Ҫӗмӗрле районӗнчи Турханти вулавӑшра ача-пӑча кӗнекин «Филиппок» театрӗ ӗҫлет-мӗн. Кӗҫех вӑл хупӑнмалла. Ҫук-ха. Яланлӑхах мар. Вӑхӑтлӑха. Унчен вара театр черетлӗ заняти ирттернӗ. Унта ачасем епле пьеса лартассине суйланӑ. Кӗҫӗннисем «Теремок» юмах лартӗҫ, аслӑраххисем А.Н. Нестерован «Вӑрман шкулӗ» пьесине суйланӑ. Юлашкинчен асӑннӑ хайлав туслӑх, килӗшӳпе ҫураҫу, тӗрӗс те тӑрӑшуллӑ пулма вӗрентет. Тӗп харкамӗсем — вӑрман чӗрчунӗсем.
«Филиппок» театра ҫӳрекенсем ҫапла вара ҫывӑх вӑхӑтра харӑсах икӗ премьерӑпа савӑнтарӗҫ.
Кӑҫал Культура ҫулталӑкӗ пулнӑ май республикӑри чылай ялта вырӑнти ушкӑнсем халӑха спектакльсемпе савӑнтараҫҫӗ. Ку лайӑх пулӑм, мӗншӗн тесен ял ҫынни Шупашкарти театрсен пули-пулми тухса ҫӳреймест. Чун вара «ҫимӗҫ» ыйтать.
Нумаях пулмасть ав Ҫӗрпӳ районӗнчи Чиркӳ ялӗнчи культура аталанӑвӗн центрӗ сцена ҫине Николай Айзман пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ «Ҫӳпҫипе хупӑлчи» спектакльпе тухнӑ. Постановкӑна 100 вырӑнлӑ залра кӑтартнӑ. Спектакль пуҫланиччен халӑх шавланӑ пулсан артистсем сцена ҫине тухсан шӑпланнӑ.
Постановка хыҫҫӑн курма килекенсем спектакле сӳтсе явнӑ, Татьяна Кузьминана, Марина Викторовӑна, Галина Гурьевӑна, Лиана Яковлевӑна тав тунӑ.
Вӑрнар районӗнчи Санарпуҫ ялӗнчи драма ушкӑнӗ ака уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Ефим Никитин пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ «Хуняма» постановкӑна Ҫӗпрелте кӑтартнӑ. Ҫак спектакльпех вӗсем нумаях пулмасть Санарпуҫ клубӗн сцени ҫине тухнӑ. Ун чухне зала халӑх лӑк тулли пухӑннӑ.
Ушкӑн спектакле тӗплӗн, темиҫе уйӑх хатӗрленнӗ. Ҫакна Депутатсен пухӑвӗн Санарпуҫ ял тӑрӑхӗн депутачӗ Татьяна Михайлова пуҫарма сӗннӗ. Вӑл хӑй те рольсенчен пӗрине калӑпланӑ. Илемлӗх ертӳҫи Елена Михайлова та роле чунран вылянӑ.
Санарпуҫ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Оксана Александрова, Калининӑри РайПора ӗҫлекен Наталья Филиппова, Светлана Антонова библиотекарь, васкавлӑ медпулӑшун фельдшерӗ Валентина Дмитриева та спектакле хутшӑннӑ. Декорацисене культура учрежденийӗн директорӗ Маргарита Горшкова хатӗрленӗ.
Спектакль сюжечӗ кашнине ҫывӑх. Унта аслӑ ӑрурисемпе ҫамрӑксен хутшӑнӑвӗ пирки. Куракансем геройсемпе пӗрле куляннӑ, савӑннӑ.
Сӑнсем (10)
Ӗнер, акан 11-мӗшӗнче паллӑ чӑваш драматургӗ Николай Терентьевич Терентьев ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. Сывпуллашу ыран, 11 сехетре, Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче иртӗ.
Терентьев Николай Терентьевич 1925 ҫулхи акан 17-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Кӑшнаруй ялӗнче ҫуралнӑ. А.В. Луначарский ячӗллӗ ГИТИСра чӑваш студинче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш паташлӑх педагогика институтӗнче, А.М. Горький ячӗллӗ Литература институтӗнче литераутра курсӗнче вӗреннӗ.
Николай Терентьевич пурӗ 50 ытла пьесӑпа сценарий ҫырнӑ. Вӗсене 15 чӗлхене куҫарнӑ — пушкӑртла, украинла, эстонла. Чи паллӑ ӗҫсем: «Ҫӗрпе хӗр», «Ҫӑлтӑрсем сӳнмеҫҫӗ», «Куккук ҫаплах авӑтать», «Кайри мала, хуркайӑксем», «Хумсем ҫырана ҫапаҫҫӗ», «Пушар лаши» тата ыттисем. Вӑл ҫырнӑ пьесӑсене Чӑваш Енри, ҫавӑн пекех Чӗмпӗр, Брянск, Барнаул облаҫӗсенчи театрсенче лартнӑ. Хӑш-пӗрисене Мускаври МХАТ-ра та кӑтартнӑ. «Сансӑр пурнӑҫ ҫук» пьесине вара ҫӗршывӑн 10 ытла хулинче лартнӑ.
Литературӑпа ӳнер тӗлӗшӗпе пысӑк ӗҫсем тунӑшӑн ӑна РСФСР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ, Чӑваш Республикин халӑх ҫыравҫи, Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ хисеплӗ ятсене панӑ.
Комсомольски районӗн ҫыннисем Пӗтӗм тӗнчери театр кунне ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнче уявланӑ. Ҫак кун Каҫал ен халӑхӗ премьерӑна васканӑ.
Культурӑпа кану центрӗнче В.Х.Зайцева яччӗллӗ халӑх театрӗ Н.Айзманӑн пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ «Кай, кай Ивана» спектакль кӑтартнӑ. Режиссерӗ — Лариса Носова.
Паллах, премьера умӗн сцена ҫинче уяв ячӗпе саламсем янӑранӑ. Культурӑпа кану центрӗн директорӗ М.А.Илларионова зала пухӑннӑ ҫынсене Культура ҫулталӑкӗпе тата Театр кунӗпе саламланӑ.
«Кай, кай Ивана» спектакльти рольсене Виталий Хораськин, Лидия Карзакова, Владимир Павлов, Валентина Курицына, Алексадра Петрова, Валерий тата Галина Ванюркинсем, Алевтина Исаева, Нина Антонова, Лариса Носова, Тит Титов, Владимир Павлов тата «Каҫал» халӑх фольклор ансамблӗн артисчӗсем калӑпланӑ. Сасӑ операторӗн тивӗҫне Виктор Кокшин пурнӑҫланӑ.
Халӑх премьерӑна килӗштернӗ. Ҫакна тӑвӑллӑн алӑ ҫупни те ҫирӗплетнӗ. Спектакль лартакансем сцена ҫинче чӑваш халӑхӗн наци уйрӑмлӑхне уҫса панӑ. Артистсем сӑмах «вӑййи» тата хусканусем урлӑ чӑваш халӑхӗн хӑйне евӗрлӗхне ҫутатнӑ.
Шупашкарти Вырӑс драма театрӗпе Мари Республикинчи Г.Константинов ячӗллӗ академи вырӑс театрӗ гастрольпе ылмашӑнӗҫ. Гастроль ака уйӑхӗн 8–11-мӗшӗсенче иртӗ.
Икӗ республика халӑхӗ театрсен чи лайӑх постановкисемпе киленӗҫ. Тӑватӑ кунра Йошкар-Олари вырӑс театрӗ Шупашкарта виҫӗ камит кӑтартӗ. Вӗсем — «Примадонна» (К.Людвиг), «ДеВИШНИк» (Л.Каннингем), «Точка зрения» (В.Шукшин). Гастроль вӑхӑтӗнче театр сцени ҫинче ачасем валли куллен «Белоснежка и семь гномов» музыка юмахӗ (П.Устинов тата О.Табаков) пулӗ.
Шупашкарти вырӑс драма театрӗ Мари Эл тӗп хулине 2012 тата 2013 ҫулсенчи ҫӗнӗ спектакльсемпе кайӗ. Унти сцена ҫинче асла ӳсӗмрисем валли А.Островскин «Бешеные деньги», С.Лобозеровӑн «По соседству мы живем», М.Оррӑн тата Р.Дэнемӑн «Шарады Бродвея» спектаклӗсем пулӗҫ. Мари Республикин ачисем «Одни в городе, или Веселые уроки ОБЖ» (И.Широкобокова) постановка курӗҫ.
Палӑртмалла: Мари Республикинчи Г.Константинов ячӗллӗ вырӑс драма театрӗ Шупашкарти вырӑс драма театрне час-часах килет. Юлашки хут кунта вал 2012 ҫулхи юпа уйахӗнче хӑнара пулнӑ.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче нумаях пулмасть «Конёк-Горбунок» юмахӑн премьери пулчӗ. Ун чух ҫитсе курайманнисене черетлӗ хут акан 8-мӗшпе 10-мӗшӗсенче чӗнеҫҫӗ.
Петр Ершов хайлавӗ тӑрӑх ухмах Йӑванпа унӑн тусӗ ҫинчен калакан хайлав тӑрӑх юмаха театрӑн тӗп режиссёрӗ Иосиф Трер (Дмитриев) лартнӑ. Лайӑхран та лайӑх вырӑс юмахӗсен чун-чӗмне, йӑли-йӗркине кӑтартакан спектакле пӗчӗк куракансем кӑсӑклансах пӑхнине пӗлтереҫҫӗ.
Юмаха Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ Иосиф Дмитриев лартни пирки каларӑмӑр ӗнтӗ. Художникӗ — Ольга Ежкова, хореографӗ — Алина Михайлова, кӗввине Михаил Смирнов композитор ҫырнӑ. Юлашкинчен асӑнни спектакль валли пуҫласа кӗвӗ ҫырнӑ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн вырӑсла юрӑҫи Дмитрий Семкин чӑваш чӗлхиллӗ программа хатӗрленӗ. «Упрар юрӑ-кӗвӗ пуянлӑхне» концерт ака уйӑхӗн 4-мӗшӗнче пулӗ. Унта чӑваш композиторӗсен тенор валли хатӗрленӗ хайлавӗсем янӑрӗҫ.
«Чӑваш Ен» ПТРК пӗлтернӗ тӑрӑх, программӑна хатӗрленӗ чухне Дмитрий Семкинӑн хӑйӗн чӑвашла калаҫӑвне якатма тивнӗ. Артист каланӑ тӑрӑх, вӑл вырӑсларан чӑвашла май килне таран хӑйех куҫарать. Унӑн шухӑшӗпе чи кирли — пахалӑхлӑ калаҫу. Паллах, сӑвӑсенчи шухӑш та пӗлтерӗшлӗ.
Концертра Александр Васильвӑн, Анисим Асламасӑн, Геннадий Хирбюн тата ытти композиторӑн хайлавӗсем шӑранӗҫ.
Дмитрий Семкин — ЧР тава тивӗҫлӗ артисчӗ. Вӑл Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче 2002 ҫултанпа ӗҫлет. Унӑн репертуарӗнче вырӑс тата ют ҫӗршыв классикӗсен 200 ытла хайлавӗ, романссем, эстрада юррисем, вырӑс халӑх юррисем…
«Республикӑн театр пурнӑҫӗнче кӑсӑклӑ юхӑм палӑрать», — тесе ҫырать хӑйӗн блогӗнче Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Дмитрий Евсеев. Унта сӑмах театрсен илемлӗх ертӳҫисем пирки пырать.
Евсеев депутат-коммунист шучӗпе «художество ертӳҫи театрӑн йӗркелӳпе укҫа-тенкӗ ыйтӑвӗсем пирки ҫӳллӗ шайра калаҫма, «ыратакан вырӑнсене» кӑтартма тытӑнсанах вӑл (сӑмах художество ертӳҫи пирки пырать. — Авт.) ӗҫ вырӑнӗсӗр тӑрса юлать». «Ун пек шӑпа нумаях пулмасть Михаил Жуична (Оперӑпа балет театрӗ), Ашот Восканяна (Вырӑс драма театрӗ), Станислав Васильева (М. Ҫеҫпӗл ячӗллӗ Ҫамрӑксен театрӗ)» пырса тиврӗ», — тесе ҫырать блогер евӗр те ӗлкӗрекен «халӑх тарҫи». «Тепри кам-ши?» — теесси кӑна юлать тесе те ҫавӑрттарса хунӑ вӑл.
«Ӗҫрен хӑтарас процедура питӗ чеен пулса пырать. Театрӑн кашни ӗҫченӗпе, ҫав шутра худрукпа та, ҫулталӑклӑха ӗҫ килӗшӗвӗ алӑ пусаҫҫӗ. Юрӑхлӑ пулмасан, майлӑ пулмасан ӗҫ вӑхӑтне тӑсмаҫҫӗ. Енчен те должноҫе чакармасан, «оптимизацилесен» укҫа компенсацийӗ те тивӗҫмест. Юридици тӗлӗшӗнчен йӑлт йӗркеллӗ — ҫын вара урама укҫа-тенкӗсӗр тухса ӳкет, — шӑрҫаланӑ Евсеев хӑйӗн блогӗнче.
Паян пӗтӗм тӗнчипех Театр кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Чӑваш Енре паян профессилле 6 театр ӗҫлет. Раҫҫейре тата чикӗ леш енче ят-сум ҫӗнсе илнӗ коллектив шутне Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне кӗртеҫҫӗ. Вӑл Пӗтӗм тӗнчери опера тата балет фестивалӗсене ҫулсерен йӗркелет. К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх драма тата Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗсем те ҫынсене хӑйсем патне асамлӑхпа илӗртеҫҫӗ. Пукане театрӗ пирки те лайӑххине кӑна калама пулать. Вӑл коллектив ачасене кӑна мар, аслисене те хӑйӗн ӑслӑ та ӑста пуканисемпе тыткӑнлать. Вырӑс драма тата Ҫӗнӗ Шупашкарти драмӑн сӑнавлӑ театрӗсем те куракансене савӑнтараҫҫӗ.
Паян вара Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче «Чӗнтӗрлӗ чаршав» республикӑри театр конкурсӗн ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ. «Чи лайӑх хӗрарӑм ролӗн» «хуҫи» — Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артистки Нина Яковлева. Ӑна вӑл «Мунча кунӗ» спектакльти амӑшӗн ролӗшӗн тивӗҫнӗ. Арҫын рольне оперӑпа балет театрӗн артисчӗ Иван Снигирев Отелло сӑнарӗнче чи лайӑх калӑпланӑ тесе йышӑннӑ. Ҫавӑн пекех ытти номинанта та чысланӑ.
+13.3 °C