Хусанта пурӑнакан арҫынпа хӗрарӑм ачана ҫул хӗрринче хӑварнӑ. Ҫулталӑкри хӗрачана. Хӑйсен хӗрне. Ҫӗрле. Пӗччен.

Ҫав кун мӑшӑр хирӗҫнӗ. Ҫул хӗрринче. Ҫынсем ҫӳремен вырӑнта. Хытах вӑрҫӑннӑ. Уйрӑлма шут тытнӑ арҫынпа хӗрарӑмӑн калаҫу сыпӑнман. Хӗрарӑм упӑшкин машининчен тухнӑ. Тарӑхса алӑка хупнӑ. Унпа ҫулталӑкри хӗрӗ пулнӑ. Хӗрарӑм хӑйӗн машинине ларнӑ. Ларнӑ та вӗҫтернӗ. Пӗччен. Ачана пӑрахса хӑварса.

Тӗттӗмре ҫул хӗрринче пӗччен ларакан ачана таксист асӑрханӑ. Салонти хӗрарӑм-пассажир васкавлӑ службӑсене часрах чӗннӗ. Васкавлӑ пулӑшу машини, йӗрке хуралҫисем ҫитнӗ. Кайран — ачан ашшӗпе амӑшӗ. Вӗсене 500-шер тенкӗлӗх штрафлама пулать тесе ӑнлантарнӑ журналистсене право хуралӗнче ӗҫлекен ҫын.

Чӑваш Енри вӑрман хуҫалӑхӗсене тӑватӑ ҫӗнӗ машинӑпа тата патрульлемелли 17 комплекспа тивӗҫтернӗ.

Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, машина уҫҫисене ЧР Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин ӗнер тыттарнӑ.

Комплекссем вӑрмансене вӗсенче пушар тухас хӑрушлӑх пысӑк чухне тӗрӗслесе тӑрӗҫ. Ятарлӑ техника ҫулӑма вӑхӑтра асӑрхама май парӗ. Ӑна ГЛОНАСС тытӑмӗпе тивӗҫтернӗ.

Техника пирӗн республикӑна «Экологи» наци проекчӗн «Сохранение лесов» (чӑв. Вӑрмансене упрар) проекчӗпе килӗшӳллӗн килсе ҫитнӗ. Ун валли пурӗ 30,7 миллион тенкӗ пӑхса хӑварнӑ. Иртнӗ ҫул вара республика хыснинчен 53,5 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Вӑл укҫапа вӑрман хуҫалӑхӗсен автопаркне ҫӗнетнӗ.

Шупашкарти Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрне Мускав укҫипе юсама пуҫланӑ. Раҫҫей Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнчи ача-пӑча тата пукане театрӗсене «Культура» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн ҫӗнетме йышӑннӑ. Министерство асӑннӑ учрежденисен списокӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗ те пур. Регионсенчи ача-пӑча тата пукане театрӗсене федераци укҫипе 2024 ҫулччен юсамалла. 5 ҫулта 40 театра ҫӗнетӗҫ.

Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, унта ӑшӑ тата шыв пӑрӑхӗсене ылмаштарӗҫ, пӳлӗмсене пӑсса ҫӗнӗлле йӗркелӗҫ, пысӑк тата пӗчӗк залсене юсӗҫ. Залсенчи тата пӗрремӗш хутри кивӗ материалсене сӳтсе пӗтернӗ ӗнтӗ. Ҫивиттие ҫӗнӗрен витме тата театрӑн урам енне юсама пуҫланӑ.

Юсавӑн тӗп пайне 2019 ҫулхи ҫӗнӗ сезон пуҫланнӑ вӑхӑта вӗҫлесшӗн. Юсанӑ учреждение кӑҫалхи пӗрремӗш квартал умӗн уҫасшӑн.

Чӑваш Ен Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерствинче саккуна ҫирӗп пӑхӑнакан ҫынсем ӗҫлеҫҫӗ. Ҫакна пӑтӑрмахлаистори ҫирӗплетсе парать темелле.

27 ҫулти арҫын министерствӑра ӗҫлекен пӗр хӗрарӑма сӗтев парас тенӗ. 200 пин тенке вӑл 55 ҫулти паллаканӗ пулӑшнипе тыттарма хӑтланнӑ. Министерствӑра ӗҫлекен хӗрарӑмӑн хайхине пассажирсене муниципалитетсем хушшинчи турттаракана палӑртмалли уҫӑ конкурсра ҫӗнтерме пулӑшмалла пулнӑ.

Хӑйне сӗтев сӗннине хӗрарӑм министерствӑри хӑйӗн пуҫлӑхӗсене пӗлтернӗ, унтисем — право хуралҫисене.

Сӗтев сӗннӗшӗн РФ Пуҫиле кодексӗн статйисемпе пуҫиле ӗҫсем пуҫарнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, пӑтӑрмах ҫак уйӑхӑн 19-мӗшӗнче пулса иртнӗ.

Чӑваш Ен Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерствинче саккуна ҫирӗп пӑхӑнакан ҫынсем ӗҫлеҫҫӗ. Ҫакна пӑтӑрмахлаистори ҫирӗплетсе парать темелле.

27 ҫулти арҫын министерствӑра ӗҫлекен пӗр хӗрарӑма сӗтев парас тенӗ. 200 пин тенке вӑл 55 ҫулти паллаканӗ пулӑшнипе тыттарма хӑтланнӑ. Министерствӑра ӗҫлекен хӗрарӑмӑн хайхине пассажирсене муниципалитетсем хушшинчи турттаракана палӑртмалли уҫӑ конкурсра ҫӗнтерме пулӑшмалла пулнӑ.

Хӑйне сӗтев сӗннине хӗрарӑм министерствӑри хӑйӗн пуҫлӑхӗсене пӗлтернӗ, унтисем — право хуралҫисене.

Сӗтев сӗннӗшӗн РФ Пуҫиле кодексӗн статйисемпе пуҫиле ӗҫсем пуҫарнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, пӑтӑрмах ҫак уйӑхӑн 19-мӗшӗнче пулса иртнӗ.

Чӑваш Енри юсанмалли колонисенчен пӗринче айӑплава ирттерекен ҫын унта ӗҫлекене кӳрентернӗ.

Шупашкар районӗнчи Толик Хураскинчи 6-мӗш колонире ларакан ҫын усаллӑн перкелешнине унта ӗҫлекен ҫын йывӑра илсе йышӑннӑ. Пӑтӑрмах 2018 ҫулхи чӳк уйӑхӗнчи тӗрӗслев вӑхӑтӗнче пулса иртнӗ. Ҫавӑншӑн арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Тӗрмере айӑплава ирттерекене РФ Пуҫиле кодексӗн 3019-мӗш статйипе айӑплама йышӑннӑ. Вӑл статьяпа влаҫ представителӗсене ӗҫ вырӑнӗнче кӳрентерекенсене явап тыттараҫҫӗ.

Черетлӗ ӗҫе суд тишкернӗ тӗле арҫын колонирен ирӗке тухса ӗлкӗрнӗ. Ӑна хальхинче 8 уйӑх юсанмалла ӗҫлеттерӗҫ. Чӑваш Ен прокуратурин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗҫ укҫин 10 процентне патшалӑх тытса юлӗ.

Сӑр юханшывӗ урлӑ Пӑрачкав районӗнче хывнӑ кӗпере икӗ ҫулта юсаса пӗтермелле. Аса илтерер: кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн 18-мӗшӗнче ҫӗрле кӗпер карлӑкӗ йӑтӑнса аннӑччӗ.

Кӗпере «Хӑрушсӑр тата паха ҫулсем» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн юсама тытӑннӑ.

Юсавҫӑсен ӗҫӗпе паян Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин паллашнӑ. Асӑннӑ тӑрӑха вӑл муниципалитетӑн ҫур ҫулхи аталанӑвне пӗтӗмлетекен пухӑва хутшӑнас тӗллевпе кайнӑ.

Кӗпере юсама кӑҫал ҫулла тытӑннӑ. Палӑртнине 2020 ҫулта вӗҫлесшӗн. Ун валли 183 млн тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ.

Подрядчик пулса «СК – Волга» тулли мар яваплӑ общество ӗҫе кӳлӗннӗ. Машинӑсем ҫӳренине юсав вӑхӑтӗнче светофор йӗркелесе тӑрӗ. 10 тоннӑран йывӑр транспорта каҫармӗҫ. Хӑш-пӗр ӗҫ вӑхӑтӗнче 3 тоннӑран йывӑррисене ирттермӗҫ. Машинӑсем кӗпер урлӑ ҫӳрессине хӑш чухне темиҫе сехетлӗхе чарса лартма тивӗ. Ҫав вӑхӑтрах васкавлӑ пулӑшу, пушар сӳнтерекен машинӑсене, шкул автобусӗсене иртсе ҫӳреме чармӗҫ.

Раҫҫей курорчӗсенче каннисене штрафлаҫҫӗ. Вӗсен 5-шер пин тенкӗ тӳлемелле. Квитанцисене илнӗ ӗнтӗ чылайӑшӗ. Штраф ҫырӑвӗсене почтӑпа ярса параҫҫӗ налукҫӑсем.

Курорт укҫи тӳлес сӑнав пӗлтӗр пуҫланнӑ тесе пӗлтернӗ Туроператорсен ассоциацийӗ. 2018 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 16-мӗшӗнче. Краснодар тӑрӑхӗнче. Курорт укҫи — 10 тенкӗ. Талӑкне. Сочинчи, Анапӑри, Геленджикри, Горячий Ключри тата Туапсе районӗнчи тӑватӑ поселокра каннисем тӳлемелле ӑна. Тӳлемесен — 5 пин тенкӗ штраф.

Укҫана чылайӑшӗ тӳлесшӗн мар. Хӑшӗсем пӗлмеҫҫӗ. Теприсем тур хакне курорт укҫи те кӗрет тесе шухӑшлаҫҫӗ. Виҫҫӗмӗшӗсем ҫӑмӑллӑхлӑ категорири туристсем пулнине ҫирӗплетеймеҫҫӗ.

Кӑҫал Краснодар тӑрӑхӗнче курорт укҫине 45 миллион тенкӗ пухнӑ.

Утӑ уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Росреестрӑн Чӑваш Енри управленийӗ тӳрӗ лини йӗркелет. Ҫав вӑхӑтра шӑнкӑравлакансем куҫман пурлӑхӑн кадастр хакӗпе ҫыхӑннӑ ыйтӑва уҫӑмлатайӗҫ. Специалистсем хак тивӗҫтермесен мӗн тумаллине ӑнлантарӗҫ, ӑна ҫӗнӗрен пӑхса тухмалли йӗрке ҫинчен каласа кӑтартӗҫ.

Ҫынсен ыйтӑвӗсене Росреестрӑн Чӑваш Енри управленийӗн куҫман пурлӑхӑн кадастр хакӗн пайӗн пуҫлӑхӗ Светлана Андреева уҫӑмлатӗ. Шӑнкӑравсене вӑл ирхи 10 сехетрен пуҫласа кӑнтӑрлахи 12-ччен йышӑнӗ. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ — 8 (8352) 34-68-07.

Росреестрӑн специалисчӗсем управленире пурлӑхӑн кадастр хакне тишкерекен комисси ӗҫленине аса илтереҫҫӗ. Ӗҫлӗ ушкӑн ял хуҫалӑх тӗллевӗллӗ, ялсен, ятарлӑ хуралламалли ҫӗрсен хакне ҫӗнӗрен пӑхса тухать. Ҫапах та кунта пӗр анчах пур. Кадастр хакне палӑртса Патшалӑхӑн пӗрлехи реестрне ҫырса хунӑ хыҫҫӑн пилӗк ҫул иртсен хака комисси тишкермӗ. Кун пек чух суда тавӑҫпа ҫитме тивӗ.

Чӑваш Енри хыснаран нумай ачаллӑ ҫемьесене пулӑшас тӗллевпе 800 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Кун пирки ТАСС пӗлтерет.

Палӑртмалла: пирӗн республикӑра нумай ачаллӑ 12 пин ытла ҫемье пурӑнать. Ку уйӑхра 3814 кунашкал ҫемье пособи илнӗ. Ку тӗллевпе хыснари 40 миллион ытла тенкӗ тӑкакланнӑ.

Правительство пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал виҫҫӗмӗш е ун хыҫҫӑнхи ача ҫуралнӑшӑн пособи тӳлемешкӗн 793,6 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Анчах ӑна пур ҫемье те тивӗҫеймест. Кунашкал пособие илес тесен ҫемье тупӑшӗ Чӑваш Енре пӗр уйӑхра пурӑнма кирлӗ укҫа виҫинчен ытларах пулмалла мар.