Италири Вальдоббьядене хулин мэрӗ, 47 ҫулти Лучано Фрегонезе, кашни эрнерех ытлашши килограмсене ҫунтарас тӗллевпе хула ҫыннисемпе пӗрле уҫӑлса ҫӳрет. Кун пирки The Guardian пӗлтерет.
Ҫӗртме уйӑхӗнче Фрегнонезене виҫҫӗмӗш хут хула мэрӗ пулма суйланӑ, вӑл хӑйӗн сывлӑхне лайӑхлатма тӑрӑшӑп тесе шантарнӑ. Хула пуҫлӑхӗ каланӑ тӑрӑх, ҫак вырӑна йышӑннӑ вӑхӑтра вӑл 50 килограмм мӑнтӑрланнӑ, халӗ 140 таять.
Чиновник мӑнтӑрланса кайнине «халӑхпа пӗрле пулма юратнипе» тата вӑрах вӑхӑт хушши ӗҫлеме тивнипе ӑнлантарать. Мэр вырӑнне йышӑннӑ хыҫҫӑн унӑн спортпа аппаланма тата хусканусем тума вӑхӑт юлман имӗш. «Тепӗр йывӑрлӑх — эпӗ тутлӑ ӗҫсе ҫиме юрататӑп, кунта вара лайӑх ҫитереҫҫӗ, ӗҫтереҫҫӗ, ҫавӑнпа та диетӑна пӑхӑнма ҫав тери йывӑр», — йышӑнать мӑнтӑрлана кайнине Фрегонезе.
Мӑнтӑрланнине пула уншӑн утма та, сывлама та йывӑр пулса кайнӑ, ҫурӑмпа чӗркуҫҫи те ыратма пуҫланӑ. Хула стени ҫинчи граффити ӳкерни юлашки тумлам пулса тӑнӑ — тахӑшӗ хула пуҫлӑхне «мӑн хырӑм» тесе йӗкӗлтесе илнӗ, сӑнӳкерчӗкӗ вара халӑх тетелӗ тӑрӑх саланнӑ.
Ҫакӑн хыҫҫӑн вӑл 90 килограмм таран начарланма шантарнӑ — мэр вырӑнне пӗрремӗш хут йышӑннӑ чухне шӑпах ҫавӑн чухлӗ вӑл тайнӑ.
2014 ҫулта Румыни влаҫӗсем Кӑнтӑр Карпатра зубрсен йышне ӳстерме тытӑннӑ. Халӗ унта 170 чӗрчун пурӑнать. The Guardian тесе ҫырнӑ тӑрӑх, ӑсчахсем ҫакна тӗпчесе пӗлнӗ: вӗсем экосистемӑна пуянлатаҫҫӗ тата климат улшӑнӑвӗн сиенне ҫемҫетеҫҫӗ.
Зубрсен кӗтӗвӗ ҫулталӑкра 54 000 тонна углеродпа вараланнине сиенсӗрлетет. Ку вара сывлӑша варалакан 43 000 автомобильпе танлашать.
Чӗрчунсем 50 тӑваткал ҫухрӑм лаптӑк улӑхсенче пурӑнаҫҫӗ. Вӗсем курӑка «кӗскетеҫҫӗ», ҫӗре тислӗкпе имҫамлаҫҫӗ, ӳсентӑран вӑрлӑхне вырӑнтан вырӑна куҫараҫҫӗ тата ҫӗре хытараҫҫӗ. Ҫакӑ пӗтӗмпех ӳсен-тӑранпа тӑпрара пухӑннӑ парник газӗсене сывлӑша тухасран сыхлать.
Зубрсем Румынине ҫухалнӑ хыҫҫӑн икӗ ӗмӗр иртсен таврӑннӑ — XIX ӗмӗр варринче вӗсене сунарҫӑсем тӗппипех пӗтернӗ пулнӑ. Ҫак йӗкӗр чӗрнеллӗ чӗрчунсем — сунчӑк евӗрлӗ чӗрчунсен тӗсӗ шутне кӗрекенскерсем. Вӗсем регионта пулни ытти организма аван аталантарма майсем туса парать. Хальхи вӑхӑта илес пулсан Кӑнтӑр Карпатра пӗр-пӗрне кансӗрлемесӗр пурӗ 350-450 зубр пурӑнма пултарнӑ пулӗччӗ.
Европӑри пысӑк вулкан районӗнче — Флегрей уйӗсенче — час-часах ҫӗр чӗтреннине сӑнама пуҫланӑ: Неапольте юлашки кунсенче ҫӗр айӗнчи кисренӳсене темиҫе хут регистрациленӗ. Специалистсем шухӑшӗпе юнашар пурӑнакан халӑха эвакуацилемелле.
Флегрей уйӗн супервулканӗ Везувирен инҫех мар вырнаҫнӑ, анчах вӑл ҫӗр айӗнче выртать, вӑл пуррине чылайӑшӗ пӗлмест те. Апла пулин те ҫак капмар вулканта 24 кратер пур, йӗри-тавра вара халӑх йышлӑ пурӑнакан хуласемпе ялсем, ҫав шутра Неаполь те, вырнаҫнӑ.
Тӗпчевҫӗсем шутланӑ тӑрӑх, супервулкан 40 пин ҫул каялла хӑйӗн вӑйне питӗ хӑватлӑ кӑтартнӑ. Сӑмах май, пӗр версипе, неандерталецсем шӑпах ӑна пула вилсе пӗтнӗ те.
Супервулкана 24/7 вӑхӑт хушши темиҫе патшалӑхри ҫӗр-ҫӗр эксперт сӑнаса тӑрать. Вӑл вут-хӗм кӑларма тытӑнсан шар курма пултаракан «хӗрлӗ» зонӑра 500 пин ҫын пурӑнать — вӗсен шутне Поццуолипе Баколи хуласем тата Неаполь ҫумӗнчи хӑшпӗр ял-хула кӗрет. Хулан ытти пайӗ «сарӑ» зонӑра — вулкан кӗл кӑларсан вӑл кунта йышлӑ тӑкӑнас хӑрушлӑх пур.
Францин тӗп хулине топ-модельсем, паллӑ ҫынсем, блогерсем Мода ҫурчӗсен тата тӗнчери ҫамрӑк дизайнерсен ҫӗнӗ коллекцийӗсемпе паллашма килнӗ.
Луврта Канаш хулинчи дизайнер Галина Галвэл та хӑйӗн ӗҫӗсемпе паллаштарнӑ. Галина хӑйӗн аллипе кӗпесем ҫӗлет. Кӑҫал пирӗн ентеш хайӗн ӗҫӗсемпе люкс сегментӗнче паллаштарнӑ.
Пирӗн планета еннелле магнит тӑвӑлӗсем ҫывхараҫҫӗ. Ҫанталӑка пула хӑйсене япӑх туякансен ҫакна чӳк уйӑхӗн варриччен чӑтма тивӗ.
Ӑсчахсем палӑртнӑ тӑрӑх, тӑвӑлсем чӳкӗн 14-мӗшӗнче кӑна пӗтӗҫ. Чӳкӗн 1-мӗшӗнчи метеошторм 3 балпа танлашӗ, каҫ енне - 2 балпа. Ҫакнашкалли чӳкӗн 8-мӗшӗччен пулӗ. Чӳкӗн 8-мӗшӗнче чи вӑйли пулӗ, ун чухне 4 балпа танлашӗ. Кун хыҫҫӑн магнит тӑвӑлӗсем 2 балран ытлашши пулмӗҫ. Ҫынсем кӑшт лӑпланӗҫ кӑна - чӳкӗн 13-14-мӗшӗсенче магнит тӑвӑлӗ 4 балл таран пулӗ.
Палӑртмалла: магнит тӑвӑлӗ вӑхӑтӗнче ҫынсем пуҫ ыратнине, вӑй хавшанине туйма, сӑлтавсӑрах вӗчӗрхенме пултараҫҫӗ.
Аляскӑра икӗ упа Krispy Kreme пончиксем кӑларакан американ компанийӗн фургонне кӗрсе ҫӗр ытла пылак ҫимӗҫ ҫисе янӑ. Пылак ҫимӗҫпе вӗсем 20 минута яхӑн апатланнӑ, тесе ҫырать The Washington Post.
Хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, хура упа ами тата унӑн ҫури Анкориджри АЗС ҫывӑхӗнчи ҫӳп-ҫап бакӗсенче апат-ҫимӗҫ шыранӑ. Ҫав вӑхӑтра тискер чӗрчунсене фургонри пончиксен шӑрши илӗртнӗ: унӑн водителӗ автомобиль алӑкӗсене хупма манса ҫывӑхри лавккана кайнӑ пулнӑ.
Упасене чи малтан асӑрханӑ АЗС менеджерӗ Шелли Дино каласа панӑ тӑрӑх, тискер чӗрчунсем фургона вырнаҫса ларнӑ та пылак ҫимӗҫе ярӑнтарнӑ. Krispy Kreme-ра каярах ӑнлантарса панӑ тӑрӑх, вӗсем мӗнпурӗ 130 пончикран кая мар ҫисе янӑ.
Чи малтанах Динопа фургон водителӗ упасене хӑйсем тӗллӗн хӑратма хӑтланнӑ, анчах вӗсен ӗҫӗ ӑнӑҫман. Ун хыҫҫӑн вара вӗсене пулӑшма инҫех мар вырнаҫнӑ Эльмендорф-Ричардсон ҫар базинчи хурал ҫитнӗ. Вӗсем тискер чӗрчунсене служба автомобилӗнчи сиренипе хӑваласа яма пултарнӑ.
Кӑларӑм палӑртнӑ тӑрӑх, ытларах чухне хура упасем талӑкӑн тӗттӗм вӑхӑтӗнче апат шырама тухаҫҫӗ, ҫавӑнпа та кӑнтӑрла вӗсене курма ҫӑмӑлах мар.
Ӗмӗрхи чикӗ урлӑ каҫнӑ Япони гражданӗсен шучӗ паян 92 139 ҫынна ҫитет. 1970 ҫултанпа кунашкал хисеп пулман. Кӑмӑла ҫӗклекен статистикӑна наци Минздравӗ ҫирӗплетнӗ. Авӑн уйӑхӗн 19-мӗшӗнче ҫӗршывра Ваттисене сума сумалли куна паллӑ тӑвасси йӑлана кӗнӗ.
2023 ҫул хушшинче ҫӗр ҫулхи юбилее уявланӑ ҫынсен шучӗ 1 428 ӳснӗ, вӑл шутра 88,5 процент — хӗрарӑмсем.
Чи ватӑ хӗрарӑм хисеплӗ ята 116 ҫулхи Фуса Тацуми тивӗҫнӗ. Чи ватӑ арҫын ҫак планета ҫинче Хӗвел тавра 111 хут ҫаврӑнма пултарнӑ. Унӑн ячӗ — Гисабуро Сонобэ.
Палӑртса хӑвармалла, нумай пурӑнакансен шучӗпе рекорда Хӗвел хӑпаракан ҫӗршыв ҫур ӗмӗр ытла хушши ҫӗнетсе пырать, ҫапах та унашкал граждансен шучӗ 90 пин кӑтарту урлӑ каҫни — пӗрремӗш хут.
Ҫӗршывра нумай пурӑнакансен йышӗн статистикине 1963 ҫулта шута илме тытӑннӑ. Ун чухне ҫӗр ҫул урлӑ каҫнисен шучӗ 163 граждан кӑна пулнӑ.
Угандӑри Хабиб Нсиконнене ятлӑ 43 ҫулти бизнесмен тӳрех ҫичӗ хӗрарӑма качча илнӗ (вӗсенчен иккӗшӗ пӗр-пӗрин йӑмӑкӗсем пулаҫҫӗ). Ҫав вӑхӑтрах, The Jerusalem Post ҫырнӑ тӑрӑх, арҫын ҫакӑнпа лӑпланасшӑн мар.
Мероприятие хатӗрленесси Нсиконнене савнийӗсем фургон ҫине ларса пурте пӗрле илем салонне кайнинчен пуҫланнӑ, хӑнисем вара 40 машинӑпа тата 30 мотоциклпа — мӑшӑрлану церемонине иртекен вырӑна ҫитнӗ.
Йӑла-йӗркене ирттернӗ хыҫҫӑн (унта икӗ Аиша, Рашида, Фатума, Шанифа, Мариам, Зайна тата Хабиб пӗр-пӗрин юратӑвне шанчӑклӑ упрасси пирки тупа тунӑ) мӑшӑр бода-бода ҫинче (Хӗвелтухӑҫ Африкӑри икӗ кустӑрмаллӑ велосипед е мотоцикл таксийӗ) савӑнӑҫлӑ шествие кайнӑ.
Нсиконнене нумай арӑмлӑх йӑли-йӗркине пӑхӑнакан ҫемьере ҫуралнӑ. Каччӑ каланӑ тӑрӑх, унӑн аслашшӗн ултӑ арӑм пулнӑ, ашшӗн — тӑваттӑ. Арҫын кашни арӑмне чунтан юратнине каласа панӑ, ҫапах та малашне вӗсен ҫемйинче тата темиҫе хӗрарӑм хушӑнма пултарнине палӑртнӑ.
Тата мӗн паллӑ
Угандӑра темиҫе арӑмпа пурӑнма чару ҫук, ҫавна пула чылай ҫемьере ытларах чухне нумай ача ӳсет. Угандӑри 2014 ҫулхи халӑх ҫыравӗпе килӗшӳллӗн, 18 ҫул тултарнӑ тата аслӑрах хӗрарӑмсен 8,3 яхӑн проценчӗ е мӑшӑрланнӑ е полигамлӑ хутшӑнусенче тӑраҫҫӗ.
Ливин Хӗрлӗ Ҫурма Уйӑхӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Вӑтаҫӗр тинӗсӗнче ҫил-тӑвӑл алхаснӑ хыҫҫӑн 11 000 яхӑн ҫын вилнӗ, тепӗр 20 пине яхӑшӗ хыпарсӑр ҫухалнӑ. Асар-писер ҫанталӑк пӗвесене аркатнӑ, ҫыран хӗррине тӗппипех ҫӗмӗрсе тӑкнӑ.
Даниэль ятлӑ шторм Африкӑн ҫурҫӗр пайӗнче вырнаҫнӑ ҫӗршыва вырсарникун ҫӗрле хупӑрласа илнӗ, темиҫе сехет иртсен Вади Дерна юханшыв ҫинчи икӗ пӗве ҫутҫанталӑк вӑйне чӑтайман, ишӗлнӗ. Пуринчен ытла Дерна ятлӑ портлӑ хула сиенленнӗ, унта 90 000 яхӑн ҫын пурӑнать.
11 000 вилнӗ ҫынсӑр пуҫне темиҫе пин ҫынна тинӗселле юхтарса кайни ҫинчен те пӗлтереҫҫӗ, вӗсен шӑпи паллӑ мар. Аль-Байда медицина центрӗн директорӗ The Guardian хаҫата пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫутҫанталӑк пулӑмӗ мӗнпурӗ 20 пин ҫын пурнӑҫне татма пултарнӑ.
ПНО тӗп секретарӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗршывра ҫутҫанталӑк инкек кӑларса тӑратма пултарасси пирки вӑхӑтлӑ систерме пултаракан системӑсем пулнӑ пулсан инкек масштабӗ пӗчӗкрех пулӗччӗ. Ливи парламенчӗн председателӗ пӗлтернӗ тӑрӑх вара правительство катастрофӑна сирсе ярас тӗлӗшпе мӗн тума пултарнине пурне те тунӑ.
Дерна тата Бенгази хулисене юсаса ҫӗнетме патшалӑх 2 млрд динар (412 миллион АПШ долларӗ) уйӑрма палӑртать.
Ырӑ сунса кӗтетпӗр Кубер-Педине! / © iz.ru
Унччен сире Австралири Херальтон хулапа паллаштарнӑччӗ. Паян черетлӗ хула ҫинчен — Кубер-Педи ятли ҫинчен — каласа парасшӑн. Хальхинче сире куҫарнӑ статья кӗтет.
Австрали пушхирӗ питӗ кичем, унӑн сӑнӗ пӗр евӗрлӗ. Ӳкерчӗксенче кӑна ун тӑрӑх тӗлӗнмелле кенгуру сиккелесе ҫӳрет, сумкӑллӑ каюрасем шӑтӑк чаваҫҫӗ. Чӑннипе вара, вӑл шӑрӑхпа ҫуркаланса пӗтнӗ хӗрлӗ сӑнлӑ ҫӗр, ун ҫийӗн пӗлӗтсӗр тӳпенелле йывӑр ӑрша хумӗсем ҫӗкленеҫҫӗ. Таврара ҫӗр-ҫӗр километрта пӗр чӗрӗ чун та тупаймӑр. Мӗншӗн тесен сывлӑш температури ҫӗр ҫийӗнче +40° таран хӗрнӗ чухне кунта ни ҫын, ни чӗрчун пурӑнма пултараймасть.
Австралири пушхир / © iz.ru
Кӑнтӑрти Австрали тӑрӑх вӗҫӗ-хӗррисӗр, пӗр евӗрлӗ сарӑ-хӗрлӗ пейзажсем хушшинче, ҫӳренӗ май ҫӗр ҫийӗнче этем пӗвӗ ҫӳллӗш хатӗрленӗ тирпейлӗ тӗмескесене асӑрхама пулать. Вӗсене, паллах, алӑпа ӑсталанӑ, ҫывӑхарах пырсан, ҫакна чӑннипе ӗненетӗн.
+10.3 °C