Чӑваш Енри аслӑ шкулта вӗреннӗ арҫын Чечняра полицейские вӗлернӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Кун пирки www.kavkaz-uzel.eu сайт пӗлтерет.

Кӑрлач уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Чечняри Шалинск районӗнчи Автуры ялӗнче ШӖМӗн полици уйрӑмӗн пуҫлӑхне тапӑннӑ. Пакунлӑ ҫынна апат-ҫимӗҫ лавккинчен тухнӑ чухне ҫурӑмӗнчен персе вӗлернӗ. Вӑл йывӑр сурана пула вилнӗ. Ӑна вӗлернӗ ҫын «Тайота» машинӑна ларса тарнӑ. Кӗҫех арҫынна тупнӑ. Тытса чарнӑ чухне вӑл хирӗҫ тӑнӑ, ҫавӑнпа ӑна персе пӑрахма тивнӗ.

Полицейские Автуры ялӗнче пурӑнакан 27 ҫулти каччӑ вӗлернӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Йӗрке хуралҫисем пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл Чӑваш Енре юридици факультетӗнче вӗреннӗ, полицире ӗҫленӗ. Анчах ӑна боевиксемпе ҫыхланнӑшӑн судпа айӑпланӑ.

Краснодар крайӗнчен килнӗ юмӑҫ Шупашкарта пурӑнакан хӗрарӑмӑн ырӑ кӑмӑллӑхӗпе, ҫынна шаннипе усӑ курнӑ. ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл пирӗн ентешрен 4 миллион тенке яхӑн «хӑйпӑтса» илнӗ.

«Юмӑҫ» Шупашкарта хваттер тара тытнӑ. Хӑй авалхи сиплевҫӗсен йӑхӗнчен пулнине ӗнентерсе пӗлтерӳ панӑ. Унӑн «пулӑшӑвӗпе» 44 ҫулти хӗрарӑм усӑ курма шухӑшланӑ. «Юмӑҫ» унӑн ывӑлне сыватма, йӑхри ылхана сирме шантарнӑ. Шупашкар хӗрарӑмӗ ӑна ӗненнӗ, пысӑк укҫа тыттарнӑ. Лешӗ нухрат илсенех йӗп пек ҫухалнӑ.

Суя юмӑҫа Краснодар крайӗнче тытса чарнӑ та Чӑваш Ене конвойпа илсе килнӗ. Хӗрарӑм хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ, вӑл шар курнӑ ҫыннӑн тӑкакне саплаштарма шантарнӑ.

Ҫак «юмӑҫ» ытти ӗҫпе те явӑҫман-и? Ҫакна полицейскисем тӗрӗслеҫҫӗ.

Студентсен сесси хӗрсех пырать. Зачетсем, экзаменсем… Ахӑртнех, нумайӑшӗ ку тапхӑрта канлӗхне ҫухатнӑ. Теприсем, тен, нервисене лӑплантараймаҫҫӗ.

Раштав уйӑхӗн 20-мӗшӗнче 16 сехет ҫурӑра Шупашкарти «Студентсен хули» чарӑнура темӗнле ҫын И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн истори вӗрентекенне тапӑннӑ. Хайхискер ӑнсӑртран чупса пынӑ та 30 ҫулти арҫынна ҫурӑмӗнче икӗ хутчен кӗрслеттернӗ.

Тапӑннӑ ҫын питне шарфпа хупланӑ. Хӑй 170-175 сантиметр ҫӳллӗш. Полицейскисем тӗрех «Квадрат» планпа ӗҫлеме пуҫланӑ, анчах преподавателе тапӑннӑ ҫынна тупайман. Вӗрентекене пульницӑна илсе кайнӑ, халӗ унӑн пурнӑҫӗ хӑрушлӑхра мар.

Раштав уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Шупашкарти Ярмӑрккӑ урамӗнче пурӑнакан пӗр ҫемьере чутах пысӑк инкек пулман. Ача эмел ӗҫсе наркӑмӑшланнӑ. Юрать, халӗ унӑн пурнӑҫӗ хӑрушлӑхра мар.

Ун чухне ҫумра аслисем пулман. Икӗ ҫулти ача йодомаринлӑ 40 эмел ӗҫсе янӑ. Вӑйлах наркӑмӑшланнӑскере пульницӑна илсе ҫитернӗ. Халӗ унӑн сывлӑхне тухтӑрсем тӗрӗслесе тӑраҫҫӗ. Полицейскисем ку ӗҫ тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттереҫҫӗ.

Аслисем асӑрхаман чухне ача эмел ӗҫсе наркӑмӑшланнӑ тӗслӗх, шел те, тӑтӑшах тӗл пулать. Йӗрке хуралҫисем ашшӗ-амӑшӗн тимлӗрех пулмалли пирки тепӗр хутчен аса илтереҫҫӗ.

Ҫӗмӗрле хӗрарӑмне 7 ҫул шыранӑ. Ӑна федераци шыравне те панӑ. Нумаях пулмасть ҫав хӗрарӑма тытса чарнӑ.

Ҫӗмӗрле хӗрарӑмӗ ултав ӗҫӗпе аппаланнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Вӑл ҫынсене 1,5 миллион тенкӗлӗх улталанӑ. 2008-2009 ҫулсенче вӑл пӗрле пурӑнакан арҫынпа пӗр ҫынна пурӑнмалли кӗтес йӳнӗпе туянма пулӑшасса шантарнӑ. Ӗненмелле пултӑр тесе хайхискерсем Шупашкарта хӑтлӑ хваттерсем тара тытнӑ. Шупашкар хулин, Хӗрлӗ Чутай тата Етӗрне районӗсен ҫыннисем ҫав хӗрарӑмпа арҫынна 1,5 миллион тенкӗ тыттарнӑ. Кун хыҫҫӑн ултавҫӑсем регион тулашне тухса тарнӑ, телефон номерӗсене улӑштарнӑ.

2010 ҫулта вӗсене федераци шыравне панӑ. Тӑватӑ ҫултан арҫынна тытса чарнӑ. Ӑна 5 ҫуллӑха ирӗкрен хӑтарнӑ. Вӑл УДОпа тухнӑ ӗнтӗ. Халӗ хӗрарӑмӑн явап тытмалла. Ӑна Киров полицейскийӗсем тытса чарнӑ. Ӑна Чӑваш Ене илсе килнӗ. Кӗҫех суд пулӗ.

Мускаври аэропортра полицейскисем ЧР Патшалӑх Канашӗн депутатне Кияметдин Мифтахутдинова тытса чарнӑ. Вӑл сумка вӑрланӑ тесе шухӑшланӑ. Сумкӑра вара укҫа пулнӑ. Анчах депутат ҫакӑ тӗрӗс маррине, ӑнланманлӑх сиксе тухнине ӗнентерет.

Вӑл раштавӑн 1-мӗшӗнче Питӗртен Мускава вӗҫнӗ. Ҫӗршывӑн тӗп хулине ҫитсен ун патни пакунлисем пынӑ та пӗр пассажирӑн сумкине вӑрланӑ тесе айӑплама пуҫланӑ. Сумкӑра 400 доллар пулнӑ-мӗн.

Кияметдин Мифтахутдинов тытса чарнӑ чухне сумкӑна вӑрламаннине, шӑпах ӑна тавӑрса пама хатӗрленнине ӗнентерме пуҫланӑ. Депутат корочкине кӑтартсан та полицейскисем хайхискере яман, ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

«Ку ӑнланманлӑх. Питӗртен вӗҫсе тухиччен эпӗ тепӗр регионти ӗҫтешпе кафере апатлантӑм. Лешӗ самолета пӗрремӗш ларчӗ, эпӗ вара вӑл сумкине манса хӑварнӑ пуль терӗм, мӗншӗн тесен сумка юнашар пукан ҫинче выртатчӗ. Ӑна усал тӗллевпе илмерӗм. Мускава ҫитсен сумка манӑн ӗҫтешӗн марри тӑрӑ шыв ҫине тухрӗ. Пирӗн рейс тытӑнса тӑчӗ, эпӗ Шупашкара вӗҫекен самолета кая юлаттӑм, ҫавӑнпа малтан регистрациленесшӗнччӗ, унтан сумкӑна полицие кайса парасшӑнччӗ.

Малалла...

«Шурӑ вилӗм» ӑҫта сутнине пӗлетӗр-и? Эппин, часрах ун пирки йӗрке хуралҫисене шӑнкӑравласа калӑр. Вӗсемпе ҫак номерпе ҫыхӑнма пулать: 8(8352)8-33-33. «Шанчӑк телефонӗ» анонимлӑ майпа та шӑнкӑравсене йышӑнать. Вӑл талӑкӗпех ӗҫлет.

Республикӑра та, Раҫҫейре те наркотикпа кулленех кӗрешеҫҫӗ. «Вилӗм ӑҫта сутнине пӗлтер» акцие кашни ҫулах йӗркелеҫҫӗ. Кӑҫал вӑл чӳк уйӑхӗн 23-мӗшӗччен иртӗ.

Акцие наркопритонсемпе, наркотикӑн саккунсӑр ҫаврӑнӑшӗпе кӗрешес тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ. Йӗрке хуралҫисем ҫынсем айккинче юлмасса, вилӗм ӑҫта сутнине пӗлтерессе шанаҫҫӗ.

Чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗнче полицейскисем хӑйсен професси уявне паллӑ тӑваҫҫӗ. Уяв умӗн Ҫӗнӗ Шупашкарта шалти ӗҫсен пайӗн ӗҫченӗсене, служба тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ чухне вилнисене, халалланӑ палӑк уҫнӑ.

Служба вӑхӑтӗнче пуҫ хунӑ полицейскисене асӑнса пурте пӗр минут шӑп тӑнӑ. Унтан пӑшалтан виҫӗ хутчен пенӗ сасӑ шӑплӑха татнӑ. Палӑка уҫнӑ ҫӗре вилнӗ полицейскисен тӑванӗсем те килнӗ. Ҫӗнӗ палӑк умне чечексем хунӑ. Тин уҫӑлнӑ палӑка Владимир кнеҫ Соборӗн настоятелӗ Виктор Карлинов протоиерей сӑвапланӑ.

Палӑртмалла: ку палӑка 2000 ҫултах Шупашкарта тӗп урамра лартнӑ. 2010 ҫулта ӑна темшӗн илнӗ. Халӗ ав вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарти ШӖМ умӗнче вырӑн тупнӑ.

ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енрен Чечня Республикине автобус кайнӑ. Чӑваш полицейскийӗсене унта савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ӑсатнӑ.

Полицейскисем паян, чӳк уйӑхӗн 6-мӗшӗнче ирхине, ҫула тухнӑ. Вӗсем Ҫурҫӗр Кавказра службӑра тӑрӗҫ. Полицейсиксем унта кашни ҫулах командировкӑна каяҫҫӗ. Вӗсене кашни ҫулах ӑсатса кӗтсе илеҫҫӗ.

Ҫурҫӗр Кавказра патрульпе пост службин ӗҫченӗсем, ҪҪХПИ ҫыннисем, ШӖМӗн тӗрлӗ пайӗнче вӑй хуракан прлицейскисем пулӗҫ. Вӗсене инҫетри тӑрӑха ӑсатма ЧР шалти ӗҫсен министрӗ Сергей Неяскин килнӗ. Вӑл паттӑрсене йӗркене пӑхӑнма, пӗр-пӗрне пулӑшма суннӑ.

Ку ушкӑн Чечняна ҫитсен унтан тепӗр ушкӑн Чӑваш Ене таврӑнӗ. Вӗсем унта ҫур ҫул командировкӑра пулнӑ.

Полицейскисем пысӑк парти наркотик ҫулне пӳлнӗ. 100 доза яхӑн синтетика хутӑшӗ сиенлӗ ҫак йӑлапа туслӑ ҫынсем патне ҫитмӗ. Наркотике Чӑваш Енре, Мари Элта, Новгород облаҫӗнче сарма палӑртнӑ-мӗн.

Малтанах Шупашкарта кӳршӗ патшалӑхри икӗ ҫынна тытса чарнӑ. Вӗсем наркотик илсе килсе сарнӑ. Вӗсенчен 2 килограмм ытла наркотик туртса илнӗ. Унтан Самар облаҫӗнчи икӗ ҫынна тытнӑ. Вӗсем 7 килограмм наркотик кӳрсе кӗме хӑтланнӑ. Спайс тултарнӑ хутаҫсене вӗсем саппас кустӑрман камеринче пытарнӑ. Хайхискерсене Хыркасси постӗнче тытса чарнӑ.

Тепӗр ҫынна, Аслӑ Новгород ҫыннине, каярахпа тытнӑ. Шупашкарта тара илнӗ хваттерте пурӑнакан 21 ҫулти каччӑна та тытса чарнӑ. Ун ҫумӗнче 3 килограмм наркотик хутӑшӗ пулнӑ. Пурин тӗлӗшпе те пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Палӑртмалла: туртса илнӗ наркотик 50 миллион тенкӗпе танлашать.