Грецире археологсем туника тӑхӑннӑ хӗрарӑм кӳлепине тупнӑ. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх ӑна Рим империйӗ вӑхӑтӗнче ӑсталанӑ. Кун пирки Грецин культурӑпа спорт министерстви пӗлтернӗ.
Кӳлепене Пелопоннесӑн ҫурҫӗр-тухӑҫ енче вырнаҫнӑ авалхи Эпидавр хулира асӑрханӑ. Вӑл Асклепия хрампа тата театрпа паллӑ, юлашкинче ҫулсерен театраллӑ куравсем ирттереҫҫӗ. Кунта археологсем пӗр вӗҫӗм ӗҫлеҫҫӗ.
«Кӗҫнерникун, раштавӑн 16-мӗшӗнче, авалхи Эпидавр пасарӗнче питӗ пӗлтерӗшлӗ япала тупма май килчӗ. Ку вӑл — мрамортан ҫын виҫипе ӑсталанӑ хӗрарӑм кӳлепи, вӑл аван упранса юлнӑ. Статуйӑн пуҫӗпе аллисем ҫук — вӗсем, ахӑртнех, кӳлепе персе аннӑ чухне катӑлса ӳкнӗ», — ӑнлантарса панӑ министерство.
«Ҫӗр чавмалли тапхӑр кӑҫал вӗҫленнӗччӗ пулин те вӑйлӑ ҫумӑр тӑпрана юхтарса кайнӑ, ҫавна пула вара ытлах тарӑнӑша кӗрсе кайман вырӑнта кӳлепен хыҫалти пӗр пайне уҫӑлчӗ. Унта тӳрех ҫӗр чавма тытӑннӑ», — малалла пӗлтернӗ министерство.
Кӳлепере туникӑпа манти тӑхӑннӑ хӗре сӑнланӑ. Унашкал сӑнара ӗлӗк-авал качча кайнӑ хӗрарӑма сӑнланӑ чухне тунӑ. Сӑмахран, Асклепий хӗрӗ тата арӑмӗ шутланакан сывлӑх туррине — Гигеяна — ҫапла сӑнарланӑ.
Каролос Папульяс, маларах Греци президенчӗн вырӑнне йышӑннӑскер, 92 ҫула ҫитсе вилнӗ. Ҫакӑн ҫинчен Афинӑри хыпарсен агентстви пӗлтернӗ. Папульяс господин 2005–2015 ҫулсенче, икӗ пилӗк ҫулхи срокра, ҫӗршыва ертсе пынӑ.
«Тӗнче политикине лайӑх пӗлсе тӑнӑран, ют ҫӗршыв ӗҫӗсен министерствинче ӗҫленӗ вӑхӑтра вӑл Грецин витӗне ӳстерме пултарчӗ, пирӗн ҫӗршыв хамӑр тӑрӑхра ҫирӗплӗх факторӗ пулса тӑчӗ», — тенӗ Греци президенчӗ Катерина Сакеллуропулу.
Политик юридицилле пӗлӳ илнӗ. Афина университечӗн юридици факультетне, Милан университечӗн аспирантурине вӗренсе пӗтернӗ, унтан Кельн университетӗнче право тӗлӗшпе тухтӑр степеньне илнӗ.
Ҫар хунти ҫулӗсенче вӑл диктатурӑна хирӗҫ кӗрешнӗ. 1974 ҫултан пуҫласа 2004 ҫулччен Папульяс господин тӗрлӗ патшалӑх должноҫӗсенче ӗҫленӗ.
2005 ҫулхи нарӑсӑн 8-мӗшӗнче иртнӗ парламент ларӑвӗнче Каролос Паульяса республика президентне суйланӑ. 2010 ҫулхи нарӑсӑн 3-мӗшӗнче ӑна иккӗмӗш срока суйланӑ, ҫапла майпа вӑл ҫӗршыври аслӑ поста тепӗр хут суйланнӑ виҫҫӗмӗш президент пулса тӑнӑ.
| ЧӲК | 28 |
Пӗтӗм тӗнчери сывлӑх сыхлав организацийӗн (ПТССО) Раҫҫейри представителӗ Мелита Вуйонович кӑшӑлвирусӑн ҫӗнӗ штаммне тӗпчемелле тесе пӗлтернӗ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, омикрон-вариант ерес енчен хӑватлӑрах пулма пултарать. Кӑшӑлвирусӑн В.1.1.529 ҫӗнӗ штаммне Кӑнтӑр Африкӑра тата Гонконгра тупса палӑртнӑ.
«Чи пӗлтерӗшли — ӑсчахсем, Кӑнтӑр Африка Республикинчи экспертсем, эпидемиологи лару-тӑрӑвне хӑвӑрт ӑнланса илсе вируса ӗрчеме чӑрмантарнӑ», — пӗлтернӗ Вуйнович госпожа «Соловьев Live» youtube-каналӑн эфирӗнче. Вӑл палӑртнӑ тӑрӑх, вӗсем тӳрех ПТССО-на пӗлтернӗ. Организаци 24 сехет хушшинче экспертсене пуҫтарса сӗнӳ хатӗрленӗ. Унпа килӗшӳллӗн чи малтан тӗпчев ирттермелле. «Хӑшӗ-пӗри вӑл инфективлӑрах пулма пултарать тесе шухӑшлать», — тенӗ Мелита Вуйонович.
Ҫӗнӗ штамма Европӑра тупса палӑртнӑ пӗрремӗш ҫӗршыв Бельги пулса тӑнӑ. ПТССО ӑна «пӑшӑрхантаракан вариант» шутне кӗртнӗ, «омикрон» ят панӑ. Чӳк уйӑхӗн 28-мӗшӗнчен пуҫласа КАР, Гонконг, Ботсвана, Лесото, Намиби, Зимбабве, Мозамбик, Мадагаскар, Эсватинипе Танзани ҫӗршывӗсенчен вӗҫекенсене Раҫҫее лекме йывӑрланӗ.
Чирсене чарас тата тӗрӗслесе тӑрас енӗпе ӗҫлекен Европӑри центр кӑшӑлвирусӑн ҫӗнӗ омикрон-штаммӗ «пысӑк тата ҫак тери пысӑк шайри хӑрушлӑх кӑларса тӑратать» тесе палӑртнӑ.
Халӑх маскӑпа усӑ курни кӑшӑлвирус чирне 53% чакарма май пани ҫинчен The Guardian пӗлтерет, ҫакна вӑл British Medical Journal журналта пичетлесе кӑларнӑ тӗнче шайӗнчи тӗпчев пӗтӗмлетӗвӗсем ҫине таянса калать.
Пӗтӗм тӗнчерен пуҫтарнӑ 30 ытла тӗпчев даннӑйӗсене тишкернӗ хыҫҫӑн ҫакӑ палӑрнӑ: маска режимне пӑхӑннӑ чухне COVID-19 чирлесси 53% чакать. Пӗр-пӗринпе ҫуммӑн пулмасӑр ҫӳрени чир-чӗре ертессин шутне 25 процент чакарать.
Алӑ ҫӑвассин тухӑҫлӑхне 50% ытла хакланӑ, анчах та ку тӗлӗшпе ӑсчахсем даннӑйсем ҫителӗксӗр пулнине палӑртнӑ.
Ҫак ӗҫ авторӗсем каланӑ тӑрӑх, ытти социаллӑ йышӑнусене илес пулсан, калӑпӑр, пӗтӗмӗшле локдаун пӗлтерессине е чикӗсене хупнине, вӗсен япӑх тата лайӑх енӗсене пӗлес тесен уйрӑммӑн тӗпчеме тивӗ.
Специалистсем палӑртнӑ тӑрӑх, прививка туни, хӑй тӗллӗн, кӑшӑлвирусран 100 проценчӗпе хӳтӗлеймест, уйрӑмах ҫӗнӗ штаммсем аталаннине шута илме тивсен. Вакцинӑланнипе пӗрлех малалла та маска тӑхӑнса ҫӳремелле, пӗр-пӗринчен дистанци тытса пымалла тата алла час-часах ҫумалла.
Панамӑра «Кальмар вӑййи» сериал евӗрлӗ кану каҫӗ пӑшалтан пенипе вӗҫленнӗ, сакӑр ҫын вилнӗ, ҫиччӗшӗ аманнӑ. ABC ҫырнӑ тӑрӑх, пӑтӑрмах иртнӗ эрнекун каҫхи клубра Хэллоуина уявланӑ чухне пулса иртнӗ.
Полицире пӑтӑрмаха бандӑсем хушшинче пулса иртнӗ хирӗҫӳ тесе хакланӑ. Рафаэль Балойес прокурор каланӑ тӑрӑх, кану каҫне пынӑ ҫынсенчен пӗри «Лос Галактикос» ушкӑнрисен енне пенӗ. Лешсем хирӗҫ пеме тытӑннӑ. Ҫапла вара клубра пилӗк ҫын вилнӗ, тата виҫӗ вилле каярахпа вырӑнти каяш купинче тупнӑ. Полици икӗ ҫынна тытса чарнӑ.
Право сыхлакан органсен элчисем каланӑ тӑрӑх, ҫак пӑтӑрмаха хутшӑнакансенчен хӑшӗ-пӗри судпа айӑпланма та ӗлкӗрнӗ, вӗсем маларах перкелешӳсене те лекнӗ, аманнисем те пулнӑ.
Панама влаҫӗсем бандӑсем хушшинчи хирӗҫӗве наркотик сармалли маршрутсене тӗрӗслесе тӑрассишӗн тавлашнипе ҫыхӑнтараҫҫӗ. Юлашки эрнесенче вӑрӑ-хурах ушкӑнӗсен темиҫе пайташӗ вилнӗ.
Палӑртмалла: Панамӑра 160-а яхӑн вӑрӑ-хурах ушкӑнӗ ӗҫлет, вӗсем час-часах пӗр-пӗринпе вӑрҫаҫҫӗ.
Шкула пӑши кӗрсе кайнӑран Канадӑри пӗр шкулта биологи урокне вӗҫлеме тивнӗ. Тискер чӗрчун чӳречене ҫӗмӗрнӗ, каялла тухса каясшӑн пулман.
Вырӑнти МИХсем пӗлтернӗ тӑрӑх, Саскачеван провинцинче пӑшие шкул ҫурчӗ ҫумӗнче ирех асӑрханӑ. Биологи урокӗ пынӑ вӑхӑтра чӗрчун кантӑка чупса пырса ватнӑ та класа кӗрсе тӑнӑ.
Вӗренекенсенчен пӗри кантӑк ванчӑкӗсемпе ҫӑмӑллӑн аманнӑ. Ачасене ҫийӗнчех класран илсе тухнӑ. Хӑй кӑна тӑрса юлнӑ хыҫҫӑн пӑши мӑнаҫлӑн класс варрине выртнӑ.
Лару-тӑрӑва йӗркене кӗртме ҫӑлавҫӑсем пулӑшнӑ. Вӗсем пӑшие ҫывӑрттарса янӑ та каялла вӑрмана илсе кайнӑ. «Пӑши ирӗкре, шкул директорӗ патне чӗнессинчен вӑл хӑтӑлнӑ», — Саскачеван полицийӗнче каярах ҫапла пӗлтернӗ.
Греци ҫыранӗсем патӗнче шыв айӗнче ӗҫлекен археологсем амфорӑллӑ карап тупнӑ, вӑл 2 пин ҫул ытла каялла арканнӑ.
Карапа Грецин Киссамосӗпе Италинчи Неаполь хушшинче электрокабеле тинӗс тӗпӗпе хурса пыракан специалистсем тупнӑ.
Карап 222 м тарӑнӑшӗнче выртать. Ӑна 2019 ҫулта тупнӑ, анчах тӗпчев ӗҫӗсем пысӑк тарӑнӑша пула йывӑрланнӑ. Карапа каярахпа, Грек тӗпчевӗсен центрӗ хӑйӗн хатӗрӗсемпе тивӗҫтернӗ хыҫҫӑн, тӗпчеме май килнӗ. Шыв тӗпне камерӑсемпе сканерсем вырнаҫтарнӑ пилотсӑр аппарата антарнӑ.
Даннӑйсене тишкернӗ хыҫҫӑн карап суту-илӳре ҫӳрени палӑрнӑ, шыв тӗпне вӑл пирӗн эрӑчченхи 5-мӗш ӗмӗрӗн вӗҫӗпе 4-мӗш ӗмӗр варрин хушшинче путнӑ.
Карап шыв тӗпне сиенленмесӗрех путнӑ, хальхи вӑхӑтра тинӗс тӗпӗ унӑн формине йышӑннӑ. Хальлӗхе паха амфорӑсенче мӗн пулнине калама йывӑр. Вӗсем пушӑскерсем те, ҫупа та, эрехпе те, тырӑпа та пултарнӑскерсем пулма пултарнӑ. Карап ҫинче Корфуран, Хиосран тата Пепаритосран илсе тухнӑ амфорӑсем пулнӑ.
Ырӑ кун пултӑр юлташсем! Эпир сирӗнпе Азире те, Африкӑра та, Кӑнтӑр Америкӑра та пулса куртӑмӑр. Ҫавӑн пекех Раҫҫейри пӗр ял тӑрӑх та утса тухрӑмӑр. Паянхи ҫул ҫӳреве вара Австралире ирттермелле тетӗп. Анчах малтанхи пек ялсем тӑрӑх мар, пӗр-пӗр хулана ҫул тытӑпӑр. Калӑпӑр, океан хӗрринче вырнаҫнӑ Херальтон (выр. Джералдтон) пире тивӗҫтерме пултарать. Хули вӑл пысӑках мар, унта 31 пин ытла ҫын ҫеҫ пурӑнать. Вӑр Пертран, Анӑҫ Австралин тӗп хулинчен, ҫурҫӗрелле вырнаҫнӑ. Хӑй Пертӗнче вара 2 млн халӑх ытла пурӑнать. Ҫавна май ӑна пирӗн Ҫӗмӗрлепе е Улатӑрпа ҫӑмӑллӑнах танлаштарма пулать. Чӑннипе ӗнтӗ Улатӑрта та, Ҫӗмӗрле те те халӑх йышӗ халь Херальтонринчен сахалрах, анчах маларах ытларах пулнӑ. Мӗн тӑвӑн, пирӗн хуласенче халӑх йышӗ — чакать, Австралири хулара — ӳсет.
Кӑҫал шухӑшласа кӑларнӑ тата Гиннесс рекорчӗсен кӗнекине кӗртнӗ сӑрӑ ҫурт-йӗре сивӗтес ӗҫри лару-тӑрӑва улӑштарма тата ҫанталӑк улшӑннипе кӗрешес ӗҫре пулӑшма пултарать.
Сӑрӑ хӗвел пайӑркин 98,1% сирсе яма пултарать. Унпа усӑ курса сӑрланӑ лаптӑк сийӗ ҫавна пула тавралӑхри температурӑпа танлаштарсан сивӗлӗхе ытларах упраса хӑварать.
Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче ҫак сӑрӑпа сӑрланӑ 93 тӑваткал метр лаптӑк тӑрриллӗ ҫурт температури, енчен те ӑна сивӗтес тесе 10кВт хӑватлӑ хатӗрпе усӑ курма тивнӗ пулсан, пӗрешкелех пулнӑ. Чылай ҫуртсенче усӑ куракан кондиционерсемпе танлаштарас пулсан ку тухӑҫлӑрах пулса тухать.
Сӑрӑра бари сульфачӗпе (хут тата косметика туса кӑларас ӗҫре усӑ куракан япала) усӑ курнӑ.
Ушкӑн ертӳҫи Сюлин Жуань (Пердью университечӗ; АПШ, Индиана штачӗ) каласа панӑ тӑрӑх, ҫак чи шурӑ сӑрӑпа сӑрланӑ материал, кӑнтӑрлахи хӗвел айӗнче выртаканскер, тавралӑхри температурӑран 4,4 °C таран сивӗрех.
Жуань палӑртнӑ тӑрӑх, ахаль кондиционерсем хӑйсен ӗҫне тума энерги ыйтаҫҫӗ, ҫавна май топливо ҫунтарма тивет, тата вӗсем ҫуртри ӑшша ҫуртран тулалла кӑлараҫҫӗ, ҫапла май парникла пулӑма вӑйлӑлатаҫҫӗ ҫеҫ.
ArXiv.org пӗлтернӗ тӑрӑх, Австри ӑсчахӗсем тӗпчев ирттернӗ те Ҫӗр чӑмӑрӗ ӗлӗк-авал мӗншӗн шӑнманнине тупса палӑртнӑ. Ӑсчахсем ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, ҫакӑ йӑлтах атмосферӑн ҫӳлти сийӗсенче кӑмрӑк йӳҫеклӗ газ ҫителӗклӗ пулнипе ҫыхӑннӑ.
Хӗвел хӑйӗн историйӗн пӗр тапхӑрӗнче ӑшӑ паман пулин те Ҫӗр чӑмӑрӗ хӑйне мӗнле майпа упраса хӑварнине ӑнланас тесе Австри ӑсчахӗсем Ҫӗр чӑмӑрӗн темиҫе модельне ӑсталанӑ, вӗсенче атмосферӑри тӗрлӗ лару-тӑрӑва туса пӑхнӑ. Ҫапла май вӗсем сӑлтав кӑмрӑк йӳҫеклӗ газ ҫителӗклӗ пулнипе ҫыхӑннине ӑнланса илнӗ.
Ӑсчахсем палӑртнӑ тӑрӑх, Ҫӗр ҫинчи ӑшша упраса хӑварма кӑмрӑк йӳҫеклӗ газӑн шайӗ сахалтан та 40% пулмалла. Ҫакӑ Ҫӗр атмосферин ҫӑралӑхне пӗрпек шайра тытса тӑма пулӑшӗ. Ҫавна пула ӗлӗк-авал Ҫӗр ҫинче парник эффекчӗ йӗркеленнӗ. Вӑл Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи ӑшша тата пурнӑҫ ҫӑлкуҫне, Хӗвел хӑйӗн ҫуттипе ӑшшине ҫителӗклӗ парайман пулсан та, тытса тӑнӑ. Каярах кӑмрӑк йӳҫеклӗ газ шайӗ чакнӑ, Ҫӗр чӑмӑрӗ вара пӑрпа витӗнме пуҫланӑ. Анчах ҫак тапхӑр тӗвӗленме ӗлкӗрнӗ организмсене пӑрлӑх тапхӑрне чӑтса ирттерме май панӑ.
Тӗпчевҫӗсем шутланӑ тӑрӑх, Ҫӗр чӑмӑрӗ 3 млн ҫул ытла каялла пӑрланмалла пулнӑ, анчах та парник эффектне пула ку ӗҫ чылай каярах, 2,2 млн ҫул ӗлӗкрех ҫеҫ пулса иртнӗ.
+9.3 °C