Ака уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн наци вулавӑшӗнче паллӑ журналист, ҫыравҫӑ Владислав Николаев «Дипломлӑ тиха: юптарусем» ятлӑ ҫӗнӗ кӗнекипе паллаштарӗ.
Кун пирки Фейсбукра хыпарланине асӑрхама май килчӗ. «Хитре те таса чӗлхепе хайланӑ юптарусем ҫынсен тӳнтер енӗсене (чеелӗх, мӑнкӑмӑллӑх, ҫӑткӑнлӑх, наянлӑх, каппайчӑклӑх) кӑтартса параҫҫӗ, обществӑн ҫитменлӗхӗсене ҫиеле кӑлараҫҫӗ. Вӗсем ачасене кӑна мар, аслисене те ӑса вӗрентме тивӗҫ», — тесе ҫырнӑ унта Наци вулавӑшӗнче ӗҫлекен Ольга Тимофеева.
Владислав Николаев хӑйне драматург евӗр те кӑтартрӗ. Маларах эпир вӑл хӑй кӑларакан ача-пӑча журналӗ валли реклама агенчӗ шыранине, процентне самай тӳлеме шантарнине пӗлтернӗччӗ.
Ҫӗнӗ кӗнекен хӑтлавне вулавӑша 14 сехете 119-мӗш пӳлӗме йыхравлаҫҫӗ.
Умсӑмах вӑрӑнне:
Тумласан тумласан савӑт та тулать те, сивӗ сӑмах илте-илте манӑн чун савӑчӗ те тулчӗ, ҫавна пулах алла калем тытрӑм.
Концерт умӗн 20 минут кӗнеке сутассишӗн 600 тенкӗ хӑйпӑтса илесшӗн пулса: «Кӑларса ҫапап сана кӗнекӳсемпе пӗрле урама», — тесе ҫухӑрчӗ ман ҫине 4 ҫул каялла Ухсай ячӗллӗ Культура керменӗн администраторӗ В.Н. Михайлова кӗнекесене тата хамӑн сӑмахсемпе ҫырнӑ юрӑсен дискӗсене фойере сӗтел ҫине кӑларса хурсан. «Мана патшалӑх саккунпа килӗшӳллӗн аренда тӳлемесӗр кӗнекесене сутма ирӗк парать», — тесен те лӑпланмарӗ.
ГРАЖДАНСКИЙ КОДЕКС - Глава 70. АВТОРСКОЕ ПРАВО
Статья 1255. Авторские права.
5) право на обнародование произведения.
Статья 1270. Исключительное право на произведение.
2) распространение произведения путем продажи или иного отчуждения его оригинала или экземпляров;
11) доведение произведения до всеобщего сведения таким образом, что любое лицо может получить доступ к произведению из любого места и в любое время по собственному выбору (доведение до всеобщего сведения);
3) публичный показ произведения … открытом для свободного посещения, или в месте, где присутствует значительное число лиц, не принадлежащих к обычному кругу семьи, независимо от того, воспринимается произведение в месте его демонстрации или в другом месте одновременно с демонстрацией произведения.
И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче ӗнер Борис Чиндыковӑн «Чувашский рассказ» пуххине хакланӑ. Кӗнеке хӑтлавне историпе филологи факультечӗн чӑваш чӗлхипе литературин кафедри йӗркеленӗ.
Аса илтерер, «Чувашский рассказ» ярӑмлӑ кӗнеке икӗ томпа кун ҫути курнӑ. Пӗрремӗш кӑларӑмра XIX–XXI ӗмӗрсенчи ҫыравҫӑсен вырӑсла куҫарнӑ калавӗсем вырӑн тупнӑччӗ. Иккӗшне те Борис Чиндыков ҫыравҫӑ, драматург, поэт пухса хатӗрленӗ. Кайран тухнине вӑл «Родные берега» ят панӑ. 2015 ҫулта кун ҫути курнӑ пӗрремӗш тома 39 калав кӗнӗччӗ.
Борис Чиндыков — 1990 ҫултанпа СССР Ҫыравҫисен пӗрлӗхӗн пайташӗ, Чӑваш Республикин литературӑпа ӳнерӗн патшалӑх премийӗн лауреачӗ (1993), М.Д. Трубина премийӗн лауреачӗ (1988).
Ӑслӑлӑх кӗнекисен йышӗ ҫӗнӗ кӑларӑмпа пуянланчӗ — Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ «Волжское крестьянство во второй половине XIX–начале XX века: этюды по истории и этнологии» (чӑв. XIX иккӗмӗш ҫуррипе XX ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи Атӑлҫи тӑрӑхӗн хресченӗсем: истори тата этнологи этючӗсем) ятлине кун ҫути панӑ. 312 страницӑллӑ кӗнекере автор — Геннадий Алексеевич Николаев — хресченсен пурнӑҫӗн тӗрлӗ енӗсене ҫутатса панӑ. Ку кӑларӑм историксемшӗн, халӑхсене тӗпчекенсемшӗн, студентсемшӗн тата ыттисемшӗн кӑсӑклӑ пулма тивӗҫ.
Николаев Геннадий Алексеевич — истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӑслӑлӑхпа аталану енӗпе директор ҫумӗ вырӑнне йышӑнать. 1956 ҫулхи ҫӗртмен 28-мӗшӗнче Тӑвай районӗнчи Нӳшкасси ялӗнче ҫуралнӑ. 1983 ҫулта Чӑваш патшалӑх университетӗнче аслӑ пӗлӳ илнӗ. 1994 ҫулта кандидат диссертацине хӳтӗленӗ. Геннадий Алексеевич 100 ытла ӑслӑлӑх ӗҫӗн авторӗ.
Чӑваш кӗнеке издательстви «The London Book Fair — 2017» пӗтӗм тӗнчери кӗнеке куравне хутшӑнӗ. Вӑл Лондонра пуш уйӑхӗн 14–16-мӗшӗсенче иртмелле.
Кӗнеке индустрийӗн паллӑ пулӑмне Раҫҫей юлашки хут 2011 ҫулта хисеплӗ хӑна евӗр кайнӑ. «Раҫҫее вула/Read Russia» проекта хутшӑнса ун чухне пирӗн ҫӗршыв хальхи вӑхӑтри вырӑс литературипе паллаштарнӑ. Хисеплӗ хӑна евӗр кӑҫалхи курава Польшӑна йыхравланӑ.
Кӑҫал Раҫҫейӗн кӗнеке стенчӗ чӑннипех пуян пулӗ. Унта 450 ытла кӑларӑм вырӑн тупӗ. 2017 ҫулта юбилей паллӑ тӑвакан авторсен ӗҫӗсене тимлӗх уйрӑмах уйӑрмалла. Ҫӗршыври тата чикӗ леш енчи издательствӑсенче пичетленнисемпе пӗрлех Чӑваш Кӗнеке издательствинче кун ҫути курнӑ «Нарспи», «Этнокультурный портрет Чувашской Республики» кӗнеке-альбомсем, «Чебоксары - столица Чувашии», «Праздники, обряды и верования чувашского народа», «Праски Витти. Живопись, эмаль, графика, монументальное искусство» кӗнекесем, «Из опыта народных мастеров» ярӑмри ӗҫсем пулӗҫ.
Чӑваш кӗнеке издательстви республикӑри тата унӑн тулашӗнчи куравсене вӗҫӗмех хутшӑнать. Хальхинче вӑл Хусанта иртнӗ «Образование России» (чӑв. Раҫҫейри вӗренӳ) форума ҫитнӗ.
Унта пуҫтарӑннисене пирӗн республикӑри издательство ача-пӑча, илемлӗ литература, наукӑпа популярлӑ, краеведени литературисене кӑтартнӑ.
Кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, форумрисем Н.И. Ашмаринӑн «Болгары и чуваши», Е.В. Еньккин «Повествование о чувашах», Ю.Ю. Ювенальевӑн «Военное искусство суваро-болгар – предков чувашей», В.Д. Дмитриевӑн «Чувашский народ в составе Казанского ханства: предыстория и история» тата ытти хӑш-пӗр кӗнекепе кӑсӑкланса паллашнӑ. Чӑваш тӗррипе ҫыхӑннӑ кӑларӑмсемпе те интересленнӗ.
Туянакансем те пулнӑ. «Грибы», «Блюда чувашской кухни», «Чувашская музыкальная литература», «Праздники, обряды и верования чувашского народа», «Чувашские народные сказки» ятлисене ытларах туяннӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «Блюда чувашской кухни. Чӑваш апат-ҫимӗҫӗ» кӗнеке кун ҫути курнӑ. Унта авалтан пыракан ӗҫме-ҫимепе пӗрлех хальхи вӑхӑтри кухньӑра ҫирӗпленнӗ апат-ҫимӗҫ те вырӑн тупнӑ. Унсӑр пуҫне кӳршӗллӗ халӑхсенчен куҫнӑ, чӑвашсем тахҫантанпах хӑйсенни евӗр хатӗрлекеннисем те унта пичетленнӗ.
Ҫӗнӗ кӑларӑма хатӗрлекенӗсем – З.Л. Антипова, В.Н. Алексеев. Художникӗсем – В.Н. Гончаров, С.А. Бритвина. Фото ӳкерчӗксен авторӗ — М.А. Костарев. Чӑваш Енӗн кӗнеке издательстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ кӑларӑм 1500 экземпляр тиражпа кун ҫути кӑтартнӑ. Вӑл тӗпелтен тухма пӗлмен кил хуҫи хӗрарӑмӗсемшӗн кӑна мар, чӑваш культурипе, йӑли-йӗркипе кӑсӑкланакан ҫынсемшӗн те кӑсӑклӑ пуласса шанмалла.
Кӗнекене «СУМ» лавккара туянма пулать. Хакӗ — 175 тенкӗ.
Кӑҫал паллӑран та паллӑ, сумлӑран та сумлӑ драматург, композитор, дирижёр, чӑваш драматургийӗн тата профессилле музыкин никӗслевҫийӗсенчен пӗри, Федор Павлов ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитет. Ҫав куна халалласа Чӑваш кӗнеке издательствинче Михаил Кондратьев музыкҫӑ «Гора золотая…» Федор Павлов и его время» ятпа кӗнеке кун ҫути кӑтартнӑ.
Федор Павлов 1892 ҫулта авӑнӑн 25-мӗшӗнче Хусан кӗпернин Етӗрне уесӗнчи (халӗ Ҫӗрпӳ районӗ) Патӑрьелӗнче хресчен ҫемйинче ҫуралнӑ. 1907–1911 ҫулсенче Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗнче пӗлӳ илнӗ. 1930 ҫулта вӑл Ленинградра Н.А. Римский-Корсаков ячӗллӗ консерваторине вӗренме кӗнӗ.
Михаил Кондратьевӑн ҫӗнӗ кӑларӑмне нарӑсӑн 27-мӗшӗнче Чӑваш наци вулавӑшӗнче 13 сехетре хӑтлама палӑртнӑ.
Патӑрьелти ача-пӑча вулавӑшӗнче иртнӗ ҫулхи чи вуланӑ кӗнекесен куравне йӗркеленӗ. 110 литературӑпа художество хайлавӗнчен унта 14 кӗнеке вырӑн тупнӑ: саккӑрӑшӗ — чӑвашла, пиллӗкӗшӗ — вырӑсла.
Аслисем валли курава Ангелина Павловскаян «Вӗрене шывӗ те пылак», Иван Михайловӑн «Чӗкеҫем», Николай Терентьевӑн «Суйласа илнӗ пьесӑсем», Улька Эльменӗн «Сарӑ кӗпе», Владислав Николаевӑн «Хула хӗрачи», Александр Захватовӑн «Сказочный мир добра» кӗнекисене тӑратнӑ.
Вӑтам тата кӗҫӗн ҫулхисем валли ҫырнисенчен Аркадий Казановӑн «Ҫӗнӗ туссем», Николай Ларионовӑн «Вут хӳре», Дмитрий Поздеев «По ступенькам школьных лет», Надежда Медюкован «Клад для Настеньки», Алимпиада Кручининан «Загадки – тупмалли юмахсем» тата ҫавӑн пекех «Кӗлпук мучи юптарать», «Мамины, бабушкины и мои сказки» кӑларӑмсем вырӑн тупнӑ.
Пурӑннӑ пулсан, иртнӗ эрнекун, нарӑсӑн 10-мӗшӗнче, Фёдоров Георгий Иосифович профессор 75 ҫул тултармалаччӗ. Шел те, ҫак куна ҫити вӑл пурӑнса ҫитереймерӗ, виҫӗмҫул пирӗнтен яланлӑхах уйрӑлса кайрӗ. Паллӑ ӑсчаха, пултаруллӑ ҫыравҫа халалласа наци вулавӑшӗнче ыран, нарӑсӑн 15-мӗшӗнче, юбилей каҫӗ иртӗ. Вӑл 14 сехетре пуҫланӗ.
Юбилей каҫӗнче Георгий Фёдоров профессорӑн пултарулӑхне хак пама ӑслӑлӑх ҫыннисем, ҫыравҫӑсем, тӑванӗсем пухӑнӗҫ. Мероприятире ҫавӑн пекех «Чӑваш фразеологийӗн ӑнлантаруллӑ сӑмах кӗнеки» словарьне пахалӗҫ тата авторне хӑйне халалланӑ асаилӳсен кӗнекипе паллаштарӗҫ.
Федоров Георгий Иосифович 1942 ҫулхи нарӑсӑн 10-мӗшӗнче Ҫӗмӗрле районне кӗрекен Патаккасси (халӗ Тӑванкасси) ялта ҫуралнӑ. Тӑванкассинчи ҫичӗ ҫул вӗренмелли шкулта ӑс пухнӑ хыҫҫӑн И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнче аслӑ пӗлӳ илнӗ. Георгий Иосифович ӑслӑлӑхра та, илемлӗ литературӑра та, ӳнерте те палӑрнӑ ҫын. Ӑслӑлӑх енӗпе вӑл илемлӗ литературӑна тӗпченӗ, чылай кӗнеке пичетлесе кӑларнӑ. Ҫыравҫӑ ӑсталӑхне илес пулсан, чи малтан унӑн «Рондо» сӑвӑ кӗнекине тата «Ай, мӑнтарӑн, хир мулкачи» повеҫне асӑнма пулать.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (19.04.2025 21:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 748 - 750 мм, 16 - 18 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Петров Юрий Филиппович, ветеринари ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Петров Леонид Порфирьевич, чӑваш чӗлхин тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |