Чӑваш Ен Финанс министерстви республикӑри район-хуласенче кӑҫалхи ҫичӗ уйӑхра хысна епле тулнине тишкернӗ. Харпӑр хӑй тупӑшне пухасси 20 муниципалитетра пӗлтӗрхи кӑрлач-утӑ уйӑхӗсенчинчен лайӑхланнӑ. Ҫак енӗпе уйрӑмах лайӑх ӗҫленисем: Етӗрне районӗ (ӳсӗм 16,6%), Пӑрачкав районӗ (14,9%) Ҫӗмӗрле хули (14,5%). 6 муниципалитетра тупӑш шайӗ чакнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарта, сӑмахран, 9,8% пӗчӗкленнӗ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче — 5,7%, Куславкка районӗнче — 4,3%.
Вырӑнти бюджетсене 3281,1 млн тенкӗ налук килнӗ, ку вӑл пӗлтӗрхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 5,1% нумайрах. Налук мар тупӑшсем — 986,6 млн тенкӗ (2018 ҫулхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 7,8% ытларах).
Районсемпе хуласем 14171,5 млн тенкӗ тӑкакланӑ. Ҫав шутран 65,6 процентне вӗрентӳ отраслӗ валли уйӑрнӑ, наци экономикине — 8,1%, патшалӑхӑн ыйтӑвӗсем валли — 8,0%.
Ҫынсене улталас тесе мӗн кӑна шухӑшласа кӑлармаҫҫӗ пулӗ. Халӗ тата телефон ҫине ятарлӑ приложени уҫлама сӗнекенсем тупӑннӑ. Вӗсем Чӑваш Енри икӗ ҫынна шӑнман пӑр ҫине лартса янӑ та ӗнтӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Шупашкарти 21 ҫулти каччӑ право хуралӗнче ӗҫлекенсенчен пулӑшу ыйтнӑ. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, ун патне «банкӑн хӑрушсӑрлӑх тытӑмӗнчен» тесе палламан ҫын шӑнкӑравланӑ. Ҫав этем ӗнентернӗ тӑрӑх, каччӑн картти ҫинчен такамсем укҫа илесшӗн иккен. «Кӗмӗле» сыхласа хӑварас тесен телефон ҫине ятарлӑ приложени уҫласа вырнаҫтармалла. Каччӑ итленӗ. Унтан телефон номерӗ ҫине темле кодсем килнӗ. Каччӑ вӗсене телефонпа калаҫакан ҫынна пӗлтернӗ. Кӑштахран картта ҫинчен 800 пин тенкӗ ҫухалнӑ.
Комсомольскинче 32-ри хӗрарӑм ҫапла майпа 94 пин тенкӗсӗр юлнӑ.
Нумаях пулмасть Наци телекуравӗпе пыракан «По существу» кӑларӑмра ЧР Элтеперӗн хӑрушсӑрлӑх тата коррупципе кӗрешекен управленин пуҫлӑхӗ Сергей Галошев калаҫнӑ. Вӑл декларацире тупӑшсене пытарнӑ депутатсем пирки каласа кӑтартнӑ, Шупашкар хулин депутатсен пухӑвӗн депутачӗ Алексей Никитин ҫинче чарӑнса тӑнӑ.
Ҫак депутат декларацире хӑйӗн тата арӑмӗн тупӑшӗсене пӗтӗмпех кӑтартман-мӗн. Вӗсен тата нумай счетсем пур иккен, вӗсенче – вун-вун миллион тенкӗ. Материалсене Шупашкар хулин дупутатсен пухӑвне янӑ, депутатсем ун тӗлӗшпе айӑплав йышӑнма пултараҫҫӗ.
Республикӑри психиатри пульници машина туянасшӑн. Кун валли 1 миллион та 189 пин тенкӗ тӑкаклама хатӗр. Аукцион авӑн уйӑхӗн 10-мӗшӗнче иртӗ.
Аукцион докуменчӗсенче палӑртнӑ тӑрӑх, машинӑна Шупашкар хулинчи Пирогов урамӗнче 6-мӗш ҫурта илсе ҫитермелле. Машинӑна ӗҫ панӑ тупӑшпа туянаҫҫӗ-мӗн.
Психиатри пульници Skoda Octavia или эквивалент туянасшӑн. Тӗсне те суйланӑ: хура. Передача курупки механика е автомат пулмалла.
Раҫҫей эстрада юрӑҫи Жанна Фриске усал шыҫӑпа чирленӗ чухне ун валли укҫа-тенкӗ пухнӑ. Анчах, шел те, пӗтӗм нухрат сиплев валли кирлӗ пулман – юрӑҫ пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Ҫав юлнӑ укҫапа онкологипе чирлӗ пилӗк ачана сиплӗҫ. Вӗсен йышӗнче Чӑваш Енри шӑпӑрлан та пур.
Ҫав ачасем 3-14 ҫулсенче. Вӗсем Чӑваш Енрен, Самар облаҫӗнчен, Сочирен тата Питӗртен. Ачасене сиплеме пӗтӗмпе 13 миллион та 653 пин те 214 тенкӗ кайӗ.
Палӑртмалла: Жанна Фриске валли ҫак пухнӑ укҫа унӑн еткерҫисенче пулнӑ. 2017 ҫулта суд ӑна шыраса илме йышӑну тунӑ, ҫапла майпа нухрат «Русфонда» таврӑннӑ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ «Нарспи» оперӑна ҫӗнетсе сцена ҫине кӑларӗ. Ӗҫе ҫурла уйӑхӗн 23-мӗшӗнче хаклама май килӗ.
Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗн гранчӗпе Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ оперӑна ҫӗнетсе хатӗрленӗ. Ӑна унччен курнисем малтанхи ӗҫпе танлаштарма пултарӗҫ.
Оперӑра Нарспи сӑнарне Надежда Степанова артист калӑплӗ, Сетнер сӑнарне — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Дмитрий Семкин. Театр ӳнерне кӑмӑллакансен пултаруллӑ ытти артист ӗҫӗпе те киленме май килӗ.
Режиссер-постановщикӗ — Раҫҫей искусство тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Раҫҫей тата Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ Борис Марков. Оперӑна Елена Лемешевская режиссер тата балетмейстер ҫӗнетнӗ.
«Нарспи» опера — чӑвашсен паллӑ композиторӗн Григорий Хирбюн вилӗмсӗр ӗҫӗ. Композитор пурӑннӑ ҫулсенчех ӑна ӳнер ӑстисем пысӑка хурса хакланӑ. Ҫавна май часах вӑл чӑваш опера классики пулса тӑнӑ.
Шупашкара йӗркеленӗренпе 550 ҫул ҫитнине халалласа ҫырнӑ гимнсен конкурсне ирттерессине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ. Пурӗ 116 заявка пулнӑ.
Хайлава каярах «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Открытый город» (чӑв. Уҫӑ хула) ушкӑнра халӑхпа суйларӗҫ. Тӗнче тетелӗнче сасӑлакансем 10-мӗш номерлӗ хайлава килӗштернӗ. Унӑн авторӗ — Роман Сакулин. Ҫӗнтернӗшӗн ӑна 200 пин тенкӗ парса хавхалантарӗҫ. Роман — профессилле музыкант, композитор тата аранжировщик. Унӑн хайлавне тӗнче тетелӗнчисем пысӑка хурса хакланӑ: «Чунтан хатӗрленӗ ӗҫ. Итлерӗм, пӑхрӑм, питрен йӑл кулӑ каймарӗ!))»; «Ром, юрӑ супер! Геленджик саншӑн сасӑлать!» т.ыт.те.
Юрра ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Шупашкарти Юрӑ уйӗнче пуҫласа шӑрантарӗҫ. Ӑна «Русское радио» ирттернӗ «ХаРРошая премия» финалисчӗсем Турецкий хорӗпе юрлӗҫ.
Ҫурла уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Шупашкарта такси водителӗсен конкурсӗ иртнӗ. Вӑл Раҫҫейри ӑмӑртӑвӑн пӗрремӗш тапхӑрӗ пулнӑ. Унта «Движок» таксопарк водителӗ Артур Михайлов ҫӗнтернӗ. Каярах вӑл Сочи хулине тухса кайӗ. Унта Чӑваш Ен чысне хӳтӗлӗ.
«Лучший водитель такси в России» (чӑв. Таксин Раҫҫейри чи лайӑх водителӗ) конкурса хутшӑнакансен таксипе ҫыхӑннӑ саккунсене ӑнлантарса пама тивӗ. Раҫҫейри такси кун-ҫулне те пӗлмелле, ӗҫри пултарулӑха та кӑтартмалла.
Конкурса икӗ хӗрарӑм-таксист та хутшӑннӑ. Анчах вӗсем ҫӗнтереймен. Артур Михайлова 15 пин тенкӗ парса хавхалантарнӑ. Пӗлтӗр те иккӗмӗш вырӑна тухнӑ Петр Иванов кӑҫал та — иккӗмӗш. Уншӑн ӑна 10 пин тенкӗ панӑ, виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ Павел Григорьева — 5 пин тенкӗ.
Шупашкарта транспортӑн пӗрлехи карттине — ЕТКна — аллӑн укҫа хума май килмӗ. Халех мар. 2020 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнчен тытӑнса.
Наци тӳлев тытӑмӗ ҫинчен калакан саккуна улшӑнусем кӗртнине пӗлтернӗ. Тӳрлетӳсем кӗртнӗ чух транспорт карттисене шута илмен тесе пӗлтерет РБК. ЕТКпа Раҫҫейӗн 60 ытла хулинче усӑ кураҫҫӗ. Ҫав шутра Шупашкар та пур.
Наци тӳлев тытӑмӗ ҫинчен калакан саккунра пӑхса хӑварнӑ тӳрлетӳсем вӑя кӗнӗ хыҫҫӑн электрон кошелёксене ята кӑтартмасӑр укҫа хума май килмӗ. ЕТК пирки электрон кошелёк темелле те.
«Технезис» компанин пуҫлӑхӗ Дмитрий Пьянковский транспорт картти ҫак тӳлев виҫипе килӗшсе тӑмасан та пултарнине палӑртнӑ. Анчах ун пек пултӑр тесен укҫан малтан организаци счёчӗ ҫине куҫмалла, унтан — карттӑ ҫине. Ун пек меслетпе Питӗрте усӑ кураҫҫӗ иккен.
Транспортӑн пӗрлехи карттипе ҫыхӑннӑ ыйтупа «Чӑваш халӑх сайчӗн» редакцийӗ «ЕТК» тулли мар яваплӑ обществӑна ыйтса ҫыру янӑ.
Чӑваш Енри 369 пин пенсионертан 70-е яхӑн проценчӗ ҫак тӳлеве банксем урлӑ илсе тӑрать. Вӗсенчен 64 проценчӗ банк карттипе усӑ курать. Ку цифрӑсене Раҫейӗн Пенси фончӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗнче пӗлтереҫҫӗ. Пенсие киле ҫитерсе пама Раҫҫей почти тата альтернативлӑ ытти служба пулӑшаҫҫӗ.
Маларах банксем терӗмӗр те, пенсионер вӗсенчен кирек хӑшне те суйлама пултарать. Анчах РФ Пенси фончӗ килӗшӳ тунӑ организацие. Кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче пирӗн республика территорийӗнче «Мособлбанк» уйрӑмӗ хупӑннӑ. Ун урлӑ пенси илнисен апла пулсан урӑх организацисене суйламалла. Банксем йышлӑ. Пирӗн Чӑваш Енре 22 кредит организацийӗ урлӑ пенси илме пулать. Вӗсен йышӗнче ҫаксем: Перекет банкӗ, «Энергобанк», «Промсвязьбанк», «АК БАРС», «Россельхозбанк», «Кузнецкий», «Мегаполис», «ЧУВАШКРЕДИТПРОМБАНК», «Девон — Кредит», «Связь-Банк», «ОБР», «СКБ-банк», «РГС Банк», «Газпромбанк», «ПОЧТА БАНК», «Совкомбанк», «УБРиР», «РОСБАНК», «ВТБ», «Восточный экспресс банк», «Тинькофф Банк», «ФК Открытие».
+10.3 °C