Чӑваш оперӑпа балет театрӗ «Пирӗ савӑнтарӑр, хирӗҫ спектакльпа киленӗр» ятпа акци пуҫарнӑ. Учреждени тетелӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, авӑнӑн 28-мӗшччен куракансем юратнӑ артиста валли чечек илсессӗн театра тӳллевсӗрех кӗме пултараҫҫӗ.
Театр анонсӗнче ҫапла ҫырнӑ: «Хӑвӑр юратнӑ артиста чечек ҫыххине парнелеме ан вӑтанӑр». Regnum агентство пӗлтернӗ тӑрӑх, театр фойинче чечексене сутассипе суту-илӳ ӗҫе пырать. Театр ӗҫченӗсем палӑртса хӑварнӑ тӑрӑх, паянхи кунсенче куракансем юратнӑ театр артисчӗсене сайра хутра ҫеҫ чечек ҫыххисем парнелеҫҫӗ, суту-илӳ спекткльсенче е ытти ҫӗршывран килнӗ артистсен концерчӗсенче вара хӑш чухне фонограммӑпа юрлаҫҫӗ пулин те пурпӗрех вахта чечексемпе тулли пулать.
Оперӑпа балет театрӗнче ҫӗнӗ 54-мӗш сезона авӑнӑн 12-мӗшӗнче Федор Васильевӑн «Сарпике» балечӗ уҫнӑ. Акци вӗҫлениччен театр куракансене Джузеппе Вердин «Аида» оперӑна, Карла Орфӑн «Карамина Бурана» кантатне, Альфред Шнитке кӗввипе лартнӑ «Вечный свет» балета, Петр Чайковский кӗввипе лартнӑ «Лебединое озеро» (чӑв. Акӑш кӳлли) балете кӑтартӗҫ. Авӑнӑн 28-мӗшӗнче, акци вӗҫленнӗ кунне театрта премьера пулать.
Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗсем Шупашкар районӗнчи Ҫӗньял Чурачӑкра ирттернӗ ял уявне хутшӑннӑ. Тепӗр тесен, уяв сӗмӗ кӗртме пулӑшнӑ тесен тӗрӗсрех пулатчӗ-тӗр-ха. Ял халӑхӗ умӗнче вӗсем «Килех килчӗ Тур ҫырни» спектакле лартса панӑ.
Чӑваш драма театрӗн артисчӗсем Ҫӗньял Чурачӑкра пӗрремӗш хут мар иккен-ха. Хӑй вӑхӑтӗнче вӗсем унта «Савнӑ кин» тата «Юратсан юрлас килет» спектакльсемпе савӑнтарнӑ.
Хальхинче кӗтмен-туман ҫӗртен ҫумӑр ҫума тытӑнни те уяв сӗмне пӑсайман. Хамӑр енчен ҫакна та палӑртса хӑварар. Асӑннӑ театрӑн тӗп художникӗ Юрий Матросов асӑннӑ ялта ҫуралса ӳснӗ… Апла тӑк ял ҫыннисене вырӑна ҫитсе спектакльсемпе савӑнтарма май тупса панинче унӑн тӳпи те пурах-тӑр.
Ҫак кунсенче Чӑваш патшалӑх театрӗнче Сербинчен килнӗ Амела Вученович режиссер тата драматург ӗҫлет. Кунта вӑл театр чӗннипе килнӗ. Раҫҫейри пукане театрӗсен хушшинче паллӑ ҫак ӑста Сербире пропискӑра кӑна тӑрать темелле. Хӑй вӑл Белград хулинчи «Байкамела» театра ертсе пырать. Вӑл кашни халӑхӑн хӑйне евӗрлӗхен пысӑка хурса палӑртнӑ май Раҫҫейри наци коллективӗсемпе ӗҫлеме кӑмӑллине палӑртать-мӗн.
Чӑваш пукане театрӗ Вученовича ҫӗнӗ сезонти премьерӑсенчен пӗрне, «Ват юманӑн историйӗ» спектакле, лартма шаннӑ. Нумаях пулмасть премьера пирки канашлу иртнӗ. Унта театр директорӗ Елизавета Абрамова, Юрий Филиппов илемлӗх ертӳҫи тата Амела Вученович хутшӑннӑ. Канашлура спектаклӗн сценографийӗ, декорацисем пирки калаҫнӑ. Пуканесем епле пуласси Елена Бабкина художникран килет. Сӑмах май, вӑл кунти ӑста мар — ӑна Тольяттинчен чӗнсе илнӗ.
Паян Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче ҫамрӑк опера юрӑҫисен М.Д. Михайлов ячӗпе хисепленекен Пӗтӗм тӗнчери III конкурс уҫӑлать.
Пӗрремӗш хут ирттернӗ чух унта хамӑр республикӑрисемсӗр пуҫне Мускаври тата Китайри юрӑҫсем хутшӑннӑ пулнӑ. Халӗ, ав, ун анлӑшӗ сарӑлса пырать. Иккӗмӗш хут ирттернӗ чух тӗрлӗ ҫӗршыври 70 ытла юрӑҫ пухӑннӑ-мӗн. Конкурса ирттерме П.И. Чайковский ячӗллӗ вырӑс наци культурин фончӗ пулӑшать иккен. Кӑҫалхине хутшӑнма 40 ытла заявка килнӗ.
Хальхи вӑхӑтра театрсенчи артистсем черетлӗ кануран тухаҫҫӗ. Ӗнер Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗсен труппи тӗл пулчӗ. Вӗсемпе курнӑҫма республикӑн культура министрӗ Вадим Ефимов та пырса ҫитрӗ.
«Театрӑн савӑнӑҫӗ те, инкекӗ те, хурлӑхӗ те пур. Сцена ҫине тухсан куракан куҫҫуль витӗр е кулса пӑхса ларнине куратӑн та ҫавӑнпа вӑй илсе ҫак ӗҫе ахальтен суйламаннине ӑнланса илетӗн», — ҫак шухӑша палӑртса хӑварчӗ тӗлпулӑва уҫнӑ май театрӑн илемлӗх ертӳҫи Валерий Яковлев.
Тӗлпулура иртнӗ сезона кӗскен аса илчӗҫ, кӑҫалхи пирки калаҫрӗҫ. Эпир куракана кӑсӑкланатаракан тӗп самантсене кӑна асӑнса хӑварар. Сӑмахран, ҫӗнӗ сезона епле спектакльпе уҫни пирки. 95-мӗш сезона, тӳррипе ӑна кӑна мар, юлашки пӗр вунӑ ҫул так ӗнтӗ, сезона театр «Ялта» спектакльпе уҫса хупать. Кӑҫал та ҫав йӑларан иртмӗҫ. Мӗншӗн апла туни пирки илемлӗх ертӳҫин хӑйӗн ӑнлантарӑвӗ — ку спектакльте мӗнпур артист вылять.
«Пӗлтӗрхи сезона эп ӳпкелеместӗп — халь лайӑх пьесӑсем пур», — терӗ те Валерий Яковлев, кӑҫал та премьерӑсем пулӗҫ. Куҫарусем нумай тесе ӳпкелекенсене лӑплантарар.
Шупашкар хула кунне ирттернӗ май ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче «Чаршав уҫӑлас умӗн. Театрлӑ Шупашкар» мероприяти ирттермелле.
Аса илтеретпӗр, Республика кунӗнче кӑҫал пуҫласа Театр каҫне йӗркелеме палӑртнӑччӗ. Анчах ҫанталӑк начар пуласси пирки пӗлтернине кура ӑна урӑх вӑхӑта куҫарма тивни пирки пӗлтерчӗ ЧР Культура министерстви. Ҫапах та Ҫӗнӗ Шупашкарти сӑнав театрӗ палӑртнӑ вӑхӑтра «Ха-ха по-черному» шоуна пӗрех кӑтартнӑччӗ-ха. Ҫапах та палӑртнине ирттерӗҫех. Вӑл, вулакан ӑнланчӗ ӗнтӗ, Хула кунӗнче пулӗ. Ӑна курас текенсен республикӑн Наци вулавӑшӗ умӗнчи сквера пухӑнмалла. Мероприяти 18 сехетре пуҫланӗ те 21 сехетчен пырӗ. Унта театрализациленӗ композицисене, спектакльсен сыпӑкӗсене, «Лебединое озеро» балет сценисене кӑтартӗҫ.
Пукане театрӗ черетлӗ сезонта «Пирӗн пӗр пек пулмасан та тем мар» ятпа Пӗтӗм тӗнчери I фестиваль ирттересшӗн. Ӑна вӑл ыттисенчен уйрӑлса тӑракан куракан валли тесе палӑртнӑ.
Аса илтеретпӗр, 2009 ҫултан тытӑнса коллектив социаллӑ пурнӑҫ тӗлӗшӗнчен хӳтлӗхсӗр ҫемьесенчи ачасемпе ӗҫлессипе ҫине тӑрать. Вӑл пульницӑра выртакансем патне ҫитсе те спектакльсем кӑтартать, сусӑрсем пирки те манмасть, тӗрмесене ҫитсе те ӑса вӗрентекен хайлавсене выляса кӑтартать.
Ҫӗнӗ, 69-мӗш тетар сезонӗнче «пуканесем» Валентина Элпин «Эп халь телейлӗ» повеҫӗ тӑрӑх спектакль сцена ҫине кӑларма хатӗрленеҫҫӗ. Вӑл вырӑна тухса кӑтартмаллискер пулӗ. Премьерӑна юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнче кӑтартӗҫ. Тепӗр ҫӗнӗ спектакле вара ҫав уйӑхӑн 29-мӗшӗ валли палӑртнӑ. Вӑл А. Вученовичӑн «История старого дуба» хайлавӗ тӑрӑх пулӗ. Раштавӑн 19-мӗшӗнче Ш. Перрон «Золушкине» тӗпрен ҫӗнетнӗ вариантпа кӑтартӗҫ.
Кунсӑр пуҫне Сургут хулинчи «Петрушка» пукане театрӗпе ылмашса спектакль лартма палӑртса хунӑ: вӗсем пирӗн пата килмелле, пирӗннисем унта каймалла.
Ыран Чӑваш патшалӑх академии драма театрӗ совет писателӗн Иван Стаднюкӑн пьесипе лартнӑ «Юратупа кавӑн» спектакле чӗнет. Ӑна кӑҫал Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ пулса тӑнӑн Валерий Карпов лартнӑ. Художникӗ — СССР халӑх артисчӗ Валерий Яковлев.
Камитри ӗҫсем иртнӗ ӗмӗрӗн 60-мӗш ҫулӗсенче Украинӑри пӗр ялта пулса иртеҫҫӗ иккен. Спектакльти харкамҫӑн салтака кайма ят тухсан савнӑ хӗрне ҫухатасран ялти мӗнпур каччӑна кавӑн валеҫсе тухать. Унти йӑлапа ҫак ҫимӗҫ ҫураҫма килмелле мар тенине пӗлтернӗ иккен. Анчах кавӑнӑн усси пулать-и-ха? Кӑна спектакле кайса курсан пӗлме май килӗ. Ҫавӑнпа та ан ӳркенӗр, ҫитсе килӗр.
Сӑмах май, кӗҫнерникун та театрта спектакль кӑтартӗҫ. Ун чух «Килех килчӗ Тур ҫырни» курма май килӗ.
Хальхи вӑхӑтра театрсем гастрольсене ҫӳреҫҫӗ тата хӗрсех ҫӗнӗ сезона хатӗрленеҫҫӗ. Пуканӗ театрӗ, ав, халӗ «Эпӗ халь телейлӗ» спектакль лартассипе ӗҫлет.
Повеҫ авторӗ — Валентина Элпи. Ӑна вӑл шӑп та лӑп ҫур ӗмӗр каялла ҫырнӑ. Хайлава автобиографилле тесе хаклаҫҫӗ. Унта автор хӑйӗн ачалӑхӗ, шкул ҫулӗсем тата алла пуҫласа калем тытнӑ самантсем пирки каласа кӑтартать. Премьерӑна Валентина Элпин 100 ҫулхи юбилейӗ тӗлне сцена ҫине кӑларасшӑн. Аса илтеретпӗр, паллӑ писатель 1913 ҫулта Тӑвай районӗнчи Кивӗ Пуянкасси ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл «Куҫса ҫӳрекен ҫурт» (1956 ҫулта пичетленнӗ), «Тинӗс чечекӗ» (1973), «Юратнӑ мӑшӑрсӑр» (1983), «Качча кайиччен» (1990), «Качча кайсан» (2002), «Пепке ҫуралсан…» (2006) тата ытти кӗнеке авторӗ.
«Эпӗ халь телейлӗ» спектакле театрӑн ӳнер ертӳҫи Юрий Филиппов лартать. Вӑл телей темине мала кӑларма шут тытнӑ иккен. Спектакльти тӗп герой пурнӑҫри кашни самантшӑн савӑнать. Хӑйне телейлӗ туйма нумай кирлӗ марскере ҫутҫанталӑкӑн пӗр вӑхӑчӗ тепринпе ылмашни те савӑк кӑмӑл парнелет иккен.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ ҫӗнӗ сезона мӗнле спектакльпе уҫассине халех палӑртса хунӑ. «Унччен нумай-ха» текенсене пӗлтерер — питех те чылай та мар. Черетлӗ сезона театр авӑн уйӑхӗнче пуҫлӗ. Куракансне ун чух вӑл Шекспирӑн «Король Лир» спектаклӗпе савӑнтарӗ. Ӑна, асилтеретпӗр, тӗнче классикине чӑвашла лартма федераци хыснинчен ҫӗнсе илнӗ 300 пин тенкӗ пулӑшнипе куракан умне кӑларӗҫ. Проектри тепӗр спектакль — «Мамаша Кураж и ее дети» пулни пирки эпир пӗлтернӗччӗ.
"Король Лир" пьесӑна чӑвашла "Тантӑш" хаҫат редакторӗ Владислав Николаев куҫарнӑ. Спектакле театрӑн тӗп режиссерӗ Станислав Васильев лартать. "Ку спекталкь ашшӗ-амӑшӗн инкекӗпе вӑйсӑрлӑхӗнчен ытла ҫынра ҫынлӑх арканса пыни пирки", — тесе палӑртнӑ-мӗн премьера пирки каласа кӑтартакан пресс-релизра.
Паянхи куна декорацисемпе костюмсен самай пайӗ хатӗр иккен.
+13.3 °C