсемпе парксем, урамсемпе лапамсем ҫӗклеме вӑй-хал ҫитерни тӗлӗнтернӗ.
РФ Генпрокурорӗн ҫумӗ Сергей Зайцев хушнипе ЧР прокуратури тӗнче тетелӗнче Шупашкарти 19, 28 тата 54-мӗш шкулсенче ачасене 10-мӗш класа йышӑнма пӑрахни пирки пичетеленӗ хыпара тӗрӗсленӗ.
Прокуратура палӑртнӑ тӑрӑх, ҫӳлерех асӑннӑ шкулсенче ачасене чӑнах та 10-мӗш класа йышӑнман-мӗн. Прокуратура ҫул ҫитмен ачасен прависене хӳтӗлес тӗллевпе Шупашкар хула администрацин пуҫлӑхӗ тата шкулсен ертӳҫисем тӗлӗшпе представлени ҫырнӑ, йӗркене пӑснине пӗтерме хушнӑ.
Кунсӑр пуҫне 9 вӗренӳ учрежденийӗ тӗлӗшпе административлӑ йӗркене пӑснӑшӑн ӗҫ пуҫарнӑ.
Ҫӗрпӳ районӗнчи шкулсенчен пӗрин тӗп бухгалтерӗ вӗренӳ заведенийӗ тата шалу валли куҫарнӑ укҫана хӑйӗн расчет счечӗ ҫине куҫарни паллӑ. Пӑтӑрмаха асӑннӑ районти прокуратура палӑртнӑ.
2015 ҫулта тӗп бухгалтер пӗтӗмпе 200 пин тенкӗ ытла укҫа вӑрланӑ. Ҫӗртме уйӑхӗнче унӑн ӗҫрен пӑрахнӑ икӗ ҫынна усӑ курман отпускшӑн 7 пин тенкӗ ытларах куҫарса памалла пулнӑ. Шкулта йӗркелесе ҫырса пынӑ хутсене ӗненсен, куҫарнӑ пек курӑннӑ-ха. Анчах бухгалтер «кӗмӗле» хӑйӗн расчет счечӗ ҫине куҫарса янӑ.
Вӗренӳ учрежденине шалу тӳлеме тесе хыснаран 197 пин тенкӗ субсиди ҫитернине те бухгалтер никама та паман, хӑйне валли куҫарнӑ.
Ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курса улталаса пурӑннӑ шут ӗҫченне кӗҫех суд тенкелӗ ҫине лартӗҫ.
Пукрава юпа уйӑхӗн 14-мӗшӗнче уявланине пирӗнтен пурте пӗлет ӗнтӗ. «Кӗрхи пысӑк уявсенчен пӗрин историйӗ 910 ҫулпа ҫыхӑннӑ. Иерусалимри чиркӳре кӗлӗ пынӑ чухне Андрей ятлӑ ҫул ҫӳревҫӗ, килсӗр чухӑнскер тата ун вӗренекенӗ Епифаний тӳпере Турӑ Амӑшне курнӑ. Вӑл Турра чунтан ӗненсе кӗл тӑвакансене шурӑ пысӑк чатӑрпа витнӗ, хӳтте илнӗ. Ҫавӑнтанпа ӗненекенсем Турӑ Амӑшне хӳтлӗхе илме йӑлӑнса кӗлӗ тума тытӑннӑ», — ҫапла ӑнлантарса панӑ Патӑрьел районӗнчи Ыхра Ҫырми ялӗнчи шкул ачисене.
Уява чӑваш хисепленӗ, тулли кӗрекере паллӑ тунӑ. Кукӑль пӗҫернӗ чухне: «Пукрав ӑшши хупатӑп» , — каласа кӑтартнӑ 5-мӗш класс ачисене урокра. С.П. Кулакова вӗрентекен уяв ҫинчен тӗплӗн каласа панӑ, пукрав юррине итлеттернӗ.
+19.3 °C