Юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче полицин аслӑ сержанчӗ Александр Суворов, отпуска кайнӑскер, Муркаш районӗнчи Чурикасси ялӗнче пулнӑ. Вӑл кӳршӗри ҫурт ҫунма пуҫланине тӳрех асӑрханӑ. Кун пирки вӑл пӗр тӑхтамасӑр дежурнӑй чаҫе шӑнкӑравласа пӗлтернӗ.

Кӳршӗ арҫынни ҫунакан пӳртрен чупса тухма ӗлкӗрнӗ. Анчах хайхискер унта каялла кӗме тапаҫланнӑ. Арҫын пӳрте кӗме хӑрушӑ пулнине пӑхса тӑман. Ҫакӑ уншӑн синкерле ҫаврӑнса тухассине полицин аслӑ сержанчӗ Александр Суворов лайӑх ӑнланнӑ.

Полицейски кӳршине ҫунакан пӳрте кӗме чарса урамра тытса тӑнӑ. Тепертакран вырӑна МЧС ӗҫченӗсем ҫитнӗ те пушара сӳнтернӗ.

Вӑрнар районӗнче 49 ҫулти водитель 14 ҫулти хӗрача ҫине ятарласах кӗрсе кайни пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. Шкул ачи тусӗпе пӗрле салона ларма килӗшмен-мӗн.

Ку пӑтӑрмах нумай калаҫтарнӑ, калаҫтарать те. ЧР ШӖМӗ те айккинче юлман. Шалти ӗҫсен министрӗ Вӑрнар районӗнчи полицейскисем тӗлӗшпе служба тӗрӗслевӗ ирттерме хушнӑ. Хӑш-пӗр массӑллӑ информаци хатӗрӗнче Патшалӑх автоинспекцийӗ уйрӑмах йывӑр преступление регистрацилеменни пирки ҫырнӑ.

Аса илтерер: ку пӑтӑрмах авӑн уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пулнӑ. 14-ри хӗрача тусӗпе ҫул хӗррипе утнӑ. 49 ҫулти водитель вӗсене салона ларма сӗннӗ. Лешсем килӗшмен, уялла чупса тарнӑ. Каялла ҫул ҫине тухсан водитель 14-ри хӗр ҫине ятарласах кӗрсе кайнӑ. Йывӑр суранланнӑскере пульницӑна илсе кайнӑ.

Шупашкарта Богдан Хмельницкий урамӗнчи ҫӳп-ҫап проводӗнче пӗчӗк ача виллине тупнӑ. Ӑна ӗнер, авӑн уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, 14 сехетре тирпейлӳҫӗ асӑрханӑ. Вӑл тӳрех йӗрке хуралҫисене чӗннӗ.

Ача ун чух сывламан ӗнтӗ. Полицейскисем вырӑна ҫитсен ҫав ҫуртра пурӑнакан ҫынсенчен ыйтса пӗлнӗ. Кинологсем те йытӑсемпе ӗҫленӗ. Ача амӑшне ҫийӗнчех тупнӑ.

Ҫав ҫуртра пурӑнакансем каланӑ тӑрӑх, ача амӑшӗ – ҫамрӑк хӗрарӑм, тен, студентка. Ахӑртнех, вӑл районтан килнӗскер. Хваттер унӑн пулман, вӑл тӑванӗсемпе е тусӗсемпе пурӑннӑ. Хӑй ҫӑмӑлттай пек курӑнмасть.

Халӗ полицейскисем ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ.

Полици подполковникӗ Юрий Плотников ывӑлӗпе ҫав кун Муркаш районӗнчи Сарчак ялӗнче хӑнара пулнӑ. Ӑнсӑртран вӗсем темӗн шаплатнине илтнӗ. Тепӗр урамра ҫурт ҫунма пуҫланӑ-мӗн.

Полицейски 20-ри ывӑлӗпе пушар енннелле чупнӑ. Вӗсем ҫитнӗ ҫӗре ҫынсем пухӑнма ӗлкӗрнӗ ӗнтӗ. Халӑх ҫулӑма хӑйӗн вӑйӗпе сӳнтерме тӑрӑшнӑ. Полицейскипе ывӑлӗ ытти арҫынпа пӗрле ҫывӑха лартнӑ автомобильсене тӗксе куҫарнӑ.

Кӳршисем ҫунакан ҫуртра хӑй тӗллӗн утайман 17 ҫулти арҫын ача пулнине пӗлтерсен полицейскипе ывӑлӗ пӗр чӳречене ҫӗмӗрнӗ. Ҫамрӑкки ҫурта пӗрремӗш кӗнӗ. Ашшӗпе пӗрле вӗсем кӳмере ларакан сусӑра урама илсе тухнӑ.

Шел те, ҫурт тӗппипех ҫунса кайнӑ.

Икӗ полицейски ҫамрӑксене пушартан ҫӑлнӑ. ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсем тӗтӗм йӑсӑрланнине курнӑ та унталла васканӑ.

Ҫав кун полици старшини Александр Федоров тата Евгений Ильин аслӑ сержант Шупашкарти Юрий Гарин-Михайловский урамӗнче патрулировани маршрутӗнче пулнӑ. Вӗсем тӗтӗм тухнине курнӑ та пушарнӑйсем патне шӑнкӑравланӑ. Хӑйсем вара ҫав вырӑналла утнӑ.

Ҫурт ҫывӑхӗнчи хуралтӑсем ҫунма пуҫланӑ-мӗн. Тӗтӗм пӳрте те кӗнӗ. Полицейскисем чӳречен пӑхнӑ. Тӗтӗмпе тулнӑ пӳлӗмре тӑватӑ ҫамрӑк ҫывӑрнӑ. Полицейскисем чӳречене ҫӗмӗрсе шала кӗнӗ, ҫамрӑксене илсе тухнӑ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта тӳре-шарапа полицейскисем рейда тухнӑ. Вӗсем фанфурик ӑҫта сутнине тӗрӗслесе ҫӳренӗ.

Рейд вӑхӑтӗнче темиҫе аптекӑна тӗрӗсленӗ, киосксене те кӗрсе курнӑ. Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче спиртлӑ шӗвек сутнӑ тӗслӗхсене тупса палӑртнӑ. Сӑмах май, Шупашкарта тӗрлӗ тутӑллӑ тата шӑршӑллӑ спирт шӗвекӗсене сутма пӑрахнӑ иккен, асептолинпа одеколон ҫеҫ юлнӑ. Ҫапах ӗҫкӗҫсем ӑна та тиркемеҫҫӗ.

Рейд вӑхӑтӗнче фанфурикпа туслӑ ҫынна тӗл пулнӑ. Полицейскисемпе тӳре-шара унран объяснительнӑй илнӗ.

Фанфурик сутнӑ киосксемпе аптекӑсен тӗлӗшпе протокол ҫырнӑ. Кунашкал тӗслӗхсене тупса палӑрта енӗпе малашне те ӗҫлӗҫ.

1991 ҫулта Шупашкарта арҫын ҫухалнӑ, анчах вӑл ҫуккине никам та сисмен-ши – шыраман та. Ун пирки 27 ҫултан, пурлӑх пайлама тӑрсан, ҫеҫ аса илнӗ.

Арҫын ӑҫта ҫухалнӑ? Вӑл йӗп мар-ҫке. Ыйтӑвӑн хуравне хӗрӗ тупма пулӑшнӑ. Вӑл ашшӗне вӗлернине 27 ҫул вӑрттӑнлӑхра тытса пурӑннӑ.

Халӗ хӗрӗ 47 ҫулта ӗнтӗ. Ашшӗне вӗлернӗ чухне вӑл 20-ре пулнӑ. 1991 ҫулта ашшӗпе хӗрӗ хирӗҫсе кайнӑ. Хӗрӗ ӑна тимӗр патакпа ҫапнӑ, лешӗ сывлама пӑрахнӑ. Хайхискер вилене посадкӑна, килтен 100 метр аяккарах, сӗтӗрсе кайнӑ та пытарнӑ.

Арҫынна 2004 ҫулта шырава панӑ. Кӑҫал вара хӗрне полиграфпа тӗрӗслеме шутанӑ, анчах лешӗ хирӗҫленӗ. Ҫакӑ полицейскисене сисчӗвлентернӗ те. Вӗсем хӗрарӑмран тӗпчесе пӗлнӗ, лешӗ вара йӑлтах каласа кӑтартнӑ.

Утӑ уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Шупашкарти Цивильск урамӗнче, «ДИС» отель ҫывӑхӗнче «Яндекс. Такси» водителӗ машинӑпа ҫаврӑнса ӳкнӗ.

«Киа Рио» автомобиль тепӗр май ҫаврӑнса ӳкнӗ. Салонра икӗ пассажир пулнӑ. Вӗсем хӑйсене мӗнле туйни пирки хальлӗхе хыпар ҫук. Ҫапах ҫакӑ савӑнтарать: кураканасем каланӑ тӑрӑх, авари хыҫҫӑн вӗсем ура ҫинче пулнӑ.

Малтанлӑха хыпарланӑ тӑрӑх, такси водителӗ ӳсӗр пулнӑ. Йӗрке хуралҫисем ӑна наручник тӑхӑнтартсах илсе кайнӑ. Водитель 25-30 ҫулсенчи пек курӑнать.

Аса илтерер: нумаях пулмасть ЧР Транспорт министерстви «Яндекс. Такси» такси службипе килӗштерсе ӗҫлесси пирки килӗшӳ алӑ пуснӑ. Ҫакна пассажирсен хӑрушсӑрлӑхӗшӗн тунине пӗлтернӗччӗ.

Шупашкарта пурӑнакан тӑватӑ ача амӑшне шырани пирки Чӑваш халӑх сайтӗнче нумаях пулмасть пӗлтернӗччӗ. Ӑна «Лиза Алерт» шыравпа ҫӑлав отрячӗн хастарӗсем шыранӑ.

Лайӑх хыпар: 33 ҫулти Зинаида Сидорова тупӑннӑ. Вӑл килте пилӗк кун пулман. Чӑннипе, хӗрарам хӑйне шыранине пӗлсен тӗлӗннӗ, кун пек пулса тухасса шухӑшламан та.

Утӑ уйӑхӗн 27-мӗшӗнче каҫхи 10 сехет тӗлӗнче Зинаида Шупашкар урамӗпе утнӑ. Шӑп ҫав вӑхӑтра вӑл юпа ҫинче «Лиза Алерт» отряд ҫыпӑҫтарнӑ листовкӑна (унта унӑн сӑнӳкерчӗкӗ пулнӑ) курнӑ. Хӗрарӑм ҫийӗнчех иртен-ҫӳренрен телефон ыйтса тӑванӗсем патне шӑнкӑравланӑ.

Зинаида Сидоровӑпа йӑлтах йӗркеллӗ. Полицейскисем ӑна тӗрӗсленӗ, кӗлетки ҫинче пусмӑрланӑ йӗрсем ҫук.

Шӑмӑршӑ районӗнчи Энтриел ялӗнче пурӑнакан 78 ҫулти арҫын утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче ирхине яланхиллех вӑрмана тухса утнӑ. Вӑрман ял пуҫӗнченех пуҫланнӑ. Арҫын кӗсье телефонне пӗрле илнӗ.

Тепӗртакран тӑванӗсен сехри хӑпнӑ. Ара, лешӗ шӑнкӑравласан та тытман. Ватӑскере полицейскисем, ҫӑлавҫӑсем, нимеҫӗсем (волонтерсем) шырама кайнӑ.

Чалдон ятлӑ йытӑ пулӑшнипе арҫынна тепӗр кун ирхине тупнӑ. Вӑл ялтан 5 ҫухрӑмра пулнӑ. Ватӑскер кӗсье телефонне ҫухатнӑ-мӗн. Вӑл вӑрманта шывсӑр тата апатсӑр пӗр талӑк пулнӑ. Арҫын ывӑннӑ, ҫапах тухтӑрсем унӑн сывлӑхӗ хавшанине палӑртман.