Чӑваш Енӗн Культура министерстви Чӑваш тӗррин кунне халалласа «На работу с вышивкой» (чӑв. Ӗҫе чӑваш тӗррипе) республикӑри акци ирттерме йышӑннӑ.
Аса илтерер: пирӗн еспубликӑра Чӑваш тӗррин кунне чӳк уйӑхӗн 26-мӗшӗнче ирттереҫҫӗ. Кӑҫал вӑл вырсарникуна лекӗ, ҫавна май чылай мероприяти чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пулса иртӗ. Чӑваш тӗррин кунне 2020 ҫултанпа ирттереҫҫӗ.
Маларах каланӑ республикӑри акцие хутшӑнакансене ӗҫе, вӗренӳ учрежденине чӑваш тӗрриллӗ япаласемпе пыма сӗнеҫҫӗ. Сӑнӳкерчӗксене #Деньчувашскойвышивки2023 , #наработусвышивкой хештэгсемпе сайтсенче тата халӑх тетелӗсенче вырнаҫтармалла.
Шупашкарта пурӑнакан пӗр пенсинер чӑваш кӗпине тӗрлеме ӗмӗтленет. Тӗрӗ ӑсталӑхне 76 ҫулти Геннадий Краснов Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрта алла илнӗ.
Асӑннӑ центрти Пултарулӑх мастерскойӗнче вӑл Ирина Ковеза ӗҫ инструкторӗ пулӑшнипе малтан чӑваш тӗррине тӗрлеме хӑнӑхнӑ, ҫак енӗпе тӗрлӗ техникӑна вӗреннӗ.
Арҫын малтан салфеткӑсем тӗрленӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра кӗпе тӗрлеме ларасшӑн.
«Кӗпе ҫинчи пулас эреше суйласа илме Ирина Ковеза пулӑшрӗ. Вӑлах ҫипписене суйласа пачӗ», — каласа кӑтартнӑ арҫын.
Чӳк уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗ Чӗмпӗрте концерт лартса парӗ. Унта чӑваш артисчӗсем «Ҫул хыҫҫӑн – ҫул, 100 ҫул сулмаклӑн утрӑмӑр» программӑпа кайӗҫ. Аса илтерер: шӑпах ҫав программӑпа коллектив хӑйӗн 100-мӗш пултарулӑх сезонне уҫнӑ.
Когцерт Кӗпӗрнаттӑр керменӗнче 18 сехет те 30 минутра пуҫланӗ. Унччен вара унта чӑваш тумӗн «Нарспи» фестивалӗпе паллаштарӗҫ. Вӑл 17 сехетре пуҫланӗ.
Чӑваш Енри ача пахчисенче ӗҫлекен воспитательсем «Шкулчченхи вӗренӳ организацийӗсенче ӗҫ-хӗле чӑвашла йӗркелесси» программӑпа пӗлӗве ӳстермелли курсра вӗреннӗ. Курса Вӗренӳ институчӗн чӑваш чӗлхипе литератури кафедри йӗркеленӗ.
Институтра пӗлтернӗ тӑрӑх, Анна Егорова, Надежда Иванова тата Тамара Артемьева доцентсем ертсе пынипе педагогсем вӗренӳпе воспитани ӗҫ-хӗлне тӑван чӗлхепе йӗркелесе ирттерессин теорипе практика никӗсӗсене тишкернӗ, чӑваш чӗлхин вӑрттӑнлӑхӗсемпе паллашнӑ, шкул ҫулне ҫитмен ачасен чӑвашла пуплевне аталантарас ӗҫре ашшӗ-амӑшӗпе ӗҫлемеллли мелсемпе майсем ҫинчен пӗлнӗ, чӑвашла занятисем ирттерес хӑнӑхусене алла илнӗ.
Чӑваш Енре «Юмах патӗнче хӑнара» республикӑри конкурс иртӗ. Унта «Родной язык – язык матери» (чӑв. Тӑван чӗлхе — анне чӗлхи) проекта пурнӑҫа кӗртекен шкул ҫулне ҫитменнисен орагнизацисенче вӗренекенсем хутшӑнма пултарӗҫ.
Чӑваш халӑх е литература юмахне чӑвашла лартнӑ ӗҫсен тӑршшӗ 10 минутран вӑрӑм пулмалла мар.
Ролика ӳкерме тата монтаж тума видеокамерӑсемпе, фотоаппаратсемпе, компьютерсемпе палнштесемпе, карас телефонӗсемпе усӑ курма юрать. Видео сасси е унӑн субтитрӗсем чӑвашла пулмалла. Ӗҫсене Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗччен йышӑнать.
Хальхи вӑхӑта Мускаври ВДНХра «Раҫҫей» курав малалла ӗҫлет. «Чувашия Благодарит» (чӑв. Чӑваш Ен тав тӑвать) ят панӑ пирӗн республика экспозицине.
Чӑвашсем унта ытти пуянлӑхӑмӑрпа пӗрлех «Тухья» арт-объекта илсен кайнине Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Хӗрсем пуҫа тӑхӑннӑ арт-объект ҫӳллӗшӗ — 6 метр. Ӑна алӑпа ӑсталанӑ, вӑл 217 ҫутӑ элементӗнчен тӑрать. Экспозицире мӗн пулса иртнине кура ҫутӑ тӗсӗ ылмашать.
Чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗнчен экспозиципе Чӑваш академи драма театрӗн артисчӗсем: Раҫҫей халӑх артистки Нина Яковлева, Чӑваш Республикин халӑх артисчӗсем Иван Иванов, Валентина Иванова, Геннадий Медведев тата Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн артисчӗ Василий Николаев паллаштарнӑ.
«Тӑванлӑх алтӑрне йӑтса» концерт хатӗрленӗ.
Ӗнер Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче СССР халӑх артистки Вера Кузьмина ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ астӑвӑм каҫӗ иртнӗ. Унта хутшӑннӑ республика Элтеперӗ Олег Николаев вӑл хӑй те Вера Кузьмина пекех чӑваш пулнишӗн савӑннине палӑртса хӑварнӑ.
«Вера Кузьминична пире пуян эткерлӗх парса хӑварчӗ. Вӑл хӑйӗн пунӑҫне чӑваш ӳнерне, чӑваш культурине, чӗлхине, хӑйневевӗрлӗхне упраса хӑварассине халалланӑ. Вера Кузьмина ячӗ наци театрӗсене пӗрлештерет», — мӑнаҫланса каланӑ Олег Николаев.
Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Чӑваш наци музейӗ Раҫҫей этнографи музейӗнче упранакан япаласен куравне уҫӗ.
«Сохраненная красота: раритеты чувашской культуры из собрания Российского этнографического музея» (чӑв. Упраса хӑварнӑ илем: Раҫҫей этнографи музейӗн пуххинче чӑваш культурин раритечӗсем) ят панӑ куравра XVIII-XIX ӗмӗрсенчи чӑвашсен япалисемпе паллашма май килӗ. Питӗре каймасӑрах.
Асӑннӑ этнографи музейӗнче чӑваш коллекцийӗнче 6 пине яхӑн япаларан тӑрать иккен. Вӑл Чӑваш наци музейӗнчинчен те маларах йӗркеленме пуҫланӑ. Туй тутӑрӗсене, сӑмахран, III Александрӑн Вырӑс музейӗн этнографи пайне 1902 ҫултах Хусанти университечӗн профессорӗ Иван Смирнов панӑ.
Шупашкарта юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗнче ҫамрӑк художниксен «Юн» куравӗ уҫӑлнӑ.
Вӑл Ярославль урамӗнчи 42-мӗш ҫуртри «Нехудожник» галерейӑра ӗҫленӗ.
Ӑна йӗркелекенсем пӗлтернӗ тӑрӑх, курава чӑваш ҫӗрӗ ҫинчи ӳнерпе паллаштарас, ун ҫинчен ытларах каласа кӑтартас тӗллевпе ирттернӗ. Экспозици никӗсӗнче — этносра хӑйсене шыракан ҫамрӑксем.
«Самоотречение. Самоосознание!» лозунгпа ирттернӗ куравра 17 ҫамрӑк пултарулӑхӗпе паллашма май килнӗ.
Курава ҫамрӑксем хутса ӑшӑтман, ҫутӑсӑр пӳлӗмре йӗркеленӗ. Чунсӑр ҫурта чун кӗртнӗ темелле-тӗр.
Куравра Настасия, Юратса Амайа, Ксения Кошелева (Чувишенка), Юрий Никандров, Федорова Нина, Алкания Туктарова, Михаил Маюшкин, VALERI, Полина Серафимова, Юма Андреева, Катико, Олич Алеха, rv, Лиза Шаплина, Савӑнпи, Коля Т, Анастасия Сайкова ӗҫӗсем пулнӑ.
Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Искусство каҫӗ-2023» культура мероприятийӗ иртӗ. Вӑл чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, шӑматкун, 16:30 сехетре пуҫланӗ.
Ҫав кун куракансене учрежденире чӑваш халӑх пултарулӑхне халалланӑ ятарлӑ программӑпа кӗтсе илӗҫ. Сенкер фойере хальхи вӑхӑтри тумсен «Хитре» бренд куравӗ ӗҫлӗ. Театр 106 ҫул хушши пухса пынӑ экспонатсен пуххи паллашма та кӑсӑклӑ пулӗ. Юрра-ҫемме юратакансем валли инструмент концерчӗ иртӗ.
18 сехетре вара ҫав кун «Театр – ман ӑраскал» моноспектакль пуҫланӗ. Хальхинче унта Пӗчӗк залта Раҫҫей тата чӑваш халӑх артистки Нина Яковлева пултарулӑхпе паллашма май килӗ. Искусство каҫне, моноспектакльсӗр пуҫне, тӳлевсӗр кӗртӗҫ.
+10.3 °C