Паян ирхи 8 сехет тӗлӗнче Шупашкарти банксенче ют ҫӗршыв валютисен хакӗ ӳссе кайнӑ. Долларпа евро хакӗ 100 тенкӗрен иртнӗ.
Ҫав вӑхӑта илсен Раҫҫейӗн Тӗп банкӗ долларӑн официаллӑ курсне 80.4194 тенкӗ, евронне 90.8820 тенкӗ тесе палӑртнӑ. Апла пулин те Шупашкарти хӑш-пӗр учрежденире ют ҫӗршыв валютине хаклатса сутма тытӑннӑ. Тӗлӗхрен, РФ Перекет банкӗн Шупашкарти офисӗсенче 1 доллар туянма ирхи 8 сехет те ҫурӑ тӗлӗнче 110 тенкӗ те 86 пус кӑларса хума тивнӗ, 1 еврошӑн — 112,08 тенкӗ.
Валюта хакӗ ӳссе кайнине паян ирпе пирӗн ҫӗршыв Президенчӗ Украинӑра ҫар операцийӗ ирттерме йышӑннипе сӑлтавлаҫҫӗ.
Кашни ҫулах ҫуркунне йывӑр тиевлӗ машинӑсен ҫул ҫӳрес йӗрке ҫирӗпленет. Кӑҫал та ҫаплах пулӗ. Пирӗн республикӑра автомобиле виҫмелли пунктсем вырнаҫтарӗҫ. Вӗсем пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнчен тытӑнса ака уйӑхӗн 19-мӗшӗччен ӗҫлӗҫ.
Талӑкӗпе ӗҫлекен стационар пунктсене Шупашкара Сӗнтӗрвӑрри, Канаш, Улатӑр, Етӗрне тата Вӑрнар районӗсенчен пырса кӗнӗ ҫӗрте вырнаҫтарӗҫ. Унсӑр пуҫне куҫса ҫӳрекен икӗ пункт пулӗ.
Хулана кӗме ирӗк илес тесен «Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх тата хӑтлӑх кӗртекен управлени» муниципалитетӑн предприятийӗпе ҫыхӑнмалла. Машина виҫине тӗрӗслекен пунктсем те ку ыйтупа пулӑшӗҫ. Хак 16 пин тенкӗрен пуҫласа 182 000 пин тенкӗ таран.
Ял хуҫалӑх министерстви кӑҫал мӗнле ҫимӗҫсем хакланма пултарассине пӗлтернӗ. Ҫак йыша пилӗк продукци кӗнӗ.
Мӗнлисем? Сӗт, сӗт юр-варӗ, ҫӑкӑр, пахча ҫимӗҫ тата сахӑр. Ведомство хаксене шайлаштармашкӑн тивӗҫлӗ мерӑсем йышӑнасшӑн. Тӗслӗхрен, ҫӑкӑр пӗҫерекенсене пӗр килограмм пуҫне 2 тенкӗ мар, 2,5 тенкӗ субсиди парасшӑн.
Пахча ҫимӗҫе мӗнле йӳнетмелле? Харпӑр хуҫалӑхсенче шанчӑк пур. Ҫавӑн пекех тӳре-шара пахча ҫимӗҫ, ҫӗр улми туса илессине аталантармашкӑн федераци проекчӗ пуҫарасшӑн. Ҫавна май 2023 ҫулта ку тӗллевпе хушма укҫа уйӑрасшӑн.
Ҫӗнӗ ҫуртсенче хваттер туянакансен йышӗ пӗлтӗр ҫӗршывӑн кашни виҫҫӗмӗш регионӗнче чакнӑ. Ку цифрӑна РБК Росреестр пӗлтерни тӑрӑх хыпарланӑ. Хваттер сутасси 2021 ҫулта пирӗн ҫӗршывра 17,6% ӳснӗ, ҫав вӑхӑтрах 29 регионта туянакансен йышӗ чакнӑ. Ҫав шутра – Чӑваш Енре те.
2021 ҫулта пайҫӑсемпе пирӗн ҫӗршывра 898,6 пин килӗшӳ тунӑ. Ҫав шутра Мускавра – 144 пин, Мускав облаҫӗнче – 116,3 пин, Санкт-Петербургра – 75,8 пин, Краснодар крайӗнче – 70,7 пин, Свердловск облаҫӗнче – 32,4 пин.
Пирӗн республикӑра пурӗ 6,9 пин килешӳ тунӑ, ку вӑл 2020 ҫулхинчен 18,7% сахалрах. Абсолютлӑ цифрӑсемпе илсен, хваттер туянакансен йышӗ уйрӑмах чакнин кӑтартӑвӗпе пирӗн республика ҫавӑн йышши 5 регион шутӗнче. Хваттер сахал туяннисен йышӗнче – Санкт-Петербург, Архангельск облаҫӗ, Алтай крайӗ.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Денис Спирин общество транспортӗнче билет хакланасси пирки систернӗ. Ку кӗҫех пулмалла.
Хакӗ ӳсӗ, анчах 4 тенкех мар – ҫапла пӗлтернӗ Денис Спирин. Ара, халӑхра билет 4 тенкӗ хакланасси пирки сас-хура ҫӳренӗ. Сити-менеджер вара ку иккӗленӗве сирнӗ.
Перевозчиксене мӗн чухлӗ тӑкак пулни пирки информаци хатӗрлеме каланӑ. Анчах чылайӑшӗ ҫакна туман. Администрацие ку хыпара троллейбус управленийӗ тата темиҫе перевозчик ҫеҫ илсе ҫитернӗ. Ҫавна май хальлӗхе билет хакӗ мӗн чухлӗ ӳсесси паллӑ мар.
Шупашкарти ача пахчисенче тата шкулсенче ачасен апатланӑвӗн хакне ӳстересшӗн. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗн пайӗ пӗлтерет.
Юлашки хутчен апатлану хакне 2018 ҫулта ӳстернӗ. Халӗ социаллӑ пӗлтерӗшлӗ таварсен хакӗ 17,6 процент ӳснӗ. Ачасем шкулта, ача пахчинче пахалӑхлӑ апат ҫиччӗр тесен хакне ӳстерме тивет.
Ҫулталӑк пуҫламӑшӗнче ашшӗ-амӑшӗн хушшинче ыйтӑм ирттернӗ. Унта хутшӑннисен пӗрре виҫҫӗмӗш пайӗ вӗри апат хакне ӳстерме хирӗҫ маррине палӑртнӑ. Хальлӗхе хак мӗн чухлӗ ӳсессине каламан.
Паян Правительство ҫуртӗнче иртнӗ планеркӑра апат-ҫимӗҫ хакӗсем пирки те калаҫнӑ. Хаксем мӗншӗн хӑпарни пирки экономика министрӗ Дмитрий Краснов каласа кӑтартнӑ.
Кӑрлач-чӳк уйӑхӗсенче Чӑваш Енре инфляци 7,8 процентпа танлашнӑ. Раҫҫейӗпе илес тӗк, кӑшт пысӑкрах (ҫӗршывра – 7,5%). Апат-ҫимӗҫ вӑтамран 8,9 процент хӑпарнӑ, ытти тавар – 8,8 процент. 2021 ҫул пӗтӗмлетӗвӗпе инфляци 8,2-8,5 процентпа танлашма пултарассине калаҫҫӗ. Малтан ку кӑтарту 5,5 процентпа танлашма пултарасси пирки пӗлтернӗччӗ.
Купӑста хакӗ – 2,1, кишӗр – 1,4, ҫӗрулми – 1,3, аш-какай – 1,2 процент хӑпарнӑ. Кӗрпе, пӑрҫа 1,2 процент хакланнӑ. Ҫавӑн пекех макарон хакӗ самай хӑпарнӑ: 14,4 процент. Ҫӑкӑр-булка таврашӗ 13,5 процент хакланнӑ, тип ҫу – 8,9%.
Ҫӗнӗ ҫула яланах ҫӗнӗ тарифсемпе кӗтсе илетпӗр. Хаксем кӑрлач уйӑхӗн пуҫламӑшӗнченех ӳссе каймӗҫ те, анчах ҫулла коммуналлӑ пулӑшу хакӗ хӑпарасси халех паллӑ.
Паян Чӑваш Енӗн Правительство ҫуртӗнче коммуналлӑ пулӑшу тарифӗсене тишкернӗ. Республикӑн Конкурентлӑ политика тата тарифсен патшалӑх службин ертӳҫи Надежда Колебанова пӗлтернӗ тӑрӑх, хаксем 2022 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен ӳсӗҫ.
Чӑваш Енри 265 муниципалитетра коммуналлӑ пулӑшу хакӗ 3,4 процент, 11 муниципалитетра 5,4 процент ӳсӗ.
Кӑҫалхи чӳк уйӑхӗн вӗҫне илсен Чӑваш Енре тавар тата пулӑшу хакӗн индексӗ ҫулталӑк пуҫламӑшӗнчипе танлаштарсан 107,79 процент пулнӑ, 2020 ҫулхи чӳк уйӑхӗн пуҫламӑшӗнчипе пӑхсан — 108,53 процент. Цифрӑсене Чӑвашстат илсе кӑтартнӑ.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа апат-ҫимӗҫ хакӗ пирӗн патра 8,93 процент ӳснӗ, апат-ҫимӗҫ мар япаласен хакӗ – на 8,84%, тӗрлӗ пулӑшу – 4,69%.
Апат-ҫимӗҫрен аш-пӑш, кӗрпе тата пӑрҫа йышшисем, ҫӑкӑр, макарон, услам ҫу, сахӑр песукӗ, пулӑ тавраш, тип ҫу, сӗт-турӑх, ҫӑмарта хакланнӑ.
Стройматериалсен хакӗ 26,14% ӳснӗ, телерадиотовар 16,35% хакланнӑ.
Чӑваш Енре ҫӑкӑр хакӗ ӳснине кӑҫал тыр-пул тухӑҫӗ пӗчӗк пулнине, ҫавна май унӑн хакӗ хӑпарнипе ҫыхӑнтараҫҫӗ. Пӗтӗмӗшле илсен, ку Раҫҫейӗпех палӑрать: типӗ ҫанталӑк тӑнӑран тыр-пул ӑнса пулман.
ЧР Правительство ҫуртӗнче ҫӑкӑр пӗҫерекен, ҫӑнӑх хатӗрлекен предприятисен тата суту-илӳ сечӗсен элчисемпе тӗлпулу иртнӗ. ЧР Элтеперӗ Олег Николаев ҫӑкӑр хакне ӳсессине чаракан хушма мерӑсем хатӗрлеме сӗннӗ. Лару-тӑрӑва ҫӑнӑх хатӗрлекенсем урлӑ йӗркелеме сӗнеҫҫӗ: вӗсене ҫӑнӑх хакне пӗр шайра тытса тӑмашкӑн субсиди уйӑрмалла. Кун валли мӗн чухлӗ укҫа кирлине палӑртмалла.
Олег Николаев хушнипе Ял хуҫалӑх министерстви тӑватӑ енлӗ килӗшӳ хатӗрлӗ: ку Чӑваш Ен Правительствине, ҫанӑх хатӗрлекенсене, ҫӑкӑр пӗҫерекенсене тата суту-илӳ сечӗсене пырса тивет.
+12.5 °C