Кӑҫал Раҫҫейри 27 регионти вӑрмансене сӑтӑрҫӑ кӑпшанкӑсем тапӑнасси пирки пӗлтереҫҫӗ. «Антистихия» эксперт центрӗ Чӑваш Ене ҫав регионсен йышне кӗртнӗ.
Атӑлҫи федераци округӗнче Чӑваш Енсӗр пуҫне Пушкӑртстан, Тутарстан, Ӗренпур, Самар, Чӗмпӗр облаҫӗсене сӑтӑрҫӑсем килес хӑрушлӑх пур.
«РИА Новости» информаци агентстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑпшанкӑсем сӑтӑр тунине пула йывӑҫ япӑх аталанма, ҫимӗҫ сахалрах пама, хӑрма пултарать.
Вӑрнар районӗнчи пӗр хӗрарӑм хӑйӗн ачине тивӗҫлӗ воспитани паманни пирки сайтра унччен ҫырса кӑтартнӑччӗ. Халӗ ҫав хӗрарӑм суд умӗнче явап тытнӑ. Приговорпа килӗшӳллӗн, ӑна ирӗкрен хӑтармасӑр 3 ҫул та 1 уйӑхлӑха айӑпланӑ.
Следстви тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, 2014 ҫултанпа 27-ри хӗрарӑм ачине тивӗҫлипе пӑхман. Ачан пурӑнмалли условисем япӑх пулнӑ. 2010 ҫулта ҫуралнӑ ачана амӑшӗ хӗненӗ те. Пӗчӗк сӑлтав тупӑнсанах амӑшӗ ӑна патакпа, телефон заряд тумалли шнурпа, вӗлтӗренпе ҫапнӑ.
Хӗрарӑм эрех ӗҫме кайнӑ чухне ачана килте питӗрсе хӑварнӑ. Пӗррехинче амӑшӗ пӗчӗкскере вӑрмана шашлӑк пӗҫернӗ ҫӗре илсе кайнӑ. Хайхискер ывӑлне унта манса хӑварнӑ. Арҫын ача аташса кайнӑ, ҫапах киле каймалли ҫула шыраса тупнӑ.
Чӑваш Енре хир сыснисем Африка мурӗпе вилнине сайтра пӗлтернӗччӗ. ЧР Правительстви мура пӗтерес тӗлӗшпе 687 пин тенкӗ тӑкаклама палӑртнӑ. Михаил Игнатьев кун пирки алӑ пуснине ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ. Ку укҫа-тенке Улатӑр район администрацийӗн хыснинчен уйӑрӗҫ.
Аса илтерер: раштав уйӑхӗн 2-мӗшӗнче «Сӑрҫи» заповедникре 1,5 ҫулти икӗ хир сыснин тата виҫӗ ҫуран виллисене тупнӑ. Лабораторире тӗпченӗ хыҫҫӑн вӗсем Африка мурне пула вилни паллӑ. Халӗ республикӑра карантин.
Кӗр кунӗсем ҫитсен ӗлӗк-авал чӑвашсем чӳк ирттернӗ. Ваттисене аса илнӗ, Турӑсенчен ырлӑх ыйтнӑ.
Шупашкар районӗнчи Ҫӗньял ҫыннисем те авалхи йӑласене манас мар тесе чӳк ирттернӗ. Ӑна вӗсем ахаль вырӑнта мар, ял ҫыннисем ӗлӗкех чӳклеме ҫӳренӗ таса вырӑнта йӗркеленӗ. Вӑл ялпа юнашарти Ҫӑва вӑрманӗнче вырнаҫнӑ. Ӗлӗкех кунта ҫӑва пулнӑ иккен, ҫавӑнпа вӑрманне те ҫав ята панӑ. Ҫӑваран хальхи вӑхӑтра нимӗнле йӗр те юлман тесен те юрать — йывӑҫсем кӑна кашласа лараҫҫӗ. Ҫавах та ҫӑва йӗри-тавра чавса тухнӑ канавсем халӗ те сыхланса юлнӑ. Паллӑ ӗнтӗ, ҫӑвапа юнашарах чӳк вырӑнӗ те пулнӑ. Вӑл тӗпӗ-йӗрӗпе ҫухалман, унӑн вырӑнӗ ватӑсем урлӑ пирӗн вӑхӑтччен ҫитнӗ.
Пухӑннисем ваттисене асӑнса чӑх пуснӑ, ырӑ хӑватсене пурнӑҫра пулӑшса пыма ыйтнӑ. Ку ӗҫре чӳк йӗркине пӗлекен Фёдор Мадуров пулӑшнӑ. Вӑл чӳк йӗркине каласа панӑ, чӳклеме пулӑшнӑ.
Канаш районӗнчи вӑрманта ҫын шӑмми-шаккине тупнӑ. ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл — арҫыннӑн.
Ҫын шӑмми-шаккине Ҫӳлти Вӑрманьялӗнче тупнӑ. Арҫын хура куртка, хура ӑшӑ кофта, хура шӑлавар тӑхӑннӑ пулнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын 30–40 ҫулсенчи пулнӑ. Вӑл — 169 сантиметр ҫӳллӗш.
Халӗ ку ӗҫ-пуҫа следовательсем тӗпчеҫҫӗ. Вилнӗ арҫын пирки мӗн те пулин пӗлекенсене шӑнкӑравласа пӗлтерме ыйтаҫҫӗ: (835-33) 49-0-02, 4-92-48 е 02. Ят-шыва никама та пӗлтермӗҫ тата хыпарланӑшӑн хавхалантарӗҫ.
Вырсарникун, авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнче 17 сехет те 50 минутра, ҫӑлавпа шырав службине вӑрманта ҫынсем аташса кайни пирки пӗлтернӗ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнче упӑшкипе арӑмӗ ачипе пӗрле вӑрмана кайнӑ. Телее, ҫухалнӑскерсем ЛЭП ҫумӗпе пырса Ҫавал юханшывӗ патне тухнӑ. Ҫӑлав службин ӗҫченӗсем юханшыв урлӑ кимӗпе каҫса ҫемьене асӑрханӑ.
Сӑмах май, Чӑваш Республикинче икӗ эрнере вӑрманта 16 ҫын аташса кайнӑ. Шупашкар хула мэрийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, иртнӗ эрнере Атӑл леш енче 6 ҫын ҫулран ҫухалса кайнӑ. Телее, «кӑмпа сунарҫисем» пурте киле тӗрӗс-тӗкелех таврӑннӑ.
Чӑннипе, ку вырӑн «ҫӑпан» пекех. Нумаях пулмасть иртнӗ акци пирки вуласан ҫак сӑмаха пуҫарас килчӗ. Авӑн уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Трактор тӑвакансен культура керменӗ хыҫӗнчи ращана нимелле ҫӳр-ҫапран тасатнӑ. «Симӗс Раҫҫей» экологи общество юхӑмӗн хастарӗсем пӗчӗкех мар лаптӑка тирпей-илем кӗртнӗ. Мероприятие 150 ытла ҫын хутшӑннӑ. Ку — сахал мар. Шӑматкунлӑха министерствӑсемпе ведомствӑсен, предприятисемпе организацисен ӗҫченӗсем, студентсем тата ахаль ҫынсем хутшӑннӑ.
Культура керменне ҫынсем канма ҫӳреҫҫӗ. Унта таса та илемлӗ пулмалла. Кермен хыҫӗнче вара тасамарлӑх хуҫаланать. Унта ҫуркунне пулма тӳр килнӗччӗ. Эрне варри пулсан та халӑх йышлӑччӗ. Пурте илемлӗ ҫанталӑкпа киленме, шашлӑк пӗҫерме тухнӑ. Анчах хӑтсӑр та тирпейсӗр вырӑнта епле чунран канма пулать-ши? Йӗри-тавра пластик кӗленчесем, савӑтсем, хут йӑванать. Ҫынсем хӑш вырӑнта каннӑ — ҫӳп-ҫапа ҫавӑнтах ывӑтса хӑварнӑ. Тӳрреммӗн каласан, унта ҫутҫанталӑк лапамӗнче мар, свалкӑра каннӑн туйӑнать.
Шупашкарти вӑрманта, Ҫурҫӗр поселокӗ хыҫӗнче, тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ икӗ хӗрарӑма шыраҫҫӗ. Вӗсем ҫухалнӑ.
Инкеклӗ лару-тӑру комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнче 1954 тата 1956 ҫулсенче ҫуралнӑ икӗ хӗрарӑм вӑрмана кайнӑ та киле таврӑнман. Вӗсене полицейскисем тата республикӑри ҫӑлавпа шырав службин ӗҫченӗсем тепӗр кунхине шырама тухнӑ.
Шел те, вӗсене тупайман. Хӗрарӑмсене паян та шыранӑ, вӑрманти кашни ҫырма-ҫатрана тӗплӗн тӗрӗсленӗ. Ватӑскерсене малалла шырӗҫ.
Кӑмпа пуҫтармалли вӑхӑт ҫитрӗ. Чӑваш Енре пӗр хӗрарӑм вӑрмана кайсан киле таврӑнман.
Авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче виҫӗ хӗрарӑм Атӑл леш енне — Йӑлӑма — кӑмпа татма кайнӑ. Ҫав кун вӗсенчен пӗри киле таврӑнман. Тӑванӗсем ӑна талӑкран тупнӑ, анчах кун пирки ҫӑлавҫӑсене пӗлтермен.
Республикӑри ҫӑлавпа шырав службин ӗҫченӗсем вара хӗрарӑма малалла шыранӑ. Кӑлӑхах.
Хӗрарӑм ҫӗрӗпех вӑрманта пӗччен пулнӑ. Ӑна аппӑшӗпе тӑванӗсем шыраса тупнӑ. Кирлӗ ҫӗре кун пирки пӗлтерменрен ҫӑлавҫӑсем темиҫе сехет ахалех вӑрмана ухтарнӑ.
МЧС вӑрманта асӑрхануллӑ пулмалли пирки тепӗр хутчен аса илтерет. Унта кайнӑ чухне пӗрле шӑхлич, телефон илме сӗнеҫҫӗ.
Шупашкарта пурӑнакан Андрей Молоков скульптор хӑйӗн ӗҫӗсемпе вӗҫӗмех тӗлӗнтерсе тӑнине эпир маларах та пӗлтернӗччӗ.
Шупашкарти «Ашмарин урамӗ» чарӑнуран Кӳкеҫ еннелле кайнӑ ҫул ҫинчи ҫул ҫавринче «Уйӑх ҫинчи хӗр» палӑк нумаях пулмасть ҫӗнӗрен ҫӗкленчӗ. Чӑваш эпосӗнчи ҫав сӑнар пӗлтӗр пӗчченех тӑнӑ пулсан кӑҫал скульптор ӑна каччипе Асанпа тата Пинеслуна (Уйӑх ҫине лекнӗ пикене ҫапла чӗннӗ) тухатнӑ амаҫури амӑшӗпе пуянлатма шутланине пӗлтернӗччӗ. Палӑк ҫӳллӗшӗ та халӗ самай пысӑк — 6 метра яхӑн. Ку кӳлепене Андрей Молоков улӑмран тунӑччӗ.
Халӗ тата вӑл Шӑмӑршӑри «Чӑваш вӑрманӗ» наци паркӗнче экомамӑкран «Вӑрман амӑшӗ» хӑпартса лартнӑ. Алли ҫинче вӑл кайӑк тытса тӑрать, ури патӗнче кашкӑр вырӑн тупнӑ.
Виҫӗ метрлӑ палӑка скульптор икӗ уйӑха яхӑн ӑсталанӑ, 100-е яхӑн килограмм экомамӑк пӗтернӗ.
+14.3 °C